Rationaal rioolbeheer Verstandig het rioolstelsel in stand houden ZELF COMPOST MAKEN ,v GEMEENTE GEEFT SUBSIDIE HOU 2S APART.' f MAANDAG 24 OKTOBER 1988 SOESTER COURANT PAGINA 8 Onmisbaar water De bepaling van onderhoud en vervanging Het systeem Inspectie m y. Punten Resultaten MAX MILIEU: Wat kunt u zelf doen? Als mensen kunnen we vrijwel niets doen zonder water. Bij of na alles wat we doen hebben we water no dig. Eén dag zonder water verstoort ons leven bijna helemaal. Het (af)wasen, het spoelen, het zetten van koffie en thee, het gebruik van het toilet is geblokkeerd. Water, dat we gebruiken en niet verbruiken. Het gaat niet op, maar blijft over of komt weer terug. Als we water ge bruiken, keert het meeste in één of andere vorm weer terug. Meestal is dat afvalwater. Water, dat weg moet Als mensen kunnen we vrijwel niets met afvalwater. Afvalwater is vies en vuil. Na verloop van tijd stinkt 't. Lang konden we het kwijt in de sloot of de rivier. Vaak ook in de grond via een zinkput. Sinds we met veel mensen dicht bij elkaar wonen, weten we dat niet al les meer kan zoals vroeger. Sloten, rivieren en bodem kunnen niet steeds méér afvalwater opnemen. De welvaart bracht ons middelen, die ons gemak dienden, maar niet de natuur. In onze (af)was- en schoonmaakmiddelen zitten stof fen, die de natuur niet alleen af kan breken. Sloten en rivieren dreigen stinkende open riolen te worden. Het grondwater werd en wordt ern stig bedreigd en daarmee ons na tuurlijk drinkwater. Zuivering Sinds 1960 is snel begonnen met het gebruiken van rioolwaterzuive ringsinstallaties. Daar wordt het af valwater gezeefd en gefilterd. Bij het pompen door grote bakken wordt zuurstof toegevoegd. Micro- organismen krijgen de kans om het vuil af te breken. De natuur wordt een stevig handje geholpen. Zodra het afvalwater redelijk schoon is wordt 't in Soest op de Eem geloosd. Het beheer van zuiveringsinstalla ties is een taak van de provincie. De gemeente zorgt voor het transport van de huizen en bedrijven naar de zuiveringsinstallatie. Algenbloei Het is (te) duur om alle stoffen en ook de fosfaten uit het afvalwater te halen. Met de fosfaten worden voe dingsstoffen in het water gebracht. Fosfaat geeft vooral groeikracht aan algen. Voor het groeien is ook zuur stof nodig. De zuurstof raakt op. De algen vormen een verstikkende brij. Op zee zorgde dit deze zomer voor massale vissterfte voor de Noorse kust. Dit werd veroorzaakt door de lozing van fosfaten door de Europe se landen. Een derde van de fosfa ten is afkomstig van onze lichamelij ke afvalstoffen, een derde wordt veroorzaakt door onze (af)was- en schoonmaakmiddelen. Het reste rend deel is afkomstig van bedrijven en het afstromen van te royaal uitge strooide dierlijke mest en kunst mest. Gerioleerd In 1928 is in Soest de eerste riole ring aangelegd. Dit was in een ge deelte van de TaJmalaan. De buizen werden door de gemeente zelf ge maakt op de werf aan de Lange Brinkweg. Pas na 1950 is men be gonnen een echt rioolstelsel aan te leggen. Simpel een buis door iedere straat, waarop de huizen konden aansluiten. In vele nieuwbouwwij ken werd direct het riool onder de straat aangelegd en de huizen aan gesloten. Tot de zuiveringsinstalla tie op de grens van Baarn en Soest werd gebouwd, werd het afvalwater zo in de Eem geloosd. De funktie van het rioolstelsel Deze is het inzamelen en afvoeren van het afvalwater van huizen, be drijven en instellingen en het he melwater, dat op verharde opper vlakken en daken valt. Afvalwater en hemelwater Tussen afvalwater en hemelwater bestaan kenmerkende verschillen: het afvalwater bevat (sterk) ver ontreinigende stoffen, die niet direkt op het water in sloten