Een prikkelbare darm,
lastig maar onschuldig
m
Niet blijven tobben met
spijsverferingsklachten
JE LAAT JE TOCH
NIET KISTEN DOOR
'N SIGARET.
ERVARINGEN VAN BEKENDE STOPPERS
WOENSDAG 6 JANUARI 1993
SOESTER COURANT
PAGINA 16
Symptomen van een prikkelbare darm
ril
De Nederlandse
Lever Darm Stichting
DIK BOS
ZOEKT U
BUITENDIENST
SOESTER COURANT
STOPPEN-MET-ROKEN ACTIE 1993 VAN START
-
STEUN BIJ STOPPEN
Een prikkelbare, overgevoelige, darm is een veel voorkomende
kwaal, die depatiëntzelf vaak nietherkent. Een prikkelbare darm
is (nog) niet te genezen, maar er valt wel wat te doen aan de
vervelende klachten die erdoor veroorzaakt worden.
m
"Buikpijn heeft jaren lang mijn leven behoorlijk vergald. Ik
kan me nu wel voor m'n kop slaan dat ik niet eerder naar de
dokter ben gegaan."
Dokter A.J.P.M. Smout: "Wie regelmatig last heeft van spijsverteringsklachten, doet er verstandig
aan z'n huisarts te bezoeken."
De klachten die gepaard gaan met een prikkelbare darm kunnen van
persoon tot persoon nogal verschillen. Toch zijn er wel enkele alge
mene verschijnselen. Sommige mensen hebben er chronisch last van,
anderen krijgen om de zoveel maanden een aanval.
Buikpijn of kramp Vaak voelt u die in de linker onderhelft van de
buik. De pijn kan variëren van hinderlijk tot hevig.
Ontlastingsproblemen Dat kan verstopping zijn of diarree. Bij
sommige mensen is het 'hollen of stilstaan'. Verstopping en diar
ree wisselen elkaar af.
Gasvorming, winderigheid, opboeren of een opgeblazen gevoel.
Wat kunt u doen tegen een prikkelbare darm?
Bet vezelrijke voeding, zoals volkorenprodukten, roggebrood,
muesli, vers fruit en rauwkost.
Gebruik weinig koffie, thee, cola, alcohol en sigaretten.
Leef regelmatig. Zorg voor voldoende slaap en gebruik uw maal
tijden op vaste tijden.
Kauw uw voedsel goed.
Zorg voor beweging en buitenlucht.
Vermijd stress.
Als de klachten aanhouden, bezoek dan uw dokter. Die kan ernsti
ger aandoeningen uitsluiten en een geneesmiddel voorschrijven
waardoor de ongemakken verminderen.
Vooral rond de feestdagen willen on
ze spijsverteringsorganen (slokdarm,
maag en darmen) nogal eens proteste
ren tegen al dat smakelijke, maar over
vloedige en vaak te vette voedsel dat
ze te verwerken krijgen. Iedereen heeft
wel eens pijn in de buik en meestal gaa t
dat vanzelf weer over. Maar wat als je
niet alleen na een overvloedige maal
tijd, maar zeer regelmatig buikpijn hebt
en problemen met je stoelgang? In de
westerse wereld heeft bijna één op de
vijf mensen last van een prikkelbare
darm. Veel patiënten weten zelf niet
waar hun klachten vandaan komen. Dat
is jammer, want wie de kwaal niet her
kent, neemt ook niet de juiste maatre
gelen.
