De grootste dia van Nederland
op de Keukenhof
Elke goede huisarts geeft
antwoord op uw vragen
'Voorrang? Bekijk
't eerst'
Japanse pols-tv in '83
naar Europa
Fietsplezier afhankelijk
van juistgekozen fiets
Met Raad
en Daad—
S]
e:
Geen hinderlijk
geknaag meer
VVN-actie gericht op jonge (hrom)fietser
Bi
Vraag duidelijk
heid
14
14
15
Kleine fototip in woord en beeld
Vooral jonge honden hebben een grote
knaaglust. Dat kan nogal wat pro
blemen (en schade) opleveren als ze
een voorkeur blijken te hebben voor
manden, riemen, stoel- of tafelpoten,
schoenen e.d.
Sinds kort is er een probaat middel
tegen dat probleem. Er is nu Knaag--
Ex. Alle voorwerpen, die hiermee wor
den bespoten zijn opeens niet aantrek
kelijk meer voor de hond. Het kan ook
gebruikt worden om knaagschade door
cavia's, konijntjes en andere knaagdie
ren te voorkomen. En de papagaai, die
zo graag aan zijn stok knaagt heeft
daar ook geen belangstelling meer
voor.
De bedreigde voorwerpen moeten de
eerste drie dagen iedere dag worden
bespoten, daarna is éénmaal per
maand meestal voldoende.
Knaag-Ex is verpakt in een milieu
vriendelijke verstuiver, die goed is
voor meer dan 500 spuitjes. Het kost
nog geen negen gulden en is te ver
krijgen bij de dierenspeciaalzaken.
dat de ontvanger ging vervelen, hield
die zijn seinsleutel lange tijd inge
drukt. Zo'n extra lange streep beteken
de stik maar, ofwel ik houd ermee op.
AARDBEIENPLUK - Een aarbeiente-
ler zie me, dat ik m'n aarbeien voort
aan moet plukken mét de dop, want
het zou niet zo best zijn voor de plantjes
als ik die doppen eraan laat zitten.
Heeft hij gelijk?
Antwoord: Er zijn aarbeienrassen die
gemakkelijk, en andere die moeilijk
doppen. Die laatste kun je niet eens
"los" plukken, al zou u dat willen. De
gemakkelijk doppende rassen kunt u
inderdaad plukken zonder de groene
kroonblaadjes. Het doet de plant hele
maal niets; ze houdt er zelfs wat meer
bladgroen aan over. Maar de kwekers
hebben geleerd hun aarbeien te pluk
ken mét dop, omdat de öngedopte iets
vlugger gaan rotten als ze naar veiling
of winkels gaan. De vruchten zijn dan
immers niet gaaf meer. Voor eigen ge
bruik maakt het niet uit, omdat u ze
toch dezelfde dag opeet.
Op de Keukenhof, die tot half mei a.s.
zal zijn geopend, is de grootste dia van
Nederland te zien. Met zijn afmetingen
van 3 bij 10 meter laat het op imposan
te wijze kennis maken met het voor
jaarslandschap bij het Friese Piaam.
Het maken van zo'n dia is geen eenvou
dige zaak. Maar fotograaf Jan Gitz
wist dankzij zijn doorzettingsvermo
gen tot een perfect eindresultaat te ko
men.
Zijn grootste tegenstander was het Hol
landse klimaat, dat hij na vijf bezoeken
de baas wist te worden. Maar zonder
de medewerking van de plaatselijke
bevolking had hij het zeker niet ge
rooid. Zij zorgde ervoor dat rekwisie
ten zoals melkbussen telkens weer op
de juiste plaats aanwezig waren.
De opname, welke eigenlijk uit twee
gedeelten bestaat, werd gemaakt met
een Sinar Camera welke een negatief
formaat heeft van 20 x 25 cm, op het
kleurennegatiefmateriaal Kodak Veri-
color II professional-film type's. De ca
mera was voorzien van een Schneider
G-Claron objectief 9 270 mm. Door
het voor- en achterpaneel van de ca
mera voor de beide opnamen zijdelings
in tegengestelde richting te verplaat
sen, kon de fotograaf een breed pano
rama opnemen.
