Misdaadpreventie op Radio Soest in juni, juli en augustus
Bescherming dorpsgezichten
Verplaatsing milieuhinderlijke bedrijven ten dele geslaagd
Misdaadpreventie voor vakantiegangers en thuisblijvers
Hoe krijgen we de
criminaliteit klein? (2)
WOENSDAG 17 JUNI 1992
OP 'T HOOGT
PAGINA 2
tttezZ I
O:.**
r
V* •,4—' *"*•-- r 'fl**t'7'*>
Het gedeelte van de Birkt tussen de bebouwde kom van Soest en de grens met Amersfoort wordt als de meest gave
concentratie van boerderijen beschouwd.
Gezicht op de Grote Melm, een voor de nederzettingshistorie van Soest zeer belangrijke plaats.
Voorlichting en inspraak
Binnen het kader van de "Monumentenverordening Ge
meente Soest" heeft de monumentencommissie van de ge
meenteraad geadviseerd acht beschermde dorpsgezichten
aan te wijzen.
Wat verstaan we onder een
beschermd dorpsgezicht?
Een beschermd dorpsgezicht is een
verzameling van onroerende zaken,
die van algemeen belang wordt
geacht wegens de schoonheid, de
onderlinge ruimtelijke samenhang,
dan wel vanwege de wetenschappe
lijke of geschiedkundige waarde.
Meer in juridische termen spreekt
men over: beelden van de dorpsbe
bouwing die een eenheid vormen en
als zodanig een eigen schoonheid
en/of karakter bezitten.
Het gaat er bij een beschermd
dorpsgezicht om, het karakter van
zo'n gebied in de huidige verschij
ningsvorm zoveel mogelijk voor de
toekomst te behouden.
Tot een beschermd dorpsgezicht
behoren naast rijks- en gemeentelij
ke monumenten ook bouwwerken
die geen monument zijn maar die
toch mede het karakter van zo'n
dorpsgezicht bepalen.
Monumenten Inventarisatie
Project, MIP
Zoals eerder vermeld, is het de ge
meenteraad die de beschermde
dorpsgezichten aanwijst. Bij de uit
voering van het Monumenten In
ventarisatie Project (MIP, 1986-
1988), waartoe alle gemeenten in
ons land ingevolge de Monumen
tenwet 1988 werden verplicht, is
met de mogelijke aanwijzing van
beschermde dorpsgezichten reke
ning gehouden.
Bij de inventarisatie zijn waardevol
le ruimtelijke structuren binnen de
grenzen van Soest beschreven. Op
basis van deze gegevens heeft de
monumentencommissie zich bera
den over de benoeming van be
schermde dorpsgezichten.
Het plaatsen van een dorpsgezicht
op de gemeentelijke monumenten
lijst wil niet zeggen dat zo'n gebied
door "bevriezing" blijvend in de
huidige toestand wordt gehand
haafd.
Het gemeentelijk beleid dient er,
waar het deze commissie betreft, op
gericht te zijn dat wenselijke en
noodzakelijke veranderingen in
zo'n gebied kunnen worden inge
bracht door een flexibel, maar ver
antwoord beheer.
Grote delen van Soest komen voor
bescherming in aanmerking. Deze
gebieden liggen grotendeels buiten
de bebouwde kom. Genoemd wor
den de Birkt met aansluitend het
polderlandschap vanaf de Birk-
straat tot aan de Eem; de Paltz en
omgeving; het landgoed Pijnenburg
met Op Hees; het gebied Kostverlo-
ren, en een gebied langs de Amers-
foortsestraat in Soesterberg met
daarin de bebouwing van het Kon-
takt der Kontinenten, het Cenakel,
de Oude Tempel en de villa Eggher-
monde.
Ook binnen de bebouwde kom tref
fen we waardevolle gebieden aan
als de Soesterbrink (Kerkpad) en de
Soester (Zuidelijke) Engh.
