Hüc-
540-
li
'Herdenking gevallenen' is in Soest
nog lang geen achterhaalde zaak
mim
Soest viert enthousiast bevrijding
in afgeladen Petrus en Pauluskerk
1 ACTUEEL
Standje van
de dag.
avo
Inspraak 'Woonomgeving wijk
De Engh' op 15 mei
VAN
ESS
E
N
Gezin kraakt woning in flat
WOENSDAG 10 MEI 1995
SOESTER COURANT
PAGINA 3
Vele honderden bij kranslegging
Soest geeft ook
100 gulden voor
Dachau-Monument
Werkzaamheden aan
Gallenkamp Pelsweg
Mr. G.B. Spruit
Officier O.N.
Bijna thuis
ook vuurwerk
WtipU
Mlil AD
^IVMHn
weuren!Uw«*f°tma,en'
Na overleg met WS en politie vertrokken
Wie van Soest houdt
leest de Soester Courant
Aanstekelijke 'preek' van Beelaerts
Aanzienlijk meer mensen dan in de
voorafgaande jaren hebben op 4
mei deelgenomen aan de plechtige
herdenking van de gevallenen uit
de Tweede Wereldoorlog bij het
monument aan de Inspecteur
Schreuderlaan. Rondom het plant
soen bij Braamhage waren vele
honderden Soesters rondom acht
uur aanwezig, uit alle geledingen
van de plaatselijke samenleving en
van soms ver daarbuiten.
Tevoren vond in de Mariakerk aan het
Nieuwerhoekplein een drukbezochte
bijeenkomst plaats, zoals in Soest
sinds jaar en dag gebruikelijk als het
om een "lustrum-herdenking" gaat.
Onder de aanwezigen bevond zich
ook een delegatie uit de Poolse zuster
stad Kozle. De kerk was zó vol dat
sommigen genoegen moesten nemen
met een staanplaats.
Na het welkomstwoord door comité
voorzitter W.G. Hilhorst hield burge
meester De Widt een toespraak,
waarin hij o.a. herinnerde aan de ma
nier waarop hij vroeger de 4 mei
plechtigheden had ondergaan. "Als je
tijdens de twee minuten stilte iemand
zag doorlopen of rijden wist je zeker:
die is 'niet goed'. Wij wel, gelukkig..."
Op de school die de burgemeester in
zijn jeugd bezocht las de rector op die
dag steevast de lijkrede van Pericles
voor (uit 430 voor Christus): "Wij
sluiten niemand uit in ons openbare
leven of in onze omgang met elkaar.
Wij zijn niet achterdochtig jegens el
kaar, ook zijn we niet jaloers op onze
buurman als hij doet waar hij zin in
heeft; we kijken niet zuur naar die
mensen die, hoewel onschuldig, niet
aangenaam in de omgang zijn."
Volgens de burgemeester zal 4 mei,
naarmate er minder mensen zijn die
eigen herinneringen aan de
bezettingstijd hebben of geliefden her
denken, een ander karakter krijgen.
"Maar niet het karakter dat wij er, in
onze kinderlijke hoogmoed, aan ga
ven, hoop ik: 'wij zijn goed na de oor
log', maar met de vraag: 'Welk recht
heb ik om hier te staan?'.
Idealen
Het thema van de nationale 4 mei-her-
denking - het gelijkheidsbeginsel en
het verbod op discriminatie, zoals ver
ankerd in artikel 1 van de Grondwet -
noemde hij tijdloos, "omdat er kenne
lijk idealen zijn die wij maar niet ver
wezenlijken kunnen". De Widt
noemde in dat verband ook de manier
waarop in Duitsland en Japan bij het
verleden wordt stilgestaan. "Vaak vin
den wij dat ze er méér aan zouden
moeten doen, maar hoe zit dat bij
ons?"
Hij refereerde daarbij aan de affaire
Poncke Princen en stelde de vraag of
de Nederlandse reactie op het Indone
sisch nationalisme achteraf gezien wel
zo verstandig was. "Is het verwijtbaar
dat men toen het inzicht-van-nu niet
had, en is dat een reden om excuses
aan te bieden? Waren de politiële ac
ties gerechtvaardigd, niet in de staats
rechtelijke maar de morele zin van dat
woord, en was desertie een morele
plicht of laf verraad? Volgens De
Widt bereikte de discussie een diepte
punt bij de vraag of 'oorlogsmisdaden
gepleegd mogen worden in een 'goede'
oorlog'."
