Kan iemand mctqjjlcpsie
voor literatuur winnen?
Jazeker, als ie maar mooie
boeken schrijft.
EEN SPROOKJE DAT
WERKELIJKHEID WE
Ossengalzeep als de vlek er niet uitgaat
De BOVAG introduceert:
Onderhouds - Jaar sticker
voor caravans
Epilepsie is niet zo gek als 't er soms uitziet.
WOENSDAG 28 DECEMBER 1983
SOESTER COURANT
PAGINA 17
Oudejaarsgebak
van Oliebollen enz., enz. tot
Salades
Epilepsie is bepaald geen vorm van 'gekte'zoals
veel mensen denken, maar niks anders dan een korte
storing van de hersenaktiviteit. Teveel signalen ineens.
De meesten hebben er weinig last van.
Met epilepsie valt dus best te leven...als de om
geving maar niet paniekerig reageert.
Onze brochure "Epilepsie is niet zo gek als 't er
soms even uitziet" helpt daarbij. U krijgt 'm thuis ge
stuurd als u Sire belt, 020 - 42 47 06 (9-12 uur). SIRE
Loodgieter of CV-monteur nodig?
Bel dan G. VAN DEN POL
Telefoon 02155-19954
(jpjTfl LOODGIETERS-
en
VERWARMINGSBEDRIJF
Kristal is zo oud als de wereld. Althans, natuurkristal. Wat is kristal
eigenlijk? In feite is kristal niets anders dan glas. Bijzonder glas welis
waar, maar toch..glas. In de natuur komen twee soorten glas voor:
obsidiaan en bergkristal. Over kristal gaat dit verhaal.
Ossengalzeep i9 nog altijd het beste.
Het vernuft van duizelden chemici
over de gehele wereld, gesteund door
de meest geavanceerde computerge
stuurde apparatuur, heeft niet mogen
baten: Ossengalzeep blijkt bij hard
nekkige vlekken in de was onmisbaar.
Het wordt al meer dan een eeuw ge
maakt door Koninklijke Sanders Fa
brieken en is nog steeds een succes
artikel.
Een recent onderzoek waarbij de
nieuwste synthetische wasmiddelen
werden getest heeft aangetoond wat
Nederlandse huismoeders al heel lang
wisten: de hardnekkige vlek even aan
smeren met Ossengalzeep en weg zijn
de boosdoeners.
Zeep werd al vrijfduizend jaar geleden
gebruikt door de Egyptenaren. Via de
Romeinen werd het in begin van onze
jaartelling in Zuid-Frankrijk geïntro
duceerd en van daaruit verspreidde de
fabricage zich over geheel Europa. In
de vijftiende en zestiende eeuw was het
overal bekend.
Nederland was er ideaal voor gezien de
belangrijke olieproduktie en de om
vangrijke handel in soda, toen de grond
stoffen voor de zeep. Op de kwaliteit
werd nauwlettend toegezien. Dat blijkt
uit een bepaling van 1618 waarin het
streng verboden werd minderwaardige
oliën te gebruiken.
Maar de grote opbloei kwam toch
eigenlijk pas in het midden van de vo
rige eeuw. Apotheker J. L. Sanders in
Leiden had in 1851 zoveel vraag naar
„medicinale zepen" dat hij ze zelf ging
bereiden. Hij zal zo'n twintig jaar bezig
zijn geweest, toen het hem opviel dat
veel mensen ossegal gebruiken om
hardnekkig vuil los te maken vóór het
wassen. Ossegal, Latijnse naam Fel
Tauri, was ook al eeuwen bekend als
een probaat middel om de oppervlakte
spanning van water te verlagen, waar
door een betere bevochtiging en emul-
gering wordt bereikt. Vóór Sanders, in
de Napoleontische tijd, was het gebrui
kelijk dat huismoeders bij de water- en
vuurwinkel olie en loog haalden, die
goed roerden en zo een soort zeep
maakten. Sommigen waren daarin heel
behendig.
Oud huismiddel
Ossegal zelf, een oud huismiddeltje,
werd toegepast om vetvlekken te ver
wijderen. Toen kwam zo'n honderdtien
jaar geleden Sanders dus op het idee
ossegal en zeep te combineren. En ont
stond de Ossengalzeep (met een n ach
ter Osse, zoals toen gebruikelijk) en
meteen werd als symbool, als logo, een
rode ster gebruikt. Dat is heden nog zo.