Darmbeweging
Dokter A.J.P.M. Smout, die als specia
list op het gebied van spijsverterings-
ziekten verbonden is aan het Acade
misch Ziekenhuis Utrecht, legt uit wat
een prikkelbare darm is. "De darmen
halen uit het verteerde voedsel de stof
fen waar het lichaam wat aan heeft. Wat
het lichaam niet nodig heeft, voeren ze
als ontlasting af. Onze darmen zijn al
tijd in beweging. Dat moet ook, want
zo kan de darminhoud door het lichaam
Stoppen met roken. Wellicht het
meest geuite goede voornemen
voor het nieuwe jaar. Helaas
gaat voor 80% van*de rokers
deze belofte aan zichzelf weer
in rook op. Reden voor de
Stichting Volksgezondheid en
Roken om regelmatig landelijke
acties te voeren die gericht zijn
op het stoppen met roken. Het
thema van de stoppen-met-roken
actie 1993 luidt, "Je laat je toch
niet kisten door een sigaret"
Met deze actie wil de Stichting
het goede voornemen van veel
Nederlanders ondersteunen en
begeleiden.
Iedereen weet wel dat roken zeer on
gezond is. Het is vooral slecht voor
hart- en bloedvaten, de luchtwegen,
en kan uiteindelijk zelfs leiden tot
longkanker. Jaarlijks sterven in Ne
derland ruim 18.000 mensen aan ziekten,
die veroorzaakt zijn door roken. On
danks deze risico's voor de gezond
heid blijft het voor de meeste rokers
moeilijk om deze gewoonte op te ge
ven. Roken is voor hen namelijk zoiets
als een "goede vriend". Daar kap je
ook niet zomaar mee. Maar deze
"vriend" heeft toch wel veel slechte
kanten, die behoorlijk wat schade
kunnen aanrichten. Het word t dus tijd
om deze "vriendschap" uit te maken.
Redenen
Maar deze vriendschap uitmaken doe
je niet zomaar. Als je wilt stoppen
moet je er echt achter staan. De kans
van slagen is groter wanneer je voor
jezelf goede redenen hebt. Gezond willen
blijven, een slechte lichamelijke con
ditie, hoesten, nicotine-aanslag op
handen of tanden, plafond en muren,
afkeurende opmerkingen van de om
geving, zijn bijvoorbeeld goede rede
nen.
Roken is en blijft een verslaving, die
alleen met veel doorzettingsvermo
gen overwonnen kan worden. Uiter
aard zijn er hulpmiddelen om van het
roken af te komen, zoals bijvoorbeeld
nicotinehoudende kauwgom of acu
punctuur, maar ruim driekwart van
de rokers stopt zonder de hulp van dit
soort middelen.
Lapmiddelen zoals overgaan op lich
tere sigaretten of minderen hebben
geen zin. Recent onderzoek heeft na
melijk uitgewezen dat rokers van teer-
en nicotine arme sigaretten niet min
der nicotine in hun bloed hebben, dan
rokers van sigaretten met een hoger
nicotinegehalte. Dit komt omdat de
meeste mensen na het overschakelen
op deze lichtere sigaretten juist meer
en tenslotte naar buiten worden ge
werkt. Maar soms is die beweging ver
stoord. Vooral de dikke darm beweegt
soms te veel of juist te weinig, of de ver
keerde kant op. De darm is dan overge
voelig en kan de ontlasting niet op de
normale manier afvoeren. Datkanbuik-
pijn of kramp veroorzaken. De patiënt
krijgt ook vaak problemen met zijn stoel
gang: soms verstopping, soms diarree
en soms is het 'hollen of stilstaan': af
wisselend verstopping en diarree."
Oorzaken
Over de oorzaken van een verstoorde
darmbeweging is nog niet zo veel be
kend. In sommige families komt een
prikkelbare darm veel vaker voor dan
in andere, dus het lijkt erop dat de af
wijking erfelijk is. Ook stress speelt een
rol. Dr. Smout: "Onze darmen zijn heel
gevoelig voor spanningen. Ook kern
gezonde mensen hebben vaak een
beetje diarree als ze bijvoorbeeld voor
een examen zitten.
De darmen zijn de barometer van de
ziel, wordt wel eens gezegd. Mensen
die last hebben van een prikkelbare
darm merken dan ook vaak, dat de
klachten erger worden in een span
nende periode."
cn c£
CO 0)
O
gaan roken. Ook het roken van een
paar sigaretten per dag heeft schade
lijke effecten. Een veilige hoeveelheid
bestaat nu eenmaal niet.