De monumentencommissie advi
seert de volgende gebieden als be
schermd dorpsgezicht aan te wij
zen:
Gebied 1, Kerkpad, de
Soesterbrink
Een zone van de Soesterbrink, glo
baal begrensd door de Korte Melm-
weg, de Lange Brinkweg, de Korte
Middelwijkstraat en het Kerkpad
Zuidzijde/Noordzijde. Het gebied
vormt een overgangszone tussen de
bouwlanden van de Engh en de
graslanden van de Eempolder, en
vormde de langgerekte voormalige
brink van Soest. In het zuiden sluit
het gebied aan op de Kerkebuurt.
Een nauwkeurige lokalisering van
het gebied werd al aangetroffen in
een document uit 1557.
Gebied 2, De Soester
Engh
Het betreft een belangrijk restant
van de Soester Engh. Dit nagenoeg
onbebouwde gebied bezit nog het
agrarische karakter en wordt van
grote cultuur-historische betekenis
geacht voor de identiteit van Soest.
De verkaveling dateert uit de vroe
ge middeleeuwen.
Het restant van de Soester Engh, als
hoger gelegen open bouwland,
wordt doorsneden door enige lan
delijke wegen met het Engherbergje
als hoogste punt.
Gebied 3, De Birkt
Naast de boerderijstrook langs het
Kerkpad wordt een identieke situa
tie aangetroffen langs de Birkstraat,
met name waar het 't gedeelte van
de Birkstraat betreft gelegen tussen
de bebouwde kom van Soest en de
grens met Amersfoort. Deze strook
wordt als de meest gave concentra
tie van boerderijen beschouwd, die
wordt gekarakteriseerd door mo-
numenbtale boerderijen en dito op
rijlanen.
Bij enkele boerderijen worden nog
schaapskooien aangetroffen als
herinnering aan de in deze omge
ving vroeger aanwezige heidevel
den.
Gebied 4, De Paltz, de
Kleine Paltz, en een gebied
met grafheuvels gelegen ten
zuiden van de spoorlijn
Amersfoort-Utrecht
Het landgoed de Paltz werd vroe
ger de "Grote Engh" genoemd en
komt op een kaart uit 1698 van "du
Roy" voor als "Hoogh Hees". Het
heeft dan nagenoeg dezelfde om
trek als de huidige Paltz en vormt
een soort enclave in het woeste hei-
de- en duingebied uit die tijd.
Het totaal roept een beeld op van
een ongerept en waardevol gebied.
Gebied 5, het landgoed
Pijnenburg en Op Hees
De kaart geeft nog exact het gebied
aan dat in opdracht van de St. Pau-
lus Abdij van Utrecht vanaf 1399 is
verkaveld als veeontginningsgebied
met als basis De Zoom. De 14de
eeuwse stroken-ontginning is nog
geheel in tact. Het veengebied dat
vroeger Laag Hees werd genoemd,
is in zes hoeven verdeeld.
In de 18de eeuw komt het gebied in
bezit van de eigenaar van Pijnen
burg die er gedeeltelijk parkbos van
maakte. Het Spiehuis (op een wig
vormig perceel) stamt uit die tijd.
Het betreft hier een ongerept waar
devol gebied.
Gebied 6, De Grote Melm
Een voor de nederzettingshistorie
van Soest zeer belangrijke
Aangelegd als laad- en losplaats ten
behoeve van het vervoeren van turf
afkomstig uit het Soesterveen. De
kenmerkende bebouwing is ter
plaatse aanwezig.
Gebied 7, het gebied
Kostverloren
Gebied begrensd door de Praam
gracht, de Wieksloterweg westzijde
en de Beckeringhstraat evenwijdig
aan de Biltseweg met bebouwing
die van waarde is als voorbeeld van
de oude bebouwing op het aangren
zende landgoed Pijnenburg. Deze
kenmerkende bebouwing wordt
ook teruggevonden in het aanslui
tende gebied op het grondgebied
van Baarn, De Lage Vuursche en
Den Dolder.
Aan de Beckeringhstraat ligt "De
Eikenhorst", een buitenplaats in
landschapsstijl uit 1745.
Gebied 8, omgéving Egg-
hermonde, Oude Tempel,
het Cenakel en het Kontakt
der Kontinenten
Aaneengesloten reeks buitenplaat
sen, langs de Amersfoorsestraat.