Nog altijd is de Ossengalzeep oftewel
Savon a la bille de boeuff een niet te ver
onachtzamen deel van de produktie van
de Koninklijke Zeep- Eau de Cologne
en Parfumerieënfabriek voorheen
Sanders co BV zoals het volledig heet.
Waar de Rode Ster vandaan kwam is
niet geheel duidelijk meer. Het werd in
ieder geval het symbool van de produk
tie van een zeep die nog heden onover
troffen is, zoals onlangs is gebleken uit
een onderzoek van de Stichting IVHA,
het Instituut voor Huishoudelijk Onder
zoek, keurmerkinstituut van de Neder
landse Vereniging voor Huisvrouwen
en het Konsumenten Kontakt en waar
over bericht is in Denken en Doen nr 4
jaargang 1983 en in Koopkracht nr 6.
Hieruit blijkt dat 73% van de onder
vraagden mededeelde "wel eens moeite
te hebben met het verwijderen van
vlekken uit wasgoed". De lastigste ble
ken vruchten-, ijs- eri vetvlekken, als
mede vlekken in ondergoed en vuil in
kragen en boorden.
Controlemiddel
Het ging hierbij om moderne vloeibare
en poedervormige wasmiddelen. Als
controlemiddel werd de Ossengalzeep
gebruikt. Die werd in een beetje water
gedoopt, daarna stevig over de vlek ge
wreven en vervolgens werd de plek
goed geborsteld. Daarna werd het
proeflapje uitgespoeld en gedroogd. En
werd dus niet mee gewassen. Diverse
vlekken zoals van afgewerkte motor
olie werden aangevallen met vloeibare
zeep en met Ossengalzeep. De laatste
scoorde het best. Akelig bleken ook
make-up vlekken. Het bleek dat alleen
Bij de Hondenvereniging 'Zoys':
Gehoorzaamheidscursus
voor honden
Gehoorzaamheidscursus voor honden,
tevens puppietraining vanaf 3 maan
den.
Voor meer informatie kunt u bellen tel.
22542 (tussen 18.30 en 21.00 uur) b.g.g.
tel1226911437 of 22851
Ossengalzeep in staat was die weg te
krijgen. Sanders Ossengalzeep preten
deert niet een tover- of wondermiddel
te zijn maar wel een produkt dat in veel
gevallen, als praktisch niets meer
helpt, uitkomst biedt. Wat onze bet
overgrootmoeders in de jaren zeventig
van de vorige eeuw al wisten.
Sanders Ossengalzeep is verkrijgbaar
bij drogisten en apothekers.
Nu het vakantieseizoen achter de rug
is, start de BOVAG-afdeling caravan-
bedrijven een campagne om de aan
dacht te vestigen op het belang van
goed cara vanonder houd.
Op deze wijze haken de bij de BOVAG
aangesloten caravanbedrijven in op de
in het voorjaar massaal door de politie
gehouden caravancontroles. Daarbij is
gebleken dat veel mensen de tech
nische staat van hun caravan of andere
aanhanger niet erg serieus nemen.
Men realiseert zich tevens vaak onvol
doende dat ook bij een caravan die wei
nig rijdt, jaarlijks onderhoud onont
beerlijk is. Bij de diverse politiecon
troles kwamen gebreken aan het licht
als slechte remmen, niet goed werken
de verlichting, uitgedroogde banden en
zelfs doorgezakte assen. Bij sommige
controles deugde in 70% van de geval
len de bij de caravan (overigens voor
de eigenaar ingewikkelde'papierwin
kel' niet.
Éénmaal per jaar
De BOVAG is van mening dat, om vei
lig te kunnen cara vannen, zeker één
maal per jaar een onderhouds (con
trole )beurt noodzakelijk is. Een bij uit
stek geschikt moment voor zo'n uitge
breide check-up is natuurlijk direct na
de zomervakantie. Eventueel tijdens
de vakantie geconstateerde gebreken
kunnen dan direct worden verholpen.
Ook hoeft de caravanbezitter zich niet
op de valreep voor zijn volgende va
kantie naar het caravanbedrijf te haas
ten. Bovendien kan de caravanvakman
nu optimaal aandacht aan het onder
houd besteden. In het voorjaar kan dan
worden volstaan met een eenvoudige
inspectie.
