^baxtnu'qm
/I
't Zwaantje
Jumelage staat buiten hulpverlening
Midden-Nederland Helpt de Polen
GESLOTEN
Water in de tuin (deel 1)
'BB ONS OP ZONNEGLOREN'
H
WOENSDAG 22 JUL11987
SOESTER COURANT
PAGINA 9
SOES'*
ONDER U door Arie
ONS (2) Awandelaar
Restaurant
t/m 4 augustus
prins hendriklaan 1 soest tel. 02155-13807
Afscheid
IéèJ
effitientv
TUIN-ADVIESCENTRUM
't voMderiwotjt
voor doe-het-zelvers
fT<TK
Maakte Arie U in de vorige aflevering
van "Rondje Soest" deelgenoot van
zijn geringe voorkeur om lange afstan
den per vliegtuig te overbruggen, hij
deed U ook de toezegging toe te lich
ten waarom uw keuze te kiezen voor
de Costa del Soest een zeer verstandi
ge is geweest.
Half Soest is momenteel met vakantie
dus de verhalen over de ellende van
het vakantie-jaar '87 hebben we nog
tegoed.
Intussen kan wel worden vastgesteld
dat het elders in Europa ook kan ho
zen, het in opkomst zijnde vakantie
land Turkije toeristen verplicht een
dagje binnen te blijven vanwege een
volkstelling en in Griekenland het in
bezit hebben van een kiezelsteen, des
noods in je schoen, voldoende is om
een proces aan je broek te krijgen van
wege diefstal van cultureel goed.
Dit alles natuurlijk lichtelijk overdre
ven, maar toch.
Wat nu weerhoudt Arie en z'n partner
in de daarvoor aangegeven tijd af te
reizen naar daarvoor aangeprezen
landen? Een geheel sluitend antwoord
op deze vraag is niet te geven. Vast
staat slechts dat hij er tot nu toe, en
dan spreekt hij over ruim veertig jaar,
niet in is geslaagd zelfs één vakantie
voor 100 procent te laten slagen.
Arie heeft iets weg van de visser die
nimmer iets vangt. Het type man dat
alleen maar over het water hoeft te kij
ken om alle vissen op de vlucht te doen
slaan.
Ter voorkoming van misverstand: aan
Marie ligt het persé niet. Het is, om
welke mysterieuze reden dan ook,
Arie zelf die het op dan wel afroept.
Vele bewijzen zijn daarvoor aan te
dragen.
Zo kwam in 1947 een geplande zeven
daagse vakantie na slechts één dag
reeds tot stilstand. In een van z'n buur
man geleende boot sloeg tijdens het
bereiden van de avondmaaltijd de
vlam in de pan. Arie overboord, het
scheepje is nooit weer boven water ge
komen. Een verzekering ontbrak en
dus duurde het tot 1952 alvorens Arie
weer vakantieplannen kon gaan ma
ken. Opnieuw het water op. Nooit ver
der gekomen dan de aanlegsteiger.
Windkracht zeven vierde in die week
ieest.
Op de een of andere wijze heeft Arie
dit mislukte vakantie-virus op Marie
overgedragen. Voorbeelden daarvan
zijn uit voorraad leverbaar. Verregen
de vakanties, besproken édoch volge
boekte hotels, te korte bedden voor te
lange mensen, voedselvergiftigingen,
het waren wat ons betreft de kleine on
gemakken die je bij vakanties moet in
calculeren.
Wat deed Arie dan wel besluiten in hét
zomerseizoen voor de Costa del Soest
te kiezen?
Dit waar gebeurde vakantieverhaal.
Een jaar of wat geleden was een klein
Spaans vissersplaatsje onze vakantie
bestemming. De folder waaruit we het
opgediept hadden sprak van een ro
mantische omgeving, beloofde aange
name temperaturen en fraaie zand
stranden en een accommodatie waar
mee zelfs de meest verwende miljonair
in z'n schik zou zijn.
