UQIEIJJOJ
'Artsen moeten oppassen
voor de gedachte dat zij bepalen
wat een goede gezondheidszorg is'
Ria Bremer en Marcel van Dam
praten met Soesters over de gezondheidszorg
8.
WOENSDAG 12 AUGUSTUS 1987
SOESTER COURANT
PAGINA 7
ilsEi
Dokter Nicolas n. a. v. Zonnegloren-symposium:
10B-7-1QB-7
60 jaar
ZONNEGLOREN,
Opiniepeiling voor symposium op 10 september 1987
Uiterste inlevering:
24 augustus!
0 -
>IJK
37
lussen het lommer van,-,
it dit halfvrijstaande woX*
3le garage op 434 m°
■"ree. hal, tollet, eetkeuken
aratuur, woonkamer mef n
ane grond plavuizen vloeren
3 royale slaapkamer- -
>uche en 2e toilet. Vaste?3'
dieping met grote zolderkamP
Ite. V.v. C.v.-gas, spouw en 9
begane grond thermopan6
!BERG
n 31
""^houden middenwoninn
en garage op 193m,eige9n
toilet, woonkamer met nie„ I
en thermopane beglazing' 1
Iken met inbouwapparatujj
aapkamers, badkamer me
'L vasïe trap naar
ikkapel. Het geheel is wk en I
m. dus zeer zeker de moe" 1
3 pleintje ligt deze royale
/oorzien van c.v.-gas en
hal, toilet, kelderkast,
mer. 1e Verdieping: 3
ers, douchekamer. Vas-
er met overloop en gro
lde weg gelegen, half
is.
ier 7.50 X 3.70 meter,
louche/toilet combina-
3 slaapkamers. 2e ver
huur met plaats aan-
303
tement in het gere-
Soestdijk". Schitte-
gging aan het
et het winkelcentrum
n de directe omge-
•nkamer met aanslui-
r. Badkamer met lig-
ït. Kitchenette. Ber-
v.
Jrsoon per maand
rme maaltijd,
aan de zuidkant van
n 3 kamer-appar-
aag met prachtig
chekamer, woon
keuken, bijkeu-
"erzorgd dat het
s eens een kijkje
merapparte-
let berging op
icheruimte,
"net inbouwap-
aapkamers.
"Vanaf ongeveer de jaren vijftig deed zich - na de 'inhaalvraag' als gevolg
van de oorlog -- een enorme ontwikkeling voor, zowel op technisch, che
misch, biologisch als op medisch gebied, met vele consequenties voor de
gezondheidszorg. Er was een optimistische verwachting dat er een ant
woord zou worden gevonden op alle kwalen. De pokken zijn een geslaagd
voorbeeld.
De vooruitgang van de medische techniek leidde tot een enorme toename
van de mogelijkheden, bijvoorbeeld hart-operaties, kankerbehandeling,
anaesthesie e.d. De toename van kennis en kunde leidde ertoe dat het on
mogelijk werd het gehele gebied te beheersen: specialisatie en verdere on
derverdelingen. Dat had tot gevolg dat niet meer één arts een patiënt ging
behandelen, maar een team.
De betrokkenheid van de arts werd daardoor anders gericht: het werd
meer een technisch probleem dat moest worden opgelost dan dat een ziek
mens moest worden geholpen. Overdreven gezegd: 'Wat doen we met de
galblaas op kamer 6...?', in plaats van 'Hoe helpen we mevrouw Jansen?'
Velen ervaren dit als ontmenselijking van de gezondheidszorg. Wellicht is
de gang naar de alternatieve genezer hierop het antwoord van de men
sen."
Dokter B.C. A. Nicolas, in het dagelijks
(éven huisarts in Soest en daarnaast
o.m. coördinator van het overleg tussen
erste" en "tweede lijn" met betrek
king tot de plannen voor de Oelte het
jemeenschappelijke Baarnse/Soester
ziekenhuis dat ooit Zonnegloren en
"Maarschalksbos moet gaan vervangen
is initiatiefnemer voor deze vorm van
het symposium dat op 10 september in
Zonnegloren plaatsvindt over "de ge-
ondheidszorg". Hij maakt zich als
[vele anderen ongerust over wat er de
laatste jaren op dit gebied gaande is,
ivooral onder de druk van het bezuini
gingsbeleid van de regering. Toch sluit
hij zijn ogen niet voor de ontwikkelin
gen die binnen de medische wereld
zélf hebben geleid tot de torenhoge
Jj problemen waarmee de gezondheids-
zorg zich nu geconfronteerd ziet.