De BOVAG-Jaarsticker
Nieuw in het BOVAG-campagne is de
introductie van de BOVAG-Jaarsticker
voor caravans. Iedere caravan of
andere aanhanger die een onderhouds
beurt in een BOVAG-caravanbedrijf
heeft gehad, krijgt een sticker met een
jaaral (nu: 1984) opgeplakt. De sticker
vermeldt de tekst: "Ik wordt onderhou
den door de cara van-vakman." Zo
wordt duidelijk zichtbaar dat de cara
vaneigenaar zekerheid en veiligheid
hoog in het vaandel voert.
Motorrijder kreeg geen
voorrang en belandde
in ziekenhuis
Met een hersenschudding en inwendige
verwondingen werd de 21-jarige motor
rijder P. K. uit Baarn vrijdagmiddag
per ambulance naar Zonnegloren ge
bracht na een aanrijding op de Soester-
bergsestraat.
Het ongeval werd veroorzaakt door de
45-jarige automobilist F. de W. uit
Soest. Hij reed op de Soesterberge-
straat in de richting Soesterberg. Bij
het linksafslaan de Hildebrandlaan in
verzuimde hij de doorgang vrij te laten
voor de uit tegenovergestelde richting
komende motorrijder. Deze botste in
volle vaart tegen de rechterkant van de
auto. Beide voertuigen werden ernstig
beschadigd. De motor moest worden
weggesleept.
Soester krijgt bijtend
zuur in gezicht
Toen een bewoner van het Van der
Veldeplantsoen vorige week bezig was
met het ontstoppen van de gootsteen in
zijn woning, spoot het middel dat de
man gebruikte onverwacht omhoog uit
het afvoergat. Hij kreeg daarbij
het zuur in zijn gezicht. Hij waar
schuwde onmiddellijk de politie en
ging onder de douche staan. De politie
bracht hem over naar Zonnegloren,
waar hij aan de verwondingen werd
behandeld.
Voor al uw
komt het fine van
OUDWATER, Uw banketbakker
SOEST NIEUWERHOEKPLEIN 8 - TEL. 11365
BAARN OOSTERSTRAAT 36 en LAANSTRAAT 38
Altijd woensdags de gehele dag geopend
Tevens wensen wij u een
zeer voorspoedig 1984
Publikatie aangeboden door dit blad in samenwerking met de Stichting Ideele Reclame
Loodgieterswerk: DAKWERK - GOTEN en HEMELWATER-
AFVOEREN, zowel grote als kleine reparaties
HET INRICHTEN VAN BADKAMERS en
KEUKENS, inclusief WARMWATER
VOORZIENINGEN
Onderhoud: van GASKACHELS, GEISERS en
KOOKTOESTELLEN
Verkoop: CV-INSTALLATIES, zowel gemonteerd als in -
bouwpakket.
Alles uiteraard met deskundige begeleiding.
CV-service: Door ons uitgebreide SERVICE-APPARAAT
kunnen wij alle ONDERHOUDSWERKEN
aan uw CV-INSTALLATIE verrichten. Tevens
mogelijkheid voor het afsluiten van een
ONDERHOUDSCONTRACT
Offerte: Vraag geheel vrijblijvend OFFERTE voor zo
wel LOODGIETERS- als CV-WERKZAAM-
HEDEN
G. van den Pol b.v.
LOODGIETERS- EN VERWARMINGSBEDRIJF
VAN LENNEPLAAN 69 - 3768 XN SOEST
TELEFOON (02155) 19954
Het geheime procédé.
Revolutionair
Een beroemd negentiende eeuwse glasslijper
was de in Böhmen geboren Daniël Swarovski.
Zoon van een glasslijper dus 'gepokt en gema
zeld' in het vak.
Hij was 't die de tot dan gebruikte traditio
nele en arbeidsintensieve polijstmethode ver
ving door een revolutionair mechanisch slijp-
systeem. Dit nieuwe produktieproces gaf het
kristal in z'n uiteindelijke vorm een onverge
lijkbaar veel grotere nauwkeurigheid. Een pre
cisie die -zo bleek- onontbeerlijk is om het
kristal zijn raffinement te geven.
Geheim
Daniël Swarovski deed nóg een bijzondere
vondst. Hij ontdekte dat indien het loodoxide-
volume (PbO) in het kristal verhoogd kon wor
den tot 32%, het kristal in waarde en schoon
heid tot 'edel' niveau verheven werd.
Een dergelijke menging echter vergt een bui
tengewoon ingewikkeld produktieproces.
