r
n
MEDE
BES
8
adamci
LADA
K
E
0?9
V9
.JS&»
Loco-burgemeester
Plomp reikte
koninklijke
onderscheidingen uit
Xm^zo gezien
hans huiejen=\
ADAMA
60 JAAR
T J Van de Ven
Herdenking gevallenen
Tweede Wereldoorlog
'Bevrijdingskrant'
Zie pagina
Hand- en perssinaas
appels Q98
Rabarber f|69
^otoshop
'tjtartje
63e JAARGANG NO. 36
WOENSDAG 1 MEI 1985
Aan alle jongere
en oudere mensen van Soest
GLAS
HANDEL
en een stukje geschiedenis
Voordelige
aanbieding
Soester Courant,
goede informatiebron
voor alle Soesters!
foto-film-video
computer/
Winkelcentrum „Hartje Zuid"
cnmbiFOlö
BOUWMARKT
SHOWROOM KEUKENS,
SANITAIR en TEGELS
Soest - Tel. 02155-14878
Veldweg 4 -
Honsbergen
boterham
worst
Honsbergen
KiloO
Kilo vr. r
Frans
stokbrood
Honsbergen
Sauna
Soest
BTot 15 mei
een nieuwe
Jfe I
Abonnement per
halfjaar f 12,
Buiten Soest per
halfjaar f24,-
Losse nummers 65 ct
Gecontr. opl. 8950
VERSCHIJNT
IEDERE WOENSDAG
Kantoor voor redactie
en administratie
Van Weedestraat 227
Postbus 57,
3760 AB Soest
Telefoon 02155-14152*
Postgiro 126156
Op zaterdag vier en zondag vijf mei wordt ook in Soest aan
de 40-jarige herdenking van het einde van de oorlog speciale
aandacht besteed. U vindt hierover in het traditionele Oran
je-programmaboekje - dat huis-aan-huis is verspreid - in een
aparte bijlage daarbij een zeer gevarieerd programma.
Ik zou U, uw gezin en alle jongeren in Soest in het bijzonder,
willen opwekken daaraan mee te doen. U maakt dan, door
aan deze viering daadwerkelijk deel te nemen, voor U zelf
en uw omgeving duidelijk dat de toen geschonken vrijheid
heden ten dage nog steeds een even grote betekenis heeft.
Bij de herdenking bij het monument bij Braamhage aan de
Inspecteur Schreuderlaan op 4 mei om 20.00 uur en aanslui
tend op de openbare bijeenkomst in de Mariakerk op het
Nieuwerhoekplein (geen kerkdienst) is iedereen, oud en ze
ker ook jong, daarom juist zo welkom.
Ik hoop, dat de georganiseerde festiviteiten op 5 mei voor
ieder iets naar haar of zijn gading bieden. Waarom maakt
u er net als op 5 mei 1945 niet een echt feest van met uw ouders,
uw kinderen, uw vrienden, uw buren, uw kennissen, thuis,
in uw straat of waar ook maar in Soest. Veertig jaar vrijheid
is dat waard. Spreek er eens met elkaar over.
De burgemeester van Soest,
P. Scholten
De herdenking van de gevallenen uit de Tweede Wereldoorlog vindt
zaterdag 4 mei 's avonds om precies 8 uur plaats bij het Monument bij
Braamhage aan de Insp. Schreuderlaan.
Medewerking aan deze plechtigheid zal worden verleend door het
Soester Mannenkoor Apollo. Na de twee minuten stilte en het optreden
van het koor, geschiedt de bloemlegging, waarna het défilé langs het
Monument.
In verband met het feit dat het veertig jaar geleden is dat ons land werd
bevrijd zal er gedurende de plechtigheid een erewacht van twee Neder
landse militairen van het 32 Tac. Fight. Sq. Camp New Amsterdam zijn.
Aansluitend aan de Herdenkingsplechtigheid wordt om half negen in de
Mariakerk, Nieuwerhoekplein een Herdenkingsbijeenkomst gehouden.
Hieraan wordt medewerking verleend door het Motet- en Madrigaal
koor, Jan Jansen, orgel en Christine Jansen, zang. Burgemeester P.
Scholten houdt een toespraak tijdens deze openbare bijeenkomst.
Laatst sprong er een hond door een ruit
kwam zo langs de korste weg buiten.
