2)artm
w^en
STIJLVOL HUWELIJK
masMm"
'Zonnegloren heeft een geweldige sfeer en
van nature een menselijke maat'
Comité gaat werken aan 'basis' voor
jumelage Soest-Kili^kaya
Coniferen voor elk doel (deel 1)
Centrale verwarming
TUIN-ADVIESCENTRUM
't vamtêrtwcQt
voor doe-het-zelvers (Msmg
-/'rlfWW
Restaurant
Voor een perfekt verzorgd
•a
markt
tituut
WOENSDAG 8 JUNI 1988
SOESTER COURANT
PAGINA 11
Fietsendief gepakt
Afscheid Wandelaar
Nieuwe directie van Soester ziekenhuis:
Pleidooi van ANBO-Soest bij B. W.:
'Woningbouw voor ouderen op
raadhuisterrein Steenhoffstraat'
Dia- voorstelling in de Praatpaal
Auto van de weg gehaald
Dronken rijders
italiafip
Installatiebedrijf
j. cornelisse bv. Ld
Tel. (02155)13014-12577
Erik van Dorresteyn f/
medewerker 'tVaarderhoogt '/fr'
Voor informatie: tel. 1 38 07
Reserveren
gewenst.
a der Wilt.
tot 17.00
rkshop ge
werkt met
eningen en
cht aan de
je intuïtie,
verkrijgen
^straat 3-5,
>pelijke en
ien aange-
che (stuw-
he (steen-
1 het Soes-
>rdt ernstig
:atieterrein
cht door
ïap, verlies
lerking van
;perkt zich
omgeving
ir treft een
adgoed De
rsbos, het
;rt, de Vla-
Korte Dui-
•enin-Soest
2 lijdejn ge
lgen. Som-
gestort met
t, zoals de
iet Monni-
eeserspoor
t de Werk-
st, dient de
vergunning
n 35, 3741
2, of bij de
jroeneveld,
Baarn, tel.
i staat de in-
en. Gezien
itie dient zij
te zijn.
/an Kasteel
leent voor
vacht men
lot en klein,
larlijkse ba-
Van Arkel
li, van 9.00
van diteve-
•r rekreatie-
de kinderen
:uut wonen,
r een groots
p het terrein
tuurlijk een
z'n gemak
amen staan
^schillende
n overzich-
er huishou-
i platen, cu-
l.
iet ruim 20
iksschieten,
uariumspel,
angen, bal
esjoelen en
nachine, de
ken, het rad
ebbers wor-
gedraaid.
ïs zijn deze
itieafdeling,
irbecue, pa-
nonade. Bij
droog in de
10 m2.
al plezierige
\rkel Insti-
leren.
heeft voor
dagelijks
Wie beslist
ellen, zodat
ehaald. Het
men kan
receptie.
Voor bijzondere
ITALIAANSE
SPECIALITEITEN
Baarn
Nieuw Baarnstraat 4a,
Tel. 02154 -1 14 65
Een 14-jarige jongeman uit Soest zocht
vorige week kontakt met de politie, na
dat hij een andere jongeman op de fiets
zag rijden die hem de dag tevoren was
ontstolen. Hij kon de politie ook vertel
len wie het was: een 16-jarige Baarnaar.
Deze werd aangehouden en bekende de
diefstal van het rijwiel. De politie on
derzoekt nog of hij meer op zijn gewe
ten heeft.
effirierev
Steenhoffstraat 13
3764 BH Soest
Telefoon 02155 - 1 01 15
VERKOOP VAN
OCCASIONS
Schrijfmachines
Rekenmachines
Copieermachines
door Arie
Wat het Soester ziekenhuis Zonneglo
ren betreft is er deze week definitief
een eind gekomen aan het leven tussen
hoop en vrees. Op korte termijn zijn er
maatregelen te verwachten die het
streekziekenhuis zullen devalueren tot
een dorpspolikliniek. Een maatregel
die door Arie en vele gelijkgestemden
wordt beschouwd als een aanslag op
de kwaliteit van het leven in Soest en
directe omgeving. Er is een streep ge
haald door alle voordelen die een
streekziekenhuis te bieden had. Toe
gegeven, er waren geen superspeciali
saties aanwezig. Daarvoor moest je in
Utrecht, Amersfoort of Amsterdam
zijn. Daar alles nieuw en onbekend. In
Soest was Zonnegloren een overzich
telijke instelling. Korte verbindingslij
nen naar de huisartsen, geestelijke
verzorging en tal van andere zaken.
