'Als ik niet zeker wist dat
het goed was had ik het
niet gedaan'
TAXI
KLOMP
12984
Cursus getouw-weven
in Soest
Rommelmarkt van
schaatsclub door regen
vroeg afgebroken
'Katrijntje'
winkeltje voor
kinderkleding en-nog-wat
Kerken Soest gevraagd voor
deelname aan vredesdienst
FilmhuisMovie Movie
Opening tentoonstelling:
Har Kroon en Jack Vreede
Filmhuis: Chili in woord,
beeld en muziek
Soester Harry Schilder (27) schreef boek over filosofie
Contemporain klankbord
'Recycling'door middel van weven
TEL
Opbrengst viel nog mee: f 6500,-
Donderdag 8 september:
Vrijdag 9 september:
Zaterdag 10 september:
20
4255
21
Soester Courant van woensdag 7 september 1983
21
Een hoogst opmerkelijke uitgave. Zo
zou men het boek "Frequenties" kun
nen typeren, dat onlangs door de 87-ja
rige Soester Harry Sclülder ln het da-
gelijks leven werkzaam bij de jeugdaf-
deling van de Openbare Bibliotheek
aan de Albert Cuyplaan (waar hijzelf
ook op nr. 24 woont), aan de openbaar
heid werd prijsgegeven. De omschrij.
ving "hoogst opmerkelijk" is daarbij
niet alleen van toepassing op de vorm
geving van het boek, die bepaald pre-
cieus is te noemen, maar vooral op de
inhoud ervan.
Men zou het de "weerslag van een
denkproces" kunnen noemen, maar
Harry Schilder zelf geeft de voorkeur
aan een andere formulering: "Zoals
het ik de schaduw is van het zelf, en het
lichaam de schaduw van de ziel, zo is
dit boek de schaduw van de taal."
Op de vraag wat hij ermee beoogt, ant
woordt hij bedachtzaam: "Ik leg in het
boek uit wat filosofie is, en hoe belang
rijk de taal is. Het boek gaat dan ook
over de mens, en over de onderlinge sa
menhang van mens en taal."
Samenhang
Die samenhang, legt hij verder uit,
wordt in het boek behandeld vanuit
drie verschillende visiesvanuit de filo
sofie, vanuit de kunst (vandaar ook de
foto's en de poëzie in het tweede deel)
en vanuit de wijsheid. Die volgorde is
allerminst willekeurig, zo blijkt. "In
beeldspraak: het is net alsof je een
berg beklimt. Je begint aan de basis,
die breed is, en langzamerhand stijg
je, tot in de ijle lucht. Bij bergen zijn de
dalen en de toppen kenmerkend: ze
vormen overeenkomsten, maar ver
schillen tegelijkertijd."
"Frequenties" is overigens het tweede
boek dat Harry Schilder heeft ge
maakt. Het eerste, "Pneuma" getiteld,
is een werk met 50 60 foto's, "maar ik
heb opgehouden te proberen er een uit
gever voor te interesseren." Van zijn
hand verschijnt naar hij hoopt in de na
bije toekomst wel een dichtbundelk -
"Op gebroken basis - die echter nog
niet helemaal gereed is.
Harry's belangstelling voor de filosofie
is al vroeg gewekt. Na zijn opleiding
aan de christelijke MAVO in Soest
(waar hij, geboren in Utrecht, op zijn
12e jaar kwam wonen) brak hij zijn
verblijf aan het Baarnsch Lyceum na
een half jaar al af ("dat is toch net een
fabriek"), waarna hij een tijd lang als
magazijnbediende en arbeider werkte.
In de avonduren volgde hij de lessen
aan het Atheneum, waarna hij zich liet
inschrijven voor de studie filosofie aan
de Universiteit van Utrecht.
"Ik werkte toen ook al bij de biblio
theek en besloot toch maar te gaan stu
deren. Maar na een tijdje had ik 't ook
daar al gezien: Ik interesseer me heel
sterk voor filosofie, maar niet voor de
filosofie zoals die aan de universiteit
wordt bedreven."
Over het ontstaan van zijn boek merkt
hij op: "Ja, hoe gaat dat je leest wat,
je krijgt gedachten, en dan, op een ge
geven moment, begin je er ordening in
aan te brengen. Zo is het langzaam op
gebouwd, al stammen de eerste ideeën
al uit m'n Atheneum-tijd."