en ri vieren geloosd kunnen worden; het hemelwater, verzameld via de straatkolken en de regenpijpen van gebouwen, is in het algemeen betrekkelijk schoon en wijkt niet veel af van de kwaliteit van het water in sloten en vijvers en kan daarop geloosd worden. Gemengd of gescheiden Bij de aanleg van riolering moet ge kozen worden om het afvalwater en het hemelwater in één systeem of in gescheiden systemen op te vangen en af te voeren. Het gemengde systeem: In gemengde rioolstelsels worden het afvalwater en het hemelwater in één systeem opgevangen en afge voerd naar de zuiveringsinstallatie. Dit systeem is relatief goedkoop. Maar hierbij komt het voor, dat de capaciteit onvoldoende is. Na een zware regenbui of storing van pom pen komen straten blank te staan. Dit water bestaat voor een gedeelte uit ongezuiverd afvalwater. Om dit te voorkomen zijn in deze stelsels nooduitlaten opgenomen, die het teveel aan water rechtstreeks lozen op het water in sloten of vijvers. Bij zeer zware regenval komt het - ook in Soest - voor dat het regenwater, vermengd met afvalwater, op vij vers of sloten wordt geloosd. Als het oudste is dit systeem in Nederland het meest toegepast. Sinds augustus 1975 mag dit in de provincie Utrecht - in principe - niet meer worden aangelegd. Het verbeterd gemengde systeem: Hierbij worden voor de tijdelijke opslag van overtollig regenwater bij de nooduitlaten bassins aange bracht. Een bijkomend voordeel is, dat het vuil in het water kan bezin ken. Het water dat geloosd wordt is dan minder vuil. De effecten daar van en de kosten hangen af van de grootte van de bassins. Soest: Het bestaande gemengde rioolstel sel in Soest zou de komende jaren moeten worden omgebouwd naar dit systeem. Deze eis wordt gesteld door de waterkwaliteitsbeheerder van het oppervlaktewater, waarop het door de gemeente Soest verza melde water wordt geloosd - de pro vincie Utrecht. De ombouw moet dan gebeuren door het maken van twee bergingsbezinkingsbassins. Eén met een capaciteit van 1.150 m3 aan de Peter van den Breemerweg en één met een kapaciteit van 1.250 m3 bij de zuiveringsinstallatie aan de Maatweg. Eerst wordt nu nog onderzocht hoe nodig of dit is. Het bouwen van deze bassins kost een paar miljoen. Soesterberg: In Soesterberg is - door het ontbre ken van oppervlaktewater - geko zen voor een variant op dit systeem. Voor een eerste bezinking van het tijdelijk overtollige water wordt een bassin van de voormalige zuive ringsinstallatie gebruikt. Hoogstens éénmaal per vier jaar zal het voor komen, dat deze capaciteit onvol doende is. In dat geval wordt een ander bassin ook gebruikt. Daaruit zakt het water in de bodem weg. Het gescheiden systeem: In gescheiden rioolstelsels wordt het afvalwater opgevangen en afge voerd in een vuilwaterriool naar de zuiveringsinstallatie. Het hemelwa ter - verzameld via straatkolken en de goten van gebouwen - wordt op gevangen in een regenwaterriool. Dit loost met een eigen buizenstel sel rechtstreeks op het water in slo ten en rivieren. De hoeveelheid naar de rioolwaterzuiveringsinstallatie af te voeren afvalwater wordt sterk verminderd. Bij dit systeem bestaat echter het gevaar, dat door verkeer de aansluitingen toch afvalwater - ongezuiverd - op het water in sloten en rivieren wordt geloosd. Het verbeterd gescheiden systeem: In de gemeente Soest is voor het verbeterd gescheiden systeem geko- zen. De verontreiniging van het he melwater gebeurt door het eerste regenwater. Dat zit vol straatvuil. Vooral na een langere periode van droogte spoelt de eerste regenval een aanzienlijke hoeveelheid mi lieu-onvriendelijke stoffen in het re genwaterriool. De lozing hiervan op het water in sloten