Dokter Nicolas is op verschillende ma-
nieren betrokken bij deze vraagstuk-
ken. Hij vervult in Soest naast de
hiervoor genoemde functies ook het
i voorzitterschap van de gemeentelijke
commissie Gezondheidszorg, is regio-
naai lid van de huisartsen-vestigings
commissie en verder bestuurslid resp.
voorzitter van het St.Elisabeth-zieken-
huis en het St.Elisabeth-verpleeghuis in
Amersfoort. In een vraaggesprek dat
niet kort kón uitvallen en waarin ui
teraard ook de Oelte een belangrijke
plaats inneemt schetst hij een beeld
van de stand van zaken op het gebied
van de gezondheidszorg, waarover op
10 september in het jubilerende Zonne
gloren leken en deskundigen met elkaar
in gesprek gaan onder leiding van Ria
Bremer en Marcel van Dam.
"De wetenschappelijke vooruitgang,
die de suggestie wekte dat alle ziekten
genezen konden worden, ging parallel
met de maatschappelijke ontwikkeling
die leidde tot de verzorgingsstaat 'van
de wieg tot het graf'. Ziekten, maar ook
alle kwaaltjes en ongemakjes, moesten
behandeld worden. Vandaar een enor
me uitbreiding van de hulpvraag."
Dubbelheid
Volgens dokter Nicolas is er sprake van
een soort dubbelheid. "Enerzijds be
drijft de arts 'defensieve geneeskunde':
hij speelt op zgker en onderzoekt zoveel
mogelijk, om" later niet het verwijt te
krijgen dat hij iets ernstigs over het
hoofd heeft gezien. Anderzijds is het in
zicht toegenomen dat maar een beperkt
aantal van alle klachten echt een licha
melijke oorzaak heeft."
Als voorbeeld noemt hij hoofdpijn:
"Veel meer dan vroeger vragen we ons
af wat hoofdpijn eigenlijk betekent. In
hooguit tien procent van de gevallen is
er sprake van een feitelijke oorzaak; in
verreweg de meeste gevallen is hoofd
pijn het gevolg van de druk van de om
geving gezin, werk, financiën
waaronder mensen haast letterlijk ge
bukt gaan, en dat vertaalt zich dan in
verstijving van de nekspieren. Je kunt
bij wijze van spreken geen orgaan be
denken of je komt diezelfde dubbelheid
tegen. Vrouwen met buikklachten on
dergingen vroeger vaak een baarmoe
der-operatie; tegenwoordig zien we
eerder in dat ze hun buik vol hebben van
bijvoorbeeld zeurende kinderen. We
nemen de dingen wel eens te weinig 'let
terlijk'. In dat spanningsveld volgt de
arts van tegenwoordig daarom een
twee-sporenbeleid: eerst kijken naar li
chamelijke oorzaken, maar tegelijk zoe
ken naar andere factoren," aldus dokter
Nicolas.
Met de toeneming van de hulpvraag zijn
de kosten van de gezondheidszorg in
Nederland de laatste jaren enorm ge
groeid. Bij elkaar wordt er per jaar een
dikke 36 miljard gulden "omgezet".
Behalve de technische ontwikkelingen,
waarvan zowel artsen als patiënten ge
bruik wensen te maken, spelen daarin
uiteraard ook andere factoren een rol:
de verschuiving van acute naar chroni
sche ziekten, de toeneming van het aan
tal geestelijk en lichamelijk gehandi
capten die langer dan vroeger blijven le
ven, de vergrijzing, zeer hoge kwali
teitseisen, het streven naar perfectione
ring, etc.
Daarnaast is het overgrote deel van de
kostenstijgingen van de laatste 25 jaar
een gevolg van loon- en prijsstijging,
waarvoor anders dan in het bedrijfs
leven maar zelden compensatie
wordt gevonden door automatisering
(en er is juist een voortdurende roep om
een meer "menselijke" behandeling).
