DARTHUIZEN
O
STIJLVOL HUWELIJK
Vrouwendag 1988 in het teken van
'gelijke rechten voor alle vrouwen'
Felicitaties voor diamanten bruidspaar Yonno
uitgave
nieuwe
boeken
Jan Jansen en Marten Root
in NBE-concert Oude Kerk
Vroege moestuinaktiviteiten (deel I)
WOENSDAG 17 FEBRUARI 1988
SOESTER COURANT
PAGINA 11
het
gehad
willen
hebben?
Krant niet
ontvangen?
Op zondag 6 en dinsdag 8 maart in het Kruispunt
irPWBtiMi
SskTv
Ooit kiest u voor mooist
Beovision MX 2000
met speciale Calgary-aanbieding
Bang&Olufsen i
Restaurant
Voor een perfekt verzorgd
Voor informatie: tel. 1 38 07
Kontoor I^S13
Kamermuziek van J.S. en C.Ph.E. Bach
STEGAS
Onderhoudscontract
TUIN-ADVIESCENTRUM
't voorderiwoQt
voor doe-het-zelvers
door Arie
Wandelaar
Het beeld, dat vijftigers en nog oude
ren van scholen hadden, is niet meer
dat wat jongeren en hun ouders zich er
tegenwoordig van voorstellen.
Dat zit zo.
Vroeger, laten we zeggen tot het begin
van de vijftiger jaren, had de levens
overtuiging van opvoeders thuis niet
iets maar ongeveer alles te maken met
de keuze van de school. Zo was bij
voorbeeld Rooms Katholiek onder
wijs besmettelijk voor ouders en kin
deren met een protestantse signatuur.
Omgekeerd werd reeds vooraf vastge
steld dat katholieke kinderen na het
volgen van protestants onderwijs er al
lerminst op moesten rekenen onge
schonden het hiernamaals te bereiken.
Niet de kwaliteit van het onderwijs was
bepalend voor de schoolkeuze, slechts
de kleur van de school gaf de richting
aan van het te volgen onderwijs. "De
heidenen" van destijds hadden een
makkie. De openbare school, en daar
mee uit.
Hoe verschillend dit onderwijs ook
was, in één opzicht had het iets met el
kaar gemeen: De aanpak.
Er werd verondersteld dat je tijdig op
school arriveerde, attent de lessen
volgde en pas dan aan het woord kwam
wanneer je iets gevraagd werd. Arie
meende op deze algemeen geldende
regel destijds uitzonderingen te kun
nen maken. Een pak strafwerk, nablij
ven dan wel een knal voor je kop waren
de door leerlingen en ouders geaccep
teerde represailles voor dit soort onbe
schaamdheden. Later, op de middel
bare school, gingen deze scherpe kant
jes er wat van af, maar je waagde het
toch niet alleen, of collectief, te blijven
zitten wanneer de ene leraar zijn les
had beëindigd en de andere leerkracht
het leslokaal binnentrad. Of dit deco
rum nou allemaal gemeend was is vers
twee, het was er wel.
Kom daar vandaag eens om.
Zeer recent mochten Arie en Marie
het beleven dat hun zoon een universi
taire studie met sukses had afgerond.
Niks bijzonders maar het joch en wij
waren er wel zes jaar mee bezig ge
weest. Of we maar bij de uitreiking van
de bul aanwezig wilden zijn. Marie op
d'r mooist, Arie in zijn zondagse kos
tuum er naar toe.
Zelden ter plekke zo'n zootje ongere
geld gezien. Zeven leden van de docto
rale examencommissie hadden hun ui
terlijke decorum aan de kapstok laten
hangen, één presteerde het met een li
terfles Spa-rood onder z'n arm het po
dium te betreden. Dit alles in een om
geving die betere manieren binnen
haar eeuwenoude muren heeft ge
kend.
Zou dit alles te maken hebben met wat
men dan aoemt: jong geleerd is oud
gedaan?