Het verhoogde de kwaliteit van het le
ven.
In de bijna dertig jaar dat Arie deel
uitmaakt van de Soester bevolking is
hij vijf keer om uiteenlopende redenen
in ziekenhuis Zonnegloren verpleegd.
Eigenlijk een onjuiste kwalificatie. Be
ter is te spreken van te gast geweest
zijn aan de Soesterbergsestraat 125.
Een overdreven voorstelling van za
ken? Niet alles is er sinds het bestaan
van Zonnegloren vlekkeloos verlo
pen, maar even niet vergeten dat het
ook daar een kwestie van mensenwerk
was. Met het te gast zijn bedoelt Arie
de aandacht en de warmte waarmee je
als patiënt werd ontvangen en omge
ven. Voor zover Arie het heeft kunnen
beoordelen waren patiënten geen
nummers, geen gevallen, geen objec
ten, maar mensen.
Zonnegloren, meer dan zomaar een
streekziekenhuis. In de letterlijke be
tekenis van het woord een gasthuis
met een christelijke signatuur, maar
wel een zonder duidelijke of onduide
lijke scheidslijnen. Ds. Rob ter Haar
Romeny was er de man met de drukste
praktijk. Welke patiënt is er ooit aan
zijn aandacht ontsnapt? Als er ooit
moest worden bijgepraat, moest wor
den geluisterd, dan was hij er. Pastora
le zorg waaruit vele persoonlijke
vriendschappen zijn overgebleven.
Belangstelling voor de patiënt en de
mens was er ook bij het merendeel van
de medische specialisten. Namen als
die van Buss, Glerum, Bangma, Sille-
vis Smit en al die andere witgejaste da
mes en heren zijn in relatie tot de zorg
voor patiënten in dat kleine streekzie-
kenhuisje onuitwisbaar. En dan het
kleine legertje verplegers en verpleeg
sters. Wat liefde voor hun vak en hiïn
inzet betreft eigenlijk geen mensen
van de tegenwoordige tijd. Zij vooral
waren het die het leven in ziekenhuis
Zonnegloren leefbaar maakten. Zon
der wie dan ook maar te kort te willen
doen, wil Arie er één uittillen: hoofd
zuster Leontiene Warnies. Waar
schijnlijk de minst makkelijke 'tante'
die ooit in ziekenhuis Zonnegloren
heeft rondgelopen, maar wel een die
voor iedereen van goede wil het hart
op de juiste plaats had. Ze leerde en
stimuleerde collega's en leerlingen en
schroomde niet, wanneer daartoe ten
minste aanleiding bestond, dames en
heren medische specialisten op subtie
le wijze haar opvattingen kenbaar te
maken. Bijna tien jaar geleden ver
woordde ze aan Arie haar opvattingen
over de relatie verpleegster-patiënt.
De moeite waard om nog eens onder
uw aandacht te brengen, omdat haar
visie tot op de dag van vandaag karak
teristiek is gebleven voor de benade
ring van patiënten in Zonnegloren.
"Je leert", aldus Leontiene Warnies,
"ontzettend veel van patiënten. Bij
voorbeeld het terugnemen van een
stuk eigenwaarde. Je moet je op het
standpunt stellen dat een patiënt ten
minste evenveel eigenwaarde heeft als
jezelf. Nooit denken: ik weet het en hij
of zij heeft te doen of te laten wat ik
zeg. Ik zie het niet als een bezwaar dat
een verpleegster nog eens een gevoels
mens is. In de praktijk betekent het
dat je niet mee moet huilen, maar
soms wel met de mensen mee moet lij
den. Lijden in die zin, dat je op mo
menten dat mensen verdrietig zijn er
bij bent."