Ter plekke bleken de zandstranden te
zijn bezaaid met rotsblokken, de ac
commodatie er een die ons deed be
sluiten alsnog een tentje aan te schaf
fen. Zeven dagen duurde deze Spaan
se strafexpeditie, waarna we vertrok
ken.
Wat ons aan vakantiedagen en vakan
tiegeld restte zouden we over de terug
tocht uitsmeren.
En zo geschiedde het dat Marie aan de
oevers van de Loire een kasteeltje ont
waarde waarop zij het etiket roman
tisch plakte. De kasteelheer, of wat
daar voor door moest gaan, veront
schuldigde zich voor het feit dat de
kok van z'n gerenommeerde keuken
uitgerekend die dag ziek naar huis was
gegaan, zodat het voor ons, als enige
gasten, behelpen was. Het voedsel dat
ons werd verstrekt was van een kwali
teit en hoeveelheid die aan de honger
winter deed denken. Slechts de wijn
deed vermoeden dat Napoleon het
destijds op doortocht hier ook naar z'n
zin had gehad. Ter compensatie van de
karige maaltijd zouden we mogen sla
pen in de kamer waar de keizer even
eens een nachtje gesnurkt had.
Het is er niet van gekomen. Op de la
kens die op de doorgezakte matrassen
waren aangebracht ontdekte Marie als
eerste een hoeveelheid springerig on
gedierte waarmee eigenaren van
vlooientheaters voor lange tijd gehol
pen zouden zijn.
Het zal drie uur in de nacht zijn ge
weest toen Marie besloot de ongelijke
strijd te staken en in de aangrenzende
badkamer schoon schip te maken.
Ook daar, het kwam er wederom niet
van. Een verzameling kakkerlakken
had zich in de badkuip gehuisvest of
was er via betegelde muren naar on
derweg. Met de blaker in de hand ver
lieten we de slaapkamer van de keizer
en vonden we de uitgang.
Ons besluit stond vast. In een ruk kar
ren naar Antwerpen, daar overnach
ten en vervolgens Soest weer in de ar
men sluiten. Die vrijdag waren de
Franse wegen overbezet, waardoor
het tot over elven in de avond duurde
dat we min of meer uitgeput de auto in
de omgeving van het Antwerpse sta
tion parkeerden. Alle hotels bezet,
totdat we omstreeks het middernach
telijk uur eindelijk beet hadden.
Pension Cecilia luidde de naam van de
oase.
Alleen de naam klonk Arie al als mu
ziek in de oren.
Een kleine, wat op leeftijd zijnde
vrouw, vergezelde ons naar drie hoog
achter en opende een kamer die de
boenwas net geproefd had. Terwijl
Arie tussen de kraakheldere lakens op
het punt stond de ogen te sluiten kirde
Marie dat je hier bij wijze van spreken
van de vloer kon eten.
Van 't een noch 't ander kwam veel te
recht. Arie, in z'n eerste slaap vertoe
vend, werd door Marie wakker ge
schud.
Of hij wist waar ze nu weer waren te
rechtgekomen? Dat wist hij dus niet.
De veelzeggende tekst, afgedrukt op
zakelijk uitziend papier, maakte 't
hem duideljk.
"Pension Cecilia, kamers te huur voor
de nacht, per uur, minimaal een kwar
tier.
Zo de Schelde buiten haar oevers was
getreden en als hoogste waterstand
drie hoog achter had bereikt, Arie zou
't niet gemerkt hebben. Hij sliep de
slaap van een doodvermoeide han
delsreiziger, met naast zich, rechtop
zittend Marie, wakend en slapend bin
nen het onrustige gebeuren dat zich
binnen het Antwerpse Cecilia afspeel
de.
Een kleine wat morsige portier die de
wacht de volgende morgen van de be
jaarde Antwerpse uitbaatster had
overgenomen informeerde of we thee
of koffie bij het ontbijt wilden.
