iKTitó L9etoer
kabelkrant
c
IPERTAART/
©moanoMDtaal
Huidige gebruiken rond het
Koningschieten bij het Groot
Gaesbeeker Gilde
Een dier is meer dan een bloemkool
WMI WW
O
Het Koningschieten van het
Groot Gaesbeeker Gilde
Anita Meijer en Lee Towers verzorgen Supershow
Opening Gildefeesten 1990 van allure
CITROEN BX
Lekker bedje
Dierenbescherming ondersteunt Europese handtekeningenactie
Krant niet
ontvangen?
Soest breidt kinderopvang uit
Nieuw bouwproject in Soesterberg
Bliniifff
Protest bewoners
Heideweg/Esdoornlaan
Si
WOENSDAG 8 AUGUSTUS 1990
SOESTER COURANT
PAGINA 10
WO
Nadat vorige keer was ingegaan op het
Koningschieten rondom 1560, zullen in
dit artikel de huidige gebruiken rondom
het Koningschieten nader worden be
licht. Veel van deze gebruiken zijn ge
baseerd op een eeuwenlange traditie,
die niet alleen voor het Groot Gaesbee
ker Gilde gelden, maar voor tal van an
dere schuttersgilden, die nog bestaan,
m.n. in Gelderland, Brabant en Lim
burg.
Hoogmis met gilde-eer
De dag van het Koningschieten, de laat
ste zondag van augustus, begint rond
9.00 uur. 's Morgens om 9.30 uur ko
men nl. de gildebroeders bijeen om ge
zamenlijk op te trekken ter kerke, de
Petrus en Pauluskerk, voor het bijwo
nen van een plechtige hoogmis die met
gilde-eer wordt opgedragen. Deze hei
lige mis is belangrijk, omdat deelname
daaraan door het gezamenlijke gilde
opgevat kan worden als de jaarlijkse
vernieuwing van de gelofte van trouw
aan het kerkelijk gezag. Ten bewijze
daarvan woTdt na de dienst buiten het
kerkgebouw het gildevaandel driemaal
gezwaaid boven de pastoor als verte
genwoordiger van het kerkelijk gezag
en boven de naast hem opgestelde ko
ning. (Dit is het zogenaamde overven-
delen.) Dit wordt gevolgd door een offi
ciële vendelgroet van de vendeliers, die
dan echter de pastoor als gildepastor
persoonlijk geldt.
Het Koningschieten
Tussen 12.30 uur en 13.30 uur kunnen
de gildebroeders zich in de feesttent in
schrijven voor het Koningschieten. De
laatste jaren nemen zo'n 130 gildebroe
ders hieraan deel. Om 13.30 uur trekt
het gildekorps richting de schietbomen,
die op de achterzijde van de Blaak zijn
opgebouwd. Halverwege het terrein
wordt de oude Koning nog eenmaal een
muzikale- en een vendelgroet gebracht,
waarna hij door de bode wordt ontdaan
van de Koningsmantel, waarop het Ko
ningszilver aanwezig is.
Hierna trekt het gildekorps tezamen
met de oude Koning, de gildepastor en
vertegenwoordigers van de plaatselijke
wereldlijke overheid naar de schietbo
men, waarop de papegaai is geplaatst.
Het "bevrijden" van
de koningsvogel door
"herenscheuten"
Bij het koningschieten ligt bij het begin
het bevrijden van de vogel door "heren
scheuten" vast. Op van oorsprong
hoofdzakelijk heidense gronden werd
vroeger aangenomen, dat demonen,
boze geest en overige kwalijke elemen
ten zich gemakkelijk door de lucht of
over de begane grond konden verplaat
sten. De lucht zelf kon bezwangerd zijn
met allerlei boze geesten, die de gele
genheid zouden kunnen aangrijpen
zich bovenaan de schutsboom te verza
melen om daar onheil te stichten. Der
halve diende de hooggeplaatste vogel
van deze kwalijke elementen te worden
bevrijd of "gevrijd", alvorens het eigen
lijke koningschieten een aanvang kon
nemen. Er werd aangenomen, dat de
krachten van de eenvoudige gildebroe
ders daartoe niet toereikend konden
zijn. Alleen aan hen, die op maatschap
pelijk gebied waren bekleed met hogere
macht, werden ook in deze sfeer hogere
machten toegeschreven, waarmee zij in
staat werden geacht de boom van de
monische machten te bevrijden. Van
daar dat alleen "heren" werden aange
zocht, om zo iets te volbrengen en wel
door het lossen van enkele zogenaamde
"herenscheuten" naar de top van de
boom. Vroeger was men alleen "heer"
op grond van positie en afkomst, waar
bij vooral het element macht een grote
rol speelde.