Ziekenhuis Zonnegloren, zeer bin
nenkort voltooid verleden tijd. Vraag
Arie niet hoe het zo ver heeft kunnen
komen. Nakaarten heeft in deze na
melijk geen enkele zin, net zo min als
de geruststellende mededeling van de
Zonneglorendirectie serieus nemen
dat de aan Zonnegloren specialisten
zich geen overdreven zorgen hoeven
te maken over hun toekomst. Een me
dedeling die van weinig zin voor reali
teit getuigt.
Zonnegloren, een bijna niet weg te
denken instituut in Soest, verdwijnt als
ziekenhuis.
Vandaag en in de toekomst mogen we
daarover boos, verontwaardigd en
verdrietig zijn.
Arie is zowel het een als het ander.
Bedankt, medewerksters en mede
werkers van ziekenhuis Zonnegloren.
Het was 'klasse' voor fonds en partcu-
liere patiënten.
Het ga U goed.
Arie Wandelaar
Sinds afgelopen zondag heeft Soest
een officieel comité, bestaande uit
Turkse en Nederlandse inwoners, dat
zich gaat toeleggen op het tot stand
brengen van een "jumelage" (steden
band) tussen Soest en het Turkse dorp
Kiligkaya. Het comité zal zich ervoor
inzetten dat zo'n band hier in Soest
wordt gedragen door een zo groot mo
gelijk deel van de bevolking.
De oprichting van het comité is een
recht,§1jrje^kts(gpvo)g v^n de in eerste in-
i stafitje: n,ogal jeriignouderide reactie-
1 van tiet Sófestér gemeentebestuur op de
uitnodiging van het gemeentebestuur
van Kiligkaya om een vriendschaps
band aan te gaan. Politiek Soest heeft
onlangs een aantal voorwaarden gefor
muleerd, waaraan moet worden vol
daan voordat de gemeente een officiële
rol kan spelen. Benadrukt is dat een ste
denband in de allereerste plaats een
zaak moet zijn van de bevolking in bei
de gemeenten en dat het gemeentebe
stuur daarop pas kan inspelen als de re
latie in die zin al concreet gestalte heeft
gekregen.
De bereidwilligheid voor de jumelage is
aan Turkse zijde nog onverminderd
aanwezig. In Soest gaat het zondag op
gerichte comité er alles aan doen om
een concrete "basis" voor de vreind-
schapsrelatie te leggen. De oprichting
vond plaats na een interessante dia
voorstelling in de Praatpaal aan de Mo
lenstraat, waar zo'n vijftig Nederlandse
en Turkse inwoners waren uitgenodigd
door Sevki Ökaya, de Turkse onderwij
zer in Soest en vurig pleitbezorger van
de jumelage.
'Klein maar fijn'
De gasten - onder wie ook wethouder
Frans Kingma en raadslidJan Visser -
kregen aan denanavan fraaie dia's een
goed beeld van Kiligkaya, dat in het ge
heel van Turkse gemeenten een bijzon
dere plaats inneemt en kernachtig be
schreven kan worden als "klein maar
fijn". Kiligkaya is niet alleen vanuit toe
ristisch oogpunt bijzonder aantrekke
lijk gelegen (in noord-oost Turkije,
Het bestuur van de afdeling Soest van
de ANBO (Algemene Nederlandse
Bond voor Ouderen) heeft vorige
week in een brief aan het College van
B. W. gepleit voor de bouw van wo
ningen voor ouderen op het vrijko
mende terrein aan de Steenhoffstraat,
als daar de gemeentelijke gebouwen -
o.a. het raadhuis en de bijbehorende
noodgebouwen - worden afgebro
ken.
De ANBO heeft kennis genomen van
de ideeën voor de bouw van luxe appar
tementen en een kantoorpand (waar nu
het VW-kantoor staat), maar vestigt
de aandacht van B. W. op het feit dat
deze lokaties zeer geschikt zijn voor de
bouw van woningen voor ouderen.
