kerngezonde Da Costaschool 100 jaar
Soesterse koestert pamflet
uit Japans interneringskamp
r~7CT?ö)) brilcentrum nota
Feestprogramma
4 Mei-viering in Mariakerk
vóór herdenking gevallenen
KtTAKAl Mi
Soest 50 jaar geleden
'Van Dolle Dinsdag tot het
Blikken Tijdperk'
Vuur vernielt caravans
Bad guy? StronGlasses.
^12 WOENSDAG 3 MEI 1995
SOESTER COURANT
PAGINA 13
Ouders spelen belangrijke rol op oudste christelijke school
Historisch boek
en kaartenactie
Morgenavond om 19.00 uur
Edelsteenslijperij "De Sprong
Vlugschrift hield de moed erin
Klachten bezorging
Soester Courant
De redding nabij
ïonderd jaar, kerngezond en
(oede vooruitzichten. Dat gaat al-
emaal op voor de Da Costaschool.
De oudste protestants-christelijke
pasisschool van Soest telt momen
cel 205 leerlingen en is daarmee
fcer verwijderd van de opheffings-
norm die het ministerie van onder
lijs hanteert.
)e prognoses stemmen tot tevreden-
eid en onderstrepen de stabiliteit.
Het zit wel goed. We zijn van plan
m nog minstens honderd jaar door te
aan," zegt directeur mevrouw G.J.
lorter. Zij baseert haar optimisme op
nder meer de verjonging van de
uurt. Bovendien is de Da Costa-
chool na de sluiting van de Groen van
Vinstererschool de enige protestants-
hristelijke basisschool voor Soestdijk
:n 't Hart.
let schoolteam staat er niet alleen
'oor. Het percentage ouders dat op
snigerlei wijze meewerkt is met meer
'an vijftig procent opvallend hoog te
oemen. Dat de ouders zo'n grote be-
idwilligheid tentoonspreiden, komt
olgens groepsleerkracht G.J. van
fembde doordat de Da Costaschool
ich openstelt richting vaders en moe-
ers. "Wij hebben een lage drempel,
ijn een 'oudervriendelijke' school,
ds ouders een probleem of een idee
ebben, dan luisteren wij."
serieus
)irecteur Gorter: "De school is een
erlengstuk van thuis. Dat de ouders
met ons mee denken, is belangrijk.
Wij vinden ze niet lastig, zien ze niet
als een bedreiging. Wij zijn er blij mee
dat ze ons helpen. Als je die hulp niet
zou hebben, zou je als school veel
minder dingen kunnen doen. Ouders
worden bij ons serieus genomen."
Dat laatste geldt niet in de laatste
plaats ook voor de kinderen om wie
het tenslotte allemaal gaat. Naast het
traditionele onderwijs besteedt het
schoolteam veel aandacht aan de indi
viduele begeleiding. De leerlingen le
ren elkaar te accepteren. Het recht van
de sterkste geldt niet op de Da Costa
school. Om dit te bereiken dienen de
kinderen zich te houden aan de regels
die de school heeft opgesteld. Die re
gels zijn er om duidelijkheid te ver
schaffen aan de scholieren. Binnen die
lijnen kan iedereen zich vrij bewegen.
De bedoeling is dat iedereen zich op
die manier veilig voelt en zich zelf
standig kan ontwikkelen tot een onaf
hankelijk individu.
Van Vembde: "De vorming en de op
voeding begint natuurlijk thuis. Op
school gaat het voornamelijk om het
overbrengen van kennis, maar dat kan
overgaan in bewuste opvoeding als
bijvoorbeeld twee kinderen ruzie heb
ben gemaakt op het schoolplein. Het is
dan de taak van de leerkracht om te
analyseren en de rol van de kinderen
aan te geven."
Bijbel
"Het is een drieëenheid: de leerlingen,
de ouders en de school," zegt Van
Vembde die daarmee onbewust de link
Kinderen van de Da Costaschool
maken kijkdozen. Op de tentoonstel
ling, die 8 mei wordt geopend, is nog
veel meer te zien.
