JUBILEUM-AKTIE
40 JAAR
KANKERBESTRIJDING
LOTGENOTENCONTACT
KIJK EN DOE MEE
NATIONAAL CADEAU
MOTORAI '89
TRENDS
DICTEREN
RROMFIETSMARKT
STIJGENDE BELANGSTELLING
VOOR M0T0RRIJREWIJS
GRATIS
06-NUMMER
MET VEEL NIEUWE MODELLEN
VAKANTIEFONDS
KANKERBESTRIJDING
1 I AVONDVULLEND TV-PROGRAMMA MET INFORMATIE,
ARTIESTEN EN GELDINZAMELING
GESTEGEN GENEESKANSEN
BIKERSPARADE, MOTOR-DEMONSTRATIES EN VERKEERSQUIZ
RAI STIMULEERT
VERKEERSONDERWIJS
RR0MFIETSERS
NEDERLANDSE
AUTOMAAT-BROMFIETS
EN SNORFIETS POPULAIR
GEEN THEORIE-EXAMEN VOOR WIE EEN AUTORIJBEWIJS HEEFT
VRIJSTELLING
HAUSSE
TRENDGEVOELIG
AANBOD
BROMSCOOTER EN SNORFIETS
19 OKTOBER '89
Het presentatieteam van het tv-programma "OverLeven", dat de AVRO
op 19 oktober van 20.30 uur tot middernacht op het scherm brengt:
Ria Bremer, de oncoloog Geert Blijham en Peter Faber.
Uit onderzoek blijkt dat kankerpatiënten veel helioefte
lotgenotencontact, hetzij groepsgewijs, danwel individueel. 9
ken met andere Europese landen loopt Nederland op
In 1968 ontstond een initiatief tot klierkanker ontstaan
begeleiding van borstkankerpatrënten ook onlangs gebun e i d
in Nederland (een jaar eerder dan in lijke organisatie. e nntvA/ik-
de VS). Dit initiatief is uitgegroeid tot Kankerbestrijding ee htjo op_
een krachtige nationale organisatie: keling van meet a aa
het Landelijk Contactorgaan voor Be- steund. Lotgenotencon
geleidingsgroepen van Borstkanker- leiding van patiënten w totale
patiënten. Ook voor andere vormen belangrijk onderdeel van
van kanker (waaronder lymfeklier-, kankerbestrijding gezien.
VANAF 20 OKTOBER:
Een deel van de opbrengst van
het Nationaal Cadeau wordt be
steed aan een gratis 06-nummer
waar het publiek informatie over
kanker kan krijgen, Vanaf 20 okto
ber is het nummer 06-0226622 op
werkdagen bereikbaar van 9 tot 17
uur. Buiten deze uren kan men
vragen op een telefoonbeantwoor-
der inspreken en wordt men de
volgende ochtend teruggebeld.
Deze nieuwe service is opgezet
om aan de sterk gestegen behoef
te aan een persoonlijk gesprek te
gemoet te komen, waarbij de tele
foonkosten geen bezwaar mogen
vormen.
Tegenwoordig geneest bijna de helft van alle kankerpatiënten. Dit is
een grote vooruitgang vergeleken met enkele tientallen jaren geleden.
En een bewijs dat het werk van de Nederlandse Kankerbestrijding de
afgelopen 40 jaar resultaat heeft gehad. Om de geneeskansen verder
te verhogen is veel onderzoek nodig. Onderzoek kost geld. Ook voor
de begeleiding van patiënten, nieuwe activiteiten binnen de kankerbe
strijding en voorlichting is geld nodig. Tijdens de grote tv-manifestatie
"OverLeven", die de AVRO op 19 oktober a.s. uitzendt, wordt het
40-jarig jubileum van de Nederlandse Kankerbestrijding, het Koningin
Wilhelminafonds, gevierd met een grote geldinzameling. Tevens
wordt getoond wat er in de afgelopen decennia aan resultaat is
geboekt bij de kankerbestrijding.
Veertig jaar geleden waren de vooruitzichten voor kankerpatiënten
slecht. Nu geneest gemiddeld de helft. In de jaren '50 was dat slechts
25 pet.; bij mannen zelfs maar 16 pet. Kanker was toen bijna
uitsluitend te genezen door gezwellen operatief te verwijderen.