"Hoog genoteerd in zowel landelijk als
gemeentelijk ouderenbeleid staat de
doelstelling ouderen zo lang mogelijk
zelfstandig te laten wonen," aldus de
ANBO. Voor veel ouderen impliceert
dat "blijven wonen in de vertrouwde
omgeving, waardoor wat makkelijker
een beroep gedaan kan worden op (vrij
willige) hulp van buren en bekenden".
Het bestuur wijst erop dat het zelfstan
dig blijven wonen meer haalbaar wordt
als centrale, algemene voorzieningen -
winkelcentra, spoor- en busverbindin
gen - binnen (loop)bereik blijven.
"Nieuwbouw ergens aan de rand van
Soest is wat de natuur betreft misschien
wel aardig, maar voor ouderen in de
meeste gevallen niet ideaal. Het maakt
hen voor de voorziening van de dage
lijkse levensbehoeften sterk afhankelijk
van hulp. En ook aj wordt deze hulp
vrijwillig aangeboden, het schept toch
verplichtingen; een situatie waarmee
men diep in zijn hart toch niet echt ge
lukkig is."
Gesubsidieerd
De ANBO doet dan ook een beroep op
het gemeentebestuur de bouwterreinen
in de omgeving van winkelcentra - en
dus ook de terreinen aan de Steenhoff
straat - primair te bestemmen voor wo
ningbouw voor ouderen. Men wijst in
dat verband ook op het beleidsplan van
de SWOS (Welzijnswerk Ouderen),
waarin met zoveel woorden wordt ge
pleit voor de bouw van gesubsidieerde
woningen, met het oog op de in het al
gemeen zwakke inkomenspositie van
ouderen, en voor het reserveren van
een deel van het woningcontingent ten
behoeve van ouderen.
"Het kan niet uw bedoeling zijn oude
ren daar te huisvesten waar zij het min
ste 'geld' kosten," laat de ANBO we
ten. "Het is zelfs zo dat luxe apparte
menten juist aan de buitenkant van een
plaats eerder aftrek zullen hebben bij de
wat kapitaalkrachtiger inwoner, omdat
hij immers beschikt over eigen vervoer.
Binnen loop-afstand is dan immers ook
wat rekbaarder." Voor de financieel
wat minder sterken ligt dat heel anders,
meent het ANBO-bestuur. "Voor hen
moeten winkels echt binnen 'hand'-be-
reik zijn."
Laagbouw
"Is er in Soest nu wérkelijk behoefte aan
een kantoorpand in het belangrijkste
winkelcentrum?" vraagt men zich ver
der af over de plannen voor de nieuwe
bestemming van het terrein waar nu
nog VW-kantoor en gemeentelijk IN-
FO-centrum zijn gehuisvest. "Zal het
parkeerterrein achter de VW, als
straks de ambtenaren er geen gebruik
meer van hoeven te maken, niet groten
deels leeg blijven? En is dat terrein geen
alleraardigste plaats om bijvoorbeeld
laagbouw-woningen voor ouderen te
bouwen, die qua stijl aangepast kunnen
worden aan die van het wat landelijke
Kerkpad?"
Het ANBO-bestuur geeft B. W. deze
suggesties in overweging omdat oude
ren niet alleen in woord waardering ver
dienen, maar ook omdat zo met terdaad
ook iets belangrijks voor hen kan wor
den gedaan en ouderenbeleid op die
manier inhoud krijgt.
De politie hield zaterdagmorgen in
Soest een 38-jarige automobilist uit
Blaricum staande, wiens vervoermiddel
duidelijk tekenen van verval vertoonde.
De banden waren tot op de draad ver
sleten en ook de remmen verkeerden in
een erbarmelijke toerstand. De wagen
werd in beslag genomen en de bestuur
der kreeg een proces-verbaal.
"Zonnegloren is een enig ziekenhuis.