Labor Grieger in Ostfildern Nellingen
bij Stuttgart vergrootte de negatieven
op 11 banen Vericolor printfilm, en
monteerde deze tot één geheel. Achter
de dia, die in een metalen raam opge-
spannen hangt met een rubberband,
bevindt zich een diffusie-film. Daarach
ter bevindt zich een paneel met 200 TL-
buizen half-om-half van 65 en 40 Watt.
Een 65 en een 40 Watt buis hebben teza
men een lengte van 3 meter. Als type
heeft men Osram cool white gekozen,
omdat dit voor deze dia het meest ge
schikt bleek.
Om lichtafscheidingen te voorkomen,
zijn de buizen in een lengte om-en-om
gemonteerd op een wit geplastificeerde
plaat. Door deze constructie is het mo
gelijk de kastdikte tot 25 cm beperkt te
houden. De warmte van de TL-buizen
wordt door een natuurlijke ventilatie
afgevoerd. Ook heeft men de benodig
de schakelapparatuur boven de dia ge
monteerd, en is er tussen dia en grond
10 cm ruimte gehouden. De dia is
enigszins rond opgehangen. Hierdoor
ontstaat een bredere ruimtewerking.
De voorgrond is met echte rekwisieten
uitgebouwd, waardoor een zeer natuur
lijke indruk ontstaat. Het totale paneel
heeft echter een lengte van 14 meter en
wordt geflankeerd door drie detail-op
namen, eveneens diapositieven, met
een grootte van 70 x 100 cm. Deze dia's
zijn geplakt op acrylplaten.
Diashow
In het ronde theater van het Kodak pa
viljoen worden de bezoekers getrac-
teerd op een spectaculaire, panora
mische diashow, welke typische Ne
derlandse situaties eens op een rijtje
zet. Het spektakel wordt nog eens
onderstreept door een bijzonder stereo
geluid. Beeld en geluid van de getoonde
onderwerpen verplaatsen zich over de
gehele breedte van het 13 meter brede
projectiedoek.
De vereniging Veilig Verkeer Neder
land is begonnen met een vier maan
den durende voorlichtingscampagne
die is gericht op fietsers en bromfiet
sers van 15 tot 21 jaar. Het doel van de
actie is bij deze jongeren de kennis van
voorrangsregels te vergroten en hen
een beter inzicht te geven in de toepas
sing van die regels. Het motto van de
campagne is "Voorrang? Bekijk 't
eerst".
De actie van WN is mede gebaseerd
op de uitkomsten van een analyse van
verkeersongevallencijfers. Deze ana
lyse toont het volgende aan:
De meeste ongelukken tussen rijden
de voertuigen gebeuren bij afslaan en
kruisen (72 procent), waarbij het dus
vaak om voorrang gaat.
Bij een groot gedeelte van die onge
vallen (60 procent) is de ene partij een
fietser of een bromfietser en de andere
partij een automobilist.
Slachtoffers
Het blijkt dat 30 procent van het
aantal verkeersdoden en 47,5 procent
van het aantal verkeersgewonden fiet-
sters of bromfietsers zijn.
Ongeveer tweederde van het aantal
doden en gewonden onder bromfietsers
(64 resp. 72 procent) is te vinden in de
leeftijdsgroep 14 tot met 19 jaar. Voor
de fietsers zijn deze percentage resp.
13 en 24.
Van het aantal kilometers dat jaar
lijks op de bromfiets gereden wordt,
neemt de groep 15 tot en met 24 jaar 60
procent voor haar rekening. De fiet
sers in deze leeftijdsgroep rijden 32
procent van het totale aantal fietskilo-
meters.
Enquête
Een door WN gehouden enquête onder
ruim 2.100 scholieren bij het voortge
zet onderwijs bracht aan het licht dat
jongeren van 14 tot en met 20 jaar
bijzonder slecht op de hoogte zijn van
de voorrangsregels.