Daarna brandt de strijd los. Eerst wordt
geschoten voor de verschillende prij
zen, kop, staart, vleugels. Zodra van
een van de vogels de prijzen eraf zijn
brandt de uiteindelijke strijd in alle he
vigheid los. Wie het laatste stuk van de
papegaai naar beneden haalt heeft het
Koningschap van het Soester gilde be
machtigd.
Het beraad onder de
schutsboom
Het zou kunnen blijken dat het laatste
schot-van-geluk blijkbaar niet werd be
genadigd en een daartoe beslist onge
schikt persoon koning zou dreigen te
worden. Dan is er direct na afloop van
het schieten nog een laatste redmiddel,
het "beraad" door de gilde-overheid.
Zodra een vogel "af' is geschoten, dient
de overheid onder de schutsboom bij
een te komen om zich te beraden of de
gelukkige schutter wel tot de koninklij
ke taken in staat kan worden geacht.
Let wel: het gaat hier om het in staat zijn
en niet om het waardig zijn. Het is na
melijk een vrij algemeen misverstand,
dat het er om zou gaan of de gelukkige
schutter wel waardig genoeg zou zijn
om de koningstitel te dragen. Welnu,
dat is hij zonder meer, anders was hij
nooit als gildebroeder toegelaten. Het is
echter geheel iets anders of hij er wel toe
in staat is om als ambassadeur van zijn
gilde naar buiten te treden en of hij wel
geschikt is voor de belangrijke repre
sentatieve taak zijn gilde te vertegen
woordigen. Vandaar het beraad door de
gilde-overheid onder de boom zodra de
vogel is afgeschoten.
Mocht een gilde-overheid inderdaad
duidelijk afwijzend staan tegenover de
gelukkige schutter, dan moet ook de
mogelijkheid om een koning af te wij
zen zijn opengehouden en dan moet er
opnieuw "om-koning" worden gescho
ten, door een nieuwe vogel op de boom
Op maandag 20 augustus zal weer de
eerste activiteit in het kader van de
Gildefeesten Soest 1990 van start
gaan. De verschillende activiteiten
tijdens deze gildefeesten zijn opge
bouwd rondom het Koningschieten
van de leden van het Groot Gaes
beeker Gilde. In een drietal artike
len, die in deze weken zullen ver
schijnen, wordt u enige informatie
gegeven over dit Koningsschieten. In
dit tweede artikel wordt ingegaan op
enkele gebruiken rondomo het Ko
ningschieten in de huidige tijd. In het
derde artikel wordt ingegaan op wat
een jaar Koningschap voor een Ko
ning van het Soester gilde betekent.
De nieuwe Koning wordt "overven-
deld" me het vaandel van het Gilde.
te plaatsen. (In de nieuwe statuten van
het gilde is bepaald dat het koingschap
altijd wordt erkend maar dat een vroe
gere koning kan worden belast met de
uitvoering van de representatieve ta
ken. (red.) Hoewel het afwijzen in de te
genwoordige tijd niet gauw zal voorko
men is het toch dienstig op traditionele
gronden de mogelijkheid open te laten.
Ook het "beraad" is dus een oude gilde-
traditie en al zal een afwijzing welhaast
niet meer voorkomen, dit beraad naar
oude trant dient toch in ere te worden
gehouden, als èèn van de vele overgele
verde gebruiken, die nu eenmaal onver
brekelijk met het koningschieten zijn
verbonden.
