r
s
Vliegbasis Soesterberg: 'Nationale
Manifestatie 50 Jaar Bevrijding'
14.95
Soest 50 jaar geleden
TM//////////Ml
lil
/F-
k
Tentoonstelling over oorlog
gratis in Museum Oud Soest
Verzetsman vanuit dodencel:
'Ik voel me volkomen rustig'
DE TROMSLAGER
'Van Dolle Dinsdag tot het
Blikken Tijdperk'
Verhalen Utrechtse scholieren
over 50 jaar vrijheid
3IN/j
WOENSDAG 26 APRIL 1995
SOESTER COURANT
PAGINA 9
Van zaterdag 29 april tot en met zondag 7 mei
ng
iken
ïige
Zaterdag 29 april, 13.30-17.30 uur:
rbo-popfestival op Raadhuisplein
BROMFIETSVERZEKERINGEN
ik
Verzet en bevrijding
bij poëziekring
Reumapatiënten per
bus naar de Veluwe
Wedgwood
Van 28 april tot en met 5 mei
KRO/RKK-televisie op 30 april
Bevrij dingsfeest
in Honsbergen
'Vergeten schande'
voor f24,90!
Hartelijk gefeliciteerd
Koeltechniek!
Catering- en Partyservice
y/// $5*
TRAITEUR CATERING
PARTY SPECIALIST
Het „zomert" weer!
Party's, tuinfeesten,
asperges en aardbeien.
Wij maken van iedere
combinatie een succes.
4
A
N
420
nder-
i wel,
arge-
ichts-
Op de vliegbasis Soesterberg vindt
van zaterdag 29 april tot en met
zondag 7 mei de Nationale Mani
festatie 50 Jaar Bevrijding plaats.
Negen dagen lang is het 'verboden
terrein' gratis toegankelijk en kun
nen de bezoekers kijken naar de
monstraties, optredens, films,
vs en tentoonstellingen. De or-
isatoren verwachten 340.000
bezoekers.
Voor het uitgebreide programma op
zaterdag 6 mei wordt al gerekend op
150 .000 belangstellenden, tijdens de
Indiëdag op 7 mei zullen volgens de
prognose nog eens 25.000 mensen
onder de slagbomen van de vliegbasis
rijden.
De inzet van de Nederlandse Strijd
krachten tijdens de Tweede Wereld
oorlog is de rode draad van de Natio
nale Manifestatie 50 Jaar Bevrijding.
In dat kader werkten verschillende
musea en instanties mee aan de ten
toonstelling 'Strijd voor Vrijheid'. Die
beslaat 1.200 vierkante meter in
hangar 4 en is elke dag in de feestweek
te bezichtigen.
In hangar 3 kunnen de bezoekers te
recht voor een informatiemarkt. Hier
wordt een breder inzicht gegeven van
instellingen die zich met de Tweede
Wereldoorlog bezighouden.
jikers
kend,
Is zijn
1???
Zaterdag 29 april
11.00 Opening Koninklijke Marechaussee.
11.20 Demonstratie motorteam Kon. Marechaussee.
11.50 Demonstratie peleton Kon. Marechaussee.
12.30 Concert trompetterkorps Kon. Marechaussee.
13.30 Demonstratie historische voertuigen.
-14.00 Demonstratie brandweer vliegbasis.
"14.30 Concert trompetterkorps Kon. Marechaussee.
15.00 Demonstratie historische voertuigen.
15.30 Lopend concert drumband NATRES.
En verder de gehele dag vanaf 11.00 uur: camouflage schminken kinderen in
hangar 1bivak van reënactmentgroepen en static show van voer- en vliegtui
gen.
Zondag 30 april
11.30 Demonstratie historische voertuigen.
12.00 Demonstratie pantserwagen peleton Kon. Marechaussee.
12.20 Demonstratie brandweer vliegbasis.
13.00 Demonstratie helikopter Korps Mariniers.
14.00 Demonstratie historische voertuigen.
14.00 Vliegershow met o.a. manlife kite.
En verder de gehele dag vanaf 11.00 uur: camouflage schminken kinderen in
hangar 1bivak van reënactmentgroepen en static show van voer- en vliegtui
gen.