Zonder uitzaaiingen had de patiënt dan een redelijke kans.
Voor de meeste patiënten betekende voor leukemie bij kinderen: van
Nederland 2 bindt op donderdag 19
oktober van 20.30 tot circa 24 uur de
strijd aan tegen kanker. Naast een
informatief gedeelte over de resulta
ten van 40 jaar kankeronderzoek,
staat het programma in het teken
van fondsenwerving.
Er wordt die avond vanaf verschillen-
dé plaatsen uitgezonden, De centrale
presentatie is in handen van Ria Bre
mer, Peter Faber en de oncoloog
(tumor-specialist) Geert Blijham. Zij
zitten in de nieuwe NOB-evenemen-
tenhal in Hilversum. Hier vinden ge
sprekken met binnen- en buitenland
se patiënten plaats, treden artiesten
op en wordt de geldinzameling ge
coördineerd.
Een telefoonpanel, bemand door be
kende Nederlanders en vrijwilligers,
registreert de reacties van het pu
bliek en verwerkt de giften.
Muzikale medewerking verlenen on
der andere The Nylons, Clannod (Ier
se vocalgroep), Hildegörd Knef en
veel Nederlandse artiesten zoals Paul
van Vliet, Willeke Alberti en Ron
Brandsteder.
kanker vroeger een zekere dood,
waaraan vaak langdurig en pijnlijk
lijden vooraf ging. Men durfde het
'woord kanker toen nauwelijks uit te
spreken. Voor veel patiënten, die
vroeger ten dode opgeschreven wa-
len geweest, is nu genezing moge
lijk Sinds de komst van de radiothe-
vrijwel nul naar 70 pet.;
- voor lymfekherkanker (ziekte van
Hodgkin): eveneens van nul naar
75 pet.;
- voor zaadbalkanker (vroeger doods
oorzaak Nr 1 door kanker bij jonge
mannen): nu een geneeskans van
80 tot 90 pet.
rapie en chemotherapie kan men Ook de diagnostiek heeft zich in be-
kanker thans veel beter behandelen, langrijke mate kunnen ontwikkelen,
Sedert zo'n 15 jaar zijn er, vooral zodat kanker vroeger en beter kan
door gecombineerde behandelvor- worden ontdekt. Zo kan baarmoeder-
men, hogere genezingspercentages halskanker nu bij tijdige opsporing
voor verschillende vormen van kan- vrijwel altijd worden genezen,
ker bereikt:
99
darm-, beenmerg-, baarmoeder(hals)-
en stembandkanker) hebben zich de
afgelopen jaren patiëntenverenigin
gen gevormd. Verder bestaan er ver
enigingen voor jongeren met kanker
en voor ouders van kinderen met „„wennet van rip
kanker. Alle genoemde verenigingen Met een deel van deJPb^st de
worden overkoepeld door het Lande- jubileumaktie kan aefjnan_
lijk Platform voor Verenigingen van voor kankerpatien en
Kankerpatiënten, dat zich vooral be- cierd. Door het instellen van zo n
zighoudt met problemen rond reha- fonds kunnen pat,enten en hunfami-
bilitatie en de terugkeer van kanker lieleden op reis gaan met l°t9en°t®n
patiënten in de maatschappij om zo uit hun isolemen
Tijdens de reis ontstaat een spontaan
PRIMEUR lotgenotencontact, waaraan in 't alge
meen veel behoefte is.
Deze ontwikkeling staat niet stil. In
Limburg is de eerste begeleidings- In voorjaar '90 komt hope i) een
groep voor longkankerpatiënten eerste reisaanbod beschikbaar. Aan
werkzaam Met steun van de Kanker- de hand van opgedane ervaringen
bestrijding wordt deze groep nu lan- kan het reisprogramma vervolgens
delijk actief. Dit is opnieuw een pri- worden uitgebreid. Deze speciale rei-
meur, omdat in geen ander Europees zen, begeleid door een arts of ParfT
land noch in de VS verenigingen medisch hulpverlener, zijn bestemd
voor longkankerpatiënten bestaan voor volwassenen. Voor kinderen be-
Patiënten met het MEN 2 syndroom - staan al vakantievoorzieningen, die
door deze erfelijke aandoening kan echter waar nodig kunnen wor
den uitgebreid
De geldinzameling op 19 oktober heeft het karakter van een
Nationaal Cadeau aan de Nederlandse Kankerbestrijding ter gele
genheid van het 40-jarig bestaan. In 1949 werd de kankerbestrijding
in Nederland structureel opgezet met de oprichting van het Konin
gin Wilhelmina Fonds. Het stichtingskapitaal werd geschonken door
Koningin Wilhelmina, die bij haar gouden ambtsjubileum in 1948
van de bevolking een nationaal geschenk van ruim 2 miljoen gulden
ontving. Dit bedrag kreeg de bestemming "kankerbestrijding".