In het kader van de campagne "Voor
rang? Bekijk 't eerst" wordt een folder
in een oplaag van een kwart miljoen
exemplaren verspreid op scholen voor
voortgezet onderwijs. In deze folder
wordt een aantal voorrangsregels voor
fietsers en bromfietsers aan de hand
van verkeerssituaties uitgelegd. Dat
zelfde gebeurt via een wandkrant.
Affiche
Op de televisie zullen twee spots wor
den vertoond die eveneens voorrangs
situaties belichten. Een radiospot zal
de actie eveneens onder de aandacht
brengen.
Verder wordt een wegaffiche uitge
bracht waarop het motto van de cam
pagne "Voorrang? Bekijk 't eerst" staat.
Het mobiel informatiecentrum van
WN is speciaal voor deze actie inge
richt en zal door het hele land scholen
voor voortgezet onderwijs gaan be
zoeken. Plaatselijke afdelingen van
WN spelen een belangrijke rol bij het
benaderen van scholen voor voortgezet
onderwijs voor bezoeken aan het infor-
matiecentrum.
Kruispunten
In de informatie over de campagne
"Voorrang? Bekijk 't eerst" wordt ook
aan verkeerstechnische voorzieningen
aandacht besteed. Sommige typen
kruispunten - bij uitstek plaatsen waar
het om voorrang gaat - zijn gewoon
levensgevaarlijk. Hierin verbetering
brengen is een zaak voor de wegbe-
heerder.
De VVN-meldingsdienst Verkeerson-
veilige Situaties heeft de wegbeheer-
ders een aantal suggesties gedaan voor
voorzieningen die de veiligheid van
berijders van tweewielers ten goede
komen.
Gedi
van
deal
klus
grar
af ge
uitsl
per!
Ten
len
grot
Uite
stri]
ken
dak
REISPRtJS DANK ZIJ BLOEMENFOTO
Kiek een bloem! Fotografeer een boom! Zet een plant op
de plaat! Dat zijn de adviezen, die u krijgt in een fotowed
strijd, waarin bloemen of planten in al hun variaties centraal staan, 't Gaat er om dat u dit onderwerp zo origi
neel mogelijk in beeld brengt, want de jury let meer op originaliteit dan op de technische kwaliteit, 't Mag één
enkele bloem of bloeiende struik zijn of een kleurig overzicht zoals deze foto van de Keukenhof in Lisse die -
tussen twee haakjes - nog open is tot en met 23 mei 1983. Als u alles wilt weten van deze fotowedstrijd: uw fo
tohandelaar heeft een uitvoerige wedstrijdfolder. De hoofdprijs is zeker de moeite waard: een vijfdaagse reis
voor twee personen naar Londen, Rome, Berlijn, Wenen. Madrid ol Barcelona.
DIENST-SEINEN - Ik las in een boek
iets over diensttekens bij het seinen
en dan was er een lange streep, waar
mee telegrafisten elkaar konden uit
schelden. Wat zijn dat voor tekens?
Toch geen Morse, want die ken ik wel
Antwoord: In het telegraafverkeer ge
bruikte men behalve de bekende Mor
setekens waarmee letters en cijfers
werden aangeduid, ook signalen waar
mee men elkaar opriep, de ontvangst
bevestigde of bijvoorbeeld herhaling
vroeg als men bij ontvangst een deel
miste. Na een vergissing seinde men
zeven puntjes en begon opnieuw met
het laatst doorgegeven goede woord. Ik
begrijp u niet werd vertaald met: punt
streep streep punt streep streep. Een
herhaling gaf men na het sein: twee
punten twee strepen twee punten. Ter
bevestiging van het opnemen van een
woord drukte de ontvanger even op de
seinsleutel en gaf hij een enkel streepje
terug, indien er veel storing op de lijn
was en het doorgeven erg moeilijk
ging. Maar naast die officiële dienst-te-
kens uit de lijst kwamen er wel eens
signalen voor krachttermen voor en als
Ieder jaar worden in ons land ruim een
miljoen fietsen gekocht. Dat is een in
drukwekkend aantal. De fiets is bij ons
dan ook het meest beschikbare ver
voermiddel. Ruim veertien miljoen
Nederlanders bezitten samen een
kleine elf miljoen fietsen en de fiets-
dichtheid is hierdoor ongekend hoog,
hoger dan in welk ander land ook. De
fiets wordt gebruikt voor de meest uit
eenlopende doeleinden. Je kunt het zo.