Maandag 1 mei
13.00 Ontvangst gasten in het Casino voor symposium 'Bedrijfsleven in
bezettingstijd'. Het aantal beschikbare plaatsen is 400. Deze activiteit is alleen
bestemd voor genodigden. Op het manifestatieterrein op de vliegbasis zijn de
vaste programma-onderdelen.
Dinsdag 2 mei
11.00 Vertoning documentaire in hangar 1.
11.00 Vertoning van films uit de Tweede Wereldoorlog.
Woensdag 3 mei
09.30 Ontvangst veteranen '40-'45.
10.55 Welkomstwoord staatssecretaris C. Gmelich-Meyling.
11.00 Demonstratie bereden artillerie de 'Gele Rijders'.
11.25 Start en vertrek 'Battle of Britain Memorial Flight'.
11.20 Optreden muziekkorps wielrijders anno 1940.
11.40 Demonstratie met 25 pdr geschut getrokken.
11.30 Lunch veteranen.
12.00 Optreden Big Band 'Pro-motion'.
13.10 Landing verkenners Korps Commandotroepen.
13.35 Demonstratie Luchtmobiele Brigade.
14.05 Parachutedropping Korps Commandotroepen.
14.30 Demonstratie F-27 'Troopship'.
14.30 Vliegprogramma historische vliegtuigen.
14.40 Fly-past vliegtuigen Kon. Luchtmacht.
114.45 Demonstratie SAR-helikopter AB 412.
14.50 Demonstratieteams Kon. Luchtmacht.
14.52 Demonstratie Pilatus PC-7 lesvliegtuig.
I 15.01 Fly-by Orions Marineluchtvaartdienst.
15.05 Demonstraties Grasshoppers, Alouette III.
15.30 Défilé voertuigen.
16.00 Opstelling static voertuigen.
Op zaterdag 29 april (Koninginne
dag) organiseert S.W.S. een Uirbo-
popfestival op het Raadhuisplein.
Het festival begint om 13.30 uur en
duurt tot ongeveer 17.30 uur. Bij
slecht weer wordt uitgeweken naar
de Schoof aan de Molenstraat 142,
waar f2,50 entree moet worden be
taald. Tijdens het festival treden er
twee bands op en draait er een
house-dj.
'No Kiddin' bestaat onder meer uit 8
bandleden en komt uit Zeist. Zij spe
len disko, soul, funk en rock en hun
repertoire beslaat de periode van 1970
tot nu. De band is ruim negen jaar ge
leden begonnen en zij staan volgens
eigen zeggen, garant voor een swin
gend feest.
'No Limits' is een ook een 8-koppige
band uit Amersfoort die dansbare mu
ziek speelt (soul, funk en top-40 mu
ziek). Het is geen statische band, maar
maakt er een leuke act van op het po
dium. "No Limits" bestaat 7 jaar en in
de huidige bezetting al zo'n 2,5 jaar.
DJ. Nuc zal het festival openen met
swingende housemuziek en zal tussen
de twee bands door ook nog draaien.
Op het festival bestaat de mogelijk
heid om wat te drinken en te eten.
Alle tieners en jongeren zijn van harte
welkom op het Raadhuisplein. Gratis
toegang!!
?r
st
Spartamet, Sparta Rabbit, Saxonette,
Rivolet, Hercules en Yamaha TiffanyU3,Z
Bromfietsen met automatische versnelling 175,00
Bromfietsen met te schakelen versnelling525,00
Alle genoemde premies zijn voor de periode mei 19951/m mei 1996,
op basis van wa dekking.
Voor informatie:
Verrips van Rouwendaal b.v.
M Burgemeester Grothestraat 11/a,
3761 CJ Soest
NVM Postbus 153, 3760 AD Soest
'M*KELAAH Telefoon 02155-16467
Langs de start- en landingsbaan en op
de platforms van de vliegbasis is een
static show te zien van historische en
moderne voer- en vliegtuigen, zoals
de Leopard-, de Sherman- en de
Stuarttank.
Tijdens de manifestatie zullen histori
sche vliegtuigen de vliegbasis
Soesterberg gebruiken als thuisbasis.