Stoppen
Per jaar stoppen zo'n 200.000 Neder
landers definitief metroken. Sommige
rokers beginnen aan zichzelf te twijfelen
als zij zien hoe anderen moeiteloos
met roken kunnen stoppen, zonder er
ooit nog behoefte aan te hebben. Deze
twijfel is niet nodig, iedereen kan
stoppen, maar de één is nu eenmaal
gevoeliger voor nicotineversla ving dan
de ander. Als stoppen moeite kost,
komt dit dus doorgaans niet door een
gebrek aan wilskracht maar door een
sterkere verslaving.
De helft van alle stoppers heeft binnen
24 uur last van vier of meer van de
volgende ontwenningsverschijnselen:
zin in roken, prikkelbaarheid, angst/
spanningen, concentratieproblemen,
toegenomen eetlust, hoofdpijn, dui
zeligheid, transpireren en slaap
stoornissen. Deze tijdelijke verschijn
selen maken het stoppen met roken
niet altijd tot een pretje. Maar uitein
delijk wordt je er alleen maar beter
van.
Toegegeven, de verleiding om weer te
beginnen is vaak groot. Vooral sommige
situaties kunnen de zin in roken weer
oproepen. Rokers denken vaak een
sigaret nodig te hebben om bijvoorbeeld
Geruststelling
Wat is er te doen aan een prikkelbare
darm? Dr. Smout: "Het scheelt meestal
al heel wat als de patiënt weet dat een
prikkelbare darm de oorzaak is van de
problemen. Veel mensen met darm
klachten maken zich namelijk zorgen
dat ze iets ernstigs mankeren. Een prik
kelbare darm is een onschuldige kwaal.
De darmen zijn niet ziek, alleen wat
overgevoelig. Als patiënten hierover
eenmaal gerustgesteld zijn, kunnen ze
er vaak beter tegen. Daarom, en omdat
de klachten die horen bij een prikkel
bare darm lijken op die van ziektes die
wél ernstig zijn, is het verstandig dat
mensen die regelmatig last hebben van
buikpijn en/of ontlastingsproblemen
een bezoekje brengen aan hun huisarts.
Die onderzoekt of er niets ernstigs aan
de hand is en zal in veel gevallen een
prikkelbare darm constateren."
Behandeling
Dr. Smout vertelt dat er tot nu toe nog
geen medicijn of operatie gevonden is
waarmee een prikkelbare darm voor
eens en altijd kan worden genezen.
Maar het is gelukkig wel mogelijk de
klachten behoorlijk terug te dringen.
Gezonde, vezelrijke voeding en een
regelmatige leefwijze kunnen daarbij
helpen. Daarnaast kan de arts gecon
centreerde vezels, zogeheten 'buik
vormers' voorschrijven. Dat zijn ge
neesmiddelen zonder bijwerkingen.
Dr. Smout: "Buikvormers zijn water-
vasthoudende produkten, die gunstig
werken op de structuur van de ontlas
ting. In geval van diarree maken ze die
steviger, in geval van verstopping juist
soepeler. Daardoor wordt de stoelgang
regelmatiger en de buikpijn minder. Zo
helpen buikvormers de vervelende
klachten van een prikkelbare darm te
bestrijden en kunnen ze het leven van
de patiënt behoorlijk veraangenamen."
De Nederlandse
Lever Darm Stichting
VOOR ELSJE SMAAKT
ALLES HETZELFDE.
ZE HEEFT AL 3 JAAR
EEN INFUUS.
Giro 2737 Bonk 70.70.70.538
spanningen en emoties te verminde
ren, om vermoeidheid weg te roken of
om zichzelf een houding te geven.
Het zijn eigenlijk allemaal excuses om
te kunnen roken. Roken wordt daarbij
steeds minder door de omgeving ge
accepteerd. Het rookverbod voor
openbare gebouwen dat in 1990 is in
gegaan, heeft er toe bijgedragen dat
roken een toenemend negatief imago
krijgt.