Toch slaagde hij er na lang experimenteren in
dit procédé te realiseren. Niet allé moeilijkhe
den waren daarmee opgelost. Het nieuwe lood-
kristal namelijk, bleek in zijn bijzondere sa
menstelling relatief zacht en daardoor tijdens
het slijpproces licht te beschadigen.
Mooi en nadeel
Bergkristal is mooi. Juist door z'n grilligheid
en vaak bizarre vorm boeit bergkristal de lief
hebber.
Maar bergkristal heeft ook een nadeel:
het is meestal niet volkomen zuiver en bevat
over 't algemeen veel 'valse' lucht. Dat kan het
eindprodukt, zoals vazen, kommen en glazen,
negatief beïnvloeden.
Zo'n driehonderd jaar terug (relatief kort
geleden, dus) begint de moderne geschiedenis
van het kristal. Toen namelijk, ontdekte men
dat gewoon glas kon worden bewerkt tot
kristal. Hierdoor werd het glas veredeld tot een
waardevol sierprodukt dat door z'n fraaie
schittering en geheimzinnige glans grote aan
trekkingskracht uitoefende op mensen met ge
voel voor schoonheid en vorm.
Zo groot was de begeerte naar dit unieke
produkt dat kristal maatschappelijk werd op-
H
Kristal werpt een romantisch licht.
Primitief
Een andere, wellicht meer bekende naam
voor bergkristal is kwarts. Kwarts werd al in
'primitieve' tijden door mensen gebruikt voor
de vervaardiging van gereedschappen, wapens
en gebruiksvoorwerpen. Waaruit maar weer
blijkt dat het vroeger minder primitief toeging
dan wij wel eens geneigd zijn aan te nemen.
Men wist dus al duizenden jaren geleden op
welke wijze kwarts gesmolten moest worden
om te kunnen worden bewerkt.
Talloze kollekties uit opgravingen in Voor-
Indië, het Romeinse Rijk, het Midden-Oosten
en zelfs Nederland getuigen in vele musea van
de grote kennis die men al ver voor onze jaar
telling van het fenomeen glas c.q. kristal bezat.
Sieraad
De faam die van Swarovski's kristal uitging,
bezorgde zijn kreaties in korte tijd een wereld
naam én een plaats tussen zilver en goud. De
warme glans en de fonkelende spektraalkleu-
ren maakten dit kristal tot één van de meest
geliefde sieraden uit zijn tijd. Kunst in kristal!
Zo groeide Daniël Swarovski's ontdekking
uit tot een succes-story in de negentiende eeuw.
Die faam is tot op de dag van vandaag onaan
getast gebleven.
Voor nog uitgebreidere informatie over
dit onderwerp Swarovski Nederland, Tel.
02230 - 12526/22802
Kunst in kristal; begeerd door de eeuwen heen.
Boeiend door z'n grillige vorm.
gewaardeerd tot een statussymbool. Vermo
gende mensen verzamelden de meest kostbare
kristalobjekten om hun welvaart te tonen. Dat
leidde tot een steeds grotere vraag naar siera
den en gebruiksvoorwerpen uit kristal vervaar
digd. Bovendien werd aan de kwaliteit die het
kristal als kunstvoorwerp diende te bezitten
steeds hogere eisen gesteld.
En, zoals dat meestal gaat bij een marktme
chanisme van vraag en aanbod, begonnen de
makers en ontwerpers zich een steeds grotere
vakbekwaamheid te verwerven in de mogelijk
heid tot verbetering van het smeltproces van
glas.
De perfektie van hun eindprodukten móest
worden opgevoerd.
Ook in 'gewone' gebruiksvoorwerpen verheft kristal
zich tot glanzende schoonheid.
En als siervoorwerp: pure gratie in kristal.
Ruwe vorm groeiend tot schoonheid.
Toen bewezen de technische vernieuwingen
die Swarovski op het gebied van de polijstme
thode had getest hun onschatbare waarde. Na
invoering van dit slijpsysteem bleken de
kristalstenen probleemloos geslepen te kunnen
worden. Zonder kras of braam. Diende een
'steen' een doorsnee van 0,8 milimeter te krij
gen dan gebeurde dat ook. Desnoods 100.000
maal achtereen.
Om zijn geheim tegen industriële spionage
(toen ook al!) te beschermen, trok Daniël met
zijn familie naar Oostenrijk en vond in de
buurt van Innsbruck een fabriek met water
krachtenergie. Daar vestigde hij zich en be
gon aan de produktie van zijn (lood)kristal.