"Ik heb al gegeten en gedronken", liet
Marie weten.
Arie bracht haar in slapende toestand
naar Soest, alwaar gedurende het
daarop volgende etmaal de gordijnen
van onze slaapkamer gesloten bleven.
Sinds de rotsige stranden van een
Spaans vissersplaatsje, de slaap- en
badkamer van keizer Napoleon en de
geneugten van Cecilia kiezen we voor
onze zomerresidentie aan de Costa del
Soest.
Arie groet de thuisblijvers die er net zo
over denken. Met Marie gaat hij drie
weken wandelen, fietsen, lezen of ge
woon maar luieren. We zullen wel zien
waar we terecht komen.
Tot over drie weken.
ARIE WANDELAAR
IEDERE ZONDAG
(tijdens feestdagen ook de
maandag) van
16.00-20.00 uur onbeperkt
genieten van een feestelijk
warm en koud buffet.
f 37,50 per persoon.
Kinderen f 14,50.
cocktail la Cygne
salades van vlees en vis
warme gerechten met
diverse garnituren
diverse nagerechten
stokbrood en sausjes
Rademakerstraat 2
Soesterberg
Telefoon 03463 -1423
Reserveren aanbevolen
Soesterberger Ab Blokzijl wil nieuwe stichting voor uitwisselingen met Kozle
ir. ït, w:i *-
"Als ik bij wijze van spreken een
groentezaak begin, denken de mensen
nog dat het met de stichting te maken
heeft. Ik kan niets meer doen of de
mensen leggen een associatie met de
stichting. De mensen denken dat alles
wat ik doe voor de stichting is, maar
dat is natuurlijk niet zo."
De 'Polen-gek', zoals Ab Blokzijl uit
Soesterberg zichzelf noemt, heeft de
laatste tijd veel linken moeten weerleg
gen. De stichting Midden-Nederland
Helpt de Polen, waarvan hij de initia
tiefnemer en coördinator is, wordt bijna
onlosmakelijk aan zijn naam verbon
den. Daarom is bij een aantal mensen
het misverstand gerezen dat de betref
fende stichting een 'jumelage' met Koz
le wil houden. Niets is minder waar,
want de uitwisselingen die Blokzijl met
de Polen wil organiseren staan volko
men buiten het werk van de helpende
stichting. Blokzijl wil juist een nieuwe
stichting (Jumelage Soest-Kozle) in het
leven roepen.
Voor iedereen
Het is niet helemaal vreemd dat in het
geval van de 'jumelage' enkele mensen
een bruggetje hebben gelegd naar Mid
den-Nederland Helpt de Polen. Ab
Blokzijl en Herman van Walsem zijn
beide bestuurslid van de bestaande
stichting, maar willen ook deel uitma
ken van het bestuur van de in oprichting
zijnde stichting 'jumelage'. "We zoeken
nu nog drie mensen uit Soest, want we
willen voorkomen dat de inwoners van
Soest denken dat het een Soesterbergse
aangelegenheid is. Dat is beslist niet de
bedoeling. De hele bevolking moet
kunnen profiteren; jongelui, ouden van
dagen, iedereen," zegt Blokzijl, die
sinds het afkondigen van de noodtoe
stand in Polen, bijna zes jaar geleden, al
tachtig keer het IJzeren Gordijn van de
andere kant 'zag'.
Het idee voor de 'jumelage' ("Ik wist
eerst niet eens wat dat woord inhield")
is ontstaan uit de contacten die Blokzijl
in de loop der jaren heeft opgebouwd in
Kozle en omgeving. Volgens de zich
met veel ondememerslust door het le
ven manoeuvrerende Blokzijl zijn er
nog veel meer mensen in Soest en Soes
terberg die eeuwigdurende vriend
schappen hebben afgesloten met Pool
se kennissen. "Toen dacht ik eraan om
dat uit te breiden in de vorm van een
uitwisseling, mèar dan buiten de stich
ting Midden-Nederland Helpt de Polen
De Polen-gek'Ab Blokzijl-
om. Gewoon om de vriendschappen te
versterken."