gek niet bedenken of de fiets wordt er
wel bij ingeschakeld. Het meest wordt
de fiets gebruikt voor dagelijkse ver
plaatsingen zoals het woon-werkver-
keer en het woon-schoolverkeer en
daarnaast voor het doen van bood
schappen. Daarnaast is de fiets een
steeds groter wordende rol gaan ver
vullen in de recreatie. Fietsen in de
vrije tijd is tot het levenspatroon van
velen gaan behoren. Dat fietsen gezond
is, betekent voor velen een belangrijke
stimulans.
Sportief en ontspannen bezig zijntoch
ten en tochtjes maken, rondkijken, van
de natuur genieten en lekker uit
waaien. Het is niet voor niets dat fiets
vakanties op het ogenblik zo 'in' zijn en
niet alleen bij jongeren. Je mag wel
zeggen dat de fiets de mensen plezier
biedt. Dat fietsplezier is sterk afhanke
lijk van de fiets die gebruikt wordt.
Toen de fiets door velen vooral als een
noodzakelijk vervoermiddel werd ge
zien, werd vooral naar degelijkheid ge
keken. Een fiets moest stevig en be
trouwbaar zijn en lang mee kunnen. Je
hoort altijd nog verhalen van mensen
die wel twintig jaar met een fiets deden
en dat bij dagelijks gebruik. De vraag
naar degelijkheid en betrouwbaarheid
is gebleven; zeker in Nederland waar
een kwaliteitsfiets nog altijd de hoog
ste ogen gooit. Maar er is iets bij geko
men. Meer en meer wordt gezocht naar
en comfortabele fiets. Een fiets moet
moeiteloos rijden, licht lopen en tech
nisch zo min mogelijk inspanning vra
gen. Een fietser wil best inspanning le
veren, maar dan om een extra presta
tie te leveren. Aan de vraag naar com
fortabel fietsen is in ruime mate vol
daan. Technisch is de fiets de laatste
jaren aanzienlijk verbeterd en de
mogelijkheden, die de fiets te bieden
heeft, zijn daardoor vergroot. Een punt
hierbij is dat je, als je plezier aan de fiets
fiets wilt beleven, wel de juiste fiets
moet kiezen. Daar wordt vaak te wei
nig bij stil gestaan.
Er is een fiets voor iedereen
Er is een uitzonderlijke grote keus aan
fietsen. Niet alleen doordat overal fiet
sen te koop zijn, maar vooral door de
grote variatie. Bij het samenstellen
van hun collecties gaan fietsenfabri-
kanten en fietsenhandelaren ervan uit
dat er een fiets voor iedereen moet zijn
en dat met allerlei individuele wensen
zoveel mogelijk rekening moet worden
gehouden. Dat heeft een nadeel, want
het is natuurlijk veel gemakkelijker en
ook goedkoper om maar een paar soor
ten fietsen te maken, maar het nadeel
wordt volledig weggecijferd door het
het tv-beeld bevinden zich alle func
ties, zoals die op een modern electro-
nisch horloge te vinden zijn, zoals tijds-
aanduiding, datum, stopwatch en wek-
ker.
Ontvanger
De ontvanger weegt nog geen 2 ons en
past -14.5 cm hoog, 7,6 cm breed en nog
geen 2 cm dik - zonder enig probleem
in jaszak en tasje. Voor tv zijn er
onWangstmogelijkheden op VHF en
UHF. terwijl het radiodeel van de ont
vanger nu nog is afgestemd voor ste-
Ie°;?ntVangst °P de FM-band tussen 76
en 91 MegaHertz.