Met het ingezamelde bedrag kan de
Kankerbestrijding de projecten, die
tot dusver door geldgebrek niet kon
den worden uitgevoerd, gaan realise
ren. Omdat er voor kankeronderzoek
in feite geen plafond is, geldt bij deze
aktie geen streefbedrag. Hoe hoger
de opbrengst, hoe meer projecten er
van start kunnen.
Er is wel een bestedingsplan opge
steld met een procentsgewijze verde
ling van de opbrengst over de ver
schillende terreinen, waarop de Kan
kerbestrijding actief is. Zo is 80 pet.
gereserveerd voor wetenschappelijk
onderzoek. Voorts is 10 pet. bestemd
voor de uitbreiding van de voorlich
ting en 10 pet. voor geheel nieuwe
activiteiten binnen de kankerbestrij
ding.
Tijdens het tv-programma wordt een
wensenlijst gepresenteerd met pro
jecten die met voldoende financiële
armslag meer aandacht kunnen krij
gen. Het gaat om: opsporing en vroe
ge ontdekking van kanker; behande
ling, betere geneeskansen en minder
bijwerkingen; voorlichting over kan
ker en meer zorg voor de patiënten.
Hoewel het jaarlijks te besteden be
drag aan kankeronderzoek door bij
dragen van de bevolking steeds toe
neemt, kon de afgelopen jaren door
bezuinigingen van de overheid onge
veer 30 a 35 pet. van alle weten
schappelijk goedgekeurde onder
zoeksvoorstellen worden gesubsi
dieerd. Met de opbrengst van het
Nationaal Cadeau kunnen projecten,
die anders niet of vertraagd tot uit
voering zouden komen, nu versneld
wordep gestart.
99
Onder het motto „Kijk en doe mee" wordt het Nederlandse Volk, het
bedrijfsleven, middenstand, verenigingen en clubs gestimuleerd bij te
dragen in het Nationaal Cadeau. Zo zullen de Nederlandse koeriers
diensten begin oktober persoonlijk een brief met acceptgiro bezorgen
bij de directie van enkele tienduizenden bedrijven, om deze
ingevuld -vlak vóór en op 19 oktober weer op te halen. Onder
andere zullen deze brieven bij eveneens jubilerende bedrijven worden
bezorgd.
In bijna alle omroepgidsen wordt in en andere vrijwilligers. Dit team zal de
week 42 (de week waarin 19 oktober telefonisch toegezegde giften, welke
valt) een campagne gevoerd, waarin die avond worden verwacht, verwer-
Peter Faber de mensen aanspoort naar ken en doorgeven,
de uitzending te kijken en mee te Verder worden er door het hele land
doen, o.a. door een bijgesloten één- gedurende het programma grote en
malige machtiging in te vullen en die kleine activiteiten georganiseerd en
avond in een van de 17.500 brieven- uitgezonden.
bussen te posten. De Nederlandse Kankerbestrijding ver-
Dezelfde avond staan ruim 100 onder- wacht met deze grote jubileum voorr
zoekers van het NIPO bij evenzovele lichtings- en fondsenwervingsaktie, het
brievenbussen om op basis van de Nederlandse volk een goed beeld van
aantallen machtigingen en de ingevul- de huidige stand van het kankeronder-
de bedragen, ieder half uur een nauw- zoek en -bestrijding te kunnen geven,
keurige tussenstand te kunnen geven. Het Nationaal cadeau zal het kankeron-
In het World Trade Center te Rotter- derzoek een zodanige extra stimulans
dam, vanwaar een deel van de uitzen- kunnen geven, waardoor het aantal
ding wordt verzorgd, wordt een tele- patiënten dat deze ernstige ziekte
foonpanel bemand door ruim 500 ver- overleeft, hopelijk aanzienlijk zal toene-
pleegkundigen uit] de regio Rotterdam men
Jeugdige kankerpatiëntjes gingen in '88 op bezoek bij de Kerstman in
Finland.