Statuten
Om straks inderdaad 'jumelages' te
houden moet er eerst een nieuwe stich
ting worden opgericht. Blokzijl en Van
Walsem zijn daar al druk mee bezig,
maar zitten nog te wachten op drie be
stuursleden uit Soest. Zodra de lege
plaatsen zijn opgevuld gaan de statuten
voor goedkeuring naar de notaris en
kunnen de in het achterhoofd liggende
plannen worden uitgewerkt. Tegen die
tijd zal het gemeentebestuur van Soest
worden gevraagd of ze achter de 'jume
lage' staat. Dat is één van de voorwaar
den die de Poolse overheid stelt alvo
rens de stad Kozle toestemming krijgt,
iets wat Blokzijl van harte hoopt.
"Als stichting kon je straks 'alles' uit
wisselen. Wat ik zelf heel belangrijk
vind is dat de jongelui van de middelba
re scholen elkaar ontmoeten, maar
mensen uit alle lagen van de bevolking
moeten kunnen gaan als ze dat willen.
Degenen, die al een of meer keer in Po
len zijn geweest, zijn stapeldol van dit
olan. We kunnen van de grauwe plaats
Kozle een opgewekte stad maken. Dat
hoeft niet moeilijk te zijn als iedereen
meehelpt. Niet door hulpverlening,
want dat is iets voor de stichting
MNHdP. Ook de inwoners van Kozle
zijn hartstikke door het dolle heen."De
burgemeester van Kozle is dolenthou
siast. Iedereen heeft zo de kans om ie
mand in huis te nemen, want dan mo
gen ze ook een keer naar Nederland
toe. Als Nederlanders hebben wij geen
slechte naam wat betreft de gastvrij
heid, maar in Polen zijn ze twintig keer
zo gastvrij als hier. Er is daar enorm veel
behoefte om hier naar toe te komen.
Wellicht kan dat in 1988 als de stichting
jumelage is opgericht," aldus Blokzijl,
die persoonlijk al zeven keer een reis
naar Polen organiseerde en vorig jaar
een groep Polen naar ons land haalde.
"Wil je d'r inzetten dat de Nederlandse
gastgezinnen het bij de vreemdelingen
dienst moeten melden als ze Poolse lo
gés hebben? Als de mensen dat niet
doen krijgen de Polen geen stempels, en
dat kan betekenen dat ze na thuiskomst
het land niet meer uitmogen. Veel men
sen weten dat niet."
Restaurant
Vandaag: Dr. PJ. Bangma (65)
13S7-1SB7
60 jaar
ZONNEGLOREN
De longarts: "Sanatorium Zonneglo
ren waar ik in 1954 kwam werken was
een wereld apart. De 400 patiënten
vanuit het hele land waren voor zeker
een jaar zo uit het dagelijks leven weg
gehaald en moesten hier plat op bed
liggen.
Ze vormden een eigen maatschappij
met links in het gebouw de vrouwen en
rechts de mannen. Zie de aparte man-
neneetzaal op de foto. Er was een spe
ciale afdeling voor de pubers en de
kinderen. Met een eigen school onder
leiding van mijnheer Mol. Teringlijder
klonk toen nog heel gewoon. Later
werd het pas een scheldwoord net als
klerelijder (cholera). "Vliegende te
ring" kwam veel voor bij jonge meis
jes. In korte tijd vielen er grote gaten in
hun longen en gingen ze snel dood. In
die tijd werd er nog vaak geopereerd.
Daartoe kwam er twee keer in de week
uit Utrecht een chirurg (dokter Klin
kenberg), die alleen maar opereerde.