Als je hier pas binnenkomt ruik je vrij
snel wat de aard en de kwaliteit van
het bedrijf is. Dan zie je een goed,
kleinschalig basis-ziekenhuis met wei
nig bureaucratie en korte communica
tielijnen. Vooral de kwaliteit in de
sfeer van de bejegening van de patiën
ten is hier hoog, en dat is een van de
aantrekkelijkste kanten van het
werken hier."
Dat zegt drs. J.H.M. Peters, de nieuwe
directeur patiëntenzorg van Zonneglo
ren (én Maarschalksbos), en zijn uit
spraken worden zonder reserve onder
schreven door zijn collega drs. J.M.M.
Beljaars, de nieuwe directeur bedrijfs
voering. De heren Peters en Beljaars
vormen sinds 1 mei j.1. het nieuwe di
rectieteam van de beide ziekenhuizen
in Soest en Baarn. De heer Beljaars trad
overigens al op 1 april in dienst.
Hoewel de beide directeuren elkaar
voor hun komst naar Soest en Baarn
niet kenden zitten ze volstrekt op één
lijn, zo blijkt in een kort vraaggesprek
dat vorige week plaatsvond. Ze stu
deerden beiden in Tilburg, maar omdat
ze deel uitmaakten van heel verschillen
de "jaargangen" studenten - de heer
Peters is 54, zijn collega Beljaars 42 -
kenden ze elkaar ook daarvan niet.
Geen van beiden heeft een strikt medi
sche achtergrond, al zijn ze inmiddels al
jaren in de gezondheidszorg werkzaam.
De heer Peters was o.a. verbonden aan
een zwakzinnigeninrichting in Heem
stede, later aan het bekende Centrum
'45 in Oegstgeest en tot voor kort inte
rim-directeur van het Diakonesehuis in
Heemstede. De heer Beljaars begon
zijn loopbaan als docent aan de Haagse
sociale academie en was de afgelopen
jaren directeur van het Amsterdamse
ziekenfonds.
'Leuke klus'
Hun nieuwe baan bij Zonnegloren en
Maarschalksbos zien ze als een uitda
ging. "Een leuke klus," zoals de heer
Peters het omschrijft, waarvan de
"clou" volgens hem is: "Hoe houd je,
ten behoeve van de plaatselijke bevol
king, hier een goede gezondheidszorg
in stand?" De beide directeuren zijn het
over de uitgangspunten van hun beleid
volledig eens. "Dat kostte niet meer dan
een avond samen praten," aldus de heer
Peters.
Die goede plaatselijke gezondheids
zorg kan niet anders dan gebaseerd zijn
op een hechte samenwerking tussen de
"tweede lijn" - het ziekenhuis met zijn
specialisten en de scala van mogelijkhe
den tot behandeling, van vrij simpel tot
zeer ingewikkeld - en de "eerste lijn" -
de huisartsen, het kruiswerk, het maat
schappelijk werk, etc. "Een goed twee-
de-lijnszorg bestaat alleen in een naad
loze samenwerking met de eerste lijn."
In Soest troffen de heren Peters en Bel
jaars wat dat betreft een min of meer
ideale situatie aan, juist omdat hier die
onderlinge kontakten al heel ver ont
wikkeld zijn. In de afgelopen weken
hebben zij die uitgediept in vele per
soonlijke ontmoetingen.
"De gezondheidszorg is in het alge
meen sterk verkokerd. Het gaat erom
hoe de kwaliteit ook tussen de verschil
lende instellingen gestalte krijgt. Vroe
ger, toen de gezondheidszorg minder
bedreigd werd, dacht men automoa-
tisch 'instellings-gericht'. Elke instel
ling streefde naar zoveel mogelijk eigen
voorzieningen, een compleet pakket.
Dat is de laatste jaren sterk aan het ver
anderen," aldus de heer Peters.