L fl i'A A R
Op vrijdag 27, zaterdag 28 en zondag 29 oktober vindt in de
Amsterdamse RAI de MotoRAI '89 plaats. Door de verplaat
sing van deze tentoonstelling voor voor- naar najaar, is de
MotoRAI de eerste tentoonstelling in het nog prille motorsei
zoen. Motorminnend Nederland wordt hiermee in staat ge
steld om als eerste kennis te nemen van de nieuwste
ontwikkelingen. Verschillende vooraanstaande motorfietsfa
brikanten hebben belangrijke introducties aangekondigd.
Traditiegetrouw biedt de Moto
RAI 89 een veelheid aan speciale
evenementen. De Motoropstap-
dagen, waar mensen zonder rij
bewijs de motor van hun keuze
kunnen uitproberen, vormt al ja
ren een vast onderdeel van de
tentoonstelling. Nieuw in het pro
gramma zijn onder andere
behendigheidsdemonstraties op
zondag 29 oktober door een de
monstratieteam van het politie-
verkeersinstituut uit Apeldoorn
en een verkeersquiz voor scholie
ren om de „Picobello"-bokaal.
Verder staat de verkiezing van de
mooiste zelfbouwmotor op het
programma. Bezoekers die per
motor naar Amsterdam komen,
kunnen meedingen naar aardige
dagprijzen voor de fraaist aange
klede machines. Ook de „Bikers-
Uit recent onderzoek blijkt dat de
invoering van een rijbewijs voor
16-jarige bromfietsers het verkeers
gedrag van de berijder niet wijzigt.
De minister heeft dan ook besloten
geen verplicht bromfietsrijbewijs in
te voeren. Wel wil de minister via
verkeersles op scholen de kennis van
de verkeersregels onder de aandacht
brengen van beginnende bromfiet
sers. Bij dit onderwijsproject is de
RAI een der participanten, samen
met het ministerie van Verkeer en
Waterstaat. Het educatiepakket zal
gereed zijn bij de opening van de
MOTORAI '89.
Het pakket omvat een videoband,
werkschriften plus een docenten
handleiding. Nu al tonen de scholen
veel belangstelling voor het pakket.
Om de kosten hoeven ze het niet te
laten, want voor een paar tientjes
wordt het pakket bij de school be
zorgt.
parade" op zaterdag 28 oktober
mag niet onvermeld blijven. Met
als start- en eindpunt de RAI zul
len honderden motoren zich als
een zacht grommend, veelkleurig
lint door Amsterdam bewegen. In
samenwerking met een aantal be
roepsfotografen wordt een expo
sitie ingericht met motorrijden
als centraal thema.
De MotoRAI 89 is op vrijdag 27
en zaterdag 28 oktober geopend
van 10 tot 22 uur; op zondag 29
oktober van 10 tot ,17 uur. Voor
volwassenen bedraagt de toe
gangsprijs 12,50. Jeugd tot 12
jaar mits begeleid; houders van
Pas 65 en groepsbezoek, mits
vooraf aangekondigd, betalen
7,50.
Het expositieprogramma varieert
van brommers in een groot aan
tal variëteiten tot motoren in alle
soorten, maten en prijsklassen.
Te zien zijn: motortweewielers
en soortgelijke voertuigen; on
derdelen en toebehoren voor de
ze voertuigen; handgereedschap
pen en werktuigen voor reparatie
en onderhoud van de tentoonge
stelde voertuigen plus goederen
en diensten die verband houden
met het nuttig, recreatief of spor
tief gebruik van motortweewie
lers.
jpN
40 I'A AR I KONINGIN WILHELMINA FONDS
AMSTERDAM I
Bezoekers van de MotoRAI komen - uiteraard - op de motor. Het voor
terrein van de RAI biedt dan deze aanblik.