Televisie
In 1991 was er de succesvolle actie,
waarin dertig bekende Nederlanders
in het programma "Hou nou toch op"
stopten met roken. De Nederlandse
bevolking deed enthousiast mee. En
met succes, twee maal zoveel mensen
stopten met roken dan in andere jaren.
Maar ruim vier miljoen rokers op vijftien
miljoen Nederlanders blijft teveel. De
actie "Je laat je toch niet kisten door
een sigaret", wil deze rokers in 1993
bewegen te stoppen met roken. Om
dit voor elkaar te krijgen is een grote
campagne opgezet.
Zo zal de TROS T.V. dokter op 20
december, 1 januari en 7 februari de
kijker informeren over stoppen met
roken en oproepen met de actie mee te
doen. Ook de lokale televisie krijgt
een T.V.-programma aangeboden. Op
de regionale en lokale radio zullen
radio-spotjes te horen zijn met de be
kende tv-persoonlijkheid Harry Ver-
meegen.
In uw buurt hebben de Gemeentelijke
Gezondheidsdienst (G.G.D.) en het
Kruiswerk een belangrijk aandeel in
de stoppen-met-roken actie. Zij orga
niseren groepscursussen voor rokers
die extra steun willen bij het stoppen.
Bij uw huisarts en uw apotheek zullen
posters hangen en liggen folders klaar
om u te helpen het roken te staken.
Zie stoppen met roken niet als een
opgave maar als een uitdaging!
In 1991 werden in het
KRO-programma 'Hou nou
toch op' dertig bekende
Nederlanders gevolgd die
op 1 januari de sigaret
vaarwel hadden gezegd.
Maar hebben ze zich nu
daadwerkelijk aan hun
goede voornemen gehouden
of is het mislukt?
We vroegen aan drie be
kende Nederlanders hoe het
met hun goede voornemen
is afgelopen na 'Hou nou
toch op'.
Wieteke
van Dort:
actrice
"In feite was ik al
vanaf mijn zeven
tiende jaar bezig om
met roken te stop
pen. Mijn vader
beloofde mij dui
zend gulden als ik
niet meer zou roken.Ik heb in de loop der
jaren van alles geprobeerd. Acupunc
tuur, hypnose, ik ben er zelfs voor naar
Zwitserland geweest, maar niets hielp.
Het heeft mij alleen maar geld gekost.
Toen ik nog rookte was ik constant bezig
met roken. Altijd maar afvragen of ik
ergens wel of niet mocht roken. Het was
zelfs zo erg dat ik op het laatst alleen nog
naar gelegenheden ging waar gerookt
mocht worden. Het werd dus hoog tijd
om te stoppen. Stoppen heeft mij wel
heel veel moeite gekost. Ik werd ontzet
tend agressief en snauwde iedereen in
mijn buurt af. Gelukkig ebde die agres
sie na ongeveer twee maanden weg.
Wat mij ontzettend heeft geholpen om
er nu wel af te komen was de steun van
andere mensen. Van mijn huisgenoten,
collega's en mensen op straat die me
aanspraken om te vertellen hoe goed ze
het van mij vonden. Wat ook hielp was,
dat ik in het jaar voordat ik stopte steeds
tegen mezelf zei: "Laat ze maar lachen!
Eens. lukt het".
Nadat ik was gestopt ben ik wel meer
gaan eten en de nodige kilo's aangeko
men. Maar afvallen kan je ook zonder
roken. Nee, ik ben heel blij dat het me
eindelijk is gelukt om met roken te stop
pen. En als ex-roker wil ik graag een tip
geven: Zorg voor je gaat stoppen dat je
niet teveel aan je hoofd hebt. Als er pro
blemen zijn met man, kind of werk, pro
beer deze dan eerst zoveel mogelijk op
te lossen. Maar pas er wel voor op om
dat niet als argument te gebruiken om
het stoppen met roken eindeloos uit te
stellen".