Spaarcenten
Over de verkoop van het boek, dat in de
boekhandel 28 gulden kost, is Harry al
redelijk optimistisch, gezien het feit
dat hij er in twee dagen al bijna vijftig
exemplaren van heeft verkocht. Het
boek is overigens niet bij een uitgever
in het fonds opgenomen, maar door
Harry in "eigen beheer" uitgegeven.
"Ja, m'n spaarcenten zitten er in. Ik
vind dat geen zonde het hangt er maar
vanaf waarnaar je belangstelling uit
gaat. Ik had natuurlijk ook een auto
kunnen kopen. Trouwens: als ik niet ze
ker wist dat het goed was, had ik het
niet gedaan." En vervolgens, lachend
en niet zonder zelfspot"t Is een mees
terwerk!"
Harry beschouwt zijn boeken-arbeid
niet zozeer als "zomaar een hobby." "t
Hoort bij mij. Een schrijver wordt im
mers alleen maar gelukkig als hij kan
schrijven. Het is een vorm van zelf
realisatie, en dat is het belangrijkste
vooreen mens.'
Door negatieve reacties op het boek zal
hij zich niet laten ontmoedigen. "Na
tuurlijk zijn er mensen die zeggen: ik
begrijp er niks van. Vorig jaar heb ik
foto's geëxposeerd in Artishock. Die
kenmerkten zich door een "sluier," en
dan meenden de meeste mensen dat ze
mislukt waren. Logisch ook, het eerste
principe dat je bij het fotograferen
leert is dat je scherpe foto's moet ma
ken. Maar ik ga uit van een heel ander
zichtpunt.
De foto's ln het boek lijken op het
eerste gezicht ook volstrekt mislukt te
zijn. Harry: "Maar mij gaat het bij die
foto's juist om de agitatie die er in ligt,
de beweging, de sluier. Vaagheid komt
trouwens dikwijls voor ln de beeldende
kunst. Kijk maar naar Paul Klee met
z'n wazige kleurvlakken. Vreemd ge
noeg hoor ik nu alleen maar enthou
siaste reacties."
Over de titel "Frequenties": "Gedach
ten, Ideeën, inspiraties. het zijn gol
ven, taaluitingen. Vandar ook dat het
boek niet één verhaal is maar een aan
tal korte fragmenten. Maar die moeten
dan natuurlijk wel worden opge
vangen. De mens is de antenne, hij fun
geert als het medium.
De taal is decadent, legt Harry uit. "De
taal is pluri-interpretabel (voor meer
dan één uitleg vatbaar), de interpreta
tie ligt bij de mens. De taal zelf heeft
geen invloed en kan zelf geen scheids
rechter spelen. Het is maar net hoe je
het bekijkt: Voor de juistheid van een
redenering kijkt men naar haar plaats:
de plaats bepaalt de betekenis van de
zin.
Om zijn woorden te verduldelijken
geeft hij een voorbeeld: "Als ik zeg
'Harmonie uit liefde,' dan kan dat bete
kenen dat harmonie voortkomt uit lief
de, maar ook: harmonie geeft uiting
aan liefde. Het woordje 'eens' geeft bij
voorbeeld zowel het verleden als de
toekomst weer, maar geeft op zichzelf
daarover geen uitsluitsel. De taal Is on
gelooflijk belangrijk - het is het belang
rijkste instrument van de mens, daar
doen we alles mee. En als je verder
wilt komen moet je dan ook de taal als
fenomeen bestuderen.
Tussenfase
Hij geeft nog een voorbeeld: "Warm en
koud, dat zijn tegengestelden die in
herent zijn, en je merkt: met een para
dox kom je er niet uit. Ik heb ontdekt
dat er binnen de tegengestelden een ge
laagdheid is: in de eerste plaats de dub
belzinnigheid, daarna de decadentie - de
"gerichte chaos" - en tenslotte het so
fisme. Die decadentie, die is in deze
tijd van toepassing. We leven in een
tussenfase, net als voor de val van het
Romeinse Rijk, waarmee onze tijd ont
zettend veel overeenkomsten vertoont,
en die staan dan ook in mijn boek ver
meld, zij het indirect."
"Juist omdat de principes van de taal
gevonden zijn, en je weet dat de ge
schiedenis het verslag is van wat er
met de taal is gedaan, weet je dus hoe
de geschiedenis is opgebouwd - juist
omdat je die principes toepast. De con
clusie is dan ook dat de geschiedenis
wetmatig verloopt, niet in een cirkel
gang, maar wel volgens dezelfde prin
cipes. De melodie is wel anders, maar
de toonzetting is hetzelfde."
