UITVERKOOP
MY SOUND
199r
0//GTV computer/
fttma as&K,
Bosbouwbedrijf wil bedrijfsterrein plus
'bospark' op Nieuwegracht 2
WEGENS REORGANISATIE
VAN ALLE COMPUTERS
EN ACCESSOIRES.
Gert Beijen: 'Beroepschriften-commissie
is onvolledig en onjuist geïnformeerd'
2498,-
'Gemeente Soest kan monument-eigenaars
geen pistool op de borst zetten'
Krant niet
ontvangen?
Alle software met 15% korting
ALLES MOET WEG.
jrV LIJST 6 -JRPF
3UD HET HART GEZOND
)RG VOOR JE NAASTE
3UD UTRECHT LEEFBAAR
Weigering vergunningen landgoed De Paltz
SCÜwêmaSöëv
lOONMAKER(MV)
CURSUS
IDVERZORGING
EN MAKE-UP
Wie van Soest houdt
leest de Soester Courant
Van Doorn wil constructief meewerken aan verplaatsing
Grote opkomst tijdens informatieavond
02155- 70304
9.00 tot 16.30 uur.
rend in het inmiddels bekende "groene
boek" - zeker geen "makkie" had ge
had, omdat alle objecten ook nog eens
door een "Soester bril" bekeken moes
ten worden.
Het aantal van 92 was volgens hem zin
nig, rekening houdend met het feit dat
Soest in financieel opzicht een gemeen
te is die niet veel veren kan wegblazen.
Met de 112 beeldbepalende panden in
de tweede categorie - die een beetje tus
sen wal en schip terecht zijn gekomen -
dient echter ook "prudent" te worden
omgegaan. "Als er verbouwd wordt
moet er bij de gemeente een lampje
gaan branden," aldus Douma. Hij on
derstreepte overigens dat de monu
mentenlijst geen statisch gegeven is,
maar dat zij bijvoorbeeld elke vijf jaar
geactualiseerd kan worden.
Subsidiemogelijkheden
Drs. J. Meijman, bouwkundig histori
cus, gaf vervolgens aan de hand van
zo'n 40 dia's een nogal droge beschrij
ving van een aantal Soester monumen
ten, waarbij hij nader inging op o.a. de
bouwstijl en tenslotte gaf secretaris
Wim Verhart van de Monumenten
commissie een toelichting op de subsi
diemogelijkheden en de voorschriften
waaraan monument-bewoners/
eigenaars zich moeten houden.
Daarbij bleek dat de gemeente maxi
maal 40% (of 40.000 gulden) voor haar
rekening neemt van de kosten bij het
herstel en onderhoud van monument
woningen; 30% (of 30.000 gulden) bij
niet-woningen. In de tweede categorie
denkt de commissie aan 30% met een
maximum van 12.500 gulden, maar dat
moet de gemeenteraad nog goedvin
den.
De subsidie is niet bedoeld als bijdrage
in het schilderen van de voordeur of het
aanbrengen van thermopane glas, grap
te Verhart, maar bestemd voor zaken
die met de constructie van het monu
ment te maken hebben. Bij de beeldbe
palende panden zou het kunnen gaan
om rieten daken, een schouw, raamlui-
ken, etc.
Het is de monument-bewoner of -eige
naar in elk geval verboden over te gaan
tot afbraak of vernieling, tot ontsierend
gebruik, het in gevaar brengen van het
monument of het gebruik ervan in af
wijking met de bestemming. Wel toege
staan zijn verbouwingen, mits met in
schakeling van deskundigen.
Verzekeren
Van de mogelijkheid om vragen te stel
len werd spaarzaam gebruik gemaakt.
In de discussie werd wel duidelijk dat
het altijd raadzaam blijft het monument
te verzekeren, omdat de subsidie zeker
niet bedoeld is als dekking voor brand
en stormschaderisico's.
"Maar als iemand z'n monument nu
verwaarloost?" wilde iemand weten,
refererend aan de bouwval van het St.
Jozefgebouw aan de Steenhoffstraat.