Financiële belemmeringen zijn er ook
nauwelijks (iedereen is verzekerd). De
kostenstijging wordt verder bepaald
door een veranderd cultuurpatroon,
waarbij ziekte en pijn niet meer worden
aanvaard, en waarin alles lijkt te draaien
om gezonde, jonge, dynamische men
sen, ofschoon de meesten oud, dik en
niet bepaald dynamisch zijn, en door de
toegenomen stress, haast en lawaai, in
een samenleving die de sporen draagt
van milieuverontreiniging en andere
"ongezonde" toestanden.
"Vriibriefje
De kosten worden binnen de medische
wereld zelf nog opgejaagd door de bijna
tot in het oneindige toegenomen diag
nostische mogelijkheden. "Het labora
torium levert tegenwoordig routinema
tig wel 12 of 14 bloedfactoren, waarvan
er uiteraard altijd wel een of twee afwij
kend zijn van het gemiddelde," aldus
dokter Nicolas. "Is de patiënt dan ziek?
Als je het gaat uitzoeken komt er dik
wijls niets uit, maar de techniek wordt
steeds verfijnder, en dus duurder.
Steeds meer mensen vragen ook een al
gemene check-up, om vast te stellen dat
ze niets mankeren. Vaak is dat een vrij-
briefje om maar door te gaan met een
ongezond leven..."
Volgens hem is er sprake van een zekere
wildgroei in het medisch handelen.
"Artsen zouden ook wel eens wat kriti
scher naar hun aanvragen voor labora
torium- of röntgenonderzoek kunnen
kijken. Bovendien wordt maar al te
vaak afgegaan op getallen en cijfertjes,
en niet zozeer op wat de patiënt zegt of
wat het eerdere onderzoek oplevert. En
als de ene specialist op zijn gebied niets
vindt wordt de patiënt naar een ander
doorgestuurd..."
In de gezondheidszorg staat men, aldus
dokter Nicolas, voor een keuze. Duide
lijk is dat er inderdaad een halt moet
worden toegeroepen aan de voortdu
rende kostenstijgingen, die de zorg op
den duur wel eens onbetaalbaar zouden
kunnen maken. Dat geldt zeker ook
voor de ziekenhuisvoorziening in Soest
(en Baarn). "Den Haag zal ook moeten
kiezen," vindt dokter Nicolas. Daarbij
gaat het om de vraag of het grote "top-
ziekenhuis", met al z'n mogelijkheden,
voor de individuele patiënt wel zoveel
beter is dan het "getrapte systeem",
waarin meer nadruk wordt gelegd op de
eerste lijn.
De Oelte
"In de Soester/Baarnse situatie komt
dat neer op een fundamentele keuze
voor een basis-ziekenhuis als de Oelte,
;pla S> :gniq9ib
i irioen ri9 yeb)
Ter gelegenheid van het 60-jarig bestaan van Zonnegloren
wordt op donderdag 10 september a.s. in de kerkzaal van het
ziekenhuis een "symposium" (discussie-avond) georgani
seerd met als onderwerp: de gezondheidszorg. Onder leiding
van de bekende Soesters Ria Bremer (AVRO) en Marcel van
Dam (VARA) wordt - door "leken" en deskundigen die allen in
Soest wonen en/of werken - gepraat over verschillende aspec
ten van de gezondheidszorg. Die staat de laatste jaren immers
volop in discussie, niet het minst doordat "Den Haag" hierop
enorme bedragen wil bezuinigen.
Ook u, als inwoner of inwoonster van Soest, krijgt de gelegen
heid u hierover uit te spreken. Dat kan door op dit formulier uw
mening te geven over de zeven "stellingen" hieronder, die met
opzet enigszins prikkelend zijn geformuleerd om reacties uit te
lokken. De bedenkers van de stellingen hoeven het er dus niet
per sé zelf mee eens te zijn. eventueel kunt u zelf een eigen
(achtste) stelling aan de serie toevoegen.
De organisatiecommissie wil graag die mensen uitnodigen
voor de discussie-avond op 10 september, die door middel van
inzending van dit formulier aangeven dat ze zich betrokken
voelen. Omdat het ook gaat om een soort opiniepeiling wordt u
verzocht een formulier in te vullen, eventueel anoniem door de
naamsvermelding weg te laten.
Indien het aantal aanvragen de zaalcapaciteit overtreft moet er
door de organisatie een selectie worden gemaakt.