Op dit moment wordt de ontvanger
aangepast aan de voorkeuren van de
consumenten in de verschillende Euro
pese landen.
voordeel dat een breed scala van meer
individuele aanpassingen biedt. Daar
door is de fiets van zomaar een stuk ij
zer een persoonlijk vervoermiddel ge
worden, waaraan je echt genoegen be
leeft, dat voldoet aan de behoeften en
verwachtingen. Er is echt veel verschil
tussen de ene fiets en de andere. Als ko
per van een fiets, moet je daarvan pro
fiteren en de fiets kiezen, die het meest
bij je past en bij de wijze waarop je je
fiets wilt gebruiken. Het is dan ook
goed om bij aankoop van een fiets aan
de fietsenhandelaar goed duidelijk te
maken wat je precies zoekt. Vanuit zijn
vakkennis zal hij dan weten in welke
richting hij je moet adviseren.
Voor een bedrag van iets minder dan
1.500,- wil het Japanse Seiko-concern
nog in de loop van dit jaar een tv-hor-
loge op de Europese markt lanceren.
Het apparaat bestaat uit 3 onderdelen:
een gecombineerde stereoradio en
tv-ontvanger die in de binnenzak past,
een koptelefoon met ingebouwde an
tenne en een beeldscherm/horloge
combinatie met polsband.
Waaraan denken?
Je moet natuurlijk niet blind gaan va
ren en een aantal zaken goed in de ga
ten houden. In de eerste plaats moet de
fiets goed passen, afgestemd op de per
soonlijke lichaamsafmetingen. Dat wil
zeggen dat het frame de juiste hoogte
moet hebben (er is wat dit betreft veel
variatie), dat zadel en stuur de juiste
vorm en de juiste stand moeten heb
ben en dat de afstand tussen stuur en
zadel moet afgestemd zijn op de berij
der. Aanpassing is vrijwel altijd moge
lijk. Kies weloverwogen voor een be
paald remsysteem. Bij een fiets met
versnellingen is het goed te weten wat
je van het versnellingssysteem ver
wacht en hoeveel versnellingen je re
delijkerwijs zult gebruiken. Dat be
paalt de keuze. Kijk eens extra naar
het zadel. Je hoeft als fietser geen za
delpijn te lijden en je moet lekker zit
ten. Dat betekent wel dat je een zadel
moet kiezen dat zowel bij de fiets als
bij jezelf past. Het is altijd mogelijk
om bij de fiets een ander zadel te kie
zen en dat geldt ook voor verschillende
andere onderdelen en toebehoren. Dat
ook naar kwaliteit moet worden geke
ken is vanzelfsprekend. Goedkoop ma
teriaal leidt gemakkelijk tot teleurstel
lingen en is minder veilig. De aardig
heid is er dan al gauw af. Koop bij voor
keur bij een fietsenvakman, die im
mers ook repareert en servicebeurten
verzorgt. Het is voor de gebruiker be
langrijk als hij steeds terug kan vallen
op iemand ie er alles van af weet en
deskundige adviezen kan geven. Wie
over keuze en gebruik van de fiets zich
goed wil informeren, moet het in
de serie 'Fietsotheek' verschenen
boekje 'Wat voor fiets?' aanschaffen,
dat door overmaking van 8,50 op post
girorekening nr. 234567 kan worden
aangevraagd bij stichting fiets! in Am
sterdam. In ruim honderd bladzijden
wordt uitvoerig uit de doeken gedaan
welke soorten fietsen er zijn, wat de
onderlinge verschillen zijn met voorde
len en nadelen van verschillende syste
men. Ook uitvoerige voorlichting over
remsystemen, versnellingen en alles
wat op en aan de fiets zit. Basiskennis,
die iedere fietdgebruiker bij de hand
moet hebben. Je leert de fiets hierdoor
beter kennen en dat betekent dat je dan
alle mogelijkheden kunt benutten die
de fiets te bieden heeft. En dat zijn er
heel veel.
Meestal gebruik ik deze kolommen om
u nader kennis te laten maken met een
veelvoorkomend ziektebeeld. Dat kan
suikerziekte zijn, hoge bloeddruk of
verstopping. Allemaal kwalen war u
vast weieens over gehoord hebt. An
ders ligt het, wanneer de medische ter
men genoemd zouden worden. Dan
spreekt men over resp. Diabetes Mel-
lius, Hypertensie en Obstipatie. Zo
wordt iedere ziekte meestal in de
volksmond anders genoemd dan het
medisch vakjargon aangeeft.