Zodra de vogel "af" is
Zodra de vogel afgeschoten is wordt na
het gunstig uitgevallen "beraad" een ijl
bode naar de toekomstige nieuwe ko
ningin gezonden en is de gelukkige
schutter nog slechts kroonpretendent.
Volledig koning is hij pas na op ceremo
niële wijze als zodanig te zijn geïnstal
leerd. Daartoe dient allereerst aan de
nieuwe koning met luider stem te wor
den gevraagd of hij bereid is de rechten
maar ook de plichten van het koning
schap op zich te nemen en of hij de ge
loften van trouw op de vaan af wil leg
gen. Om deze gelofte van trouw te beze
gelen zwaait darna de vaandeldrager
namens de koning driemaal zijn moe
dervaan boven diens hoofd, wat men
ook kan opvatten als plaatsvindend na
mens het gilde, in die zin dat het gilde
zijn gezamenlijke geloften van trouw
hernieuwt en wel aan de nieuwe koning.
Dit alles gebeurt op De Blaak binnen
een kwartier nadat het Koningschot is
gevallen. De inhuldiging van de Koning
wordt 's avonds voortgezet.
Rond 19.15 uur trekt het gildekorps
naar de woning van de nieuwe Schut-
terskoning en brengt hem en zijn familie
hulde. Inmiddels is veelal ook bekend
wie het Koningspaar als hofdames in
het komende jaar zullen begeleiden.
Vanaf de woning wordt het Konings
paar door het gildekorps begeleid naar
de feesttent alwaar een officiële cere
monie zal plaatsvinden. De oude ko
ning wordt bedankt voor zijn Koning
schap, welke dank wordt onderstreept
door het neigen van de vendels en trom
geroffel.
Het is een goede gewoonte de oude ko
ning zelf zijn koningsketen te laten
overdragen door deze zijn opvolger om
te hangen. Ook de Koningin en hofda
mes zullen de mantels worden omge
hangen. Dan kan daarna het Konings
bal beginnen en wordt het Koningspaar
gevraagd de dans te openen.
Volgende keer zal een jaar Koning
schap van Jan van Steen nader worden
belicht.
(wordt vervolgd)
Kapsalon
Voor haar en voor hem
De gehele week geopend.
n
Afspraak aanbevolen.
Steenhoffstraat 53 Soest
Tel. 02155-21433
op donderdagavond 23 augustus a.s.
gaan de Gildefeesten Soest 1990 van
start met een Supershow, welke nog
nooit in Soest in een dergelijke om
vang kon worden geboden. Voor 1200
personen bestaat er een mogelijkheid
deze Supershowavond met de twee
Nederlandse topartiesten Anita Meij
er en Lee Towers bij te wonen. Beide
artiesten begeleid door de Bob East
Show Band, een uit 7 personen be
staand beroepsorkest.
De opzet van deze avond is duidelijk
anders dan iedereen tijdens de gilde
feesten gewend is. De feesttent zal een
schouwburgachtige uitloop krijgen in
de zaal, waardoor beide artiesten tij
dens hun optreden tot ver in de zaal
kunnen komen. Zowel Anita Meijer als
Lee Towers zullen tijdens hun optreden
een groot aantal nummers ten gehore
brengen van hun zeer uitgebreid reper
toire. Natuurlijk horen daarbij ook hun
laatste hits. De ruimte voor en tussen de
optredens zal worden opgevuld door de
Bob East Show Band. Dat Anita Meijer
en Lee Towerd met de Bob East Show
Band garant staan voor hoogstaand
muzikaal entertainment behoeft geen
twijfel.
Is het gebruikelijk dat in de schouwburg
na een dergelijke show het avondje uit
tot een einde is gekomen, op deze Su
pershowavond georganiseerd door het
Groot Gaesbeeker Gilde, zal de zaal
worden heringericht, waardoor een
grote dansvloer ontstaat. Onder bege
leiding van de Bob East Show Band kan
dan tot in de kleine uurtjes worden ge
danst. De avond begint om 20.00 uur,
de zaal is open vanaf 19.00 uur. Voor
aanvang van de voorstelling, tijdens de
pauze en na afloop van het optreden
van beide artiesten zal de bar geopend
zijn.