Uw reactie moet uiterlijk op maandag 24 augustus binnen zijn
bij uw huisarts, of bij Zonnegloren, Soesterbergsestraat 125
3768 MC Soest.
(op de envelop s.v.p. "symposium" vermelden).
helemaal
mee eens
gedeeltelijk
mee eens
weet niet/
geen mening
gedeeltelijk
mee oneens
helemaal
mee oneens
"Tijd is geld". Als patiënt heb ik het recht om op de afge-
H sproken tijd behandeld te worden. Als dit niet gebeurt dien
1 ik vergoeding te krijgen.
Als ik door ziekte of gebrek niet meer voor mezelf kan zor-
O gen wil ik liever thuis verzorgd worden dan in een zieken-
huis of verpleeghuis.
Het is een morele plicht om voor zieke familieleden te zor-
O gen en het is daarom onjuist deze zorg af te schuiven naar
O de gemeenschap.
Medische encyclopedieën en populaire voorlichtingsrubrie-
A ken werken eerder ziekmakend dan gezondheids bevorde-
rend.
C Het openen van privé klinieken is een bewijs van de slechte
w dienstverlening door huidige klinieken.
"Eigen schuld, dikke bult". Mensen, die door onverstandig
gedrag (veel roken, veel alcohol, vet eten, ongetraind spor-
C ten e.d.) geneeskundige hulp nodig hebben moeten zelf
maar betalen.
Gezondheid is geen recht, maar een genade.
f Gezondheidszorg is geen genade, maar een recht, dat niet
afhankelijk mag zijn van je portemonnee.
(Vul hier uw eigen stelling In)
ft
Leeftijd
Indien gewenst deze strook verwijderen of apart inleveren.
Naam:
Adres:
Wil wel/niet een uitnodiging ontvangen voorpersonen.
Wil wel/niet actief deelnemen aan de discussie op 10 september.
Het formulier - met of zonder naam/adresstrook - inleveren bij uw huisarts of bij Zonnegloren, Soesterbergsestraat 125,
3768 MC Soest.
dat ruwweg 75 van de nodige klini
sche zorg kan bieden, in plaats van de
uitbreiding van een van de Amersfoort-
se ziekenhuizen tot een top-ziekenhuis.
Verschillende instanties o.a. het be
stuur van Maarschalksbos/Zonneglo
ren hebben berekeningen gemaakt
die zichtbaar maken dat Soest en Baarn
samen, met hun 60.000 inwoners, vol
doende draagvlak hebben voor een
klein ziekenhuis. Mijn kijk erop is dat er
in de kleinschalige opzet a la de Oelte
betere kontakten zullen bestaan tussen
met name huisartsen en specialisten,
maar dat is wellicht in de eerste plaats
een psychologisch probleem. Er zijn an
deren die zeggen: waarom niet één
groot ziekenhuis voor de regio, met alle
denkbare faciliteiten? Maar juist in die
grote ziekenhuizen ontstaat naar mijn
smaak de neiging om meer te doen dan
strikt nodig is. In elk geval staat vast dat
met de Oelte een lager exploitatiesaldo
kanworden bereikt, een 'winst' van zes
miljoen. Maar de kost gaat ook hier
vóór de baat, en dat wordt in Den Haag
kennelijk te weinig beseft..."
In dat verband noemt hij het voorbeeld
van een ziekenhuis in de regio, dat wilde
investeren in een nieuwe energievoor
ziening die zichzelf binnen twee jaar zou
hebben terugverdiend, maar waarvoor
geen toestemming werd verkregen van
Den Haag.
Dat Soest en Baarn "gewoon" récht
hebben op een eigen ziekenhuis is voor
dokter Nicolas geen bruikbaar argu
ment. "Al kun je vaststellen dat 60.000
inwoners volgens de normen voldoen
de is voor een eigen ziekenhuis, dan nog
dien je je af te vragen wat zinvol is. Ik
heb ipoeite met de redenering: 'omdat
wé'/t hebben, moeten we 't houden'. Je
mag best kritisch kijken naar 'verwor
ven rechten', al is het in dit geval zeker
zo dat de mensen in Soest en Baarn ge
dupeerd worden. Bij de eerste berichten
over de sluiting van Zonnegloren heb
ben we destijds al een hele lijst van argu
menten geleverd voor de stelling dat
Soest niet zonder eigen ziekenhuis kan,
maar er is nu eenmaal een bedden
overschot in Nederland en dat is feite
lijk alleen op te heffen door hele zieken
huizen te sluiten. Bij de keuze daarvan
tellen echter ook andere dan medisch-
maatschappelijk argumenten. Politie
ke, met name. De regio Eemland dreigt
nu de dupe te worden van de 'overbe-
bedding'in Utrecht."