Arie vreest, afgaande op de uitkomst
van een mini-onderzoekje dat hij ver
richtte, dat je het een niet los kunt zien
van het ander.
De aanleiding tot dit onderzoekje wa
ren de pagina's volle advertenties in
deze en andere kranten, afkomstig van
directies van scholengemeenschappen.
Leerinstellingen die ongeveer op hun
handen dienen te lopen teneinde te be
reiken dat het vereiste aantal leerlin
gen jaarlijks wordt binnengehaald.
Alsof ze het met elkaar hebben afge
sproken wordt daarmee al in januari
begonnen, halverwege het schooljaar
dus. In vergelijking met onze tijd heb
ben deze scholengemeenschappen
heel wat meer, in ieder geval iets an
ders te bieden.
Summiere weergave van vier door Arie
gevoerde telefonische gesprekken,
waarin hij inlichten vroeg.
''Laat uw zoon gerust bij ons een kijkje
komen nemen. Heeft u zin mee te ko
men dan bent u natuurlijk ook wel
kom."
En deze. "Er kan bij ons veel. Er be
staat geen bezwaar tegen, dat tijdens
de lessen meegebrachte boterhammen
worden geconsumeerd."
Wat te denken van de volgende. "Onze
school streeft er niet naar etnische
minderheden af te wijzen, aanmoedi
gen doen we het zeker niet. U weet hoe
sommige ouders zijn."
Een andere leuke.
"Onze scholengemeenschap staat be
kend om haar open benadering van
leerlingen. We willen de afstand tussen
docent en leerling zoveel mogelijk ver
kleinen. Vandaar dat het tutoyeren bij
ons al jaren in gebruik is. Geen docent
die er bezwaar tegen maakt."
Nee, ze kijken wel uit. Wie niet mee
doet is gezien, loopt achter, hoort er
niet bij. En wie er als docent niet bij-
hoort doet er verstandig aan naar iets
anders uit te kijken, want zijn dagen
zijn geteld.
Onderwijs vroeger en nu.
Vroeger was het: Zo is het en daarmee
basta. Vandaag lijkt het er op dat aan
de afnemers wordt gevraagd: Hoe had
u het gehad willen hebben?
Overdreven natuurlijk deze constate
ring, maar toch zou de marge tussen
toen en nu best wat smaller mogen
worden.
ARIE WANDELAAR
Abonnees, die woensdagavond om
18.00 uur de krant nog niet hebben
ontvangen, kunnen tot 18.30 uur
naar het kantoor van de Soester Cou
rant bellen (tel. 14152). De krant
wordt dan direct alsnog bezorgd.
Ook dit jaar wordt in Soest de Interna
tionale Vrouwendag gevierd. Voor de
organisatie tekenen vijf samenwer
kende vrouwenorganisaties: Vrouwen
voor Vrouwen, Vrouwentrefpunt,
Vrouwen in de Bijstand, Rooie Vrou
wen en Vrouwen voor Vrede. Op het
programma staan twee bijeenkom
sten: de eerste overdag op zondag 6
maart, de tweede 's avonds op dinsdag
8 maart (de échte Vrouwendag). Bei
de ontmoetingen vinden plaats in het
Kruispunt aan de Albert Cuyplaan.
De viering van de Vrouwendag sluit aan
bij de landelijke actie die vorig najaar is
gestart naar aanleiding van de Vrou
wendag 1987, zoals Nel van Dijk en Jos
van der Leij - beiden nauw betrokken
bij de voorbereidingen - uitleggen. Die
actie is met name gericht op de positie
van migrantenvrouwen en wordt ge
voerd onder het motto "Gelijke rechten
voor alle vrouwen in Nederland".
De zondag-bijeenkomst in het Kruis
punt - die officieel om 11.00 uur wordt
geopend door mevrouw E. Scholten-
van Schelven, echtgenote van de burge
meester van Soest - zal dan ook voor en
belangrijk deel gewijd worden aan in
formatie over het thema "zelfstandig
verblijfsrecht van migrantenvrouwen".