Niettemin blijft het boek voor waar
schijnlijk heel veel mensen volstrekt
onbegrijpelijk. Harry daarover: "*t Is
moeilijk, maar het is de enige manier
waarop het gebracht had kunnen wor
den. Je moet bedenken: dit is in beeld
spraak gedaan. Daarom weet ik ook
wel dat het een moeilijk boek is."
Harry's opvatting van de geschiedenis
geeft hem aanleiding tot de volgende
uitspraak. "In het Grieks-Romeinse
denken stond de individu centraal.
Daarna volgden wat lk noem 'de eeu
wen van gemeenschap,' het christen
dom. In de Renaissance (plus de Barok
en de Romantiek) zie je opnieuw de in
dividu een centrale plaats innemen. De
periode wordt gevolgd door nieuwe
"eeuwen van gemeenschap" - dat zou
het socialisme of het communisme
kunnen zijn; het hangt er maar van af
hoe 't gebracht wordt."
Op de vraag wat dit betekent voor zijn
persoonlijke levenshouding, in
religieuze zin, antwoordt Harry: "God
is niet te definiëren. Hem willen defi
niëren is hem willen bezitten. Elke de
finitie van God laat maar één facet
zien, en daarom kun je het beter niet
doen. God moet je beséffen, niet pro
beren te begrijpen."
En politiek?
"Ik wil niets met macht, in welke vorm
dan ook, te maken hebben. ijip.t komt
niet voort uit anarchisme, want dat is
een vorm van machtsontkenning juist
om macht te willen bezitten.
Harry Schilder.
Ik sleep me voort en doe
Maar net alsof ik niet
Weet dat slechts een kater
Bewust wordt meegemaakt,
'k Geef nieuwe gevoelens
Aan 't zwerversbloed dat is
Beland in de molen
Van belangeloos spel.
Wie het leven vreemd en
Halfdronken tot zich neemt
Wordt als een open bloem
Vertrapt, vertrapt, vertrapt.
Ongezond krankzinnig
Dwingt aarde te groeien
Voorbij en onbegrensd
Tot vruchtendragend Was.
Levenswerk
Gevraagd naar zijn plannen merkt
Harry op: "Ik wil graag m'n andere
werkjes publiceren en gewoon verder
gaan. Een dichtbundel maakt waar
schijnlijk eerder een kans om te wor
den uitgegeven dan foto's. Dit boek is
belangrijk. Het is m'n levenswerk, het
meest essentiële dat ik gedaan heb.
M'n werk bij de bibliotheek vind ik fijn,
hoewel ik net zo goed ook iets anders zo
kunnen doen. Toch werk ik heel gemo
tiveerd."
Harry speelt, naast zijn werk aan zijn
boeken, graaggitaar, vertelt hij. "M'n
vader is musicus, en ik had zelf bijna
ook nog op het conservatorium geze
ten."
Op de vraag wat zijn wensen zijn ant
woordt hij lakoniek: "Ik zoek woon
ruimte in Soest, maar ja, wie niet.
Wat hij verwacht van het boek? "Een
heleboel vragen."
En tenslotte, over zichzelf: "Een
momentopname is niet wezenlijk, het
verband, dat is het wezenlijke. Dit
boekje is belangrijker dan hoe ik zelf
overkom, belangrijker dan wat ik zelf
voorstel.
Saxofoon sensueel
Surreaal solfège
Sint van ijzer
Synthesizer
1. Economische crisis, anarchie, terreur, gastarbeiders, vakvereni
gingen, vermaak, erotiek en oosterse mysteriën; de derde eeuw n. C. is
het heden in verleden tijd.
2. Olympische spelen, Artaxerxes en de strijd tussen neo-Platonisten en
christenen zijn opnieuw actueel.
3. Nestbevuiling (grafiü) en androgynie we maken ons gereed voor de
verhuizing.
4. Ars Nova, Fauvel, troubadours en overwoekeringen van bureaucratie
en universiteitenwees om niet te zijn.
Decadentie chaos 200 - 600= 1200 - 1500= 1950 - 2175.
Is alles aanezig, dan veroorzaakt dat nihilisme.
Brigitte van der Zee demonstreert op het weefgetouw.