Sneller naar huis
Bij de besluitvorming over de Oelte
speelt ook de algemeen gewenste ver
sterking van de "eerste lijn" een voor
name rol: meer nadruk op de poliklini
sche zorg en de dagbehandeling. "Als
de mensen sneller naar huis kunnen is
dat op zichzelf een goede ontwikkeling
natuurlijk al goedkoper. Maar mis
schien gaan we wat al te snel uit van de
veronderstelling dat de patiënt dat zelf
ook wil. Mijn indruk is dat de mensen
bijvoorbeeld bij de terminale zorg, als
het sterven dichterbij komt wel liever
thuis zijn, mits de zekerheid bestaat van
adequate hulp. Maar daarvoor kun je
niet alleen terugvallen op familie en bu
ren en een uitbreiding van de eerste-
lijnszorg kost ook geld."
In de discussie over de (noodzaak van
de) bezuinigingen op de gezondheids
zorg speelt meer en meer de vraag mee
wat de mensen zelf moeten of kunnen
overhebben voor hun gezondheid. Ge
zondheid is niet te koop, aldus dokter
Nicolas, maar voorzieningen en behan
delingen zijn dat wél. "Dat is juist het
essentiële punt. Ik bestrijd de suggestie
dat er nu onderscheid bestaat in moge
lijkheden van ziekenfonds- en particu-
lier verzekerden, maar we veronderstel
len wel dat er straks als de plannen
van de commissie Dekker gerealiseerd
worden een grotere risicogroep gaat
ontstaan, van mensen die zich niet meer
willen of kunnen bij-verzekeren. Men
sen met een groter inkomen kunnen dat
nu eenmaal makkelijker doen, maar als
ook de ziekenhuis-opname voor een
deel bij-verzekerd moet worden wor
den de artsen opgezadeld met een pro
bleem: ze moeten de patiënt helpen,
maar lopen het risico dat ze hun geld
niet krijgen." Dokter Nicolas veronder
stelt dat de toekomstige (commerciële)
privé-klinieken in zulke gevallen pa
tiënten zullen weigeren. "En dan is er
wel degelijk sprake van een gezond
heidszorg voor de élite..."
jassen
t medici zijn beducht voor een ont
wikkeling, waarbij de artsen worden
opgezadeld met de afweging van de ge
wenste behandeling tegen de kosten er
van. "Maar dat kan eigenlijk niet van
ons gevraagd worden. Een arts kan aan
geven wat medisch mogelijk of onmo
gelijk is, maar niet of dat ten koste moet
gaan van een straaljager of iets anders,"
aldus dokter Nicolas, die overigens ver
onderstelt dat heel wat artsen niet over
lopen van vertrouwen in "de politiek".
"Toch vind ik dat artsen moeten oppas
sen voor de gedachte dat zij bepalen wat
een goede gezondheidszorg is..."
Als de politiek het niet kan, en de artsen
niet willen, wie zullen dat dan bepalen?
De patiënten? "Dat is een dilemma. De
patiënt moet in feite de belangrijkste
stem hebben in de keuze van wat er ge
beuren gaat. Maar dan moet hij zó goed
worden voorgelicht dat hij die keus ook
doordacht en wei-overwogen kan ma
ken. De voorlichting moet ook de be
perkingen aangeven. In de individuele
situatie zie je dat steeds meer gebeuren.
Patiënt en arts bepalen samen, in over
leg, het beleid. In dit proces wordt
steeds nadrukkelijker de vraag naar de
kwaliteit van het leven gesteld, en daar-
Oppa
Veefm
mee komt de individuele patiënt weer in
beeld.