De unieke combinatie van concert en
dansavond op hoog niveau trekt al bij
zonder veel belangstelling. In de al ge
starte voorverkoop zijn al vele honder
den kaarten verkocht. Toegangskaarten
zijn voor 30 gulden per persoon ver
krijgbaar bij de volgende adressen:
VVV Soest, Steenhoffstraat 9a, tel.
12075.
Secretariaat van het gilde, Spinet 47
en de bestuursleden R. van Dorres-
teijn, Pelikaanweg 18 en F. Kok, Pr.
Bernhardlaan 46 (op deze adressen
bij voorkeur tussen 19.00 en 20.00
uur).
KIJK ELKE WOENSDAG
LOS DE
KRUISWOORDPUZZEL OP
De gezins- en zakenauto
voor 1990.
Maak een proefrit.
KUIJER AL 25 JAAR
BIEN VOOR EEN CITROËN
Korte Brinkweg 36 - Soest
Telefoon 02155 - 1 62 15
Een jongeman uit Soest vond zaterdag
avond zijn bed veel te ver weg toen hij
uit het café richting zijn huis op de Ru
benslaan fietste. Hij is waarschijnlijk in
slaap gesukkeld. De politie trof hem
slapend onder zijn fiets aan op het
Kerkpad. Ze hebben hem maar even
naar huis gebracht.
DIT IS EEN PU8UKATK VAN HET NATIONAAL INSTITUUT VOOR DE SP0RTGEZ0NDHEIDSZ0RG EN DE STICHTING CONSUMENT EN VEILIGHEID
De Nederlandse Vereniging tot Be
scherming van Dieren steunt een be
langrijk initiatief van haar Engelse
zusterorganisatie Compassion in
World Farming. Deze organisatie is
een Europese handtekeningenactie
gestart ter ondersteuning van een peti
tie die begin 1991 wordt aangeboden
aan de voorzitter van het Europese
Parlement. In de petitie wordt ver
zocht de status van het dier in het Ver
drag van Rome te veranderen van
landbouwprodukt naar een volwaardig
wezen. Samen met zusterorganisaties
uit de andere EG-landen wordt gepro
beerd minimaal 1 miljoen handteke
ningen te verzamelen om dit verzoek te
ondesteunen.
Dieren worden in juridisch opzicht
meestal nog steeds als zaken, dingen be
schouwd. In het Verdrag van Rome dat
de grondslag vormt voor de EG, wor
den dieren als landbouwprodukten
aangemerkt. Deze kwalificatie is ach
terhaald en past niet in een tijd van
groeiend milieu- en dierenwelzijnsbe-
sef. Dieren vertegenwoordigen niet al
leen een nuttigheidswaarde voor de
mens, maar hebben los daarvan ook een
eigen intrinsieke waarde als een wezen
met gevoel en bewustzijn.
De Nederlandse regering erkent sinds
1981 deze intrinsieke waarde van die
ren en is in dit opzicht een van de koplo
pers in Europa. Een dergelijke erken
ning kan ook Europees niet worden ge
negeerd. Door een wijziging van de sta
tus van het dier in het Verdrag van Ro
me, wordt eindelijk een juist uitgangs
punt gecreëerd voor de Europese wet
geving.
1992
Met het wegvallen van de grenzen in
1992 wordt de eerste stap gezet op weg
naar de éénwording van Europa. Hier
door kan goede Europese wetgeving
voor huisvesting, verzorging en vervoer
van dieren worden ontwikkeld, zodat
nu nog voorkomende misstanden in de
toekomst kunnen worden vermeden.
De Dierenbescherming staat niet alleen
in haar standpunt het dier te zien als een
wezen met gevoel en bewustzijn. Con
sumentenorganisaties, de voedings
bond van het FNV, ;de Wereldraad van
Kerken van de eigen, en een toenemen
de aantal consumenten zijn zich bewust
van de eigen zelfstandige waarde die
dieren bezitten.