Al zie je de voddenman niet meer door
de straten lopen, toch zijn er nog veel
mensen die regelmatig op pad gaan om
vodden te verzamelen of te kopen. Zij
doen dit niet om zo aan goedkope kle
ding te komen, maar omdat zij vodden
nodig hebben voor hun hobby: vodden-
weven.
Birgitta van der Zee (lerares textiele
werkvormen) komt uit Zweden en daar
was en is het voddenweven nog steeds
erg bekend. In Nederland zie je pas de
laatste jaren wat voddekleden ln de
winkel liggen. Dat is voor veel mensen
iets nieuws en bijzonders, maar in
Zweden ziet men die kleden overal. Je
hoeft oude kleding en linnengoed niet
meer weg te gooien. Je gaat de spullen
opnieuw verwerken en je kunt er dan
weer heel bruikbare dingen van ma
ken, zoals kleding, kleden, tassen, be-
kledingstof voor stoelen etc. Omdat je
met een geweven materiaal weeft is
het eindresultaat reuze sterk.
Voor diegenen die zin hebben eens wat
meer over voddenweven en andere
weeftechmeken te weten te komen,
houdt Birgitta open huis op zaterdag 10
september a.s., tussen 12.00 en 16.00
uur. Zij is namelijk van plan om eind
september te beginnen met twee begin-
cursussen getouwweven, één op dins
dagochtend en één op donderdag
avond. Er wordt gewerkt op 4-
schachtsgetouwen, die desgewenst
naar huis meegenomen kunnen worden
om daar het geleerde in praktijk te
brengen.
Tijdens de begincursussen wordt
ruime aandacht besteed aan de grond
technieken van het weven en het opzet
ten van een weefsel op het getouw. Aan
het eind van de cursus is men in staat
zelfstandig weefsels te maken, naar
eigen ontwerp.
Elke cursus duurt 10 weken en het
maximale aantal cursisten is 6 per
groep.
Nadere inlichtingen kunt u krijgen bij:
Birgitta van der Zee, Claroensteker-
pad 39, 3766 BX Soest, tel. 02155-17966.
(Zie ook de advertentie elders in dit
blad).
Ziekenfondsvervoer
Rolstoelvervoer
Groepsvervoer
Trouwrijden
Dag- en nachtservice.
Op vertoon van 65 pas
10% korting.
Aanrijding onder invloed
Op de kruising Van Weedestraat/Nas-
sauplantsoen deed zich zondagavond
een aanrijding voor, waarbij een 24-ja
rige Soester automobilist en een 43-ja
rige bestuurder van een auto uit Eem-
nes betrokken waren. Het ongeluk ont
stond doordat de Soester, komende
vanaf de Stadhouderslaan linksaf de
Van Weedestraat opreed, maar geen
voorrang verleende aan de automobi
list uit Eemnes, die van het Nassau-
plantsoen naderde. De Soester bleek te
veel alcohol te hebben gedronken, zo
dat hij een proces-verbaal en een rij
verbod kreeg..
Rijverbod
Maandagochtend om 04.00 uur hield de
politie op de Molenstraat een 24-jarige
automobilist uit Soest aan, die de aan
dacht had getrokken door zijn rijge
drag. De blaasproef wees uit dat hij in
derdaad te veel had gedronken, maar
hij kwam eraf met slechts een rijver
bod.
Storm en hevige regenval hebben za
terdag j.1. een vroegtijdig einde ge
bracht aan de rommelmarkt, die de
schaatsvereniging Eemland op het
voormalige marktterrein naast het
postkantoor aan de Steenhoffstraat or
ganiseerde. Ver voor de geplande af
loop, al om twee uur 's middags,
vonden de organisatoren het welletjes
en besloten de kramen af te breken.
Vóór die tijd hadden overigens al vele
honderden inwoners van Soest een
bezoekje gebracht aan de markt, waar
15 kramen met de meest uiteenlopende
Foto: Goos van der Wilt
artikelen ervoor moesten zorgen dat
er wat geld in het laadje van de schaats
club kwam. Met de opbrengst zou in
de eerste plaats de opknapbeurt van
het bosschuurtje, waarover de vereni
ging de beschikking heeft gekregen,
worden bekostigd. Als er nog wat zou
overblijven zou dat bij het 'potje' wor
den gevoegd voor de viering van het
10-jarig jubileum.
Na het tellen bleek de rommelmarkt
tenslotte toch nog een bedrag van
ƒ6500,- te hebben opgebracht. De or
ganisatoren toonden zich met dit be
drag heel tevreden.