Foto: Goos van der Wilt
legt naar de christelijke identiteit van
de school. Want de Da Costaschool is
en blijft een 'School met den Bijbel'.
Gorter: "Niet alle kinderen hebben een
christelijke achtergrond, maar hun
ouders moeten die van ons accepteren
en dat doen ze ook. Vanuit die christe
lijke achtergrond willen we de zorg
voor onze naaste uitdragen. Het ge
loof is onze identiteit."
Als een rode draad door de educatie
op de Da Costaschool loopt verder de
creatieve vorming, waarvoor een be
leid is uitgestippeld. De leerkrachten
kunnen niet lukraak inschrijven op
een 'leuk projectje'. Elk jaar doet ie
dere groep mee aan een vooraf be
paald project van de Stichting Kunst
zinnige Vorming Eemland (SKVE).
Daarbij komen alle kunstvormen aan
bod.
Geschiedenis
Het is alweer 102 jaar geleden dat de
vereniging voor protestants-christelijk
onderwijs (PCO) werd opgericht. Van
subsidie voor onderwijs hadden ze
toen nog niet gehoord in Den Haag,
zodat de vaders en moeder kwartjes en
dubbeltjes bijeen legden. Dank zij
deze spontane fondswerving kon op
16 april 1895 de deur van het eerste
gebouw van de Da Costaschool wor
den geopend. Het onderkomen stond
Maandag 8 mei
Om 19.30 uur wordt de tentoonstel
ling '100 jaar Da Costaschool' geo
pend door drie generaties van de fa
milie Akkerman die allemaal op de
school hebben gezeten of nog zit
ten. Te zien zijn veel spullen die
oorspronkelijk de school toebe
hoorden, maar later aan Museum
Oud-Soest zijn geschonken. Het
museum heeft de voorwerpen op
zijn beurt beschikbaar gesteld. De
organisatoren hebben niet iedereen
kunnen bereiken, maar alle leerlin
gen, ouders en leerkrachten van
vroeger zijn welkom.
Zondag 14 mei
Om 10.00 uur begint in de
Emmakerk aan de Regentesselaan
een 'School- en Kerkdienst', waar
aan (oud-)leerlingen hun medewer
king verlenen.
Donderdag 18 mei
Op het programma staat een op
tocht voor de kinderen in oude kle
ding in de omgeving van de school.
Verder worden er ballonnen opge
laten, buttons gemaakt en t-shirts
en tegels beschilderd.
Vrijdag 19 mei
De leerlingen kunnen meedoen aan
tal van oude spelletjes en voor de
bovenbouw wordt de film 'Back to
the Future' vertoond. Hoogtepunt
van de dag is de sponsorloop voor
de straatkinderen van Brazilië.
Maandag 22 mei
In de ochtenduren wordt alle aan
dacht opgeëist door de beroepen-
markt. Na de lunch gaan de kinde
ren naar de atletiekbaan aan de
Wieksloterweg, waar AV Pijnen
burg een sportprogramma met ze
afdraait. Vanaf 18.30 uur is er voor
het hele gezin een fietspuzzeltocht.
Dinsdag 23 mei
Leerkrachten en scholieren gaan te
rug in de tijd met pen en inkt, de
sponzendoos, een lei en wat al niet
meer. Vanaf 13.15 uur gaan ver
schillende groepen op excursie
naar de brandweer, de politie, de
gemeentelijke afdeling milieube
heer of afvalverwerking. Het be
treft een vervolg op de beroepen-
markt.
Woensdag 24 mei
Theater Ting geeft voorstellingen
in de school. De festiviteiten van de
Da Costaschool worden afgesloten
met een disco- en playbackshow
voor de groepen vijf tot en met
acht.
achter de huidige Julianakerk aan de
Julianalaan.
Omdat er verder geen christelijke
school in Soest was, kwamen de kin
deren uit alle delen van Soest. Veel
leerlingen waren een uur onderweg
om te voet de school te bereiken. Op
hun rug droegen ze een 'stukkezakje'
met brood voor tussen de middag.