Hoewel de handtekeninglijsten nog niet
massaal zijn verspreid, blijkt nu al de
grote bereidheid van het publiek om
aan deze actie mee te werken. De Die
renbescherming heeft in Nederland al
meer dan 32.000 handtekningen ont
vangen en verwacht voor het eind van
dit jaar ruim 125.000 handtekeningen
te hebben verzameld.
Abonnees, die woensdagavond om
18.00 uur de krant nog niet hebben
ontvangen, kunnen tot 18.30 uur
naar het kantoor van de Soester Cou
rant bellen (tel. 14152). De krant
wordt dan direct alsnog bezorgd.
Installatiebedrijf
j. cornelisse bv.
Licht- en
Krachtinstallaties
Telefoon (02155) -1 30 14
Rijksbijdrage voor extra plaatsen
In de komende vier jaar wil de ge
meente het aantal plaatsen voor de op
vang van kinderen tot twee en een half
jaar uitbreiden tot 76. Hiervoor kan de
afdeling Welzijn een rijksbijdrage ont
vangen. Eind dit jaar zal waarschijnlijk
naast het inmiddels draaiende kinder
dagverblijf 'Dribbel' aan de Drie-
hoeksweg, in het gebouw 'De Kleuter-
wereld' in Soesterberg een kinderop
vang geopend worden.
De rijksbijdrage is niet kostendekkend.
Om de kosten van kinderopvang te dek
ken zal de bedrijfsgerichte opvang en de
kinderopvang in het algemeen worden
gecombineerd. Dit jaar worden er 24
plaatsen door de Stichting Kindercen
tra Soest gerealiseerd voor kinderen in
het verblijf aan de Driehoeksweg. Hier
van zijn er tien door de gemeente voor
het personeel aangekocht. De overige
veertien plaatsen zijn bestemd voor an
dere inwoners van Soest. De eigen bij
drage van de ouders wordt gerelateerd
aan het inkomen, zodat kinderopvang
voor iedereen financieel toegankelijk
wordt.
In 1990 is een zogenaamde stimule-
ringsmaatregel' in werking gesteld. Het
doel van deze rijksbijdrageregeling is
het aantal kinderopvangvoorzieningen
in Nederland fors uit te breiden. Uit
breiding van het aantal kindplaatsen is
hard nodig. In de eerste plaats moet
hierbij gedacht worden aan de bestrij
ding van werkloosheid en de verbete
ring van de lokale of regionale arbeids
markt. Kinderopvang betekent werkge
legenheid. Het geeft (alleenstaande)
vrouwen de mogelijkheid deel te nemen
aan het arbeidsproces. Bovendien kan
kinderopvang bijdragen aan de integra
tie van etnische groepen. Opvang van
de jonge kinderen is verder niet alleen
belangrijk voor de ouders, maar ook
voor de kinderen zelf. Er wordt veel
aandacht geschonken aan veelzijdige
ontplooiing van het kind.
Waar de extra plaatsen gecreëerd zullen
worden is nog niet duidelijk. Hiertoe zal
in ieder geval dit jaar nog een voorstel
aan de gemeenteraad worden gedaan.
Prinses Marijke kleuterschool in najaar gesloopt
In Soesterberg gaat een nieuw woon
project van start. Op de Kamerlingh
Onneslaan, op de plaats waar nu nog
de Prinses Marijkeschool staat, zullen
na inschrijving in oktober drie ruime
twee-onder-een-kap woningen ge
bouwd.
De Prinses Marijke kleuterschool
maakt plaats voor de zes half-vrijstaan
de woningen. De leerlingen van de Pro
testants Christelijke kleuterschool wor
den ondergebracht in de basisschool de
'Postiljon aan de Gen. Winkelman
straat. Het 'grotere broertje' van de
^kleuterschool ondergaat hiervoor een
omvangrijke verbouwing. De grond,
die het eigendom was van de Vereniging
Protestants Christelijk Basisonderwijs
in Soesterberg is verkocht aan de bouw
onderneming Bolton.