We hebben er allemaal wel eens last
van, maar we praten er niet graag over.
Heel veel mensen lijden onder proble
men met hun spijsvertering.
Lusteloos
Tot voor kort was Monica de Lange (29)
ook zo iemand. "Buikpijn heeft jaren
lang mijn leven behoorlijk vergald",
vertelt ze. "In sommige periodes was
het erger dan in andere, maar heel vaak
had ik last van een zeurende pijn onder
in mijn buik. Ik kon dagen lang niet naar
de w.c. en het was net of mijn buik vol
lucht zat. Ik voelde me dan echt niet
lekker. Het liefst hing ik maar wat lus
teloos op de bank. Als ik uiteindelijk
toch naar de w.c. was geweest, ver
dween de pijn langzamerhand wel
weer. Tot de volgende aanval zich aan
diende. Wat ik eraan deed? Ik at voor
namelijk licht verteerbaar voedsel, zo
als wittebrood en beschuitjes, om m'n
spijsvertering te ontzien. Later heb ik
gehoord datjedatjuistniet moet d oen
Het verergert de klachten alleen maar.
Maar ja, dat wist ik toen nog niet. Ik
kocht ook wel alle mogelijke middel
tjes bij de drogist. Heel wat geld heb ik
daar nog aan uitgegeven. Helaas hielp
het allemaal niet erg."
Stress
Monica dacht dat de buikpijn veroor
zaakt werd doordat ze vaak nogal
gestressed was. Op haar werk, als se
cretaresse bij een kleine firma, had ze
het altijd vreselijk druk. Maar een jaar
geleden kwam er een tweede secreta
resse bij en van toen af aan viel het wel
mee met de drukte. Toch bleef Monica
last houden van spijsverteringsproble
men. "Ik begon me echt zorgen te ma
ken. Misschien was er wel iets ernstigs
aan de hand. Een vriendin, met wie ik
erover praatte, raadde me aan naar de
dokter te gaan. Haar moeder had vroe
ger dezelfde soort klachten gehad als
ik en de dokter had haar er aardig vanaf
geholpen."
Voedingsvezels
Monica bracht dus een bezoek aan haar
huisarts. Gelukkig kon die haar, na de
nodige onderzoekjes, gerust stellen. Ze
bleek last te hebben van een prikkel
bare darm. Op zich niets ernstigs; je
hoeft er niet mee naar het ziekenhuis
en je kunt er rustig honderd jaar mee
worden. Maar een prikkelbare darm
kan wel behoorlijk vervelend zijn. De
dokter raadde haar aan regelmatig te
leven, dus op gezette tijden een maal
tijd en op tijd naar bed. Verder gezond
eten: geen wittebrood maar juist vol-
In de praktijk blijkt het voor som
mige rokers niet zo eenvoudig om de
finitief afscheid van de sigaret te ne
men. Gelukkig zijn er voor deze ro
kers allerlei vormen van ondersteu
ning mogelijk. Zo geeft de Stichting
Volksgezondheid en Roken in Den
Haag de folder 'stoppen met roken'
uit. Deze praktische handleiding met
belangrijke tips en adviezen is be
doeld voor iedereen die van het roken
af wil. De folder is gratis verkrijgbaar
bij de huisarts, G.G.D., Kruisvereni
ging en apotheek.
Daarnaast organiseren de Gemeente
lijke Gezondheidsdiensten en Kruis
verenigingen 'Stop-met-roken' cursus
sen. Deze cursussen bestaan uit drie
delen: het voorbereiden op het stoppen;
het stoppen; en het volhouden van niet
John
Blankenstein:
scheidsrechter
"Ik ben veertien
maanden van het
roken af geweest,
maar helaas weer
begonnen. Waarom
ik weer ben begon
nen is moeilijk te
zeggen. Ik kreeg een sigaret aangebo
den en dacht: "Ach, eentje voor de ge
zelligheid, waarom niet". Dat had ik dus
niet moeten doen, want een, paar dagen
later rookte ik de volgende. Voordat ik
het wist zat ik helaas weer in een rook
ritme.