Vandaaruit voeren ze herdenkings-
vluchten boven Nederland en België
uit. Natuurlijk zijn onder meer de
Spitfire, de Dakota en de Lancaster te
zien.
Hieronder het complete programma
van de Nationale Manifestatie 50 Jaar
Bevrijding tot en met woensdag 3 mei.
Op vrijdag 28 april organiseert de
poëziekring Eemland in het kader van
de 'vijftigste mei' een avond over
verzets- en bevrijdingspoëzie.
Margreet van der Valk houdt over dit
onderwerp een korte inleiding. De na
druk zal echter liggen op de gedichten
zelf. Ook bezoekers kunnen zelf-ge-
kozen of zelfgeschreven poëzie voor
dragen: liefst met een korte toelichting
waarom ze een gedicht kozen, respec
tievelijk schreven.
Verzetsgedichten waren in de Tweede
Wereldoorlog een belangrijke factor
in de strijd tegen de bezetter. Vaak gaf
men ze mondeling door, ze werden
clandestien gedrukt en met levensge
vaar verspreid. Anonieme, soms stun
telige versjes gingen van mond tot
mond en werden op een geheimzin
nige manier gemeengoed onder de be
volking. Maar ook bekende dichters
schreven indrukwekkende oorlogs
poëzie. 'Het Lied der achttien doden'
van Jan Campert is daarvan een be
roemd voorbeeld.
Na de oorlog overspoelde een golf van
bevrijdingspoëzie ons land. Er waren
schitterende gedichten bij, die ons tot
op de dag van vandaag weten te ont
roeren. Toch is het genre in zijn geheel
in de loop der jaren een beetje in de
verdrukking geraakt: de beperkte the
matiek, het gelegenheidskarakter en
het 'geweld van de vijftigers' zijn daar
wellicht debet aan.
De viering van de vijftigste verjaardag
van de bevrijding is een goede aanlei
ding om deze poëzie te ontdoen van
stofnesten en haar waarde en schoon
heid opnieuw te ontdekken. De avond
wordt gehouden in galerie 't
Juffersgat, Korte Gracht 21,
Amersfoort. Aanvang: 20.00 uur; toe
gang f 6,50. Reserveren: tel. 033-
638575 ('t Juffersgat), tel. 033-632902
(Marga Hiemstra) of 033-953076
(Margreet van der Valk).
Op woensdag 10 mei maakt de Reuma
Patiëntenvereniging Baarns/Soest een
uitstapje. Per bus gaat het gezelschap
naar de Veluwe. De koffie wordt ge
bruikt in Epe, daarna vervolgen de rei
zigers hun weg naar Staphorst. Daar
staan een diner en een show met kle
derdrachten op het programma. Voor
dat de terugreis wordt aanvaard, krijgt
iedereen nog koffie met krenten-
wegge. De kosten voor leden en
introducés bedragen 25 gulden.
SINCE 1759
EDME. Het ontwerp is bijna aan
zijn tweede eeuw toe. Wat komt door
de klassieke eenvoud met een hoge
gebruikswaarde. Ongedecoreerd al
indrukwekkend, maar leent zich ook
voor de kostbaarste decors.
Nieuw van Edme plain:
schoteltje voor een theezakje
U vindt Wedgwood\s Edme in de collecties van
van de Weedestraat 54a - Soest
In het kader van de viering van 50
jaar bevrijding is in het museum
Oud-Soest een tentoonstelling te
bezichtigen, waar veel fotografisch
en ander materiaal over de Tweede
Wereldoorlog te zien zal zijn.
Deze tentoonstelling wordt ingeleid
en geopend middels een lezing, die
zich niet zal beperken tot de laatste
oorlog, maar bij de vroegst bekende
oorlogshandelingen in en om Soest
start.
Op vrijdagavond 28 april houdt H.
Gerth een lezing in de grote zaal van
het Gildehuis. Dit is in hetzelfde pand
gevestigd als het museum Oud Soest.
De lezing is gratis toegankelijk, zal
om 20.00 uur starten en ongeveer een
uur duren.