Hun route veranderde in 1905, omdat
de school moest verhuizen naar de
toenmalige Veenhuizerstraat (nu: Prins
Bernhardlaan). Het oorspronkelijke
gebouw was te klein geworden en de
Julianakerk had meer ruimte nodig.
De PCO had grond gekocht en liet vier
lokalen en een woonhuis bouwen.
Nog voor 1920 beschikte de school
over zeven lokaleii.
Nederlandse en Canadese militairen
namen in de tijd van de Tweede We
reldoorlog hun intrek in het school-
pand en na de bevrijding moest het
gebouw worden opgeknapt. Natuur
lijk waren daar weinig middelen voor.
Het zou dan ook nog geruime tijd du
ren, voordat een en ander er weer fraai
uitzag. Omdat er geen verharding was,
speelden de kinderen 's zomers in een
woestijn en in de winter in een mod
derpoel. Later werd het open terrein
betegeld en verfraaiden vier kastanje
bomen de speelplaats. Omdat er in
middels meer christelijke lagere scho
len waren gesticht, zoals de Insinger-
en de Savornin Lohmanschool, hoef
den de kinderen niet meer van zo ver
te komen.
Op 6 oktober 1978 werd het school-
pand gesloopt en verrees een modern
gebouw, waarin vandaag de dag aan
acht groepen wordt lesgegeven.
Ter gelegenheid van het honderd
jarig bestaan van de Da Costa
school is een historisch boekje uit
gegeven. Het is samengesteld door
Henk Gerth, medewerker van Mu
seum Oud-Soest en oud-leerling
van de school.
In het boekje worden voormalige
leerlingen aan het woord gelaten
over hun ervaringen in de school.
Het boekwerk is rijk geïllustreerd
met oude foto's en is verkrijgbaar
op de school aan de Spoorstraat.
Daarnaast houdt de school een
kaartenactie. Alle leerlingen heb
ben in de afgelopen maanden een
tekening gemaakt. Per groep wer
den door een jury van leerkrachten,
ouders en kinderen de beste uitge
zocht. Van die acht tekeningen zijn
duizend ansichtkaarten gemaakt.
Een mapje van acht kaarten kost
vijf gulden. De kinderen zijn in
middels begonnen met de verkoop
ervan. De opbrengst wordt benut
om de kosten van de festiviteiten te
dekken.
BAR, GRILL RESTAURANT
Midweek-aktie
Vleesfondue of gourmet
geheet compleet verzorgd
27.50
Ome bekende a h carte
specialiteiten
dog steeds ongeëvenaard!
STEENHOFFSTRAAT 47 SOEST
borafgaande aan de jaarlijkse
ierdenking van de gevallenen uit
le Tweede Wereldoorlog, die om
10.00 uur plaatsvindt bij het mo
nument aan de Insp. Schreuder-
an, wordt in de Mariakerk
ieuwerhoekplein) om 19.00 uur
len bijzondere viering gehouden.
>e bijeenkomst staat geheel in het te
len van "4 mei". Na orgelspel door
lert Muts worden de aanwezigen toe-
esproken door de heer W.G. Hilhorst,
amens het comité Herdenking
ïevallenen. Vervolgens zingt het
lannenkoor Apollo o.l.v. Gerard van
Jolder het lied "Beati", waarna burge
meester J. de Widt een toespraak zal
louden, gevolgd door "Menuet en Va-
iatie" van J.J. Quantz, vertolkt door
Annette van Oostenbrugge en Petra
Kok (dwarsfluit).
Ds. J.W. Huisman, voorzitter van de
Raad van Kerken te Soest, houdt
daarna een toespraak, gevolgd door
"Benedictus" en "Ecce quo modo
moritur" door Apollo en de voordracht
door mevr. E. Sneep van het gedicht
"Ongenoemde dode" van Yge
Foppema. De viering wordt met gebed
afgesloten door pastor H.M. Goddijn,
waarna gezamenlijk het Wilhelmus
wordt gezongen.
Alle aanwezigen wordt daarna ver
zocht deel te nemen aan de stille tocht
naar het monument bij Braamhage,
waar de gebruikelijke herdenkings
plechtigheid zal plaatsvinden om pre
cies 20.00 uur, gevolgd door de krans-
legging en het jaarlijkse défilé.