Het stoppen met roken heeft me zeker in
het begin veel moeite gekost. Je lichaam
is ontregeld en je hebt vaak zin in roken.
Daarbij rookte mijn partner, dus het ge
vaar lag steeds op de loer. Maar na drie
maanden geen-sigaret te hebben aange
raakt, taalde ik er ook niet meer naar.
Ook situaties met gezelschap waarin
gerookt werd, deden me niets meer. Ik
voelde me zelfs trots dat ik niet meer
rookteen zij wel. Conditioneel voelde ik
me ook beter en had meer lucht, wat
voor een voetbalscheidsrechter natuur
lijk geen onbelangrijk gegeven is.
Maar helaas, heb ik het niet volgehou
den. Ik kan het roken wel beter beheer
sen en rook nu ongeveer de helft van
wat ik eerst rookte. Ik besef ook dat het
stoppen met roken me toen is gelukt
omdat ik mezelf goed gemotiveerd had.
Dus nu wacht ik op een goede aanlei
ding om mezelf weer zo op te peppen en
dan wel definitief te stoppen".
koren produkten en veel vers fruit en
verse groenten. Daar zitten voedings
vezels in, de beste remedie tegen een
prikkelbare darm. Als aanvulling op dit
gezonde dieet schreef de huisarts nog
een therapie voor met extra vezels.
Want er komt een eind aan de hoeveel
heid volkorenboterhammen die je kunt
eten zonder dik te worden. Vezels zijn
ook geconcentreerd verkrijgbaar in
poedervorm. Monica: "Ik kreeg een
recept voor Metamucil Suikervrij. Dat
is poeder, verpakt in sachets. Je lost de
inhoud van zo'n zakje op in een glas
water. Het drankje dat je dan krijgt
smaakt nog lekker ook."
Stukken beter
Dankzij haar gezondere leefwijze en
dankzij de vezeltherapie, zijn Monica's
klachten sterk verminderd. "Ik voel me
tegenwoordig stukken beter. Soms heb
ik nog wel een beetje last van mijn prik
kelbare darm, maar veel minder vaak
en minder erg dan vroeger. Ik kan
mezelf wel voor m'n kop slaan dat ik
niet eerder naar de dokter ben gegaan.
Tegen iedereen die rondloopt met vage
klachten over buikpijn en ontlastings
problemen, zou ik willen zeggen: tob
er niet mee door, maar ga naar je huis
arts. Dan sluit je in ieder geval ernstige
ziekten uit. En als blijkt dat je last hebt
van een prikkelbare darm, is daar wel
degelijk iets aan te doen."
In totaal lijden bijna 2 miljoen volwassen
Nederlanders aan klachten die samenhan
gen met de spijsvertering, zoals buikpijn,
misselijkheid, diarree en obstipatie. De Ne
derlandse Lever Darm Stichting zet zich
in voor de bestrijding van spijsvertering-
sziekten. Zij doet dit door:
- het stimuleren van medisch onderzoek
naar methoden om spijsverterings-
ziekten te voorkomen en te behandelen,
- het geven van voorlichting,
- steun aan patiënten en hun organisa
ties.
Vragen?
De Stichting heeft een informatielijn, waar
u terecht kunt met vragen over een prik
kelbare darm en andere aandoeningen van
lever, maag en darmen. Het nummer is:
03462-64946.
roken. Het programma maakt gebruik
van natuurlijke ontwenningsmethoden
die hun effect al hebben bewezen. De
cursus bestaat uit negen bijeenkom
sten, verspreid over een periode van
zes weken. Na afloop, zo blijkt uit vo
rige cursussen, is maar liefst 70% tot
80% gestopt met roken. Voor meer in
formatie kunt u contact opnemen met
de G.G.D. of het Kruiswerk in uw om
geving.