De buitenplaatsen vormen tezamen
het belangrijke cultuurhistorisch
waardevolle gebied in Soesterberg.
Bij het landhuis Egghermonde is de
oorspronkelijke tuinaanleg herken
baar. Op het terrein van het Cena
kel en het Kontakt der Kontinenten
wordt een lanenstructuur met oude
bomen aangetroffen, die vroeger
deel uitmaakte van een buitenplaats
op deze plek. Kenmerkend voor dit
gebied is de midden 17de eeuwse
vakkenverkaveling die nog wordt
aangetroffen langs een deel van het
tracé van de Amersfoortsestraat.
De vlakkenverkaveling heeft in
hoofdzaak bijgedragen aan het ont
staan van genoemde buitenplaat-
Consequenties
Overeenkomstig de Monumenten
verordening gemeente Soest zullen
de door de gemeenteraad aangewe
zen dorpsgezichten op de gemeen
telijke monumentenlijst worden ge
plaatst.
Naar het oordeel van de monumen
tencommissie verdient het aanbe
veling de ligging van de te bescher
men dorpsgezichten op korte ter
mijn vast te leggen in de nieuw te
ontwikkelen bestemmingsplannen.
Daarmee wordt bereikt dat niet al
leen monumentale bouwwerken
worden beschermd, maar ook de
ruimtelijke structuur met de daar
aan verbonden waarden.
In een als beschermd dorpsgezicht
aangewezen gebied is het verboden
gebouwen en/of bouwwerken ge
heel of gedeeltelijk af te breken zon
der of in afwijking van een schrifte
lijke vergunning van het college van
burgemeester en wethouders
(sloopvergunning).
De bewoners van panden gelegen
binnen de grenzen van de te be
schermen dorpsgezichten zijn in
middels schriftelijk geïnformeerd
over het advies dat de monumen
tencommissie aan het college heeft
uitgebracht. Bij het infocentrum in
de hal van het gemeentehuis is voor
belangstellenden nadere informatie
beschikbaar met kaartjes van de be
treffende gebieden.
Op maandagavond 22 juni 1992,
aanvang 20.00 uur, verschaft de
monumentencommissie in de raad
zaal van het gemeentehuis nadere
toelichting op haar advies.
Ingezetenen en in de gemeente be
lang hebbende natuurlijke en
rechtspersonen worden aansluitend
in de gelegenheid gesteld, in deze
voorbereidingsfase van de besluit
vorming, hun mening en wensen
kenbaar te maken.
De vorige keer eindigde ik met:
U hoort nog van ons!
Welnu, wij verzorgen deze zo
mer voor Radio Soest zes uit
zendingen op zondagmiddag
over misdaadpreventie. Om
precies te zijn voor u, als vakan
tieganger of thuisblijver, twee
programma's van een uur, die
we allebei twee keer herhalen.
Zie elders in dit blad.
Het is toch te gek dat wij in onze
mooie gemeente met 40.000 aar
dige mensen weinig kans zien
met elkaar buurten en wijken in
de gaten te houden en te vrijwa
ren van baldadigheid, kleine cri
minaliteit en vernielingen.
Veiligheidszorg
Veiligheidszorg is geen exclusie
ve taak voor politie en justitie. De
burgemeester blijft verantwoor
delijk voor de openbare orde,
maar de verantwoordelijkheid
voor de veiligheidszorg moet een
gedeelde verantwoordelijkheid
worden met alle wethouders, ie
der op zijn eigen terrein. "De
burgemeester coördineert", al
dus mr. E. M. d'Hondt tijdens
een congres op 3 april over het
Mc Kinsey-rapport "Veiligheid
en Politie - een beheersbare
zaak". Uit dit rapport blijkt dat
de onveiligheid in Nederland bij
ongewijzigd beleid zal toenemen.
Veiligheidszorg moet een partij
politieke zaak worden, die per
portefeuillehouder opgepakt en
verantwoord wordt. Als porte
feuillehouder van voorlichting
wil ik graag een poging doen die
verantwoordelijkheid op me te
De heer dr. A.H.G. Rinnooy
Kan, voorzitter van het Verbond
van Nederlandse Ondernemin
gen (VNO), vertelde op dit con
gres dat de schade die door crimi
naliteit ontstaat, per jaar in Ne
derland vier miljard gulden be
draagt. Zowel in N ederland als in
Zweden stijgt de criminaliteit als
de economische welvaart groeit.