en vijvers wordt voorkomen door juist de eerste 1 a 1,5 millimeter neerslag via het vuil waterriool af te voeren. In de recent bouwrijpgemaakte ge bieden als Overhees en het indus trieterrein Nieuwe Gracht zijn de rioolstelsels volgens dit systeem aangelegd. Voor een gedeelte van het industrieterrein Soesterberg is dit systeem voorgesteld. Inzamel- en transport- techniek In de gemeente Soest worden de volgende technieken gebruikt: Het vrij-verval-riool: Het loopt als water is een zegswijze. Dat geldt ook voor afvalwater. Waar mogelijk wordt in het riool stelsel een voldoende afschot aan gebracht. Dit stelsel wordt een vrij- verval-riool genoemd. Verreweg de meeste riolen in de gemeente Soest zijn zo aangelegd. De gezamenlijke lengte hiervan is zo'n 170 kilometer. De persleidingen: Sinds een aantal jaren wordt het af valwater uit Soesterberg afgevoerd naar de rioolwaterzuiveringsinstal latie in Soest. Voor het transport kon door het hoogteverschil geen vrij-verval-riool worden toegepast. Met behulp van een gemaal wordt het afvalwater door een ruim 10 ki lometer lange persleiding naar Soest gepompt. Deze leiding is van de provincie Utrecht. De provincie heeft de taak om het afvalwater tus sen dorpen te transporteren. Waar door het hoogteverschil in Soest transport via een vrij-verval-riool niet kan, worden persleidingen ge bruikt. De persleidingen van de ge meente Soest hebben een gezamen lijke lengte van 3.450 meter. Afvalwater moet snel door riool buizen kunnen stromen. Als de stroming niet genoeg is, ontstaan vuilresten in de buis. Dan ontstaan storingen. In gebieden met versprei de bebouwing is dit het probleem. Daarom worden voor het afvoeren van het afvalwater - zonder hemel water - in het buitengebied andere systemen gebruikt. Dit zijn de druk- en vaccuümrioleringssystemen. Het drukrioleringssysteem: Het afvalwater van aansluitingen wordt hierbij opgevangen in een put. Uit deze putten wordt het af valwater in een persleiding ge pompt. Uit de persleiding wordt het afvalwater op het dichtstzijnde punt in het vrij-verval-riool gepompt. In het rioolstelsel zijn twee drukriole- ringssystemen (Birkstraat en Amersfoortsestraat) opgenomen. Daar zorgen 116 pompunits voor de afvoer van 147 aansluitingen. Het vacuümrioleringssysteem: Het afvalwater van aansluitingen wordt hierbij opgevangen in een put. Hieruit wordt het afvalwater door middel van een automatisch werkende klep in een leiding met een onderdruk gezogen. Uit de persleiding wordt het afvalwater op het dichtstbijzijnde punt in een vrij- verval-riool gepompt. In het enige systeem in de gemeente (Wiekslo- terweg) zorgen 77 bufferputten voor het transport van het afvalwa ter van de 110 aansluitingen daarop. Een schat in de aarde Als inwoners van de gemeente be schikken we over een kostbaar sys teem. Hieronder geven we de waar de weer: Ingroei boomwortels. De waarde is alleen erg betrekkelijk. Het systeem kun je niet verkopen. Alleen het gebruik is de waarde. Om het rioolstelsel goed te kunnen gebruiken zal het goed onderhou den moeten worden. Onderdelen zullen zonodig op tijd vervangen moeten worden. Het juiste moment is van groot belang. Al zien we riolen niet, ze slijten en verouderen wel. Dat niet zien, is wel een probleem. Persleidingen, pom pen, druk- en vacuümsystemen zijn min of meer kant en klare produk- ten. Daarvan is het juiste moment van onderhoud en vervanging goed te bepalen. Bij de vrij-verval-riolen ligt dat moeilijker. Uit kleine onder delen wordt een groot systeem ge bouwd. Er zijn inmiddels systemen ontwikkeld, die de levensduur van rioolstelsels betrouwbaar kunnen bepalen. De gegevens van het rioolstelsel zijn opgenomen in een