Hij kon niet terug
want VAN EDE kwam vlug
om de vluchtweg van 't hondje te sluiten.
Nieuweweg 37 (werkplaats) - Soest
Tijdens een feestelijke bijeenkomst in
de trouwzaal van het gemeentehuis
aan de Steenhoffstraat heeft loco-bur
gemeester drs. G. Plomp maandag
morgen de koninklijke onderscheidin
gen uitgereikt aan drie inwoners van
Soest, die zich in hun werkkring en
daarbuiten zeer verdienstelijk hebben
gemaakt: mevrouw A.S.M. Croes, de
heer H. Bertelsmann, en de heer L.
Bots. Zij kregen uit handen van de
heer Plomp de versierselen uitgereikt
(burgemeester P. Scholten was zelf
door ziekte verhinderd) die behoren bij
de onderscheidingen.
Mevrouw Croes, werkzaam bij TNO,
en de heer Bots, o.m. bekend als voor
zitter van het Kruiswerk in Soest, wer
den benoemd tot Ridder in de orde
van Oranje-Nassau. De heer Bertels
mann (bij bevordering) tot Officier in
de orde van Oranje-Nassau.
's Middags reikte de heer Plomp de
versierselen van het Ridderschap in de
orde van Oranje-Nassau uit aan de heer
L. Petiet, die wegens ziekte was ver
hinderd om de plechtigheid in het ge
meentehuis bij te wonen.
In een korte toespraak wees de heer
Plomp erop dat het ontvangen van een
onderscheiding niet iets is wat men alle
dagen meemaakt. "Het gebeurt pas als
het vaststaat dat het Hare Majesteit
inderdaad 'behaagt',"aldus de heer
Plomp, "op grond van factoren als de
inzet van de betrokken persoon in eigen
werkkring en diens sociale vaardighe
den, en wellicht nog veel meer factoren
die bij Harer Majesteits beslissing een
rol spelen.
Voor elk van de drie Soesters die met de
onderscheiding begiftigd werden had
de heer Plomp een kort persoonlijk
woord, waarin hij hun verdiensten be
lichtte. Bij de heer Bertelsmann - al
drager van een lintje - vroeg hij zich af
"Is er nog plaats?" Ook stond de loco-
burgemeester even stil bij de andere
inwoners van Soest, die op andere
plaatsen een onderscheiding kregen uit
gereikt.
De bijeenkomst verliep in een fees
telijke en ontspannen sfeer. De gerid-
derden en hun gevolg werden traditie
getrouw door de gemeente onthaald op
koffie en cake, en na afloop van de
uitreiking werden de onderscheidenen
uitgébreid gelukgewenst door de aan
wezigen.
Voor een beknopt overzicht van de
maatschappelijke en beroepsfuncties
van de onderscheidenen zie pagina 3.
In dit nummer van de Soester Courant
is ter gelegenheid van de viering van 40
jaar bevrijding op 5 mei een herdruk
opgenomen van de "Bevrijdings
krant", die in 1945 direct na de bevrij
ding verscheen.
Deze krant was in feite al gedrukt in
september 1944, rondom "Dolle Dins
dag", toen het er aanvankelijk naar
uitzag dat de bevrijding nog slechts
een kwestie van enkele dagen was.
Toen dat niet zo bleek te zijn werden de
kranten verstopt.
Dat gebeurde in eerste instantie in een
boerderij aan de Lange Brinkweg,
waar de kranten onder verpakkings
materiaal - daar opgeslagen van de
Soester melkfabriek - werden verbor
gen. Toen de Duitsers de boerderij
wilden vorderen voor het onderbren
gen van paarden werden de kranten in
allerijl weggehaald en in kartonnen
doodkisten naar een adres aan de Heu-
velweg gebracht. Dat gebeurde uiter
aard allemaal in het diepste geheim.
Uiteindelijk duurde het maandenlang
tot de bevrijding werkelijk een feit
was. In die periode werden de kranten
ook geruime tijd verborgen op de zol
der van het pand van drukkerij Smit
aan de Van Weedestraat. De directeur,
de heer G. Smit Sr., had zeer nauwe
kontakten met de ondergrondse. De
drukkerij zelf was al sinds oktober 1941
"platgelegd".