Veranderende denkbeelden
De ontwikkeling naar meer patiënt
gericht werken vond mede plaats onder
invloed van de bezuinigingen, die zich
vooral op het terrein van de gezond
heidszorg sterk doen voelen, maar zij
vormen zeker niet de enige oorzaak,
vindt hij. "Het is ook een kwestie van
veranderende denkbeelden over ge
zondheid en ziekte. De centrale vraag
is: hoe vinden patiënten hun zelfres
pect, ook als ze zich realiseren dat ze
ziek of gehandicapt zijn? Gezondheids
zorg is niet alleen een zaak van het be
strijden van ziekte, maar ook hoe je zin
geeft aan je leven en watje daarvoor no
dig hebt. Denk maar aan het feit dat het
tien jaar geleden nog bijna vanzelfspre
kend was dat 'terminale patiënten' in
het ziekenhuis werden opgenomen om
daar te overlijden, terwijl de mensen er
tegenwoordig veel meer de voorkeur
aangeven om thuis te sterven."
Volgens hem is er een duidelijke ver
schuiving van "instituties" naar "func
ties". "Die denkbeelden zetten zich
langzaam door. De bezuinigingen, de
krimpende budgetten versnellen dat
proces alleen maar, mede omdat het be
grip concurrentie - het plan-Dekker -
zijn intrede heeft gedaan in de gezond
heidszorg. Het gaat vooral om de vraag:
waar hebben de mensen, je zou kunnen
zeggen: de klanten, behoefte aan?"
In het algemeen hebben de mensen een
redelijk vertrouwen in het technisch
kunnen van de medici. "Maar dat bete
kent niet dat er automatisch ook aan
dacht wordt geschonken aan de context
van bijvoorbeeld een patiënt die een in
tern onderzoek moet ondergaan. De al
dan niet uitgesproken vrees voor kan
ker speelt dan vaak een belangrijk rol,
en daar moet je op inspelen. Dat kan
bijvoorbeeld door de wachttijd tot de
uitslag zo kort mogelijk te maken, maar
dat vergt ook een stukje organisatie. De
mensen accepteren ook minder allerlei
bureaucratische vanzelfsprekendhe
den."
Bewustzijn
Ook (of misschien: zélfs) in Zonneglo
ren valt in dat opzicht nog wel iets te
verbeteren, aldus de heer Peters. "Het
gaat er vooral om hoe je dat bewustzijn
in de totale organisatie verspreidt. Hoe
leg je het verband tussen de levenserva
ring van de medewerkers en die van de
patiënten? Dat betekent ook een zekere
ontprofessionalisering, als reactie op de
ontwikkelingen van de afgelopen jaren.
De meeste ziekenhuizen zijn ooit ont
staan uit liefdadigheid, opgericht door
mensen met een roeping. Daarna ont
stond er een sterke vermaatschappelij
king en werd de gezondheidszorg meer
en meer geprofessionaliseerd, met
steeds weer nieuwe functies. Nu zie je
langzamerhand de omgekeerde ten
dens."
Dat heeft volgens de beide directeuren
niet direct te maken met de "zorgzame
samenleving". "We hoeven niet bang te
zijn voor minister Brinkman," aldus de
De heer Beljaars (l.) en de heer Peters
(r.vormen samen de directie van Zon
negloren en Maarschalksbos.
heer Beljaars. De mensen willen zélf
ook heel ver gaan als het gaat om zelf
zorg en mantelzorg. Maar dat moet fi
nancieel dan ook kunnen." Beiden zijn
het erover eens dat het "bejegeningskli
maat" veel meer aandacht krijgt en ver
dient, een ontwikkeling die min of meer
synchroon loopt met de bezuinigingen
in de gezondheidszorg. "Er is een gi
gantische groei in de kwaliteit van bij
voorbeeld de verpleegzorg, waar men
steeds verder afstaat van het ouder
wetse ziekenhuisklimaat."
Dat geldt ook voor Zonnegloren, aldus
de heren Peters en Beljaars. "Het is wel
een oud ziekenhuis, maar het heeft een
geweldige, eigen sfeer en van nature
een 'menselijke' maat. Dat sterke punt
kan met behulp van kwaliteitsprogram
ma's nog verder naar voren worden ge
haald."