Sinds vorige week is Soest een nieuw
winkeltje rijker, dat zich toelegt op de
verkoop van (voornamelijk tweede
bands) kinderkleding. Het is 'Katrijn
tje' aan de Nieuwstraat 66, gedreven
door twee enthousiaste jonge vrouwen
Martha van Drie en Coby Miles.
De officiële opening, vorige week don
derdag om 10.00 uur precies, werd bij
gewoond door een flink aantal vrien
den, bekenden en familieleden van de
beide dames.
Met vereende krachten hingen Martha
en Coby het smeedijzeren uithangbord
met de naam van het nieuwe winkel
tje op zijn plaats, waarna de gasten
werden onthaald op koffie met kra
kelingen.
'Katrijntje' biedt een op het oog al
indrukwekkende sortering kinderkle
ding, zoals gezegd voornamelijk twee
de hands, maar ook wel nieuw, in de
maten 56 tot 170 (zeg maar: voor kin
deren in de lagere school-leeftijd), zo
wel voor jongens als voor meisjes.
In het pandje, waarin eertijds een wol
winkel gevestigd was, vinden de be
zoekers dan ook een paar kleding
rekken en schappen vol met jasjes,
bloesjes, broeken, pakjes, schoenen
en laarsjes, truitjes en wat al niet.
Daarnaast hebben Martha en Coby in
'Katrijntje' trouwens nog wat meer
te bieden. Zo kan men er ook terecht
voor tweede hands speelgoed en voor
allerlei geschenkartikelen, meestal
met de hand gemaakt en dikwijls ook
beschilderd, en voor droogbloemboe
ketjes, brooddeegpoppetjes en nog veel
meer. Hoewel het hele winkeltje nau
welijks meer dan een vierkante meter
of twintig ruimte heeft, is de voorraad
toch overzichtelijk opgeborgen en biedt
het geheel een gezellige indruk.
Martha en Coby, allebei 'huismoeders'
met een compleet gezin, hebben het in
de afgelopen week 'tussen het koken
en wassen door' behoorlijk druk gehad
met de voorbereidingen. Samen heb
ben ze de buitenkant opgeknapt (in
de kleuren wit en donkerblauw) en
Foto: Goos van der Wilt
Martha van Drie en Coby Miles voor
hun kinderkledingwinkeltje 'Katrijntje'.
ook aan de binnenkant zelf het nodige
werk verricht.
'Katrijntje' is op dinsdag, woensdag,
donderdag en vrijdag geopend van
9.00 tot 12.00 uur. Bovendien op woens
dagmiddag van 13.30 tot 15.30 uur.
De bezoekers hebben trouwens zelf
inspraak in de openingstijden: In het
winkeltje ligt een enquêteformulier
klaar, waarop men kan aangeven op
welke tijden men 'Katrijntje' het liefst
geopend zou willen zien.
De kerken in Soest hebben van de vre
desorganisaties IKV, Pax Christi en
Kerk en Vrede een brief gekregen,
waarin hen gevraagd wordt twee af
gevaardigden te sturen naar de grote
gebedsdienst de zaterdag voor de vre
desmars van 29 oktober in Den Haag.
Die gebedsdienst zal plaatsvinden op
22 oktober in centrum Leijsdream te
Roosendaal. Zo'n 4000 mensen uit de
basis van de kerken worden verwacht.
De vredesbeweging heeft er doelbe
wust naar gestreefd om deze landelijke
viering zo dicht mogelijk bij Woens-
drecht te houden. Een plaats die in het
verzet tegen de voortgaande wapen
wedloop reeds symbolisch is gewor
den. Pastores uit Woensdrecht en om
geving hebben hun medewerking aan
geboden.
In de viering, waaraan dus kerken uit
heel Nederland deelnemen, zal het ver
zet tegen de bewapeningswedloop ge
koppeld worden aan het armoede
vraagstuk in de wereld. Zo zullen ver
tegenwoordigers uit de Derde Wereld
uitgenodigd worden hun medewerking
aan de viering te geven. Voorts zullen
afgevaardigden van de Oosteuropese
vredesbeweging en de vredesbeweging
uit de Verenigde Staten aanwezig zijn.