Ligt de komende dagen in het gehele
land het accent sterk op de laatste oor
log, in Soest hebben zich in de loop
der eeuwen nog veel meer, voor die
tijd misschien veel catastrofaler
krijgshandelingen voltrokken. Reeds
uit de 13e eeuw is bekend dat de Eng
strijdtoneel was van de twist tussen
Utrecht en Holland. Deze schermutse-
In 1943 werd op de Leusderheide
Jan van Straelen uit Bussum gefu
silleerd, 27 jaar oud. Vanuit zijn
dodencel had deze verzetsman
brieven geschreven aan zijn fami
lie: officiële brieven, die door de
censuur gingen, maar ook illegale
briefjes - met potlood op wc-papier
geschreven en naar buiten gesmok
keld in lege tandpastatubes en an
der verpakkingsmateriaal.
Onlangs werden die illegale briefjes
teruggevonden door Herman Post in
Soest: ze vielen uit een boek uit de na
latenschap van diens vader. Post ont
cijferde ze met een loep en raakte zo
gefascineerd dat hij in de geschiedenis
van Van Straelen is gedoken. Deze da
gen komt het boek uit dat hij over hem
heeft geschreven. Samen met KRO's
Wil van Neerven maakte hij ook een
tv-documentaire die op zondag 30
april door KRO/RKK wordt uitgezon
den, met als titel 'Ik voel me volkomen
rustig' (22.28 uur, Nederland 1).
Herman Post: "Het is een portret van
een hele gewone jongen uit Bussum,
die in het verzet raakte vanuit de r.k.
Ook in dienstencentrum Honsbergen
wordt op 5 mei een bevrijdingsfeest
gehouden. Dat begint 's morgens om
half tien met het hijsen van de vlag.
Daarna is er koffie met oranje gebak
voor de bewoners. Zij kunnen zich om
12.00 uur te goed doen aan de lunch
die bestaat uit soep en Zweeds witte
brood.
Tussen 15.00 en 17.00 uur staan de
koffie en thee, alsmede porties
poffertjes klaar. Om de feestvreugde
te verhogen, speelt een draaiorgel vro
lijke muziek.
Voor de bewoners van Honsbergen is
in het dienstencentrum aan de Wiardi
Beckmanstraat een tentoonstelling
over de bevrijding ingericht.
Verzetsman Jan van Straelen.
verkennerij. Vanuit de dodencel schreef
hij heel opmonterende briefjes aan
zijn familie. 'Maak je geen zorgen, ik
ben volkomen rustig'. Het is onvoor
stelbaar hoe het geloof hem op de
been hield. Hij ging bijna blijmoedig
de geweerlopen tegemoet."
lingen hadden dan wel geen mondiaal
karakter, het gevolg was meermalen
wel, dat het gehele dorp platgebrand
en geplunderd werd. Onnodig te zeg
gen, dat op zo'n moment van een re
gelrechte ramp gesproken kon wor
den.
Deze gebeurtenissen zullen gedurende
het eerste deel van de lezing aan bod
komen, waarna de heer Gerth vanzelf
bij de laatste oorlog zal belanden, de
aanleiding tot deze lezing en tentoon
stelling.
Na de lezing opent burgemeester Hans
de Widt de tentoonstelling officieel.
Daarna is er gelegenheid om kennis te
nemen van een grote verzameling fo
to's, boeken, geschriften en voorwer
pen uit de periode '39-'45. En aange
zien het hier een lokale activiteit be
treft, zal de nadruk liggen op Soester
zaken en aangelegenheden. Wat het
voor de organisatoren zo uniek maakt,
is dat dit waarschijnlijk voor de mees
ten de laatste kans zal zijn om op zo'n
grote schaal soortgelijk materiaal ver
zameld te zien. Na deze uitgebreide
viering van de 5e mei, achten velen
het waarschijnlijk dat de herdenkin
gen langzamerhand een wat beschei
dener karakter gaan krijgen, al zal de
herinnering aan deze ingrijpende jaren
nog lang voortleven. Voldoende reden
dus om deze kans niet voorbij te laten
gaan!