Bijna een kwart van alle 16- en 17-jarigen in Nederland bezit een
bromfiets. Daarnaast heeft acht procent van alle Nederlanders in de
leeftijd van 18 tot 35 jaar een brommer. Boven 35 jaar ligt het
bromfietsbezit op drie tot vier procent. Bij mannnen is het brom-
fietsbezit hoger dan bij vrouwen: tien tegen vijf procent. Deze
cijfers komen uit een consumentenonderzoek van een paar jaar
geleden naar de „bromfiets-dichtheid" in Nederland.
Motorrijden maakt in Nederland thans een sterke opleving door. De
motordealers doen goede zaken en het CBR noteerde in 1988 bijna
20 procent meer aanvragen voor het A-examen dan in 1987. Daarbij
zijn opvallend veel 30- tot 40-jarigen en veel vrouwen. Zij nemen de
motor als hobby erbij, want volgens CBS-cijfers heeft ruim 70
procent van alle motorrijders thuis ook een auto staan. Dat de
motorrijders gemotiveerd aan het examen beginnen blijkt uit het
grote aantal direct geslaagden. Liefst 69 procent van de A-kandida-
ten slaagt, terwijl het percentage direct geslaagden voor het
rijbewijs B-E rond 40 procent ligt.
MotoRAI; voor jong en oud een unie
ke kans om kennis te maken met het
brede aanbod gemotoriseerde twee-
wiefers.
Over de oorzaken van de stijgende
populariteit van het motorrijden lo
pen de meningen uiteen. Deskundi
gen houden het op een samenloop
van factoren. Daarin spelen de zachte
winter, de aantrekkende economie,
de publiciteit in de media plus de
verschuiving van de MotoRAI van
---
-Wm*
voor- naar najaar een rol. Aspecten
als het kunnen omzeilen van files en
de opkomst van terreinmotoren zijn
minder van invloed op de explosieve
groei van de verkoop van motorfiet
sen en de talrijke aanvragen voor het
A-examen.
Bovendien raakt steeds meer bekend,
dat houders van het rijbewijs B-E
voor het behalen van het motorrijbe
wijs zijn vrijgesteld van het theorie
examen. Voor velen betekent dit een
kopzorg minder. Dat houdt overigens
niet in dat het A-èxamen een fluitje
van een cent is. Het verschil tussen
autorijden en het besturen van een
motor blijft groot. De motorfiets is
een compleet ander vervoermiddel,
dat op punten als voertuigbeheer-
sing, weggedrag, rijtechniek, positie
op de weg en beoordelen van het
wegdek heel andere eisen stelt dan
een automobiel. Ook al heeft een
automobilist nog zoveel ervaring in
het verkeer, hij/zij zal zich voor het
motorrijden toch enkele specifieke
technieken moeten eigen maken. Zo
moeten motorrijders meer alert te
zijn op het wegdek dan automobilis
ten. Een olieplas, zandhoopje of put
deksel kan een lelijke schuiver ver
oorzaken.
In 1988 werden ruim 38.000 A-exa
mens afgenomen tegenover 32.000 in
1987. Tot en met eind augustus 1989
gingen al 26.500 kandidaten voor het
motorrijbewijs de weg op. Het Cen
traal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen
(CBR) heeft de prognose voor 1989 al
flink moeten bijstellen. Men dacht
eind 1988 dat de hausse in A-exa
mens voorbij zou zijn, terwijl de
aanvragen bleven binnenstromen.
Weliswaar raakt het CBR niet over
spoeld door de aanvragen, toch staan
er toch nog veel A-examens op de
rol. Dit legt een zware druk op de
examinatoren, te meer daar het exa
men voor het A-rijbewijs een vol uur
in beslag neemt, tegenover slechts
een half uur bij het examen voor het
autorijbewijs.
Van de 38.000 kandidaten voor het
A-rijbewijs in 1989 waren er 30.500
van het mannelijk geslacht; 7.500
personen, ofwel bijna 20 procent, be
hoorden tot de andere kunne. Van de
mannen slaagt 70 procent direct; bij
de vrouwen weet 60 procent het exa
men met succes af te leggen. De
gemiddelde wachttijd na de examen-
aanvraag (in CBR-jargon: de door
looptijd) bedraagt zeven tot negen
weken. De doorlooptijd voor het her
examen varieert van streek tot streek.