Er komen enkele korte inleidingen over
onderwerpen als de rechtspositie van
migrantenvrouwen en andere aspecten.
Tot de inleidsters behoren ook verte
genwoordigsters van de Stichting
Vluchtelingenhulp en de Stichting te
gen Vrouwenhandel.
Jos van der Leij en Nel van Dijk hopen
dat veel Soester vrouwen de bijeen
komst zullen bijwonen, en niet alleen de
vrouwen'van Nederlandse herkomst;
maar ook uit Turkse en Marokkaanse
kring. De korte toespraken - elk niet
langer dan een minuut of tien - worden
simultaan vertaald door tolken van het
Tolkencentrum uit Utrecht.
Landelijke actie
Centraal in het programma staat een
discussie over de landelijke actie, die
vooral is gericht op de nieuwe vreemde
lingenwet die in 1992 van kracht moet
worden. Die wet houdt volgens tal van
vrouwenorganisaties een duidelijke
verslechtering in van de positie van
vreemdelingen, en zeker van de vrou
wen onder hen. Ook de bestaande wet
is overigens niet bepaald "optimaal" en
kent een zeer aanvechtbare regelge
ving, bijvoorbeeld in het geval van mi
grantenvrouwen die willen scheiden
maar nauwelijks kans maken op een
zelfstandige verblijfsvergunning. Hun
positie komt dan ook nog altijd neer op
afhankelijkheid van en onderschikking
aan de man.
De nieuwe wet houdt volgens de mi
grantenorganisaties geen of nauwelijks
een verbetering in. Een probleem is bij
voorbeeld de dreigende invoering van
een soort "pasjeswet", het voorschrift
dat alle migranten hun paspoort en ver
blijfsvergunning altijd bij zich moeten
hebben en op bevel moeten kunnen to
nen. Op het wetsontwerp dat vorig jaar
aan de Tweede Kamer werd aangebo
den is dan ook negatief gereageerd en in
november j.1. protesteerden nog 20.000
migranten in Utrecht tegen de voorstel
len.
De Vrouwendag 1988 heeft dan ook
een duidelijke doelstelling, die nauw
aansluit bij de landelijke actie om de
wetgeving op dit punt te verbeteren en
mogelijkheden te scheppen voor een
zelfstandig verblijfsrecht voor migran
tenvrouwen. Er wordt een handteke
ningenactie gevoerd, met als doel deze
kwestie via het kamerbreed-vrouwen-
overleg op de agenda van de Tweedde
kamer te krijgen.
"Veranderingen zijn alleen mogelijk als
Nederlandse vrouwen de standpunten
van de migrantenvrouwen ondersteu
nen," aldus Jos van der Leij en Nel van
Dijk, "en als ze de politiek op deze pun
ten willen aanspreken. Vrouwen kun
nen dat bereiken als ze eensgezind zijn
en over de partijpolitieke belangen
heen-kijken."
De deelneemsters aan de zondagbij
eenkomst krijgen na de discussie over
dit onderwerp een optreden te zien van
Nel van Dijk (l.) en Jos van der Ley.
Funda Müjde, een Turkse actrice die
over deze thematiek een theaterpro-
duktie brengt.
Basis-inkomen
De tweede helft van de ontmoeting
staat overigens in het teken van een an
der onderwerp: "Vrouw en basisinko
men". Dat wordt aan de orde gesteld
met een videofilm en een inleiding door
Ria Dijkstra uit Baarn, gevolgd door
een discussie die wordt afgesloten met
een optreden van de Turkse volksdans
groep "Ozan". Uiteraard zijn er Turkse
en Marokkaanse hapjes en drankjes. De
bijeenkomst van zondag duurt tot ca.
17.00 uur.
Op dinsdagavond 8 maart volgt de
tweede bijeenkomst, die volgens Nel en
Jos meer het karakter heeft van een ge
zellige feestavond voor vrouwen, in het
teken van de onderlinge solidariteit.