Kwaliteit
De beide directeuren zien hun werk in
het Soester ziekenhuis, ondanks de
donkere wolken die zich boven Zonne
gloren samen pakken en het niet door
gaan van de Oelte, als een uitdaging.
"Het zou veel minder leuk zijn om in
een ziekenhuis te werken waar voor een
reeks van jaren alles al vastligt. We we
ten dat hier wat moet gaan gebeuren en
alles voorwaarden voor een goede ont
wikkeling zijn hier aanwezig." In dat
verband wijzen ze opnieuw op de uit
stekende samenwerking tussen eerste
en tweede lijn in Soest. "Die is hier ver
der voortgeschreden dan bijvoorbeeld
in Amsterdam. De huisartsen zijn hier
kind aan huis, daar keken wij wel van
op. En dan de kwaliteit van het perso
neel hier, dat er vaak al heel lang is. Dat
i ruik je als het ware gl in de gang en dat 1
zie je met de ogen van je hart," aldus'de 1
heer Peters. De heer Beljaars valt hem
bij door te wijzen op het geringe verloop
onder de medewerkers en het relatief
opvallend lage ziekteverzuim van vijf
procent. "In Amsterdam is dat ver bo
ven de tien procent."
Zij zien het ook als een opdracht en een
uitdaging om bij het publiek de "beeld
vorming" over het ziekenhuis te verbe
teren. "Door zijn kleinschaligheid zijn
de zwakke punten van Zonnegloren -
als ze er zijn - natuurlijk ook beter zicht
baar. Als er problemen zijn, zijn die ook
gauw bekend. Maar het ziekenhuis is nu
eenmaal te klein voor alle specialismen
die je in de grote centrum-ziekenhuizen
aantreft. De pretentie van Zonnegloren
is ook niet meer dan een goed basis-zie
kenhuis te zijn," aldus de heer Peters. In
hooguit tien procent van alle gevallen is
de dure apparatuur vereist die in de
grote gezondheidscentra beschikbaar is
voor bijvoorbeeld hoogwaardige diag
nose-technieken. "Maar Zonnegloren
is goed in 95 procent van alle zaken
waarvoor mensen naar een ziekenhuis
worden verwezen," bevestigt de heer
Beljaars.
Op de Nieuweweg hield de politie za
terdagavond een 27-jarige Amersfoor-
ter aan, die duidelijk onder invloed zijn
auto bestuurde. Hij moest blazen en
bloeden en kreeg een rijverbod en een
proces-verbaal.
Hetzelfde overkwam een 24-jarige
Soester, die op de Biltseweg werd be
trapt. Hij reed daar met een snelheid
van maar liefst 130 kilometer per uur.
Het comité dat zich gaat inzetten voor
de jumelage Soest-Kiligkaya.
dicht bij de Zwarte Zee), maar kent ook
een goed ontwikkeld sociaal en cultu
reel klimaat.
Uit de aanwezigen vormde zich na af
loop spontaan en onder applaus het co
mité, dat de volgende samenstelling
heeft: Eit Algra, voorzitter; Ans Mann,
secretaris, Mehmet (Jnlü, penning
meester; Seyki Özkaya, adviseur. De
xfamés- Bofman, Atekerrtian, 'Diks1 en
Luitwieler en de heren Akyüz, Kaital en
Yalvag werden benoemd tot leden. Het
comité heeft op 29 juni a.s. een eerste
werkvergadering gepland, waarop de
ideeën zullen worden uitgewisseld.
kunnen we van het gemiddelde uitgaan, 5 stuks per 2
meter.
Goede snoeibare haagconiferen zijn o.a.:
Thuja occidentalis 'Brabant', (westerse levens
boom), lichtgroen. Goede groeier. Zeer winterhard.
Geschikt voor droge grond.
Thuja plicata 'Martin' (Reuzenlevensboom), fris
tot donkergroen. Flinke groeier. Glimmend loof.
Goed winterhard.