Ieder spreekt z'n eigen taal,
zorg dat de arts ook de uwe spreekt
Voor de arts zijn het allemaal geen
moeilijke woorden, het is de taal die bij
zijn beroep hoort. Zoals elk beroep zijn
eigen woorden heeft, de vrachtwagen
chauffeur, de bloemist en de boekhou
der net zo goed. Zorg dat u begrijpt,
wat uw huisarts u adviseert. Verlang ge
rust van hem dat hij u in gewone woor
den uitlegt wat u medisch gezien pre
cies mankeert. En laat u niet wegstu
ren met een half begrepen advies; daar
is het te belangrijk voor.
Beter weten is sneller beter zijn
Ik hou nu geen pleidooi voor betwe
terigheid, integendeel. Met beter we
ten bedoel ik, dat u zich steeds moet af
vragen of u het advies van uw arts be
grijpt. Vraag niet alleen wat u moet
doen maar ook waarom. Gebleken is,
dat een patiënt die het nut van een kuur
of van een bepaald voorschrift inziet,
er zich altijd beter aan houdt. En daar
door sneller beter wordt. Waarom zou
u niet, of zo min mogelijk, aan uw
hoofdhuid moeten zitten als u roos
hebt? Waarom is een vezelrijk menu
altijd gezonder? Waarom "Kan een niet
volledig afgemaakte kuur een ave
rechtse uitwerking hebben? Als u weet
waarom, bent u beter gemotiveerd om
niet te achteloos met het advies van de
dokter om te gaan.
En als de dokter het nou
toch al zo druk heeft?
Natuurlijk heeft elke arts patiënten die
z'n hulp extra snel nodig hebben. En
hopelijk hoort u, als u hem bezoekt,
niet direkt tot de akute gevallen. Toch
zal dat voor geen enkele arts reden
zijn, om bij topdrukte dan maar 's min
der aandacht aan u te geven. Omdat hij
beseft dat kennis van de kwaal het be
gin van beterschap is. Ook voor hem is
het prettig wanneer u zich nauwletten
der aan de regels houdt. De fijnste pa
tiënten zijn. géén patiënten. De dok
ter staat in zijn praktijk niet alleen. Er
is altijd een nauwe samenwerking met
collega's, velen hebben ook één of zelfs
meerdere assistentes. Bovendien be
schikt de dokter sinds enige tijd over
nog een ander hulpmiddel. Een sys
teem waarmee u erg snel en heel uit
voerig meer over uw kwaal kunt verne
men.
De dokter heeft tegenwoordig
ook zgn. Patiënten-lnfo's
Een belangenvereniging van artsen,
Artsenservice genaamd, is eens nage
gaan wat de meest voorkomende kwa
len in de huisartsenpraktijk zijn. Voor
al die ziektebeelden liet zij in voor ie
dereen begrijpelijke taal een foldertje
schrijven. Inmiddels zijn er al zo'n der
tig verschillende folders, zgn. Patiën
ten-lnfo's. Elke huisarts heeft ze bij de
hand en iedere patiënt heeft er recht
op. Tenminste. als zijn ziektebeeld
ertussen zit. Maar in negen van de tien
gevallen is dat zo. De arts zal u, wan
neer mogelijk, graag aan een dergelijk
foldertje helpen. Niet om daarmee zijn
persoonlijk advies te vervangen. Want
dat zou onverstandig zijn. Ze kunnen er
wel iets aan toevoegen. De mogelijk
heid om dat advies nog eens na te le
zen. En de zekerheid van het niet ver
geten.
Beeldscherm
Het beeldscherm op de polsmonitor is
2,5 bij 1,7 cm groot. Het tv-beeld is zeer
scherp en contrastrijk, omdat dit klei
ne oppervlak is opgebouwd uit ruim
32.000 elementen. Zelfs in fel zonlicht
blijft het beeld goed zichtbaar. Het ligt
in de bedoeling dat het apparaat ook op
video kan worden aangesloten. Boven