Emmaüsgangers
In de landelijke kerkdienst te Roosen
daal zal het thema van de Emmaüs
gangers centraal staan. Het betreft
hier een tekst uit de Bijbel over twee
discipelen van Jezus die na diens krui
siging de moed hebben verloren. Ze
trekken samen weg, maar ontdekken
tijdens hun reis dat de dood van Jezus
geen einde betekent maar juist inspi
ratie geeft om door te gaan. Het breken
van het brood was de manier waarop
de Heer de twee leerlingen bemoedi
ging gaf.
De gebedsdienst zal eindigen met een
zending. De Roosendaalgangers zal
gevraagd worden hun boodschap over
te brengen naar de mensen in hun
kerkgemeenschap en hen mee te ne
men naar de grote vredesmars zater
dag 29 oktober in Den Haag. De vredes
beweging hoopt dat op deze wijze het
kerkelijk vredeswerk in Nederland een
nieuw elan krijgt. Van de Soester Raad
van Kerken is echter nog geen reactie
bekend.
Adriaan Slooff
RegieStanley Donen
Met: George C. Scott, Trish Van De-
vere, Barbara Harris, Red Buttons, Eli
Wallach, Barry Bostwich e.a.
Met deze doublé feature (dubbel-film)
brengt Stanley Donen de dertiger jaren
in herinnering, toen de Amerikaanse
bioscoopbezoeker voor een paar dollar
cents twee hoofdfilms en een compleet
voorprogramma in één voorstelling
kon zien. In Movie Movie heeft men het
voorprogramma weggelaten en beide
hoofdfilms in speelduur teruggebracht,
zodat ze samen de lengte van een ge
middelde speelfilm hebben.
Beide films zijn gemaakt in de geest
van het melodrama uit de dertiger ja
ren met duidelijke verwijzigen naar
twee kenmerkende soorten films uit
die tijd. Het eerste deel, Dynamite
Hands, naar de gangsterfilm en het
tweede deel, Baxter's Beauties of 1933,
naar de musical.
In Dynamite Hands gaat Joey, een
jonge van arme huize, boksen om de
oogoperatie van zijn zus te bekostigen.
Oud bokskampioen Gloves Malloy
wordt zijn eerste trainer. Weldra raakt
Joey bekend. Een rijke gangster biedt
Joey veel geld, als hij zich bij een be
langrijke wedstrijd knock-out laat
slaan. De gangster heeft daarop een
weddenschap afgesloten. Eerst wil
Joey de gangster gehoor geven, maar
als hij verneemt dat de operatie van
zijn zus door haar minnaar betaald
wordt, ziet hij ervan at. De gangster
neemt wraak.
In Baxter's Beauties of 1933, krijgt
Baxter, een impressario te horen dat
hij nog slechts een maand te leven
heeft. Om zijn dochter, die hij in haar
vroege jeugd op kostschool heeft ge
daan en sindsdien niet meer heeft ge
zien, een leven zonder geldzorgen te
waarborgen, wil Baxter een laatste
super-revue maken. De grillige Izabel,
die de hoofdrol in de revue speelt,
dwarsboomt zijn plannen. Bij de pre
mière is ze zelfs dronken. Gelukkig
vindt Baxter een jong, pas aangeno
men revue-meisje, als vervangster. De
revue is een groot succes. En wanneer
bovendien blijkt dat het jonge sterretje
Baxters dochter is, staat niets een ge
lukkige dood op de geliefde theater
planken van Baxter meer in de weg.
Het filmhuis is vanaf 20.15 uur ge
opend.
Aanvang: 21.00 uur.
Entree5,-/CJP 4,-.
Op vrijdag 9 september, aanvang 21.00
uur, wordt de eerste tentoonstelling
van het nieuwe seizoen geopend. Een
tentoonstelling van Har Kroon en Jack
Vreede met olieverfschilderijen. Een
collega van Har Kroon, André Spruit,
zal de tentoonstelling op een verrassen
de manier openen. De opening wordt
verder muzikaal omlijst door een onge
wone combinatie van een violist en een
accordeonist. De tentoonstelling is tot
en met 30 september dagelijks van
14.00 - 16.00 uur te bezichtigen in de
grote expositiezaal van het Artishock-
gebouw.
Filmhuis Artishock organiseert op za
terdag 10 september, aanvang 20.00
uur, een thema-avond over Chili, ge
naamd: Chili in woord, beeld en mu
ziek. Een avond waar d.m.v. informa
tie, film en live-muziek, aandacht
wordt besteed aan het feit dat het so
cialistisch bewind van Salvador Allen-
de tien jaar geleden viel en sindsdien
een militaire diktatuur in Chili aan de
macht is.