In de zestiger jaren werden er nieuwe
medicijnen uitgevonden, die het kuren
eigenlijk overbodig maakte. De pa
tiënten voelden zich ook niet ziek en
we hadden de grootste moeite hen be
zig te houden. We waren een soort or
debewaarders en moesten zorgen dat
iedereen zich aan de regels hield: niet
roken, niet vrijen en zeker niet met het
verplegend personeel. Wie uit het sa
natorium wegliep, kwam er niet meer
in.
Toneel
Die nieuwe medicijnen waren zeer
kostbaar. Alleen de artsen mochten er
aankomen om verspilling tegen te gaan
en we moesten precies in een schriftje
bijhouden wat er gebruikt werd.
De patiënten bruisten van de activitei
ten. In gewone ziekenhuizen moet je
longpatiënten (astma etc.) juist active
ren, wij moesten de mensen reactive
ren. We hadden een eigen toneelver
eniging waar ik menig rolletje heb ge
speeld. Eén van de personeelsleden
hoefde bij zijn optreden alleen maar te
zeggen: "goedemorgen, hoe gaat het
met u?" Maar elke keer mompelde hij
iets onverstaanbaars en wij zeiden, dat
hij tijdens de volgende uitvoering dui
delijk, luid en enthousiast zijn tekst
moest zeggen. Hij kwam op, verhief
zijn stem en stampte zo hard op de
vloer dat prompt de hele toneelver
lichting uitviel. En zo heb ik eveneens
plezierige herinneringen aan de Sin
terklaasvieringen waar ik als goed
heilig-man optrad.
Kinderen kwamen nooit op bezoek.
Dat mocht niet. Sonnevanck in Har
derwijk was nog christelijker dan Zon
negloren. Die mensen mochten op
zondag niet reizen, zodat velen naar
Soestduinen kwamen, omdat men hier
wel op de dag des Heren bezoek mocht
ontvangen. De patiënten kwamen uit
alle lagen van de bevolking. Tbc was
een gevreesde volksziekte door allerlei
oorzaken. Maar door de ontdekking
van enkele medicijnen "ging het roer
om" en werden de sanatoria overbo
dig. Een enkele keer komt nog wel
eens een geval van tbc voor, maar de
behandeling daarvan is goedkoper dan
de inenting van een hele bevolking.
Praktijk
Op 12 augustus neem ik officieel af
scheid van Zonnegloren. In Amers
foort (St. Elizabeth) heb ik dat al ge
daan. Ik kwam in Soest als assistent
arts voor vierhonderd gulden in de
maand. Assistenten hadden geen auto
en geen telefoon. Je moest je elke mor
gen melden en als je dienst had, kwam
je het hek de hele dag niet uit. In de
nachtdienst sliep je ook op Zonneglo
ren.
In 1957 kreeg ik een baan op de long
afdeling van het Academisch Zieken
huis in Utrecht en in 1969 begon in een
praktijk in Soest en Amersfoort en
keerde terug op Zonnegloren, dat
sinds 1963 een gewoon ziekenhuis was
geworden. Toen kwam ik weer enkele
medewerkers tegen die ik nog kende
uit de sanatoriumperiode.
In die tijd liepen we, weer of geen
weer, altijd met een witte jas aan langs
de bedden die buiten in de lighallen
stonden.
Op een keer zei ik tegen dokter Pont:
op de eerste steen in dit gebouw staat
het jaartal 1926 en Zonnegloren is van
Foto: Goos van der Wilt.
1927. Dat klopt niet. Hij keek me aan
en antwoordde: eerst nadenken, Piet,
en dan wat zeggen! Elke zondag was er
een kerkdienst op zolder. Na afloop
moesten wij in de consistoriekamer de
ouderlingen en de dominee "onder
houden." De hoofdzuster deelde kof
fie en koek uit en wij assisteerde haar.