Met de Wet op het Basisonderwijs werd
bepaald dat kleuter- en basisonderwijs
onder één dak moesten worden geves
tigd. Ook al stond de kleuterschool op
een mooie locatie, gaat de concequentie
van de hereniging van de kleuter- en ba
sisschool aan de Generaal Winkelman
straat de schoolleiding niet echt aan het
hart: "Het is jammer, maar het is aan de
andere kant ook heerlijk dat we nu met
z'n allen in één gebouw zitten. Dat was
in het verleden nog wel eens lastig," al
dus woordvoerster mevrouw Ellens.
Rustige woonwijk
In de rustige woonwijk - de grond heeft
feitelijk ook een woonbestemming - zal
dit najaar worden begonnen met de
bouw van de zes halfvrijstaande wonin
gen. De woningen staan ieder op vier
honderd vierkante meter grond en de
opzet is heel apart. De woningen krij
gen bijvoorbeeld een vrij lage gootrand
en een aantal dakkapellen. Wanneer de
zes woningen op tekening verkocht zijn,
zal met de bouw worden aangevangen.
Volgens makelaarskantoor Deelen, dat
zich met de verkoop van de woningen
zal bezighouden, is de opzet van de wo
ningen vrij luxe. Er worden degelijke
materialen gebruikt zoals hardhout
voor de kozijnen en de woning wordt in
de vloeren, het dak, de muren en de
beglazing geïsoleerd. Ook zal er niet
worden bezuinigd op keuken en sani
tair. In plaats van een standaard keu
kenuitrusting zal er een luxe Siematic
keuken worden geplaatst. Wanneer de
bouw voorspoedig verloopt zullen de
woningen medio 1991 worden opgele
verd. Belangstellenden kunnen contact
opnemen met makelaarskantoor Dee
len aan de Gallenkamp Pelsweg om de
tekeningen in te zien.
Soest lijkt te kampen te hebben met
grote hoeveelheden voorbijrazend au
toverkeer. Terwijl de felle strijd tussen
de bewoners van de Waldeck Pyr-
montlaan en de omliggende straten
nog in alle hevigheid doonvoedt,
klinkt er nu in Soest Zuid alarm. Daar
vragen de bewoners van de Heideweg
en de Esdoornlaan de gemeente om
maatregelen die de 'voor hen onhoud
bare situatie' moeten oplossen.
De bewoners laten in een brief aan het
college weten dat sinds het gereedko
men van de wijk Overhees de verkeers
overlast in 'hun' deel van Soest aanzien
lijk is toegenomen. Door vele wegom-
leidingen in verband met reparatie heb
ben automobilisten de Heideweg en de
Esdoornlaan als sluiproute ontdekt,
waarbij de maximum snelheid ook niet
in de gaten wordt gehouden. Met name
in de spitsuren 's ochtends en 's avonds
zou er onaanvaardbaar veel gebruik van
de lanen in Soest Zuid gemaakt wor
den. Gevaar voor spelende kinderen en
huisdieren zou hiervan het gevolg zijn.
De bewoners willen dat de gemeente
maatregelen neemt. Zij denken daarbij
aan verkeersdrempels of het instellen
van eenrichtingsverkeer tegen de spits-
stromen in.
De gemeente zal niet voor het totaal
plan voor de verkeersstructuur voor de
gehele gemeente Soest op tafel ligt de
problemen van de bewoners kunnen
behandelen.
Aan de Steenhoffstraat 6 gelegen bakstenen villa uit XlXd onder pan
nen, gebroken zadeldak met neo-renaissance motieven.
Markant, licht verhoogd gelegen pand. Vormt met de nrs. 8,10 en 12 een
ensemble.
Symmetrische, vijf traveeën brede voorgevel met risolerende, twee bouw
lagen hoge middenpartij met hoeklisenen.
Aan de linkergevel een houten serre met afgeschuinde hoeken. Sluit
stenen met diamantkop motief boven portiek en verdiepingsvenster.
Metselmozaïek in de hoogvelden onder de segmentbogige strekken.
Oorspronkelijk een woonhuis, tot eind augustus een kantoorfunctie.
Een leeg huis is geen huis.
J.V.
u