Aan de bijeenkomst wordt meegewerkt
door de uit vier vrouwen bestaande
Amsterdamse zanggroep Queen Size
en door de Turkse vrouwengroep van
Vrouwen voor Vrouwen-Soest, die een
theaterstukje over vooroordelen - van
Nederlanders over buitenlanders en
omgekeerd - zullen opvoeren. Vrou
wen voor Vrede heeft eveneens muzi
kale medewerking toegezegd en zal di
verse vredesliederen ten gehore bren
gen. De avond begint om 20.00 uur.
I 11
Geavanceerde Form 1 hoofdtelefoon
van Bang&Olufsen f 250,- of
Verrijdbare
televisietak
Beovision MX 2000
él f295,-
Perfekt voor nachtelijke Olympische
uitzendingen:
de MX 2000 met volwassen 51 cm
beeld. U rijdt hem bij voorbeeld naar
uw slaapkamer en alleen u hoort het
geluid via de hoofdtelefoon.
Ook perfekt natuurlijk voor vele iaren
gewoon TV kijken: stereo geluid
en teletekst ingebouwd
(voor de uitslagen!).
Kom bij ons kijken naar 's werelds
mooiste televisietoestel in de kleuren
zwart, zilvergrijs, wit, rood en blauw
en profiteer van onze speciale
Calgary-aanbieding (tot 31 maart).
3 jaar garantie
Firma Schoemaker
SOEST Van Weedestraat 78, Tel. 02155-17253
Soest heeft er opnieuw een diamanten
bruidspaar bij. De heer en mevrouw
Vonno-Sweers vierden maandag hun
zestigjarig huwelijksfeest. Het echt
paar woont sinds augustus in Soest.
Voor burgemeester mr. Paul Scholten
was dat aanleiding om het echtpaar te
feliciteren en hen namens de gemeen
te een bloemetje aan te bieden.
Het huwelijk van de heer H. Vonno
(86) en mevrouw C.H.F. Sweers werd
destijds in het oude gemeentehuis van
Hilversum voltrokken. De in Amster
dam geboren bruid en bruidegom ves
tigden zich daar ook en zouden in de te-
levisiestad blijven totdat de heer Vonno
zijn pensioen bereikte en Philips als on-
derhoudsman de rug toekeerde. De
heer en mevrouw Vonno verhuisden in
1967 naar Ermelo, de plaats waar zij
vaak tijdens hun vakantie vertoefden.
Een halfjaar geleden verkasten ze naar
Soest om wat dichter bij hun zoon en
twee dochters, zeven klein- en twee
achterkleinkinderen te wonen.
De jubilarissen zijn allebei verwoede
Goos van der Wilt.
knutselaars en hobbyisten. Nog steeds
zijn beiden actief. Zo tuiniert de 82-ja-
rige mevrouw Vonno graag en maakt ze
met grote regelmaat handwerken. Ze is
tevens jarenlang in de weer geweest
voor het Rode Kruis, waar ze hand
werkles gaf aan onder meer een blinde
vrouw. Van haar tijd bij het Rode Kruis
bewaart ze nog een speld van verdien
ste. Het diamanten bruiloftsfeest werd
maandag eerst in familiekring gevierd.
In de middaguren volgde een receptie
aan het Fazantpad.
De vervloeking
Auteur: Stephen King
Uitgever: A.W. Bruna
Horror is een vorm van literatuur waar
in het snel fout kan gaan. Of de schokef
fecten zijn zo gruwelijk dat ze walgelijk
worden, of de handeling is op het lach
wekkende af. Niets van dit alles in "De
Vervloeking" Opnieuw een Stephen
King die de kunst verstaat de gebeurte
nissen zo te doseren dat lezen overgaat
in huiveren, en daar is het de "master of
horror" en zijn miljoenen afnemers om
begonnen. In "De vervloeking" een
confrontatie tussen een respectabele
advocaat, die door eigen schuld een
verkeersongeluk veroorzaakt waarvan
een zigeunerin het slachoffer wordt. De
gebeurtenissen die er daarna op volgen
zijn even zovele aanslagen op het le
vensgeluk van de ongelukkige automo
bilist. Voor lezers met stalen zenuwen
en veel fantasie een thriller om, inclu
sief zigeunertaart, van te smullen.
