der Pol
drijf
met licht
in de
deha
ch b.v.-Soest
INS WEWER
i Soest b.v.
Audi dealer
3EDRIJF
IS B.V.
-LSEN
wwjaar
DEL
CJE"
1985
1
donderdag 3 JANUAR11985
SOESTER COURANT
PAGINA 13
poedig nieuwjaar
'wenst door:
:ijn cliënten
spoedig 1985
cersbedrijf
'en
ig nieuwjaar
laties, vrienden
nden
<edig 1985
>g 1985
en vrienden
-SLiHt -30A
sn bekenden
1985
5 met vis
irmings-
'isch
rijf
>ijssel
30r het vertrouwen in 190,
het nieuwe jaar te kunnen
Holerlngs- en Straatwerk
1816-13186-15316
HAT 53 SOEST
-OON 21433
rienden en bekenden
30EST - TEL. 12112
RAAT 2 SOEST
02155-19064
AAN 21 - BAARN
12154-18633
nen omstreken
Telefoon 15416
ieder
'elefoon 12659
tóïotaal
A Is de avonden langer worden en u hetgeen prettig voor
uitzicht vindt iedere avond alleen maar naar de TV te kij
ken, gaat u zich wellicht weer bezighouden met uw hobby.
Een vrijetijdsbesteding buitenshuis, bijvoorbeeld op het
sportieve vlak. Of een hobby die ook binnenshuis kan
worden beoefend. Als u graag mooie foto's maakt dan
geeft de donkere kamer u de ideale mogelijkheid in vrije
uren creatief en plezierig bezig te zijn. Uw foto's komen
pas echt tot leven als u ze niet alleen maakt maar ook zelf
vergroot. Dan kunt u alle mogelijkheden van het negatief
benutten, en het licht er zó doorheen laten spelen dat u
alles er uit haalt wat erin zit. In bijgaandefoto 's laten we
u zien wat u met foto's in de doka kunt doen. Misschien
lukken niet alle technieken direct, maar wel als u enige
ervaring hebt gekregen. Wanneer u er meer van wilt we
ten: uw fotohandelaar kan u er alles over vertellen.
Ook zonder camera h
Een goede tip om in de doka te
beginnen is: maak eens een foto
gram. Daar hebt u geen fotocame
ra en geen negatief voor nodig. Op
een vel gevoelig fotopapier worden
in het donker enkele voorwerpen
gelegd, bijvoorbeeld enkele ge
droogde takjes met bessen. Een
boven dat papier opgehangen
lamp gaat enkele seconden aan.
Als het fotopapier daarna wordt
ontwikkeld blijft er een "afdruk
achter op het papier. Ook voor
kinderen is het maken van een fo
togram een boeiende ervaring en
ze leren er spelenderwijs door welke
invloed licht op het gevoelige ma
teriaal heeft.
Papier is belangrijk
De kunst van het werken in de
doka is onder meer te weten welk
fotopapier u voor een bepaalde
opname het beste kunt gebruiken.
Er is papier met een zachte grada
tie waarin elke grijstint tot zijn
recht komt. Maar soms is het be
ter een "harde" gradatie te gebrui
ken: de contrasten tussen licht en
donker worden daardoor groter.
Voor zwartwit-foto's zijn er een
aantal gradaties; de ervaring leert
u welke de beste is voor een be
paalde opname. De twee foto's
laten hetyerschil zien tussen het
resultaat van een zachte gradatie
(de twee paarden) en een harde
(de molenfoto).
Vergroten in kleur
De fotovoorbeelden in deze krant
kunnen niet in kleur worden afge
beeld, maar er kan in de donkere
kamer natuurlijk wel in kleur
worden gewerkt. Kleurvergroten
wordt steeds populairder omdat
nieuwe materialen en procédé 's
het steeds gemakkelijker maken.
De kleuren-analyser zorgt ervoor
dat de juiste filtering al na één
proefopname kan worden vastge
steld. Dan wordt bijvoorbeeld
zo 'n waterlelie of een andere na
tuuropname een foto die u zelf
kunt maken, en die in groot for
maat een fraaie wandversiering
oplevert.
m |F- JÊ m WLw:
ff fk| II-nip |R
"r --
\K
rELEFOON 18402
0 Wij u steeds
en.
rel. 12472
'n een
Tegenhouden of doordrukken
Een heel eenvoudige manier om
in de doka met licht te spelen is
plaatselijk ingrijpen in de belich
ting. Dat kan nodig zijn om een
bepaald gedeelte van de foto don
kerder te maken of om een te
donker deel door een kortere be
lichting lichter uit te laten komen.