Alhoewel de tentoonstelling veel lan
ger zal duren leek het de Stichting
Oud Soest een passend gebaar om in
de eerste week, als er al meerdere fes
tiviteiten in het teken van de herden
king van het eind van de 2e W.O. ge
pland staan, de openingstijden wat te
verruimen en tevens geen entree te
vragen voor de tentoonstelling gedu
rende die periode. Dit betekent in con-
creto dat tijdens de volgende
openingsuren: 29-04-95: 13.30 -
17.00 uur; 30-04-95: 13.30 - 17.00
uur; 03-05-95: 19.00 - 21.00 uur; 04-
05-95: 20.30 - 22.00 uur; 05-05-95:
13.30 - 17.00 uur en 19.00 - 21.00 uur,
06-05-95: 13.30 - 17.00 uur; 07-05-
95: 13.30 - 17.00 uur de portemonnee
niet getrokken hoeft te worden, om
kennis te nemen van een unieke verza
meling uit deze periode en betrekking
hebbend op deze omgeving.
Herstel: De roman "Vergeten
schande?" van de Soester schrijfster
Anita Verkerk-van Zalk - abusievelijk
aangekondigd als "Verborgen
schande?" - kost in de boekhandel
geen f 29,90, zoals eerder gemeld,
maar slechts f 24,90.
1 1 met uw nieuwe pand.
Graag hebben wij uw receptie mede tot een succes eemaakt.
Sta uw tromslag bij de Tromslager.
«HSV»
Steenhoffstraat 58 - Tel. 02155-22871
Notities uit het oorlogsdagboek van Marinus Brouwer
20 April 1945
Men zegt dat de Tommy's voor
Amersfoort vechten. Het lijkt er niet
op, want de Moffen lopen nog rustig
door de straten. Om negen uur het
Rode-Kruisbrood afgehaald. Dat zal
vanavond dus weer een extra sneetje
brood wezen en wel een sneetje witte
brood!
's Middags beginnen de kanonnen van
de Moffen te schieten. Ze staan op de
Bosstraat. Veel mitrailleurs worden
aangebracht aan de kant van de Eem.
Steeds meer Duitsers komen met ka
nonnen. Ze hebben geen paarden en
geen auto's meer, en nu moeten ze hun
kanonnen zelf in stelling brengen.
Nu dit alles weer gebeurt worden de
mensen pessimistisch. Zouden de
Tuuiiny's dan nooit komen? We
beplakken de ruiten, want de Moffen
blijven dag en nacht doorschieten, niet
achter elkaar maar met tussenpozen.
21 April 1945
Om zes uur al opgestaan om melk te
gaan halen. Er is namelijk een boer die
aan iedereen melk verkoopt. Men
krijgt voor vijf cent, dat is een kwart
liter.
's Avonds naar de Hooiweg. Daar zijn
ze aan het fietsen vorderen. ïk loop er
goed doorheen. Verder de dag rustig.
23 April 1945
Het schieten van de kanonnen blijft de
hele dag aanhouden. Men kan de gra
naten in de polder zien ontploffen.
24 April 1945
's Nachts kan ik niet slapen door het
felle oplichten van het kanonvuur, 's
Morgens ben ik al vroeg op. Als we 's
middags naar de Donbosco-keuken
gaan horen we ineens een gefluit en
gesuis boven ons hoofd. Een harde
plof volgt. "Ze schieten terug," zeggen
de mensen. Er zijn niet veel kinderen,
dit keer. Het eten gaat ook niet orde
lijk. Iedereen is zenuwachtig. De ka
pelaan zegt dat we zo dicht mogelijk
langs de huizen moeten lopen, dan
hebben we zo gauw geen last van
scherven. De granaten komen neer bij
de Beukenlaan. Er zijn enige doden en
enkele huizen zijn kapot.
25 April 1945
De Moffen blijven doorschieten, 's
Morgens vroeg op melk uit. Om een
uur of negen komen er weer kogels
over. Ik ga de kelder in. 's Nachts ko
men er ook granaten over. Pijlsnel gie
ren ze als vuurtongen door de lucht.
Ze komen achter op de Molenstraat
terecht. Er worden enige huizen ge
raakt. Drie doden vallen te betreuren.