De avond wordt om 20.00 uur begonnen
met de vertoning van een korte film
over wandkleedjes uit Santiago. De
film dient ter ondersteuning van de
tentoonstelling van wandkleedjes, die
alleen op deze avond te zien is. Vervol
gens wordt de lange speelfilm Missing
van Costa-Gravas vertoond. Na de pau
ze treedt tot besluit van deze avond,
om circa 22.30 uur de Chileense zes-
mansformatie Arcilla op. Zij spelen
traditionele Chileense muziek. Tijdens
deze avond staan er stands van de
werkgroep Amnesty International
Soest, Chili komitée uit Amersfoort en
een stand met de Chileense wandkleed
jes. Daarnaast zullen er Chileense hap
jes en drankjes te verkrijgen zijn.
Chili 1973-1983
Tien jaar onderdrukking, marteling,
moord, verdwijning, verbanning, ar
moede. Tien jaar. Een twijfelachtig
jubileum dat in september wordt gevierd
door een van 's wereld beruchtste die-
tators: de Chileense president en ge
neraal Pinochet. Tien jaar geleden ver
moordde hij, op 11 september 1973, Sal
vador Allende om een waar schrikbe
wind te vestigen.
De trieste balans van die tien jaar
liegt er niet om. Duizenden Chilenen
zijn vermoord. Doodgemarteld onder
medische begeleiding of simpelweg te
gen de muur gezet en afgeschoten. Dui
zenden moesten hun land verlaten, op
de vlucht voor terreur of over de grens
gezet omdat ze als lastig werden ge
zien. Duizenden werden zonder wat
voor proces dan ook jaren gevangen
gezet, onderworpen aan vreselijke
martelingen, verbannen naar woestij
nen in het uiterste noorden of zuiden
van het land, waar de onbarmhartige
koude van 's nachts en de even genade
loze hitte van overdag het werk van de
beulen afmaakten. Wie aan de direkte
terreur ontsnapte kreeg te maken met
de gevolgen van de machtswisseling.
De pogingen van Allende om de voor
malige Spaanse kolonie om te vormen
naar een socialistische staat werden
met gezwinde spoed ongedaan ge
maakt. Met als gevolg een totaal inge
storte economie, uitverkoop van grond
stoffen en kapitaalgoederen, massale
werkloosheid en omhoog vliegende
prijzen. Tien jaar van verarming en
volstrekt uitzichtloosheid. De Chilenen
hebben nog maar een uitweg: het ver
zet. De nationale staking van juni was
het begin. De laatste maanden is het
erg onrustig in Chili, niet in de laatste
plaats vanwege het feit, dat het op 11
september tien jaar geleden is, dat Al
lende werd vermoord.
Chileense volkskunst als verzet
Een van de eerste vormen van kultu-
reel verzet tegen de Chileense dikta
tuur, die in het buitenland bekendheid
kregen, waren de 'arpilleras'. Dit zijn
kleine wandkleedjes waarop met
kleurige stukjes textiel een voorstel
ling uit het dagelijks leven in het Chili
van vandaag geborduurd zijn. Hoewel
deze vorm van kunstnijverheid pas na
de staatsgreep een hoge vlucht heeft
genomen, hebben de arpilleras al een
lange traditie achter de rug. Al eeuwen
maken de vrouwen in het zuiden van
het land wollen wandkleedjes, waarop
verhalen uit de mythische wereld van
de Chileense indianen afgebeeld wer
den. Pablo Neruda probeerde aan deze
volkskunst landelijk bekendheid te ge
ven, door o.a. het organiseren van ten
toonstellingen. Violeta Parra, de grote
volkszangeres, aktuellseerde de arpil
leras door aan de traditionele vorm een
nieuw inhoud te geven. Ze maakte geen
voorstellingen uit de mythologie, het
traditionele thema van de arpilleras,
maar uit de wereld van alledag.
Om de vrouwen van politieke ge-
vangenen en vermisten te helpen in
hun onderhoud te voorzien, richtte het
Vikariaat, de humanitaire organisatie
van de Katholieke Kerk in Chili, in de
krottenwijken rond de grote steden
kunstnijverheidsateliers op. Al spoedig
is bij dit werk de nadruk op het maken
van arpilleras komen te liggen. Meer
dan welk ander kunstnijverheidspro-
dukt kunnen deze namelijk iets duide
lijker maken van de positie waarin het
Chileense volk verkeert. Bovendien le
veren ze in verhouding ook het meest
op. Waren de eerste wandkleedjes al
leen maar tekeningen van huizen, de
kerk of de gaarkeuken, langzamer
hand kregen ze meer het karakter van
een soort stripverhaal met op één
kleedje verschillende afbeeldingen.