"We kunnen niemand een pistool op de
borst zetten," aldus Verhart, "maar we
zullen met zo'n eigenaar zeker gaan
praten." De commissie beloofde ook
haar deskundige adviezen aan eigena
ren van monumenten die hun bezit wel
in oude glorie willen herstellen - als dat
kan - maar niet weten hoe.
Verhart en Douma namen verder enige
ongerustheid weg over de toereikend
heid van de subsidiepot, waarvoor jaar
lijks 230.000 gulden beschikbaar is.
Aanvragen die dat plafond overstijgen,
schuiven soepel door naar volgende ja
ren, al geldt dat niet voor het eventuele
overblijvende geld in de pot zelf.
Wethouder Visser sprak met klem de
stelling tegen dat de inspraak van de be
woners/eigenaars "onder aan het lijst
je" stond en Verhart kondigde met zo
veel woorden aan dat het subsidie-ma
ximum in geval van rampen ook weer
niet zo keihard zal zijn. Douma liet des
gevraagd nog weten dat monument-be
woners/eigenaars - net als alle andere
inwoners - voor elke verbouwing een
vergunning moeten aanvragen. "Bin
nenin mag u het monument uithollen
tot de laatste steen, als u het exterieur
maar laat zoals het is." Dat laatste geldt
uiteraard niet voor momumentale ele
menten in het inwendige, zoals Verhart
haastig toevoegde.
Blij zijn
De laatste vragensteller was minder te
vreden over de gang van zaken. Hij
vond dat de zaken wel érg mooi werden
voorgesteld - "je moet kennelijk blij zijn
als je in een monument woont" - en
bracht de commissie onder de aandacht
dat hij anderhalfjaar geleden een nieu
we rieten kap op zijn boerderij had aan
gebracht, waarvoor hij subsidie had
aangevraagd. "Maar niks hoor, niente."
Verhart deelde hem vriendelijk mee dat
hij nog maar 's langs moest komen om
erover te praten.
Volgende week woensdag, 27 februari,
wordt er in het gemeentehuis opnieuw
een bijeenkomst gehouden waarin de
monumentenlijst centraal staat. Het
gaat dan om een officiële hoorzitting,
waar de bewoners/eigenaars eventueel
hun bezwaren kunnen laten horen. De
raadscommissie Ruimtelijke Ordening
behandelt de monumenten in haar ver
gadering van 5 maart, en ook dan kun
nen de bewoners/eigenaars gebruik
maken van het recht op inspraak. Pas
daarna nemen B. W. een beslissing
over de definitieve monumentenlijst.
Abonnees, die woensdagavond om
18.00 uur de krant nog niet hebben
ontvangen, kunnen tot 18.30 uur
naar het kantoor van de Soester Cou
rant bellen (tel. 14152). De krant
wordt dan direct alsnog bezorgd.
STAR LC 20 matrixprinter 4QQ
van 599,- *?-/«/7
STAR LC 24-10 matrixprinter 24 nld 749r
van 599,
STAR LC
van 929,
SHEETFEI
van 299,
SCHNEID
van 1399,-
SHEETFEEDER STAR LC-10 219r
SCHNEIDER EURO PC met monitor 999r
LINCO XT 30MB VGA kl. mon. OQQQ
van 3999,- Z-7-7-77
DIVERSE GEBRUIKTE PC'S EN MONITOREN
DIVERSE STOFHOEZEN KEYBOARD, Q50
PRINTER, van 11,50 O.
PRINTERSTANDAARD PRINTERMATE ")Q95
van 39,95 £V3r n
PHILIPS kl
van 649,-
PHILIPS kleurenmonitor (MSX, C64) 499r
INBOUW DISKDRIVE 5,25" HD
van 249,-
HARDCARD 30MB 7QQ
van 999,-
GENIUS GM 6+ muis £ïf\
van 115,- vw"
GENIUS GM 6000 muis QC
van 129,-JJ?
QTEC QM-A03 muis "7Q
van 99,-f ^7
HYUNDAI 1200 modem 1QQ
inbouw PC/AT. van 279,-1
PRINTER ETIKETTEN 1000 st. 89x36
van 17,95
DIT IS SLECHTS EEN GREEP UIT ONZE KOLLEKTIE.