Illegaal
Door gebrek aan brandstof en door de
papierschaarste, kon er nauwelijks ge
werkt worden. Wél werd van tijd tot
tijd illegaal drukwerk vervaardigd.
Bij het huis aan huis afsluiten van de e-
lectriciteit werd door de monteur die
dit werk verrichtte, tegelijk een pakje
afgegeven. Daarin bleken zich nieuwe
zekeringen, loodjes, draad en een ze
geltang te bevinden, zodat het mogelijk
was de stroomvoorziening weer in te
schakelen om de persen te kunnen
laten draaien voor de illegaliteit. Van
uit de drukkerij werden ook diverse il
legale bladen gedistribueerd.
De Duitsers zijn dar nooit achter geko
men. Zij werden misleid door het feil
dat een klein drukpersje en enige let
terkasten in het kantoortje (voor de
drukkerij) waren opgesteld, zodat zij
in de veronderstelling leefden dat dit
de drukkerij was. Vanuit het kan
toortje voerde een gangetje naar de
echte drukkerij, maar dat werd aan
het oog onttrokken door een deur waar
over het behang gewoon "doorliep".
In een ander geval werd de drukkerij
bij een door de Duitsers uitgevoerde
razzia voor een inval gevrijwaard
doordat er plakkaten werden opgehan
gen, waarop in de grootste letters die
er in de drukkerij te vinden waren
stond gedrukt: "ROODVONK. Besmet
telijke ziekte".
De drukkerij speelde in de oorlogsja
ren ook een belangrijke rol bij het be
drukken van bonkaarten, ten behoeve
van joden en onderduikers. De bon
kaarten werden van elders aangevoerd
en bij drukkerij Smit voorzien van het
voor Soest voorgeschreven nummer K
44, onder het oog van een Soester poli
tieman.
Door de bezetter werd aan die per
sonen, die direct of indirect voor de
"Wehrmacht" werkten, een Duitse le
gitimatie uitgereikt, het z.g. "Aus-
weis". In het diepste geheim werden
deze broodnodige, vaak levensredden
de papieren nauwgezet nagedrukt. De
Duitse Wehrmacht-stempels, die er
tweemaal op voorkwamen, de z.g.
kraaienstempels, werden vervaardigd
door een bevriende Amersfoortse
stempelmaker. Vele Soesters droegen
een dergelijk vals Ausweis bij zich en
ontkwamen bij razzia's aan deprotatie
naar Duitsland.
De Soester Courant speelde in de be
zettingstijd in zoverre een opvallende
rol dat het de allereerste krant was die
door de Duitse bezetters werd verbo
den. Al voordat het - in oktober 1941 -
zover kwam, werd de heer G. J. Smit
Sr. enige malen "op het matje geroe
pen" bij de Rijkscommissaris Seyss-
Inquart en Max Blokzijl.
Eerste verschijningsverbod
Dat had alles te maken met de ondub
belzinnig anti-Duitse berichtgeving die
de Soester Courant bracht. De heer
Smit Sr. was een verklaard tegen
stander van het nationaal-socialisme
en liet dat in zijn krant duidelijk mer
ken. Al voor het uitbreken van de oor
log en gedurende de gehele bezettings
tijd verscheen in Soest een met de
Soester Courant concurrerend week
blad, genaamd "De Soester", dat
onder het redacteurschap van de heer
Haver - een pro-Duitser - zonder omhaal
partij koos voor de Duitsers. De Soes
ter Courant werd in de eerste bezet
tingsjaren door Soester NSB-ers opge
stuurd naar de Duitse autoriteiten, die
haar tenslotte het eerste verschijnings
verbod dat een Nederlands blad trof,
oplegden.
De bevrijdingskrant zelf, die vier pa
gina's telde, was in mei 1945 natuurlijk
niet meer volledig actueel. Daarom liet
drukkerij Smit de krant verschijnen
met een inlegvel, waarop de gebeur
tenissen tussen september 1944 en mei
1945 werden verslagen.
"De Soester" - het nationaal-socialis-
tisch gezinde weekblad - verscheen in
mei 1945 brutaal genoeg plotseling óók
met een "bevrijdingsnummer", maar
de totale oplage werd door de politie
onmiddellijk in beslag genomen. Met
de verschijning van het blad was het
toen ook definitief afgelopen. De
Soester Courant daarentegen beleefde
de triomf van de herverschijning in
volle vrijheid...