computersys teem. De gemeente is hiervoor in 7 wijken verdeeld. Per straat is be kend welk soort riool er ligt, van welk materiaal, welke afmetingen, met wat voor putten en wanneer het werd aangelegd. Bij de gegevens kunnen de inspectiegegevens wor den vermeld. Alle 170 km. riool inspekteren zou veel te kostbaar zijn. Onder de grote deksels op straat liggen inspektie- putten. Daarvan zijn er zo'n 3.000. De inspektie vindt plaats door van uit 300 putten de aangesloten riolen te beoordelen. Daarbij worden ge gevens gemaakt en foto's van riolen genomen. De beoordeling is uitgedrukt in cij fers voor de volgende onderdelen: waterdichtheid: lekkage, verzakking, open voegen, ingroeien van boomwortels en het voegmateriaal. toestand buiswand: breuken, beschadigingen, kwaliteit aansluitingen, invreten van stoffen en aankoeking. afstromingstoestand: afschot, stenen, slib, vuilophoping en slibdikte. Waterdichtheid Eén element is van bijzonder be lang. Dat is ook apart getest. Is het riool waterdicht. Ligt een lek riool boven het grondwater, dan stroomt vuil afvalwater de grond in. Dat geeft vervuiling en mag niet. Ligt het lekke riool in het grondwater dan stroomt er grondwater in het riool. De zuivering krijgt meer wa ter, maar uw tuin minder. Ook stroomt er zand mee in het riool. Het zand dat onder de straat ligt, verdwijnt ook in het riool. Plotse ling kan dan het wegdek instorten. Dus de waterdichtheid is extra ge controleerd. Daarvoor is het riool afgesloten en is er water ingeperst. Als daarvan geen water wegstroom de, was het riool waterdicht. 50 uur televisie De betrouwbaarheid van de inspek tie is vergroot door 13 kilometer met T.V.-camera's te bekijken. De buizen zijn eerst schoongespoten en afgesloten van de rest van het riool. Door de buis wordt een T. V.-came- ra op een klein wagentje gereden. De doorsnede van de buis is bepa lend voor de grootte van de camera met onderstel. Zo kunnen buizen Invreten van stoffen in buiswand riool. 4 Omschrijving van de onderdelen: vervangingswaarde: f. - ca. 170 km. vrij-verval-riool f 152.500.000,- - 3.450 meter persleiding in beheer bij de gemeentef 300.000,— - 2 drukrioleringssystemen f 1.500.000,- - 1 vacuümrioleringssysteem f 1.300.000,- - 6 gemalen in beheer bij de gemeente f 1.700.000,- totale vervangingswaarde (prijspeil 1-1-1988) f 157.300.000,- van 20 cm., maar ook van 2 meter worden gefilmd. De camera kan in alle richtingen worden gedraaid. Het geheel wordt op afstand gestuurd. Dit gebeurt vanuit een kontrolewagen op de weg boven het riool. De inspektie wordt op video vastgelegd. Daar mee zijn zo'n 30 banden gevuld of te wel 50-uur televisie. De waardering loopt van 0 tot 3. Goed 0 en slecht of ernstig 3. Dus minder punten voor een goed riool. Meer punten voor een slecht riool. Na de inspektie weten we hoe ons rioolsysteem erbij ligt. De kwaliteit er van is nu redelijk goed. Dat komt vooral omdat het rioolstelsel nog vrij jong is. Gelukkig maar. Het ver vangen van riolen is duur. Want eerst moet de straat open worden gebroken. Het riool moet worden opgeheven. Vaak ligt het beneden het grondwater en moet er een dam - wand geslagen worden en het water worden weggepompt. Dan pas kan het vervangen gaan beginnen. Als dat gebeurd is, moeten de aanslui tingen naar de huizen weer worden gemaakt. Tot slot moet er weer een nieuwe straat worden aangelegd. Zo'n operatie kost al gauw zo'n f 800,— tot f 1.000,— per strekkende meter. Eén straat is al heel snel een half miljoen. Eens zal het toch zo ver zijn, dat rio len vervangen moeten worden. Dat het niet goedkoop is, weet u. Maar wie gaat dat betalen? We maken er een pot(je) van Nee, het is juist niet de bedoeling maar wat