De mensen in de buurt gaan in de bun
kers slapen. Het afweergeschut is al
een paar dagen geleden naar elders
vertrokken. Het keldergat hebben we
versterkt met zandzakken, die ons
moeten beschermen tegen de scher
ven.
We moeten vannacht in de kelder sla
pen. Die wordt schoongemaakt. Kof
fers met waardevolle papieren en nog
andere spullen worden erin gebracht,
's Avonds gaan we vroeg naar bed, niet
zozeer om te slapen, maar om ons te
beveiligen tegen granaatscherven.
Buiten horen we het gebulder van de
kanonnen en het geknetter van de mi
trailleurs. Het valt niet mee om met z'n
elven in de kelder te slapen. Hij is niet
erg groot. Sommigen slapen met op
getrokken benen. Ik word 's nachts een
paar keer wakker. Ik heb stijve benen,
want rechtuit liggen kan ik niet. 's
Morgens ben ik al vroeg wakker.
26 April 1945
's Morgens Rode-Kruisbonnen ingele
verd voor brood. Overdag rustig, 's
Avonds om een uur of elf hoor ik ko
gels overfluiten, nu richting Baarn.
Enige vliegtuigen in de lucht. De laat
ste dagen zijn er niet vfel vliegtuigen
te zien geweest. We besluiten nog
maar een paar nachten in de kelder te
slapen.
Openingstijden:
dagelijks van 10.00 - 20.00 uur - zondag van 15.00 - 20.00 uur
's woensdags gesloten
F.C. Kuyperstraat 3 3761 EG Soest Tel.: 02155-24664
"Vijftig jaar vrijheid: moeten we
daar allemaal zo blij mee zijn? Ik
vraag het me soms af. Wij hier, die
nu de vrijheid van 50 jaar vieren,
hebben het misschien nu heel goed.
Maar kijk eens verder... Bosnië,
Ruanda, Israël, Tsjetsjenië, Cuba
en ga zo maar door. Er zijn in de
afgelopen 50 jaar zoveel oorlogen
geweest en ze zijn er nog steeds en
dan hebben wij het over 50 jaar
vrijheid, is dat realistisch?"
Zo begint één van de verhalen in het
boekje '50 jaar vrijheid: verhalen van
scholieren uit de provincie Utrecht'. In
dit boekje zijn de verhalen opgeno
men van deelnemers aan de verhalen-
wedstrijd '50 jaar vrijheid' die de pro
vincie aan het begin van dit jaar uit
schreef. De provincie organiseerde
deze wedstrijd onder middelbare
scholieren, omdat zij het belangrijk
vindt dat ook jongeren actief aan de
herdenking van de bevrijding kunnen
deelnemen. Marijn Letschert, die het
winnende verhaal schreef, heeft op
kosten van de provincie een bezoek
gebracht aan Polen. Daar vond een in
ternationale ontmoeting plaats tussen
jongeren en oud-gevangenen; Neder-
r
land vaardigde uit iedere provincie
een jongere en een oudere af. De reis
werd georganiseerd door het Neder
lands Auschwitz Comité.
In de verhalenbundel komen diverse
onderwerpen aan de orde. Een aantal
verhalen gaat over de oorlog met al
haar gruwelijke gebeurtenissen; onuit
wisbare herinneringen en traumati
sche ervaringen die blijven terugko
men. Sommige verhalen gaan over het
heden: kan men zich wel bevrijd voe
len als er nog zoveel ellende in de we
reld is? In weer andere verhalen wordt
over de bevrijding en herdenking
daarvan geschreven. Het is een boekje
met heel verschillende gedachten óp
het thema '50 jaar vrijheid' van scho
lieren anno 1995.
Het boekje telt zo'n 70 pagina's. De
verhalen zijn geïllustreerd met foto's.
Geïnteresseerden kunnen de verhalen
bundel bij de Provincie Utrecht bestel
len: schriftelijk, bij mevr. R. Esveld,
kamer G 019, Achter St. Pieter 200,
3512 HT Utrecht; of telefonisch op
nummer 030-582228. Het boekje kost
f 6,- (inclusief verzendkosten) en f 3,-
als het wordt opgehaald (tussen 9.00-
12.00 en 14.00-16.00 uur) op het hier
boven genoemde adres.