"Goedenmiddag mijnheer, fijn dat u
zelf thuis bent dan kunnen we snel za
ken doen" sprak een boers uitziende
man aan de huisdeur.
"Ik heb een leuk meevallertje voor u.
Dat zit zo. Een paar huizen terug heb ik
een vrachtje compost afgeleverd en nu
heb ik daar nog een kleine kuub van
over. Om nou te voorkomen dat ik daar
mee weer op huis aan moet wilde ik die
hier voor de deur gooien. Voor twee
honderdvijftig gulden bent u mijn man.
't Is voor niks, maar zoals gezegd, ik
ben liever los als ik thuis kom. Je moet
dat zakelijk zien, nietwaar?".
Hij keerde zich al half van me af om het
restantje compost bij mij op de stoep te
lossen. Restantje? Een kubieke meter
is een hele vracht, schoot het door me
heen.
"Goed" zei ik "ais we het zakelijk be
kijken dan vind ik een kubieke meter
compost wel een beetje veel. Dat heb ik
niet nodig. Zo'n grote tuin heb ik nou
ook weer niet". Alsof hij niet via de tuin
bij de voordeur gekomen was draaide
hij zich nu helemaal om, bewaarde een
ogenblik stilzwijgen om het aantal vier
kante meters te schatten en zei resoluut:
"L hebt gelijk. Met zeven kruiwagens
komt u een heel eind. Dat kost u dan
tweehonderd gulden".
Tweehonderd gulden compost voor de
deur? Wat moet ik daar in vredesnaam
mee? Hij zag het.
"Geen nood mijnheer, we zijn met z'n
tweeën en we kruien het mooi de tuin
in. Dan verdelen we het meteen en kunt
u het zelf uitstrooien met de schep". En
weer was hij op weg naar zijn auto,
waar inderdaad iemand gelaten stond
te wachten. Ik voelde me klem gezet en
wist niet direkt wat te doen. Wat had hij
nou het laatst gezegd, tweehonderd
gulden? Is die man helemaal hartstikke
mesjogge?
Gelukkig zag ik tijdig het licht: hij was
niet gek, maar ik. Om me zo te laten
overdonderen. Dat flikt ie natuurlijk in
de hele buurt. Maar da's een goeie han
del. Ik riep hem terug en zei samen
zweerderig, alsof ik hem plotseling een
steengoed idee aan de hand kon doen:
"Weet u wat u doet, meneer? U smeert
die troep maar in uw haar. Dan krijgt
u krullen. Goedemiddag".
Even later belde een buurman. Er was
iemand aan de deur met een restantje
compost voor een zacht prijsje en of ik
daar toevallig ook interesse in had.
VOORALUWKADO'S
ZUID-PROMENADE 11 - TEL. 10098
t
herenmode
Soesterbergsestraat 51 Soest
Alleen donderdag
Alleen donderdag
Ardenner
100 GRAM
Donderdag, vrijdag
en zaterdag
PER STUK
lu ook
ZONNEBANK-
KUREN
Bel uoor informatie
Van Weedestraat 29 - Soest
Telefoon 18449 of 18319
Jazeker, wij zijn jarig en
hebben daarom
1000 gratis
kleurenfilms
weg te geven,
als u bij ons uw volle
fotorolletje laat
ontwikkelen en
afdrukken.
Geldig zolang de
voorraad strekt.
Koninginnelaan 11 Soest tel 23737
Lees (op pag. 6) hoe
een Peters-taxatie u
handen vol geld bespaart.
Peters bv,
i voor wonen in
de groene zone.
EEN VOORDELIG BEGIN
VAN EEN GROENE ZOMER
BRUNO'S TUINAGENDA
Een tijdloze tuinagenda voor
dagelijks gebruik n
van 29.90 voor9.9(1
GROENBOEK
Een ideeënboek boordevol
plantplezier nn
van 20.50 voor0.9U
NATUUR
VAN MAAND TOT MAAND
Kijk- en leesboek over plan
ten en dieren in vier seizoe
nen, met 500 kleurenillustra
ties.
AKTIEBOEK - ftft
OP OP voor 24.90
Hanje-Zuidpromenade 1, Soest. tel. 02155-12419
Winkelkring van Weedestraat 60 Soest, tel 17699
Lihris. De Complete Bockhandel.