L.R.
Vals honderdje
Opnieuw is vorige week in Soest een
vals bankbiljet van honderd gulden ge
signaleerd. Ditmaal werd het ontdekt
bij een supermarkt aan de Tamboerijn
in Overhees. De politie houdt er reke
ning mee dat er met name tijdens het
carnaval mogelijk meer valse honderd
jes zullen opduiken, omdat de controle
erop dan wellicht iets verslapt.
Wasgoed gestolen
Een onbekende dader heeft vorige
week aan de Ferdinand Huycklaan
twee sweaters weggenomen die aan de
waslijn hingen te drogen. De eigernaar,
een 20-jarige Soester, stelde de politie
op de hoogte.
Buitenlamp gestolen
Een 49-jarige bewoner van de Groen
van Prinstererstraat ontdekte in het
weekeinde dat onbekenden de buiten
lamp van zijn huis hadden ontvreemd.
Hij deed aangifte bij de politie.
efficiency Telefoon 02155-101 15
KANTOORMACHINES
Copieërmachines
Kasregisters
Schrijfmachines
Rekenmachines
Microcumputers
Dicteermachines
Inbindapparatuur
Plastificeermachines
Op zondag 28 februari a.s. vindt in de
Oude Kerk het derde concert plaats
dat het Nederlands Bach Ensemble
(NBE) daar dit seizoen geeft. Het pro
gramma bevat werken van Johann Se
bastian en Carl Philipp Emanuel
Bach, voor dwarsfluit en clavecimbel,
die worden uitgevoerd door Jan Jan
sen (clavecimbel) en Marten Root
(fluit).
Het programma ziet er als volgt uit:
1. Sonate in e-moll voor traverso en
continuo, J.S.Bach;
2. Toccata in d-dur voor clavecimbel
solo, J.S.Bach;
3. Sonate in g-moll voor traverso en cla
vecimbel, C.Ph.E.Bach;
4. Rondo in bes-dur voor clavecimbel
solo, C.Ph.E.Bach;
5. Sonate in a-moll voor traverso solo,
C.Ph.E.Bach;
6. Sonate in h-moll voor traverso en cla
vecimbel, J.S.Bach.
In de 18 e eeuw was Bach een zeer ver
trouwde naam in het Europese mu
ziekleven. In Berlijn en Hamburg (Carl
Philipp Emanuel), in Milaan en Lon
den (Johann Christian) en in Halle
(Wilhelm Friedemann) waren zij kerk-
of stadsmusicus, de een nog gevierder
dan de ander. Kennelijk hadden de
(half)broers een goede muzikale ach
tergrond - achteraf kunnen we zeggen:
de meest gedegen achtergrond die ooit
mogelijk is geweest: vader Johann Se-
bastian.
Het vak ging in die dagen als vanzelf
sprekend van vader op zoon over. Wil
helm Friedemann, de oudste en tevens
lievelingszoon uit het huwelijk van Jo
hann Sebastian met zijn nicht Maria
Barbara, was alom gewaardeerd als de
beste organist van zijn tijd.
De tweede zoon, Carl Philipp Emanuel,
had ook wel een en ander in zijn mars.
Naast muziek studeerde hij rechten aan
de Universiteiten van Leipzigen Frank-
furt en al in 1738 werd hij hofclavecinist
van Frederik van Pruisen, de latere Fre-
derik de Grote. In 1768 volgde hij zijn
peetvader Georg Philipp Telemann op
in Hamburg, een post waarnaar zijn va
der ooit tevergeefs solliciteerde!