25 ^aaft
11
eigen collectie gouden sieraden
met edelsteen en brillant
zilveren sieraden met edelsteen
en colliers
reparaties, colliers knopen etc.
eigen slijperij
Lange Brinkrveg 66
Soest
Tel. 02155-13042
Vrijwel alle aandacht is in deze
weken van herdenken gericht op
de wederwaardigheden tijdens en
voorafgaande aan de bevrijding in
Nederland, maar in Nederlands
Oost-Indië was de strijd 50 jaar
geleden nog lang niet voorbij. Elk
gunstig bericht over de gang van
zaken in het moederland werd
daar - in het diepste geheim - met
vreugde begroet.
Dat gold bijvoorbeeld voor het pam
flet dat op 29 juni 1945 (de verjaardag
van prins Bernhard) door vliegtuigen
werd afgeworpen boven het Japanse
interneringskamp Kampili. Mevrouw
Bartstra uit Soest, die daar destijds ge
vangen zat, bewaart nog kostbare her
inneringen aan dat moment.
"De pamfletten waren bedoeld voor de
Indonesische bevolking en dus in het
Maleis gesteld. Op de achterkant
stond de tekst in het Nederlands: 'Ko-
NEDERLAND BANGKJT LAGI
Seri Bagtnda Maharadja Rato, Wilhelmina berrechra laai di-Nedtr-
land Kedjadien wi diraiekan dengen legale kegembiraan oleh
orangt Mande dan Indonesië dixlaeroch doenia
Dengan eetlepel moengkm segenep Moeeran dmegen Belande den In
donesië bebos. d.ban,ateh Neemt Seeikat ckan iitaempahkan ka-
Indonniu hotel mengoesi, Kale ,eng mmindas rdjat Indonesto.
Genibtratab pendoedoeh lodomsiu. Djangén. koealtr.
INOONESIA MESTl BANGKIT POE LA
ningin Wilhelmina terug in Neder
land'. Dat gaf ons - 1600 vrouwen en
kinderen - de moed om vol te hou
den," aldus mevrouw Bartstra. "Vijf
mei is bevrijdingsdag, maar voor ons
duurde het nog maanden, tot 15 au
gustus, toen de wapenstilstand werd
gesloten."
Kort na het afwerpen van de pamflet
ten werd het kamp met brandbommen
vernietigd, waardoor veel van het
schamele bezit van de vrouwen in
Kampili en ook de pamfletten verlo
ren gingen. Een van de vrouwen kon
een pamflet ruilen tegen een blik sui
ker, dat ze had gekregen toen ze iets
anders "verkocht",,herinnert mevrouw
Bartstra zich. "Ze kon haar vlucht-
rugzakje, met daarin het pamflet, nog
net op tijd uit de brandende bamboe-
loods redden. Later is het ook afge
drukt in het kampboek 'Zo verging het
ons', samengesteld uit de dagboeken
van kampgenoten. Het was voor ons
het eerste teken uit de andere wereld
en gaf ons veel goede moed."
De volledige tekst van het pamflet
luidt:
"De Koningin is terug in het Vader
land.
Nederland is weer herrezen.
H.M. Koningin Wilhelmina is weer op
de troon van Nederland. Deze gebeur
tenis werd met grote vreugde gevierd
door Nederlanders en Indonesiërs
over de gehele wereld. Zo vlug moge
lijk zal de volle kracht van Nederland
en vrij Indië, gesteund door de gealli
eerde landen, zich storten op Indië om
Si Katé (de Japanners), die het volk
van Indonesië onderdrukt, weg te ja
gen.
Weest verblijd, volk van Indonesië.
Weest niet bevreesd!
Indonesië moet weer herrijzen!"
Indien U 's woensdags om 18.00
uur de Soester Courant nog niet in
Uw bezit heeft kunt U tot 1830 uur
naar ons kantoor bellen (tel.
14152). De krant wordt dan dezelf
de avond nog nabezorgd. Als U la
ter dan 18.30 uur belt kunt U de
klacht op het antwoordapparaat
inspreken. In dat geval krijgt U de
krant de volgende dag in de bus.