Ook begon het steeds duidelijker, al
dan niet in symboliek, verpakt, een ui
tingsmiddel van verzet te worden. En
kregen namen als, 'de vermisten,' 're
pressie,' 'honger,' 'werkloosheid' enz.
Dit ging niet zonder gevolgen: vele
arrestaties van vrouwen en repres
sieve maatregelen tegen deze ate
liers. Op het ogenblik is de verkoop
van arpilleras in Chili zelfs verboden.
Ter informatie van deze tentoonstel
ling wordt om 20.00 uur een film ver
toond genaamd "Wandkleedjes uit
Santiago." De tentoonstelling is alleen
tijdens deze Chili-avond te zien.
Missing
RegieCo sta Gravas.
Met: Jack Lemmon, Sissy Spacek, Me-
lanie Maron, John Shea e.a.
U.S.A. 1982.
Vorig jaar werd de van oorsprong
Griekse, maar al jaren in Frankrijk
wonende regisseur Costa-Gravas on
derscheiden met de grote prijs (de
Gouden Palm) op het filmfestival van
Cannes voor Missing. Gravas heeft al
eerder indruk gemaakt met politieke
thrillers als Z, L'Aveu, L'Etat De Siége
en Sectin Special. In Missing is Costa-
Gravas op datzelfde spoor doorgegaan,
maar verder dan in zijn eerdere films.
Missing is een film vol dramatische ge
ladenheid, boordevol emoties en met
een heel duidelijk omlijnde politieke
stellingname.
Missing is gebaseerd op het boek "The
execution of Charles Horman," ge
schreven door Thomas Hauser, die in
zijn boek de ontvoering en later de
moord op de jonge Amerikaan Horman
reconstrueerde. Horman verdween
spoorloos in de dagen na de revolutie
van Chili en werd later vermoord
teruggevonden. Hauser toonde in zijn
boek aan dat de Amerikanen in Chili,
de mensen van de ambassade en van
de geheime dienst, op de hoogte waren
van Hormans ontvoering en niets heb-
ben gedaan de moord op de van linkse
sympathieën verdachte te voorkomen.
Charles en zijn vrouw Beth Horman be-
vinden zich ln de hoofdstad van Chili,
Santiago. Charles (John Shea) schrijft
verhaaltjes en doet af en toe wat aan
journalistiek. Als ze net een paar
dagen naar de kust gaan, breekt in de
hoofdstad de contra-revolutie los. Ze
keren terug naar de stad. Daar worden
ze geconfronteerd met de verschrik
kingen van de rechtse coup. Vrienden
zijn spoorloos verdwenen. Ook Charles
verdwijnt plotseling. Beth (Sissy Spa-
eek) vraagt haar schoonvader, Ed
Horman (Jack Lemmon) om hulp.
Horman, een man die niet zo veel op
had met de linkse ideeën van zijn zoon,
komt over. Hij ziet het allemaal niet zo
zwart, want ze zijn per slot Amerikaan
se staatsburgers.
Het tweetal gaat op zoek naar Charles.
Hun tocht is vol verschrikkingen en dra
matische ontwikkelingen. Een tocht ook
die vader en schoondochter dichter tot
elkaar zal brengen en waarin de vader
gaat begrijpen wat zijn zoon bezielde.
Ziekenhuizen worden bezocht, gevange
nissen, stadions die tot internerings-
kampen zijn omgebouwd. Overal
zwaargewonden en lijken, maar ner
gens een spoor van Charles. Uitein
delijk opent een anonieme tip de ogen
van de vertwijfelde vader.
Chileense groep Arcilla
De Chileense groep Arcilla, wat 'weg'
of 'doel' betekent, bestaat uit twee stu
denten en vier jongens in de leeftijd
van 12 tot 14 jaar. Op traditionale in
strumenten spelen ze Chileense volks
muziek. Aanvang van het optreden van
Arcilla zal na de film om circa 22.30
uur plaatsvinden.
Aanvang: 20.00 uur.
Entree5.-/CJP 4,-.