De conclusie die de heer E.H.A.
de Natris, waarnemend korps
chef in Soest, trok na dit congres,
is dat de discussie over de inte
grale veiligheidszorg op plaatse
lijk niveau moet worden gestart.
Daarin past de gestelde verant
woordelijkheid voor de veilig
heidszorg van de wethouders en
van de niet gemeentelijke instel
lingen alsook het bedrijfsleven.
Wie zich in deze discussie wil
mengen, kan zich in verbinding
stellen met de Stuurgroep Be
stuurlijke Preventie in Soest
(Anne van den Hof, telefoon
93673).
J.V.
De gemeente heeft enige tijd geleden het fabriekspand Weteringpad 13
aangekocht, waarin voorheen Coca Cola was gevestigd. Het zou moeten
gaan dienen als huisvesting voor milieuhinderlijke bedrijven teneinde
deze weg te krijgen uit de woongebieden. Naar aanleiding van publika-
ties dat de aankoop van het pand voor ruim 3 miljoen gulden een mis
koop zou zijn, hebben we enkele vragen voorgelegd aan Sjaak Pot, hoofd
van de afdeling milieubeheer.
Is het tot nu toe zinvol geweest het
pand aan te kopen voor het doel dat
het gemeentebestuur destijds voor
ogen stond? En wat heeft de ge
meente gedaan na aankoop van het
pand?
Pot: "Het pand werd gekocht met
als doel sanering van milieuhinder
lijke bedrijven. Het fonds stads- en
dorpsvernieuwing biedt de moge
lijkheid om jaarlijks een bedrag te
besteden aan de verplaatsing van
milieuhinderlijke bedrijven. In
1988-'89 werd een lijst opgesteld
met elf bedrijven, waaronder drie in
de agrarische sector. De gemeente
kon niet meer doen dan het opstel
len van een lijst alsmede een subsi
dieverordening. Daarmee werden
de betreffende ondernemers onvol
doende gestimuleerd. Om actief tot
verplaatsing te kunnen overgaan,
hebben we voorgesteld bedrijfster
rein aan te kopen waardoor een
onderhandelingsmogelijkheid werd
gecreëerd.
Vervolgens, met de koopakte op
zak, werden de bedrijven nogmaals
benaderd. Zoals de bedoeling was,
werden de gesprekken hierdoor se
rieuzer en concreter".
Wat waren de resultaten
Pot: "Twee bedrijven zijn daadwer
kelijk naar het Coca Cola-pand ge
gaan (Westra en Van Buuren). Tij
dens de onderhandelingen bleek
één bedrijf (Alblas) bereid te zijn
activiteiten (autospuiterijen) te sta
ken. Met een andere spuiterij was
daarvóór al overeenstemming be
reikt. Twee naastgelegen bedrijven
(Abbel en Stork) hebben een ter
reingedeelte gekocht, waardoor zij
(beter) aan de gestelde milieu-eisen
kunnen voldoen.
Met één bedrijf (Hilhorst aan de
Schoutenkampweg) is zeer lang on
derhandeld, wat met steun van de
gemeente geleid heeft tot het vin
den van een andere lokatie, aan de
Nieuwegracht. Verder kon ook een
bouwbedrijf geholpen worden. De
agrariërs even buiten beschouwing
latend omdat het Cola-pand aan het
Weteringpad daarvoor niet ge
schikt is, houden we nog drie bedrij
ven over".
Is de actie mislukt?
Pot: "Ja en nee. Er zijn uiteindelijk
maar twee bedrijven naar het Wete
ringpad verplaatst en dat is weinig.
Aan de andere kant ben ik van me
ning, dat de ondernemers nadruk
kelijker over het verplaatsen of
beëindigen van de activiteiten moe
ten zijn gaan nadenken, omdat we
in de gesprekken een alternatief
hadden. Ik schrijf de twee bedrijfs
beëindigingen en die ene verplaat
sing mede toe aan onze actieve op
stelling.