ZIE ONZE ETALAGE
WINKELCENTRUM "HARTJE ZUID" TEL.1 28 74
AANBIEDINGEN GELDIG ZOLANG DE VOORRAAD STREKT.
PAGINA 2
WOENSDAG 20 FEBRUARI 1991
SOESTER COURANT
PAGINA 3
«Dl# UTRECHT
Voor all» z«k>rh»ldi
van Weedestraat 78 - Soest - Tel. 02155-17253
TECHNISCHE DIENST TEL 02155-10344
Uit deze stafkaart van 1910 blijkt dui- Het omstreden koetshuis van de
delijk dat het om een landgoed gaat. Paltz.
5.7
bruik genomen. Aan de Paltzerweg
kwam een wachthuis. In 1898 werd de
aftakking naar Baarn geopend. Jhr.
Rutgers van Rozenburg kreeg een halte
bij de Zoom, aan het eind van het Ber
kenlaantje.
Aan de zuidkant werd vanaf 1911 het
vliegveld Soesterberg aangelegd. In
1922 werd de Paltz verkocht aan J. v.d.
Krol, die het huis als zomerverblijf ver
huurde aan de Rotterdamse advocaat
Fruyn. Na de oorlog werden delen van
het landgoed verkocht. Het huis is thans
verhuurd als opvanghuis aan een evan
gelische stichting.
Huis en koetshuis
De plaatsing van het huis, de Paltz 1, op
de Monumentenlijst wordt door het
Bureau Monumentenzorg van de Pro
vinciale Planologische Dienst te
Utrecht en de gemeente Soest als volgt
gemotiveerd: De Paltz is een vrij gave
en waardevolle buitenplaats vanwege
de eenheid tussen de gebouwen en de
tuin met parkbos (lanenstelsel) en is ar
chitectonisch van belang vanwege het
huis met veranda in Frans-eclecticisme
en vanwege de gaafheid van hoofdvorm
en detaillering. Een gedeelte van het
landgoed beslaat de historische Eng van
het middeleeuwse buurtschap Hees.
De plaatsing van het koetshuis, de Paltz
2, op de Monumentenlijst wordt als
volgt gemotiveerd: Rond 1870 ge
bouwd bakstenen koetshuis in chalêt-
stijl, onderdeel van het landgoed de
Paltz. Architectuur- historisch waarde
vol vanwege de zeldzaamheid van het
bouwtype en de bouwstijl, en vanwege
de gaafheid van de hoofdvorm en de
detaillering.
Uitgangspunt kan geen stand
houden
Volgens Gert Beijen kan - op grond van
de hier integraal geciteerde en door de
gemeente Soest zelf gepubliceerde ge
gevens - het uitgangspunt van de be
roepschriftencommissie geen stand
houden. Dat uitgangspunt luidt dat het
geen landgoed, maar een "natuurge
bied/produktiebos" is. Naar zijn me
ning moet daarom voor de vaststelling
(opnieuw) van de Eerste herziening be
stemmingsplan Landelijk Gebied de
plantoelichting worden geactualiseerd
en dienen de juiste inventarisatie- en
onderzoeksgegevens te worden opge
nomen, zodat met de bestemming
"multifunctioneel bosgebied" de be
langhebbenden in staat gesteld kunnen
worden de "cultuurhistorische waarden
te herstellen en in stand te houden", zo
als immers ook de bedoeling is van het
bestemmingsplan.
ONKYO MIDISET
van_2895?
NU VOOR
DISTELVLINDERBERM 10
3994 WC HOUTEN
TEL. 03403-75538
O Nederland B.V.
voor zo spoedig mogelijke
ttreding een
:t schoonmaken van haar kantoren,
den bij voorkeur dagelijks van
19.00 uur.
s gaarne telefonisch op nummer
1 10 43.
cursus bestaat uit vier delen van
linuten en wordt in Soest gegeven.
Kosten: f 75,-.