Maar hoe mensen, als mogelijke patiën
ten, geïnformeerd moeten worden zo
dat ze zinnige keuzes op beleidsniveau
kunnen maken is mij niet duidelijk. Te
meer als je je realiseert dat de kwaliteit
van de gezondheidszorg zo moeilijk te
definiëren is. Een paar voorbeelden om
dit te verduidelijken:
Zo zijn er opmerkelijke verschillen
ook binnen het beperkte gebied van
Nederland in bijvoorbeeld doorver
wijzingen naar de tweede lijn (van huis
arts naar specialist). Dat varieert van 62
per 1000 patiënten tot 156. Als je uit
gaat van een bedrag van 50 gulden per
verwijzing praat je toch al gauw over ze
ven miljoen gulden. Een ander voor
beeld: de kosten van voorgeschreven
geneesmiddelen variëren in het hele
land van 149 tot 219 per patiënt per
jaar.
Hoe komt het dat een simpele ingreep
als amandelen knippen in de provincie
Utrecht 13,1 maal per 1000 patiënten
plaatsvindt, en in Zuid-Holland maar
6,9? En wat is de verklaring voor het
feit dat er in Limburg alweer per
1000 patiënten 1,54 blindedarm-op-
raties per jaar jaar plaatsvinden, en in
Groningen slechts 0,63? En niemand
kan zeggen waar er een bétere gezond
heidszorg wordt geboden. Zo zijn er in
Nederland zo'n 3600 medicijnen be
schikbaar, terwijl er publicaties zijn
waarin wordt aangegeven dat zo'n 120,
maximaal 200, voor de huisartsenprak
tijk voldoende is."
Samenwerking
Mede met het oog daarop is er in Soest
al sinds jaar en dag sprake van samen
werking tussen bijvoorbeeld huisartsen
en apothekers, wat heeft geleid tot een
beperking van het aantal in Soest voor
geschreven geneesmiddelen. Ook het
overleg tussen huisartsen en specialis
ten is in beweging.
"De samenwerking hier in Soest is heel
goed, maar kan nog beter," merkt hij
op. "Het hele verhaal staat of valt met
duidelijkheid naar elkaar. Daarom is
het zo belangrijk dat je elkaar ként. In
een kleinschalig ziekenhuis als de Oelte
zal dat veel minder een probleem zijn
dan in een groot top-ziekenhuis..." Om
die samenwerking te bevorderen vindt
elke maand een bijeenkomst plaats,
waar de huisartsen en specialisten van
Soest elkaar ontmoeten en bepaalde
onderwerpen met elkaar bespreken.
"Zo hebben we bijvoorbeeld afspraken
gemaakt over de behandeling van her
nia, welke symptomen reden zijn voor
een directe doorverwijzing. Dat bete
kent niet een soort eenheidsworst, maar
wel een duidelijke onderlinge afstem
ming. Met zulke afspraken wordt, den
ken we, ook aanzienlijk bevorderd dat
we als artsen bewust met ons vak bezig
zijn..."
'Kwartier gewacht, dokter. Ik krijg dus 4 x 15,- van u...'
Stelling nr.1. "Tijd is geld. Als patiënt heb ik het recht om op de
afgesproken tijd behandeld te worden. Als dit niet gebeurt dien ik vergoeding
te krijgen" leverde de stof voor deze cartoon van een inwoonster van Soest.