Tenslotte is nog geprobeerd te on
derhandelen met bedrijven die niet
op de lijst stonden maar milieuhy
giënisch ongunstig zijn gelegen".
Wat gaat de gemeente met het nu
nog leegstaande gedeelte van het ge
bouw doen?
Pot: "De laatste optie is -en dat is
ook altijd de bedoeling geweest- het
restant op de vrije markt te verko
pen. We zijn naar mijn mening erg
ver gegaan om bedrijven in de doel
groep in dit pand onder te brengen.
Maar op enig moment moet je een
streep trekken vanwege het rente
verlies dat je elke maand lijdt".
We hebben het nog niet gehad over
de agrariërs. Een paar van hen zitten
ook midden in de woonbebouwing.
Wordt daar wat mee gedaan?
Pot: "Daar ligt het probleem wat
anders. Voor één bedrijf hebben we
geprobeerd overeenstemming te
bereiken door de mogelijkheid te
openen een woning te realiseren.
De onderhandelingen daarover lo
pen nog.
Een tweede is door inkrimping van
het bedrijf afgevoerd van de lijst.
Het derde bedrijf zal mogelijk in het
kader van de ruilverkaveling ver
plaatst kunnen worden".
Wat rest ons nu nog?
Pot: "Met één bedrijf (Kok) zijn
nog onderhandelingen gaande. Een
ander heeft verplaatsing altijd perti
nent geweigerd. In zo'n geval kun je
als gemeente alleen nog denken aan
onteigening".
Zadelpijn op Hemelvaartsdag:
autvtrappen.
"Bij de entree van een restaurant
aan de Torenstraat in Soest is een
groot beeld gestolen. Het beeld,
The Four Seasons (de vier jaarge
tijden) genoemd, werd vermoede
lijk meegenomen door een groep
jongelui die omstreeks deze tijd
een bezoek aan de zaak bracht",
meldt de Amersfoortse Courant.
Wij vragen ons nu af: Welke tijd?
Zelfs het seizoen wordt niet ver
meld!
Dom-Cantorijk.
Kerkeraadsel.
Soest, Kei-stadje.
Eigenwijsweg.
Vogels aan de Torenstraat kappen
met broeden.
Korte Brinkweg nog geen Van
Tweedestraat.
Toekomstige das, die volgens het
Landschapsbeheerplan de Birk
straat moet oversteken: een strop
das?
Inspreker: "Eerst hadden we vier
knelpunten in de hoofdwegen
structuur. Toen werden er twee sa
mengevoegd, en nu hebben we er
nog maar drie".
Harry Witte: aangeschoten wild.
Politiek is de kunst van het haalba-
Soest, een kei van een gemeente.
Op 't Hoogt: Love at first sight.
Jan Visser: "Ik bestuur op
stroom".
Kaasboerderij De Staelenhoef 25
jaar: Jong of belegen?
Raadslid Wil Stekelenburg
(PvdA) volgens de Gooi- en Ee-
lander: "Als de burgers iets dat
veel geld kost persé niet willen,
dan moet je ze dat niet door de
strot drukken".
SIOS Soesterberg is ons streven.
Op 't Hoogt: het beste onder de
Verkeerskundigen zijn er maar
een paar in Soest, maar verkeers-
deskundigen zijn er hier wel
41.000...
Uitspraak van Vinny Aukes-
Voorsprong in de Amersfoortse
Courant van 14 mei: "De opvoe
ding van honden is heel belang
rijk".
Maar wie voedt de hondenbezit
ters op?
Henk Gerth wint de "Kent u
Soest-trofee" van Radio Soest.
Quiz-vraag: Kent u Henk Gerth?
Zonder Op 't Hoogt ben je ner
gens.
Jan van Steendelaar in The Talk of
the Town (Radio Soest): "Het zou
jammer zijn als de sportuitwisse-
ling Soest-Soest "om Zee" werd
geholpen".
Valt het jaagpad ook onder een
jachtvergunning?
Op 't Hoogt: Dat staat!
Leidje Tomassen voor Radio
Soest: "Een goeie vent strijkt z'n
eigen overhemd".