Lambert, tel. 030 - 78 73 67
3ackelandt, tel. 02155 - 2 48 33
"Onzorgvuldig geformuleerd en onvolledig." Dat zijn volgens Gert Beijen, oud-
raadslid voor de VVD, de voorstellen van de Commissie voor de Beroepschriften
om de zes beroepschriften tegen de weigering van B. W. (om met toepassing
j van artikel 19 WRO bouwvergunning te verlenen voor een aantal werken op het
1 perceel de Paltz 2) allemaal ongegrond te verklaren. Volgens Beijen heeft de
commissie, zoals hem bij navraag ook gebleken is, bij de behandeling de "Inven-
tarisatie historische bebouwing gemeente Soest, 1988" en de Monumentenlijst
jj niet geraadpleegd. Hij venvacht in de gemeenteraadsvergadering van a.s. don-
derdag dan ook een "pittige uitwisseling van standpunten",
j Beijen is bovendien van mening dat op
8 grond van onjuiste informatie - te we-
1 ten: "cultuurhistorisch is het een na-
j| tuurgebied/produktiebos" - aan de
A raad geadviseerd om "B. W. dringend
jj in overweging te geven geen artikel 19-
I vrijstelling te verlenen".
R Het voormalige WD-raadslid, ook
j oud-lid van de beroepschriftencommis-
u sie, woonde in de jaren zeventig zelf op
I het landgoed de Paltz, gelegen tussen
I het Soester Natuurbad en de vliegbasis
jj Soesterberg. Het landgoed, volgens de
1 toelichting behorende bij de Eerste her-
E ziening bestemmingsplan Landelijk
B Gebied "een buitenplaats met allure",
B wordt uitvoerig omschreven in de In-
E ventarisatie uit 1988.
i Landgoed de Paltz
E Reeds in de middeleeuwen behoorde
f' dit gebied tot de oude Eng-gronden van
k! de in 838 genoemde "Villa Hees". De
R Paltz werd voorheen de "Grote Eng"
I genoemd, in onderscheid met de "Klei-
j| ne Eng" of "Heezer Eng", waar het hui-
I dige Den Dolder ligt.
Ij In 1399 werd het veengebied in Laag-
I» Hees verkaveld, in opdracht van de St.
j< Paulusabdij te Utrecht. De Grote Eng
k van Hoog-Hees, eveneens in bezit van
I de St. Paulusabdij, werd mogelijk toen
Iook verkaveld.
Op de kaart van Du Roy uit 1698 wordt
de Grote Eng nog als "Hoogh Hees"
omschreven. Het vormt met nagenoeg
dezelfde omtrek als de huidige Paltz een
I soort enclave in het woeste heide- en
I duinengebied. De in rechte stroken ver-
I kavelde bouwlanden, met aan de
f noordzijde een vijftal hofsteden, zijn
I nog steeds herkenbaar in het rechte la-
nenstelsel. De huidige boerderij de
I Paltz, Heezerspoor W.Z. 4, staat onge-
Gert Beijen.
veer op de plaats van één van de oor
spronkelijke hofsteden.
Situering van deze hofsteden aan de
noordrand van de Eng was logisch: hier
bevond zich namelijk de oude weg van
Amersfoort naar Utrecht, die langs de
Kleine Eng liep. De huidige naam "De
Paltz" is van Duitse oorsprong. Er be
staan twee verklaringen voor. Mogelijk
is het genoemd naar Frederik II, keur
vorst van de Paltz, die na zijn nederlaag
bij Praag na 1620 naar Nederland
vluchtte, waar hij als neef van prins
Maurits gastvrijheid vond. De naam
zou ook afkomstig kunnen zijn van een
groep Duitse boeren, die zich er om
streeks 1775 hebben gevestigd. Ze ver
trokken weer in het begin van de 19e
eeuw.
Op de kadastrale minuut van 1832 is
van enige bebouwing geen sprake meer,
behalve de kleine Paltz, een van de oude
hofsteden, die echter in de loop van de
19e eeuw verdwenen is.
In 1836 kocht A. de Wilde het terrein
van F. van Bern, burgemeester van
Zeist. In 1860 kwam het in bezit van jhr.
Ram, die in 1867 het huidige huis liet
bouwen in de as van de centrale rechte
laan.
Tuin en parkbos
Op 5 oktober 1872 werd het landgoed
geveild en kwam het in bezit van jhr.
Rutgers van Rozenburg. Deze liet in
1874 door Copijn uit Groenekan een
landschapspark aanleggen. Deze aan
leg is in laat-landschappelijke stijl en
concentreert zich ter weerszijden van de
zichtas van het huis, waar zich een
glooiend open gebied bevindt met soli
tairen en randbegroeiingen.