Groeiende waardering
Velen zullen dit jaar de 200e sterfdag
van Carl Philipp Emanuel Bach her
denken. Logisch, gezien de steeds
groeiende waardering voor zijn grote
oeuvre. Aanvankelijk was hij eigenlijk
alleen beroemd door het schrijven van
het handboek voor de clavecinist/orga
nist: "Das Versuch über die wahre Art
das Klavier zu spielen".
Zijn composities worden gekenmerkt
door de technisch hoge eisen die gesteld
worden, maar vooral door de verras
sende harmonische melodische ele
menten. Hij wordt nu beschouwd als
een van de grote vernieuwers in de
overgangsfase van barok naar de klas
sieken Mozart, Haydn en Beethoven,
wier inspiratiebron hij blijkens de vele
kontakten ook zeker geweest is.
Deze loftuitingen waren er niet geweest
zonder zijn vader Johann Sebastian
Bach, die het hoogtepunt van de barok
ke ontwikkeling en tevens het eindpunt
daarvan gestalte gaf. Hij gaf zijn zonen
op de meest directe wijze echter nieuwe
impulsen, die uiteindelijk zouden lei
den naar een geheel nieuwe tijd in de
muziekgeschiedenis.
Uitvoerenden
Jan Jansen behoeft in Soest als oud
cantor-organist van de Oude Kerk geen
introductie. Hij werd geboren in 1946,
studeerde aan het Utrechts Conserva
torium orgel bij Cor Kee, piano bij Ge-
rard van Blerck en clavecimbel bij Le-
nie van der Lee. In 1971 behaalde hij de
Prinx d'Excellence voor orgel. Als so
list en begeleider maakte hij een groot
aantal plaatopnamen. Hij is nu organist
van de Domkerk in Utrecht en docent
aan het conservatorium daar.
Marten Root studeerde aan het Ko
ninklijk Conservatorium in Den Haag,
fluit bij Frans Vester en vervolgens tra
verso bij Barthold Kuyken. Na zijn stu
die ontwikkelde hij grote interesse voor
de 19e-eeuwse konische kleppenfluit
en het daarvoor geschreven repertoire.
Op dit instrument maakte hij deel uit
van het Trio Mauve (fluit, cello, piano).
Hij richtte in 1987 het Biedermeier
kwintet op, een blaaskwintet dat gespe
cialiseerd is in 19e-eeuws repertoire op
historische instrumenten.
Marten Root is eerste fluitist van het ba-
rok-orkest van de Nederlandse Bach
Vereniging en lid van het barok-ensem-
ble Musica a Quattro. Bovendien speelt
hij regelmatig in andere ensembles en
orkesten, zoals o.a. Ton Koopman's
Amsterdam Baroque Orchestra. Ver
der gaf hij cursussen in Frankrijk,
Duitsland en Israël. Sinds 1984 is hij als
docent traverso aan het Utrechts Con
servatorium verbonden.
Het concert in de Oude Kerk begint om
14.30 uur. De toegangsprijs is f 10,—
(cjp en 65+ f 8,50). Abonnementen
voor de twee resterende concerten uit
de serie - het vierde vindt plaats op zon
dag 12 juni - kosten f 17,50 (cjp en 65+
f 15.-).
Kaarten en abonnementen zijn ver
krijgbaar bij:
"De Gouden Snaar", Steenhoffstraat
13-15, tel. 12132;
H. Rademaker, Lange Brinkweg 62,
tel. 10466;
vanaf 13.45 uur (voor het concert) in
de Oude Kerk.
Installatiebedrijf
j. cornelisse bv.
Tel. (02155) 13014-12577
Erik van Dorresteyn
medewerker 't Vaarderhoogt
Vroeger was de zogenaamde vrouwendag (2 februari)
een belangrijke datum voor de vollegrondstuinder.
Vanaf die datum werd er namelijk gestart met de op
kweek van een aantal geschikte groentegewassen.