aan te rommelen. Dus wordt er letterlijk een pot gemaakt. In het bestuur wordt zo iets een fonds genoemd. Alle kosten voor het instandhouden van de riolering worden uit het fonds betaald. Maar dan moet er ook wel geld in het rioolfonds zijn. Dus worden alle bij dragen voor de riolering in het fonds gestopt. Uw betaling voor het rioolrecht komt erin, de vergoedin gen van het Vliegveld Soesterberg en van de Lage Vuursche om het af valwater daarvan door onze riolen te laten stromen ook. De gemeente steekt zelf ieder jaar één miljoen gulden in het vervangen van riolen. Ook dat gaat in het fonds. Tot dit jaar ging dat allemaal tussen de ge wone uitgaven en ontvangsten van de gemeente door. Met het fonds is veel makkelijker te zien, wat we aan rioleringen uitgeven en wie wat be taalt. Zeker als er grote onkosten voor de deur staan. Planning Inmiddels weten we uit het onder zoek, dat er grote onkosten voor de deur staan. De eerste paar jaar gaat het nog wel. Maar in de jaren daarna gaan de kosten knap in de papieren lopen. Soest is in de jaren zestig en zeventig flink uitgebreid. Riolen gaan tussen de veertig en zestig - mogelijk zeventig jaar - mee. Vooral tussen 2005 en 2020 zullen er veel riolen vervangen moeten worden. Natuurlijk, dan moeten de inwoners er ook (veel) aan meebetalen. Maar om hen alles te laten betalen? Ze zouden al het geld van de gemeente aan riolering uit moeten geven. De kans is groot, dat ze dan nog tekort komen. Zou het eerlijk zijn om hen een versleten rioolsysteem na te la ten? In de gemeenteraad is gezegd, dat er een plan voor vervanging moet zijn. Met daarbij de kosten. Iedere vijf jaar wordt er naar de kwaliteit van de riolering gekeken. Er wordt ge keken hoeveel de vervanging gaat kosten. De planning en de kosten er van worden opnieuw bekeken. In het fonds zal steeds genoeg geld moeten zitten om de noodzakelijke vervangingen uit te voeren. Het zal allemaal mee kunnen vallen omdat er steeds nieuwe technieken worden ontdekt om riolen (nog) beter te beoordelen. Ook nieuwe technie ken om riolen te vernieuwen, die goedkoper kunnen zijn. Maar toch moeten we voorkomen, dat de kin deren van nu niet later worden op gezadeld met een versleten riool en een lege kas. Door een goede, aktuele planning moet worden voorkomen, dat goe de riolen te vroeg en een slecht riool te laat wordt vervangen. Het eerste betekent onnodig extra kosten. Maar vooral dat laatste, want stel u voor, dat u een aantal dagen het toi let, douche of bad, gootsteen en wastafels niet zou kunnen gebrui ken. Dat willen wij u niet aan doen, maar later de kinderen van nu niet. Volgens de huidige planning zal het betekenen, dat u geleidelijk meer rioolrecht moet gaan betalen. Nu is dat in Soest nog laag, ruim f 50,— ten opzichte van een landelijk ge middeldevan f90,—. In gemeenten, die nu al riolen moeten vervangen is dit zo'n f 140,—. In het gemeentelijk INFOrmatie- centrum ligt een planningslijst, waarop u kunt lezen in welk jaar een bepaald deel van een riool in een straat vervangen moet worden. Ook uw straat staat daarop. U kunt onnodig hoge kosten voor komen door verstandig uw afvoer op het riool te gebruiken. Het spaart het riool, de zuiveringsinstallatie en ook het milieu. Het water, waarop geloosd wordt. Maar ook voorkomt u, dat het slib uit zuiveringsinstalla tie nog vuiler wordt. Ook voorkomt u storingen zowel in de afvoer in uw woning (dus op uw kosten) als in het riool. Hieronder een aantal tips (voor thuis, maar ook op het werk en in andere gebouwen): vet en jus (eerst laten stollen), e- tensresten, maandverband, ba- byluiers, koffiedik, theeblaadjes (opvangen met een zeefje) horen in het huishoudelijk