In het parkgedeelte zijn voorts divere
slingerende paden aangelegd, waaron
der een tweetal berceaux. De rond het
huis staande bomen, waaronder een se-
quioa of Wellingtonia, dateren uit deze
tijd.
In de noordwesthoek van het landgoed
bevindt zich een beukenbosje. Dit was
de doolhof. Volgens informatie van de
familie Rutgers van Rozenburg bevond
zich hierin een kunstmatige grot met
een stenen beeld van een heremiet
(kluizenaar). Voor de ingang kon een
watergordijn worden neergelaten. Ook
kon over de trappen rechts van de grot
een waterval in werking worden gesteld.
Op het hoogste punt bevond zich een
Aeolusharp.
Het landgoed werd uitgebreid door
aankoop van de Kleine Paltz van jhr.
Bosch van Drakenstein, die het sinds
1809 in bezit had. Grote stukken grond
waren toen nog heidevelden. Het "Her
dershuis" aan het Heezerspoor herin
nert hier nog aan. Ook stonden er twee
schaapskooien op het terrein.
Ten noorden van de Paltz werd in 1863
de spoorlijn Utrecht-Amersfoort in ge-
Gert Beijen verwacht dat er in de ge
meenteraadsvergadering van morgen
avond, waarin de voorstellen van de be
roepschriftencommissie aan de orde
komen, een "pittige uitwisseling van
standpunten" zal plaatsvinden. "Te
meer omdat de commissie zélf niet una
niem is," aldus het oud-raadslid, die ze
ker niet zal ontbreken op de tribune,
"en omdat wethouder Jan Visser, die de
monumentenzorg in zijn portefeuille
heeft, recent nog heeft aangekondigd
dat Soest de 92 monumenten die het
heeft gaat koesteren. Welnu, op de mo
numentenlijst staat het huis de Paltz op
nummer drie en het koetshuis op num
mer dertien..."
flijk zoveel deuren
en bij Schipper. In
cbare stijlen, zoals
modern, voor
en voor buiten,
n ÏOO modellen,
er de unieke kom-
>ur. U bepaalt zelf
eüf eruit gaat zien
ar uw eigen inzicht.
Wethouder-in-arreslee Jan Visser
krijgt het plan aangeboden van de heer
Van Doorn.
dit stuk heel goed in aanmerking voor
bedrijfsactiviteiten, maar zaken als la
den en lossen, sorteren van hout, stallen
en schoonmaken van machines - type
rend voor het bosbouwbedrijf - worden
toch gescheiden van de andersoortige
bedrijven op het industrieterrein.
Het westelijk deel kan worden ingericht
als opengesteld bosterrein, met aan de
ene kant douglas, beuk en fijnspar - in
relatie tot Pijnenburg - en aan de andere
kant esdoorn en Amerikaanse eik, die
ook uit recreatief oogpunt aantrekkelijk
zijn. Langs de Koningsweg zouden po
pulieren moeten komen, eventueel ge
mengd met eiken. Verder is gedacht aan
een grasveld met boomgroepen en een
wandelroute met een brug en een vijver.
De wandelroute kan in overleg met de
gemeente nog uitgewerkt worden en
verder zouden er eventueel bankjes
voor wandelaars kunnen worden ge
plaatst.
'Geen kruitfabriek'
Voor het nostalgische ritje in de antieke
arreslee door de sneeuw overhandigde
de heer Van Doorn het uitgewerkte
plan aan de wethouder, die het graag in
ontvangst nam maar zich verder ont
hield van commentaar. Wel liet hij we
ten dat het bosbouwbedrijf wat hem
persoonlijk betreft eerder welkom zou
zijn dan "de kruitfabriek van Muiden".
Verder had hij met instemming kennis
genomen van het feit dat Van Doorn het
plan ook zou voorleggen aan de milieu
vereniging Soestdijk Geen Stankwijk,
die zich sinds jaar en dag verzet tegen de
aanwijzing van het gebied als nieuw in
dustrieterrein, omdat ze dat beschouwt
als de definitieve aantasting van zo'n
beetje het laatste stukje natuurgebied
aan deze kant van Soest. Van Doorn
gaat ervan uit dat de milieuvereniging
eerder geneigd zal zijn zich te verzoenen
met de vestiging van zijn bosbouwbe
drijf in het omstreden gebied dan van
een ander industrieel bedrijf.