DE NEDERLANDSE TOP 40 IS SAMENGESTELD OQOR DE STICHTING NEDERLANDSE TOP 40 UIT GEGEVENS VAN HANDEL EN INDUSTRIE
Q superclip
slip
ook op 12"
nationaal
*H?i produel
deze I vorige I
week week
Tnei Artiest (Producer) Componist
Label bestelnummer Pialenmaatschappii
deze vorige I
week week
O 1 WHO'STHAT GIRL madonna rs
(madonna/p Itonard) Idem slre 928 341 7 wea records Lfln
Q 2 PAPACHICO-tony esposlto [a
(ssposlto/malavaai) esposlto e.a.occldentsl ree 9232 Indlsc
Q 4 RIGHTNEXT DOOR-the robertcray band
(b bromberg/d walker) d walker mercury 888 327 7 - phonogram
3 IT'SA SIN-pet shop boys Q
(j mendelsohn) tennant/lowe - parlophone 201888 7 eml bovema
O 9 EEN KOPJE KOFFIE vof de Kunst
(bavens/jongenelen) carlos/mulswlnke! - 885 763 7 polydor
IJUST CAN'TSTOP loving you - michael jackson
(g io nes) m jackson eptc 652027 - cbs
17
O 10 SWEET SIXTEEN - billy idol
(k lorsey) b idol chrysalis 109100 - ariofa
Q 7 NOTHING'SGONNAstopmenow-s.fox
(stock/aitken/waterman) idem jive 145 314 cnr
Q 5 HÉLÈNE-julienclerc
(m howlett) d mcneil/j clerc virgin 109197 virgin
0 11 STARTREKKIN'-thefirm
(lister/o'connor) idem disky 1056 - disky
0 6 I WANT VOURSEX-george michael fl HSTl
(george michael) idem eplc epc 650763 7 cbs
12 HEADTOTOE-lisalisaandcultjam
(tuil force) idem - cbs 650520 7 - cbs
0 22 LA BAMBA-los lobos
(m Iroom) r valens london 886168 7 phonogram
8 ALONE-heart
(r nevison) b sleinberg/t kelly capltol 2018017 - emi bovema
18 BALLA...BALLA-francesconapoli
(p columbus) Wem high I ashlon 5216 dureco
0 20 FAKE-alexandero'neal
0 Jam/t lewls) j harrls lll/t lewis tabu 650859 7 cbs
@32 I LOVETOLOVE-tina charles
(j robfnson/j bolden) Idem arista 109 066 arlola
19 SOLD- boy george
(s levine) o'dowdlmartln/dozier virgin 109 272 - virgin
0 25 IHEARDARUMOUR-bananarama
(stock/aitken/waterman) dallln/t ahey/e.fl. london 886165 7 - phon.
30 UNDER THE BOARDWALK-bruce willis
(r kraft) a resnlck/k joung - motown 41349 - rca
VOYAGE VOYAGE - desireless 2
(j m rlvat) d dubols/J m rivat - cbs 650175 7 - cbs
(something inside) SO STRONG labi sitfre 10
(g johns) I siffre - chrysalis 108 902 ariola
MAG HET LICHT UIT-de dijk |Q^| 4
(broek/hoogenboezem) arzbach/e.a. - 888 664 7 - phonogram I
THE LIVING DAYLIGHTS-a ha [JH 7
(corsaro/mags/waaktaar/e.8.) idem - w.b. 928 305 7 - wea ree.
LETYOURSUNshine-ashton vkolck lö^iri] 1
(v hamert) bizet/v hemert - phillps 888 762 7 phon.
THE PLEASUREprincipleremix-janet jackson 5
(m molt) Idem a&m 390 207 7 - polydor
SEVEN WONDERS - fleetwood mac 3
(buckingham/dashut) stewart/nlcks - wamer bros 928 317 7 wea ree.
I WANNAdancewith somebody-houston fTSH 13
(n m walden) merrill/rubicam - arista 109 008 - ariola
21
9 33
g) 40
g) 23
0 35
U GOT THE LOOK prince 1
(prince) Idem - paisley park records 928 269 7 - wea records
BRING BACK(sha na na)-mixed emotions 5
(d deutscher) Idem - electrola 14 7243 7 - emf bovema
DUUDELJO- de duinstappers FTl 1
(whoebee)av duin-cnr 142 275-cnr I
ALWAYS atlantic starr 1
(dlewis/w lewls) J.d w lewis -wames bros 928 455 7 -wea records
ABAILAR CALYPSO-ellimedeiros 2
(e medelros/r matta) idem - barcley 885 578 7 - polydor
WISHING WELL-terencetrentd'arby 1
(m wart/t t d'artoy) 11 d'arby/s oliver - cbs 650923 7 - cbs
RHYTHM IS GONNAget you- gloria estefan 3
m s m - (emillofthe jerks) g estet an/e garcta - eplc 650805 7 - cbs
THE RHYTHM DIVINE-yello shirley bassey n 1
(yello) b blank/d meier/b mackenzle mercury 888 746 7 - phonogram
SEACRUISE-john spencer 3
(h v broekhoven) h smith/h v broekhoven - plco 1015 - plco
SECONDCHANCE-frizzlesizzIe FTI 2
(e v tijn/j fluitsma) Idem touch down 221067 -cnr IMjI
DIAMONDS-herbalpert/janet jackson Ha] 11
(J jam/t lewis) Idem a&m 390 203 7 - polydor I4^l
MISFIT curiosity killed the cat 3
(s levf ne) curiosl ty/anderson - mercury 888 674 7 - phonogram