Dat is op deze foto gebeurd. De
onderste strook is zo stralend wit
omdat het licht met een zwart
karton tijdelijk tegengehouden
werd. De lucht is voor een deel
donkerder omdat dit gedeelte lan
ger werd belicht en dus werd
doorgedrukt
Zwart en wit
Wie zelfgemaakte foto's in de do
ka wil vergroten kan een "gewo
ne" vergroting maken maar ook
een geheel nieuwe. Dat gebeurt
bijvoorbeeld als een foto wordt
omgezet in alleen zwarte en witte
partijen en alle grijze tinten dus
wórden uitgeschakeld. Het onder
werp van de foto moet zich daar
voor lenen. Het beste is om al bij
de opname gebruik te maken van
een contrastrijke film. Ook de
ontwikkelaar kan het zwartwit-ef-
fect versterken. De papiergradatie
moet tevens worden,aangepast.
Deze foto laat zien dat er ook al
leen in zwart en wit bijzondere re
sultaten bereikt kunnen worden.
Van vier naar vyf
Als er twee of vier elementen op
een foto staan die hetzelfde zijn,
is het vaak net of die fo to niet
compleet is. Een oneven aantal
van drie of vijf doet het beter. Dat
vond ook de fotograaf van deze
foto en daarom maakte hij er een
vijftal van met behulp van een
deel van een ander negatief. Dat
gebeurt met een masker en is te
vergelijken met het maken van
een collage waarbij van gedeelten
van twee negatieven door middel
van een montage in de doka één
foto wordt gemaakt. Voor wie be
schikt over veel geduld is het een
uitdaging zo'n montage nagenoeg
onzichtbaar uit te voeren en op
die manier eigenlijk een nieuwe
foto te maken.
Kleine kunstgreep
Zwanen zijn mooi wit en dat geldt
ook vaak voor sneeuw. Toch is
dat op foto's niet altijd het geval
en dan kan een verzwakker uit
komst brengen. De meest bekende
verzwakker is uitgevonden door
Ernest Farmer en daarom wordt
deze behandeling ook wel "farme
ren genoemd. De foto gaat daar
bij in een bad met een chemisch l
middel dat de lichtste partijen
lichter maakt waardoor het con
trast wordt versterkt. Met behulp
van een watje kan dit effect ook
plaatselijk worden bereikt. In de
zwane- en sneeuwfoto is deze na
behandeling toegepast om een
"schoner" wit te verkrijgen.
Spelen met spiegelbeeld
Het fotopapier werd voor de helft
belicht met een negatief. Daarna
werd de andere helft belicht met
hetzelfde negatief dat echter om
gedraaid in de vergroter werd ge
legd. Daardoor ontstond op deze
helft een spiegelbeeld. Als dit zó
precies gebeurt dat de overgang
tussen de twee helften niet zicht
baar is, dan geeft dat een heel bij
zonder effect zoals deze strandfoto
laat zien.
Mini-cursussen als gids
Als u nog geen doka bezit en wel
eens wilt weten wat je ervoor no
dig hebt, wat je ervoor moet doen
en wat zo'n doka-uitrusting kost:
er zijn twee mini-cursussen over
dit onderwerp uitgegeven. De eer
ste heet "De donkere kamer in
en gaat over het bij veel amateur
fotografen nog altijd populaire
vergroten in zwartwit. De mini
cursus "Kleurvergroten" vertelt u
hoe u uw kleurenfoto's zelf kunt
vergroten. Deze gidsen kunnen
worden besteld bij de Stichting
Amateurfotografie, Singel 32,
1015 AA Amsterdam. "De donke
re kamer inkost f 5,- en de prijs
van "Kleurvergrotenis f 6,-. Het
benodigde bedrag kan worden be
taald in postzegels die in een ge
sloten, voldoende gefrankeerde
envelop kunnen worden gezonden
aan bovenstaand adres. Wilt u
vooral de titel van de gewenste
mini-cursus vermelden en ook uw
naam en adres?
vergroten in kfeur
Veel plezier
Wie de doka als hobby kiest en er
ervaring in krijgt, ontdekt dat hier
nog lang niet alle mogelijkheden
zijn genoemd. Mensen die een do
ka hebben kunnen hun eigen va
kantiefoto 's ontwikkelen en ver
groten. Ze maken zelf de foto's
voor het familie-album en kunnen
royaal zijn met persoonlijke ge
schenken, want zelfgemaakte ver
grotingen zijn niet duur en je kunt
er veel mensen blij mee maken.
Doka-bezitters maken hun eigen
wenskaarten en ze kunnen van
hun mooiste dia's zelf foto-af
drukken maken. En ze kunnen
ook heel bijzondere foto's maken
zoals bijvoorbeeld deze opname:
een foto die met contourfilm is ge
maakt. Werken in de doka is een
zinvolle vrijetijdsbesteding en geeft
veel voldoening omdat je er ook
in creatief opzicht veel plezier aan
beleeft. Als u meer wilt weten
over de donkere kamer: uw foto
handelaar kan u er alles over ver
tellen.