Koolgewassen bijvoorbeeld als vroege bloemkool,
spitskool, rode- en savooiekool maar ook vroege sla
soorten werden dan gezaaid. Het plantmateriaal van
deze tijd staat bekend als "vrijsters" dit in tegenstelling
tot de zgn. "weeuwenplanten" waaraan al eind sep
tember of begin oktober onder platglas begonnen
wordt. Doordat deze "weeuwenteelt" nogal wat risi
co's met zich meebrengt vanwege de lange opkweek-
periode, wordt deze tegenwoordig haast niet meer
toegepast. De "vrijsterteelt" echter d.w.z. het zaaien
onder platglas in februari is voor verschillende kool
soorten nog altijd een goede opkweekmethode. Sla
planten kunnen daarentegen beter in potjes onder
licht verwarmd glas worden opgekweekt.
Vroege teelt van koolsoorten: Bij vorstvrij weer ma
ken we de grond in de plantglasbak een paar dagen
voor het zaaien los en harken deze fijn. De ramen gaan
dan direkt op de bak (mag ook eerder) zodat het zaai-
bed iets droger en warmer kan worden. Voor de teelt
in eigen tuin gaat het veelal om verschillende kool
soorten en per soort om vrij weinig planten. Daarom
kunnen we het beste in de lengterichting van de een-
ruiter j cm diepe geultjes trekken en het zaad daarin
dan uitstrooien. Als we een afstand van 20 cm. tussen
de geultjes aanhouden krijgen we vier rijtjes per een-
ruiter voor bijvoorbeeld bloemkool (Alpha-Record),
rode kool (Langedijker vroege), groene savooiekool
(Kappertjes) en spitskool (Express). De rijen zijn on
geveer 120 cm. lang en hiervan kunnen we bij een nor
male opkomst zo'n 25 k 30 pootbare planten plukken.
Gewoonlijk zaaien we iets dikker zodat we na op
komst iets kunnen dunnen. Als we de zaak omrekenen
komen er per eenruiter op deze manier 100-120 plan
ten te staan en dat is een mooie standdichtheid voor
het verkrijgen van stevig plantmateriaal. Zo vroeg in
het voorjaar hebben de plantjes maar weinig water no
dig, dus moet er zuinig gegoten worden. In een later
stadium laten we voorzichtig het water tussen de rijen
over de grond lopen. Op deze manier blijft het gewas
praktisch droog hetgeen in het vroege voorjaar erg be
langrijk is. Verder luchten we overdag regelmatig. Bij
vorst houden we de bak vanzelfsprekend gesloten.
Knolvoet: Veel moestuinbezitters krijgen vroeg of laat
te maken met knolvoet, een ziekte die veel bij kool-
achtigen voorkomt. Knolvoet wordt veroorzaakt door
een slijmzwam die jarenlang in de grond kan overblij
ven. Onder voor de zwam gunstige omstandigheden
tast deze de wortels van koolplanten en andere kruis-
bloemigen aan. Er ontstaan grote woekeringen aan de
wortels waardoor water- en voedselopname worden
verstoord. De planten verwelken en geven geen of een
lage opbrengst. Ideaal voor de ontwikkeling van deze
slijmzwam is een natte grond, een lage pH (zuurgraad)
en een vrij hoge grondtemperatuur van 16-17°C. Dit
betekent dat we in de zomer en herfst het meeste last
zullen hebben van koolvoet. In het voorjaar is de bo-
demtemperatuur aanmerkelijk lager en kan ook op
besmette grond een vrijwel normaal produkt worden
geoogst. Wel is het sterk af te raden op besmette grond
koolplanten op te kweken want in een platglasbak kan
de grondtemperatuur in maart en april al behoorlijk
oplopen. In moestuinen die besmet zijn met knolvoet
kunnen we dus vroege koolsoorten met succes telen,
als de planten maar in gezonde (pot)grond worden
opgekweekt. Volgende week meer over teeltbescher
ming in de moestuin en de resultaten ervan.