Zo ziet het plan van Heidemij er op pa
pier uit.
Ruim honderd bewoners (of eige
naars, of beide) van gemeentelijke
monumenten in Soest - en mogelijk
ook van een aantal "beeldbepalende
panden" - woonden maandagavond in
de raadzaal van het gementehuis de
informatie-avond bij, die het gemeen
tebestuur had georganiseerd over de
kersverse Monumentenlijst, die on
langs is bekend gemaakt. Zij kregen
diverse toelichtingen op het beleid dat
Soest met betrekking tot zijn monu-
mentenbezit wil gaan voeren.
De stoelen in de zaal waren nagenoeg
allemaal bezet, zelfs op het "schellink
je" zaten belangstellenden; dat het de
Soesters die een monument bewonen of
bezitten koud laat wat hun en hun ei
gendom te wachten staat kan dus zeker
niet gezegd worden.
De verzamelde menigte kreeg eerst een
inleiding te verwerken van wethouder
Jan Visser, die kort stilstond op de
voorgeschiedenis. Ir. C. Douma, voor
zitter van de monumentencommissie,
ging vervolgens in op de methodiek die
bij de samenstelling van de lijst van 92
gemeentelijke monumenten was ge
volgd. Hij stelde o.m. dat de commissie
na de voorbereidende inventarisatie
door provinciale deskundigen - resulte-
Het bekende Soester bosbouwbedrijf
A.P. van Doorn, nu nog gevestigd op
de hoek van de Wieksloterweg en de
Dorresteinweg - waar geen uitbrei
dingsmogelijkheden zijn - wil con
structief meewerken aan de verplaat
sing van zijn activiteiten naar het
(beoogde) industrieterrein Nieuweg
racht 2. Van Doorn heeft daarvoor een
door de Heidemij ontwikkeld en uit
gewerkt plan ingediend bij de gemeen
te. Dat voorziet in een bedrijfsterrein
en een flink stuk "opengesteld boster
rein" met een park-achtig karakter.
Directeur A.P. van Doorn bood het
plan vorige week persoonlijk aan wet
houder Jan Visser (Ruimtelijke Orde
ning) aan. Dat gebeurde in een toepas
selijk decor: Visser mocht plaatsnemen
in een antieke arreslee en maakte op de
ze wijze een rondrit over het volop be
sneeuwde terrein.
Op de achtergrond van het plan - waar
mee volgens Van Doorn "enkele mil
joenen guldens" gemoeid zullen zijn -
staat de impasse tussen de gemeente
Soest en het bosbouwbedrijf, dat aan de
Wieksloterweg graag wil uitbreiden
maar daarvoor geen toestemming
krijgt. Van Doorn heeft bovendien
dringend behoefte aan een "houtwerf
waarover tot dusver ook geen overeen
stemming kon worden bereikt. De pro
vincie en de Raad van State vinden wel
dat er ergens in Soest zo'n houtwerf zou
moeten komen. Van Doorn beschouwt
het terrein aan de Nieuwegracht - tus
sen de Koningsweg, Yves Rocher, Pij
nenburg, de manege de Boshoeve en de
villa Eikenhorst - als een uitstekende
mogelijkheid voor zijn bedrijf, inclusief
de houtwerf. Met de eigenaars van de
grond - ooit bestemd voor de nieuw
bouw van Foxboro - heeft hij in principe
overeenstemming bereikt.
Het terrein is 7,75 hectare groot. Daar
van zou ongeveer 2,5 hectare als be
drijfsterrein worden ingericht en de rest
als "opengesteld bosterrein".
Boomsingels
Het bedrijfsterrein kan een plaats krij
gen op de smalle (60 meter) open
siiook tussen ae oesiaanue boomsin
gels. Dit stuk grond heeft al een toegang
brcede Konin&sweg, maar die zou ver-
direct Door de ligging
""•«ito komt