In de randstad zijn de capaciteitspro
blemen bij de examenkringen groter
dan „in de provincie".
Uit het onderzoek bleek ook dat de
bromfiets een belangrijke symboli
sche plaats inneemt in de belevings
wereld van jongeren. Zij zien de
brommer als „opstapje naar volwas
senheids De bromfiets heeft dus een
grote aantrekkingskracht op de jeugd,
die zich daarvoor veel inspanningen
getroost. Baantjes als vakkenvuller bij
de grootgrutters en krantenwijken
zijn in trek om de financiële hobbel te
nemen,- die de 16-jarige wacht bij de
aanschaf van een bromfiets.
Jongeren bepalen hun keuze omtrent
de soort of merk bromfiets niet pri
mair bij de lokale bromfietshandelaar
of via folders en brochures, maar
vooral op het.schoolplein en in ge
sprekken met vrienden en vriendin
nen. Hierdoor ontstaan spontaan al
lerlei trends onder bromfietsers. Zo is
de automaat-bromfiets thans enorm
populair. Tot voor kort schaften voor
al meisjes zich deze brommers aan.
Nu blijken ook jongens zich massaal
op de versnellingsloze bromfiets te
storten. Maar ze passen die wel aan
naar wat het modebeeld voorschrijft,
zoals een expansie-uitlaat, chopperza
del, hoog stuur eventueel gekoppeld
aan een verlengde voorvork. Brom
fietsleveranciers houden meer en
meer rekening met de trendgevoelige
smaak van de jeugd. Ook ontwerpen
de importeurs zelf modellen, die zijn
toegesneden op het modebeeld. Zij
nemen een bepaald type uit het leve
ringsprogramma van de fabrikant en
tuigen dit op met onderdelen die in
de smaak vallen.
Voor nieuwe bromfietsen lopen de
prijzen van 800 tot ruim 6.000 gulden.
Voor circa 80Ö' gulden koopt de
16-jarige een eenvoudig uitgevoerde
automaat van Oostblok-fabrikaat.
Voor 6.000 gulden levert de brom
fietshandelaar een Italiaanse replica
van een racer met alle denkbare tech
nische snufjes. Binnen deze uitersten
valt het aanbod uiteen in vier klas
sen: automaat-bromfietsen, versnel
lingsbromfietsen, bromscooters en
snorfietsen.
Automaat-brommers zijn veruit favo
riet. Logisch gezien de prijzen van
800 tot 2400 gulden, wat flink lager is
dan de prijzen voor versnellings
bromfietsen of Bromscooters.
Bij de versnellingsbromfietsen varië-'
ren de prijzen van twee- tot zesdui
zend gulden. Qua styling en techniek
volgt de versnellingsbromfiets nauw
gezet de trends bij de motoren. Voor
beelden zijn het monoshock veersys-
teem, schijfremmen, stroomlijn en bij
de duurdere types vloeistofkoeling of
een „upside-down" voorvork.
De versnellingsbromfietsen zijn ver
der te verdelen in pure gebruiks-
bromfietsen, die vaak door een oude
publiek worden gekocht, de sportieve
types met als uitschieters de pure
race-replica's en de „off-roads".
Nadat de overheid in 1985 de wette
lijke eisen voor bromfietsen had ver
ruimd, ontstond een compleet nieu
we klasse: de bromfiets als scooter
ofwel de bromscooter. Hiermee keer
de de scooter, die vooral in de jaren
60 furore maakte, weer teruq in het
straatbeeld.
De overheidsmaatregel van 1985 had
ook gevolgen voor het aanbod bin
nen de klasse Snorfietsen. Dit aanbod
verruimde door de komst van een
ingenieus hulpmotortje. Vooral oude
ren voelen zich tot dit type Snorfiets
aangetrokken. Het zijn eigenlijk gewo
ne fietsen waarbij het aan de achter
naaf gemonteerde motortje als thuis
komer kan fungeren, wanneer de ver
moeidheid bij de fietser toeslaat. Met
pnizen van rond 1500 gulden beleven
deze fietsen met hulpmotor - de
bromfiets in zijn oervorm - een enor
me opgang. Een groot deel van de
Circa 14.000 in 1988 verkochte Snor-
kaat611 Ware" Van Nederlands fabr'"