Cupressocyparis leylandii, (Bastaardcypres). Fris
groene, zeer krachtig groeiende conifeer. Regelmati
ge snoei noodzakelijk. Slecht tegen strenge winters
bestand.
Taxus baccata (venijnboom). Donkergroen. Vrij
trage groei. Zeer sterk gewas. Een haag voor het le
ven.
Zuilvormen voor accent
Zeer smal opgaande coniferen lenen zich erg goed
voor het gebruik als hoogte-accent in de tuin. In een
lage begroeiing van b.v. heide of bodembedekkende
planten kan het vaak heel fraai zijn het vlak te door
breken met een hoogte-element. Óm toch doorkijk te
behouden is een heel smalopgaand gewas gewenst.
Een aantal coniferen hebben zo'n opvallend zuilvor
mige groei. Hiertoe behoren o.a.:
Juniperus virginiana 'Skyrocket' (Jeneverbes). Een
zeer smalle 'raketvormige' plant met een blauwgrijze
kleur. Bij een hoogte van 3-4 meter bedraagt de
breedte maximaal 30 cm.
Taxus baccata 'Fastigiata' (zuilvorm venijnboom).
Langzaam groeiende donkergroene zuiltaxus. Rode
bessen. Er zijn ook variëteiten in omloop met geel
loof.
Juniperus communis 'Hibernica,' (Ierse Jenever
bes). Sterke plant, grijsgroen, vrij snelle groeier. Zeer
sierlijk.
Volgende week aandacht voor bodembedekkende
coniferen, bol-, stam-, treur-, en struikvormen. Op de
betere tuincentra worden de coniferen de laatste jaren
in de container gekweekt aangeboden zodat er de ge
hele zomer door een ruim aanbod is in goed verplant-
bare gewassen.
Er worden in ons land momenteel ong. 1500 verschil
lende soorten en rassen coniferen gekweekt. Samen
met de wintergroene heesters zorgen ze ervoor dat de
tuinen er in de winterperiode niet kaal en doods uit
hoeven te zien.
Coniferen zijn er in een schijnbaar eindeloos sorti
ment, in tal van tinten en met diverse groeiwijzen.
Veel tuinbezitters zijn helaas nog altijd in de waan dat
het begrip "Coniferen" niet verder reikt dan de mas
saal aangeplante haagconiferen. Onder de grote fami
lie van kegeldragers vallen echter ook alle spar- en
denachtigen, de jeneverbes, de venijnboom, de Ce
der, etc. etc.
We kunnen in tuinen en parken coniferen tegen ko
men met zuilvormige of breed-pyramidale groeivor
men, maar ook stam- treur- en struikvormen komen
voor. Hieronder een indeling van coniferen naar ge
bruik. Bij elk onderdeel vermeld ik enkele goede ver
tegenwoordigers.
Haagconiferen
Voor de aanleg van een haag komen een flink aantal
coniferensoorten en rassen in aanmerking. De voor
keur verdienen echter die soorten/rassen die regel
matige snoei goed verdragen en ongevoelig zijn voor
ziekten en plagen. Bij de plantkeuze spelen het aantal
zonuren op de toekomstige standplaats, het gebruik
van de aan te planten afscheiding en natuurlijk de per
soonlijke smaak een grote rol.
Als een haag als achtergrond gaat fungeren van een
plantenborder is een fris- tot donkergroene haagconi
feer favoriet. Tegen deze neutrale achterwand kunnen
we zonder problemen met allerlei kleuren aan het
werk.
Wordt een coniferenhaag als scheidingshaag toege
past tussen b.v. twee opritten, dan is een aanplant van
gele of bonte exemplaren ook goed mogelijk.
Op minder zonnige plaatsen kunnen Thuja (levens
boom) en Taxus (venijnboom) veelal uitkomst bie
den.
Afhankelijk van de maat bij inkoop en de soort coni
feer die we kiezen, gaan we bij aanplant uit een 2-3 ex
emplaren per strekkende meter. In de meeste gevallen