Bij één zo'n gelegenheid fluisterde de
geneesheer-directeer mij in het oor:
dokter Bangma, U staat met Uw rug
naar de dominee."
JAN VISSER
n
n
jgfc
De manneneetzaal.
We ben weer thuus vaan vurt 'eweest.
Wullie hebbe un heul klein huussie op
wiele en daat haange we aachter de auto
en daan zieng we wel woar of daattie
opan wil. En daat waas vaan 't joar
Zuud Limburg, Twente en Drente.
Daa's aallemoal in je eige laangd en
doar vaalt zaat te beleveajje d'r oog veur
het. Kaalm an rieje en op heuleejnvou-
dige kaarnpeerploatse anleige daan hej-
je ut haarstikke rustig. Aal die grote
campings met kaantines en discos-
taamps met jongelu, die stoapels kraatte
pils bie d'r tent hebbe, daat hoeve wullie
niet. We haadde ut mooie weer ok nog
meej, waangt overaal woar weankwoa-
me wier utmeteejn goed, zongder daa w-
we ut besteld haadde. Omtrent aalle oa-
vende bute zitte en noar de vogels luuste-
re. Soms mojje un deke over je beejne
leige, aangders kreje ut kouwd of je
wordt beurs 'estoke deur de mugge. We
haadde ut vaan te veur heul niet bekeke,
moarutkwaam toevaalligzouut, daaw-
we telkeus un zwem baad vlaak in de
buurt haadde. En ajje daan ziet waat un
meroakels mooie boaje of sommige
kleine stje of daarpe hebbe, daan vaal je
d'r vaan verboazing zo in. Moar waa 'k
wel vernome het, is daatter overaal wel
geld bie mot. Ze worde d'r naargus riek
vaan of komme met de koste uut. Ut
hoeft toch ok aallemoal niet eve super de
luxe te wezel As 't moar un ongderne-
ming is, die maakkeluk en haangdig te
ongderhouwe is. In aal die boaje woar
wullie naat wiere, haadde ze lekker
waarm woater. En a'k daan nog an de
baadboas vrog hoeveul gaasbelle ze d'r
veur nodig haadde, daan liete ze me
zieng, daat s 'oaves aal die baakke woa
ter mt grote plaastieke rolle plaastiek
wiere aaf 'edekt. En daat scheelde un
heul end stoke. Baadhokkies haade ze
ok moar heul weinig. Niet daajje je eigen
mos uut- en ankleje in een hok met un
zooi maakke schope, daat niet, moar de
jongeluk trekke d'r spulle zo uut op de
kaangt, woarveur mojje daan zo'n heul
doolhof vaan hokkies hebbe? Un stuk
of poar is zaat. En daan mojje ok us
zieng, hoe of de jeugd in zukke zwem-
boaje les kriegt. Of ut noeng grote of
kleine studente benne, ze goan aalle
moal ut woater in. Bie ongs op Soest
blieft de helluft op de kaangt zitte of ze
goan un spelletje baalle. Zukke haalze!
Moar daan geejn naathaalze! Kiek, daat
ben zo un poar zoake, die ik heul vrie-
blievend us effe ongder de oandaacht
vaan de gemeengte 'ebraacht 'ehaad
wouw hebbe as ter voortemeej vaaste
plaanne veur un nieuw zwembaad op
Soest komme.
Je kaang wel met un Frienship bo ve gro
te plaasse woater goan vliege, moar ajje
ut goed en zoakeluk wilt bekieke, mojje
met beije beejne gewoon op de grongd
blieve en je oge goed de kost geve.
Ootmarsum in Twente, Borger in Dren
te, Mechelen in Zuud Limburg, 't is aal
lemoal niet zo vaar.
Ajje 't ming vroagt, daan mo'k zeige,
neemt d'r us un duuk. Vaal niet plaat,
waangt daat komt haard an.
Zwem ze!
HANNES VAN DE NENG.