Voor degene die willen gaan stoppen
of bezig zijn met stoppen, is er ook een
speciale informatie-lijn, 06-8339 (40 cent
per minuut). U kunt tijdens kantoor
uren bellen met deze speciale lijn voor
advies of gewoon als u even een moei
lijke periode doormaakt. Mensen met
ervaring staan u dan te woord.
Ook kan via deze lijn de folder 'stop
pen met roken' aangevraagd worden.
Gi/'s Wonders:
nieuwslezer
"Toen Han v/d
Meer me vroeg om
met het programma
mee te doen wilde
ik ook stoppen. Ik
heb twee keer ge
probeerd om te
stoppen. Toen was dat ontzettend moei
lijk, ik vertrouwde het mijzelf niet toe.
Ook nu had ik goede redenen om te
stoppen. Tijdens het schrijven van mijn
boek sliep ik namelijk weinig, dronk
liters koffie en rookte twee pakjes shag
per dag. Het gekke was dat ik toch niet
veel klachten had. Ik hoestte wel een
beetje en had soms kriebel in mijn keel,
wat vooral lastig was bij het presenteren
van het journaal. Maar doordat ik veel
aan sport deed had ik een goede condi
tie, dus ik zag de noodzaak van stoppen
met roken niet.
Totdat een arts in die tijd tegen me zei
dat ik mezelf aan het kapot roken was.
Van die mededeling ben ik erg ge
schrokken. Daarbij kwam de kortade
migheid van mijn vrouw, die erg veel
last had van mijn sigarettenrook.
De eerste week dat ik stopte was wel erg
zwaar. Alles ging langs me heen en ik
kon me totaal niet concentreren. Mijn
lichaam moest duidelijk ontwennen. Maar
dat ging vrij vlug ondanks dat ik heel
veel nicotine in mijn bloed had. Ik heb
wel tegen mezelf gezegd: Als ik wel de
discipline kan opbrengen om een boek
te schrijven, dan moet ik toch ook de
discipline kunnen opbrengen om te
stoppen met roken. Vervolgens heb ik
een soort knop omgedraaid en heb ik
geen moment meer aan roken gedacht.
Stoppen met roken was voor mij dus vrij
gemakkelijk. Maar dat kwam denk ik
doordat ik zeer gemotiveerd was en op
een voor mij goed moment stopte. Wilde
ik gezond blijven, dan moest ik stop
pen.
10 TIPS OM VAN HET ROKEN AF TE KOMEN
1. Prik een datum waarop U stopt met roken, zodat u zich goed kunt
voorbereiden.
2. Verzamel de redenen waarom u wilt stoppen met roken en schrijf ze
op.
3. Vertel uw omgeving dat u gaat stoppen en dat u op hun steun rekent.
4. Ga na in welke situaties roken vooral belangrijk voor u is; u weet dan
wanneer u extra op uw hoede moet zijn.
5. Stop radicaal; dat geeft de meeste kans op succes.
6. Vermijdt als u pas gestopt bent zoveel mogelijk die situaties, die veel
van u vragen of spanning oproepen.
7. Ruim alles op wat u herinnert aan het roken (sigaretten, aanstekers,
asbakken etc).
8. Verander gedurende de eerste week uw eet-, en drinkgewoonten.
Drink veel wateren eet vers fruit, vooral op momenten dat u zin krijgt
'in een sigaret. Vermijdt zoveel mogelijk alcohol en koffie, dit roept zin
in roken op.
9. Zorg voor voldoende lichamelijke inspanning. Wandelen, zwemmen,
fietsen enz.
10. Neem wat extra tijd voor uzelf en doe veel leuke dingen. Dat leidt de
aandacht van het roken af.
Autoschadereparatie met garantie
FOCWA: classificatie nr. 1 ?j
bij vóórkomende
gelegenheden:
AUTOSCHADE
02154-140 40*
Saturnusweg 10 (industrieterr. Noordschil) Baarn*
een nieuwe medewerker(ster) op/in
plaats dan een advertentie in de
Dat geeft minder zorgen en de kans van slagen is erg
groot!
V