Notities uit het oorlogsdagboek van Marinus Brouwer
27 April 1945
Regenachtig weer. De hele dag rustig.
Middags planten gepoot.
28 April 1945
Overdag rustig. We eten soep van de
Hap-Hap. 's Avonds weten we niet wat
we eten moeten. Alles is op. In de
schuur staan nog wat aardappel
schillen. "Kunnen we daar geen koek
jes van bakken?" zegt Joop. We was
sen ze goed en dan koken en... bakken
we ze. Iedere krijgt een paar koekjes.
Ik eet ze lekker op.
29 April 1945
Geen nieuws. Men zegt dat Goebbels
overleden is.
30 April 1945
Heel Soest is spergebied, 's Middags
aardappelen voor de Don Bosco-keu-
ken geschild. We eten ongepelde gerst
van de gaarkeuken. Wat hebben we 's
middags lang werk met eten. Pelletje
voor pelletje moet uitgezogen worden.
Eerst hebben we geprobeerd het in de
appelzeef fijn te maken, maar de
scherpe pinnen blijven er nog in zit
ten. Als je het eet is het net of ze met
naalden in de mond zitten te prikken.
1 Mei 1945
's Morgens staan we vroeg op om
melk te halen. Ondanks de spertijd
zijn er om half zeven al mensen op
straat. De flesjes woren eerst omge
spoeld, want het zijn er nogal veel. We
gaan altijd met z'n drieën op pad. Ieder
neemt zowat drie flesjes mee. De ene
boer geeft een kwart liter, een ander
een halve.
"Zullen we opstappen?" zeg ik. "Het is
nog geen acht uur," zegt Rietje. "Ach,
wat geeft dat? Er lopen al zo veel men
sen op straat." We besluiten dus om te
gaan. Op het Kerkpad roept iemand
opeens: "Halt! Es ist noch kein acht
Uhr, schnell nach Hause!" We maken
een omweggetje en lopen verder.
Nieuws: wederom pakketten uitge
strooid.
Gaarkeuken: we eten vandaag van de
Hap-Hap: Soep met drie blaadjes an
dijvie!
2 Mei 1945
Van de gaarkeuken thuisgekomen
bleke het niet veel bijzonders: een
beetje bonensoep. Een half uur later
horen we geronk van vliegtuigen. Ze
gooien voedsel uit. Langzaam en sta
tig komen ze nader, in groepen van
negen. Enige Duitsers lossen schoten.
De mensen zijn woedend! Er komen
er steeds meer. De mensen klimmen
op de daken en zwaaien met zakdoe
ken. Je kunt goed de tekens op de
vliegtuigen onderscheiden. Een paar
vliegtuigen werpen iets van hun la
ding in de polder. Ik ga er gauw met de
fiets naar toe, maar de Duitsers hou
den er-al de wacht. We hoopten weldra
iets meer op de bon te krijgen, maar
we hebben er nooit iets van gezien.
3 Mei 1945
's Morgens komen er weer voedsel-
vliegtuigen over. Veel Duitsers trek
ken over de straat, 's Avonds voor
melk uit geweest, maar ik mag er niet
door. Daarna sta ik in de rij voor sla.
Groot niëuws: Berlijn gevallen!
Eén caravan is volledig in as opge
gaan, een andere is aanzienlijk be
schadigd door een brand die
donderdagmiddag woedde op een
parkeerplaats aan de Varenstraat.
De brandweer houdt rekening met
brandstichting.
Het vuur ontstond 's middags rond
half drie. Even later werd de brand
weer ingeschakeld die met één auto-
takspuit en elf man uitrukte. De cara
van waarin de brand ontstond, kon
niet meer worden gered. Met een
straal middeldruk werd overslag naar
de tweede caravan voorkomen, maar
de brandweer kon niet voorkomen dat
ook die caravan werd beschadigd.
De technische recherche stelde met
een een onderzoek in en belastte zich
tevens met het opsporen van de eige
naren.
VQn weedestraat 87 - 3761 cd soest
V 'I,