afval; huishondchemicaliën, verfres- ten, verfverdunner, frituurolie/- vet (na afkoeling tot ca. 40° in fles sen gieten) inleveren bij het ge meentelijk grofvuildepot als klein chemisch afval; fotochemicaliën inleveren bij de fotohandel of als klein chemisch afval; afgewerkte olie inleveren bij de garage of als klein chemisch afval; geneesmiddelen inleveren bij de apotheek of als klein chemisch af val; batterijen en inkt inleveren of als klein chemisch afval; (zo mogelijk) fosfaatvrije (af)wasmiddelen en schoon maakmiddelen gebruiken; uw auto, motor of bromfiets niet helemaal vol tanken, want de brandstof uit de ondergrondse tank is koud en zet uit in uw tank en loopt over via het ontluchtings- pijpje. De weg wordt daardoor vies en glad en de brandstof, die u betaald hebt, vervuilt het milieu; voorkom zwerfvuil (blikjes, pa pier, glas en vooral plastic beker tjes, plastic zakken en plastic draagtassen) op straat en in de rioolputjes. leeg de asbak uit de auto niet op straat of in een rioolputje. Als u storing hebt In de aansluiting tussen uw huis en het riool zit een ontstoppingsbakje. Meestal hebt u een tekening waar dat bakje zit. Mocht u storing heb ben, dan moet u dit bakje (laten) opgraven en kijken of dit vol of leeg is. Is dit leeg, dan zit de verstopping voor het bakje. U zult de verstop ping zelf moeten (laten) verhelpen. Staat het bakje vol, dan zit de ver stopping in het riool en moet de ge meente dit verhelpen. Meestal zul len de buren ook van een storing last hebben, als de storing in het (ge meentelijke) riool zit. Voordat u heft ontstoppingsbakje opgraaft of laat opgraven, kunt u uw buren vra gen of de afvoer funktioneert. Bij de afdeling Wegen Rioleringen van de gemeente is van ieder ontstop pingsbakje de plaats bekend. Iedere tuinbezitter kan zelf compost maken. Dat betekent dat hij geen compost meer hoeft te kopen, maar ook dat hij meewerkt om de grote stroom afval te beperken. Zelf-compost-maken is goed voor het milieu en eveneens goed voor uw portemonnee! De compostsilo is een vat waarmee u thuis van groente-, fruit-, tuin- en keukenafval een prima compost kunt maken. Een uitstekend sys teem, waarbij het mes dus aan twee kanten snijdt. Enerzijds verbetert deze compost uw grond, zodat planten, bomen en heesters beter zullen groeien. An derzijds levert u een enorme bijdra ge aan het verminderen van de af valstroom. Immers meer dan de helft van ons huisvuil bestaat uit organisch afval, dat uitstekend tot compost is te ver werken. Zo produceert een gemid deld gezin 450 kg organisch afval, waarvan ruim 300 kg in de com postsilo kan worden gecompos- teerd. In het gemeentelijk INFOr- matiecentrum ligt uitvoeringe in formatie over het zelf-compost- maken. Inmiddels hebben 160 Soester- en Soesterbergse inwoners via de ge meente een compost-vat aange schaft. nt êemeente kunt u voor slechts 69,75 gulden een compostsilo ko pen. Dat is inclusief de b.t.w. Nor maal kost een compostsilo rond de 120 gulden, maar de gemeente ver leent een subsidie bij de aanschaf om het composteren te bevorderen. U kunt de compostsilo krijgen door overmaking van 69,75 gulden op bankrekeningnummer 3^9.02.820 of op postgironum mer 85198 ten name van 'gemeente Soest', onder vennelding van 'com postsilo'. U krijgt daarna bericht wanneer het vat wordt bezorgd. Een trecht. recht b plaatsi een re< gelegd Een draai b heer vastge meent afgelo gevulc meesti sis van tingoi leden missie Belai Een b< komst Hond Soest Het b de no; mesth werd Later het v werd 1935 zelf c tersr werk Toer geste derti bedr van van won daai per Ook de. 1 bare ten. pro' met om rein Eei We aan

Historische kranten - Archief Eemland

Soester Courant | 1988 | | pagina 8