Steenhoffstraat 13
3764 BH Soest
Telefoon 02155-10115
VERKOOP VAN
OCCASIONS
Schrijfmachines
Rekenmachines
Copieermachines
Erik van Dorresteyn
medewerker 't Vaarderhoogt
In iedere tuin, hoe klein ook, bestaat wel de mogel-
lijkheid om met water te werken. Of we nu een heel
grote vijver aanleggen of een plantschaal of kuip
vullen met water en enige waterplanten, water
brengt leven in de tuin en vormt tegelijkertijd een
rustpunt, waarbij het goed vertoeven is. We raken
niet zo gauw uitgekeken op een spiegelend waterop
pervlak, waarop waterlelies drijven en waarboven li-
belles en waterjuffers zweven. Ook de vissen in de
vijer, de waterslakken en de diverse andere waterin-
sekten blijven ons mateloos boeien. Nog boeiender
wordt water als het beweegt. Een simpele beluch-
tingspomp doet al wonderen, maar een fonteintje,
een kabbelend beekje, een spuitende kikker of zelfs
een waterval spreken nog meer tot de verbeelding.
Wat er op watergebied in de tuin zoal mogelijk is en
waar we bij de aanleg en het onderhoud van water
objecten rekening mee moeten houden lezen we in
deze en de twee komende afleveringen van de tuin
tip.
De aanleg: Voordat we overgaan tot de aanleg
van ee waterpartij, doen we er verstandig aan ons
eerst te verdiepen in de diverse mogelijkheden die er
bestaan. We kunnen op de eerste plaats aan de slag
met beton, een materiaal dat voor een juiste verwer
king wel enige vakkennis vergt. Een betonnen vijver
echter gaat indien deze op de juiste wijze is aange
legd wel erg lang mee. Qua maat en model kent be
ton weinig beperkingen. Het nadeel van een vijver
uitgevoerd in beton is, dat we de vijver niet kunnen
verplaatsen bij een eventuele tuinsverandering of
verhuizing.
Een tweede veel toegepaste mogelijkheid is de
aanleg van een vijver met vijverfolie, een kunststof
vijverdoek, dat zich zeer gemakkelijk laat verwer
ken. Dit materiaal is in vele maten verkrijgbaar, kan
zelfs op maat geleverd worden en valt goed met spe
ciale lijm aaneen te lassen. Vijverfolie is zwart van
kleur, de meest natuurlijke tint voor een vijverbo
dem. Door de soepele verwerkingsmogelijkheid valt
iedere vijvervorm te realiseren.
Voor we het vijverdoek aanbrengen in de uitgegra
ven vijver moet de ondergrond volledig vrij zijn van
steentjes, takjes of wortelresten, dit om lekgaan
i.v.m. de grote waterdruk die op het folie komt te
rusten te voorkomen. Beter nog is het aanbrengen
van en laag turf of fijn zand, alvorens het folie uit te
vouwen. Bij het opmeten van de benodigde folie is
het van belang rekening te houden met het feit dat
niet alleen lengte en breedte van de vijer moeten
worden gemeten, maar dat ook 2x de diepte van de
vijver en 2x20 cm. randoverslag zowel in de lengte
als breedterichting moeten worden bijgeteld.
Verder kunnen we beter iets te ruim vijverdoek ver
werken dan een te krap afgesneden stuk, waardoor
we tot vijververkleining moeten overgaan. De aan
leg van een vijver, ven of moeras met vijverfolie
brengt altijd het risico van lek gaan met zich mee.
Het folie is weliswaar taai en zal bij juist gebruik
nooit problemen opleveren, maar een betonnen ex
emplaar of de in de volgende aflevering te bespreken
prefab-polyestervijver kunnen beter tegen een
stootje. Vijverfolie is anderzijds zeer eenvoudig te
repareren met eensstukje folie en wat lijm.
TVVVVVSA<IVVVVS^VVV>