Gelukkig raken we de valse twee
deling goed-fout langzamerhand
kwijt, aldus de burgemeester. "De
meeste mensen waren goed noch fout,
maar onmachtig, niet toegankelijk
voor de verschrikking en ook onver
schillig, zoals dat nu vaak het geval is
tegenover Bosnië, Tjetsjenië, Rwan
da, Burundi en Koerdistan. "Ons wa
pen tegen de honger in de wereld is
een girobiljet. Wij zien alles met onze
genotmiddelen onder handbereik."
Aansporing
De vierde mei moet een aansporing
blijven om herinneringen te ordenen
en met elkaar te delen, aldus de burge
meester, om ons op het verleden te be
zinnen, om ons de vraag te stellen naar
de rechtvaardigheid van onze kritiek
op anderen, om ons pijnlijk bewust te
zijn van onze onmacht en om ons en
elkaar de vraag te stellen wat we dan
wél kunnen doen. "Omdat er steeds
verleden bijkomt, omdat de herinne
ring bijkleurt door nieuwe gebeurte
nissen, blijft dit nodig, ook als 'de oor
log' zeventig of honderd jaar voorbij
Na de burgemeester sprak ook ds. J.W.
Huisman, voorzitter van de Raad van
Kerken. Herdenken is volgens hem
vooral voorbehouden aan de nabe
staanden van de slachtoffers, maar
ook een plicht van komende genera
ties. Met een verwijzing naar
Nobelprijswinnaar Elie Wiesel, die na
teruggekeerd te zijn uit het
vernietigingskamp getuigenis aflegde
van de feiten en gebeurtenissen, opdat
de doden niet in de vergetelheid zou
den raken. "Want achter elk feit en
elke gebeurtenis staan nog steeds ge
zichten van mensen, gemarteld, ge
dood, gefusilleerd, vergast; gewone
mensen: mannen, vrouwen, kinderen;
joden, zigeuners, homosexuelen, ge
handicapten, militairen, koeriersters,
verzetsmensen. En daarachter anderen
die niet willen en kunnen vergeten,
omdat wonden nauwelijks sluiten en
omdat nieuwe onrecht zich steeds op
nieuw openbaart."
Emoties
Volgens ds. Huisman kunnen de hef
tige emoties van pijn, verdriet, woede,
opstandigheid en schuld niet devalue
ren, ook niet na vijftig jaar. "Waar ze
in oprechtheid en medeleven worden
gedeeld geschiedt iets van vrede en
veiligheid. De emoties houden niet
alleen de gedachtenis levend, maar
zijn tevens een appél op onze keuzes
nu en onze verantwoordelijkheden
morgea Want het kwaad marcheert
nog verder op de maat van wreedheid,
oorlog en dictatuur. Concentratiekam
pen zijn geen verleden tijd, fascisme is
nog lang niet uitgestorven, eng natio
nalisme steekt de kop weer op. We ge
denken in dankbaarheid en respect
hen voor wie de gewetensvraag 'dit is
slecht en dat is goed' de hoogste prijs
heeft betekend, het offer van hun le
ven. We hopen dat ooit, zoals in de
Psalmen staat, gerechtigheid en vrede
elkaar kussen en dat God zich ont
fermt over allen die de wonden van
het verleden met zich meedragen."
De viering werd omlijst met fluitspel,
poëzie en koorzang en besloten met
het Wilhelmus, waarna de honderden
aanwezigen zich in een stille tocht
naar het monument begaven. Daar
waren op dat moment al enige honder
den Soesters verzameld, die na de tra
ditionele zang van Apollo en de twee
minuten stilte getuigen waren van de
kranslegging door de burgemeester,
en vertegenwoordiger van het verzet,
het Oranje Comité en de scholieren
van het Griftland College, evenals de
aanwezige Polen. Aan het défilé langs
het monument werd opnieuw deelge
nomen door vele honderden, van wie
de meesten ook bloemen legden.
De gemeente Soest heeft honderd gul
den bijgedragen voor het oprichten
van een nationaal monument in het
Vondelpark. Daarmee is het college
tegemoet gekomen aan het verzoek
van de Stichting Nationaal Dachau-
Monument. Die heeft alle gemeenten
in Nederland aangeschreven en ge
vraagd honderd gulden bij te dragen.
Als alle gemeentebesturen gehoor ge
ven aan dat verzoek, is het financiële
plaatje rond en kan in het Vondelpark
een nationaal Dachau-Monument
worden opgericht.
Het Monument is ontworpen door
beeldend kunstenaar Niek Kemps die
is begeleid door de Werkgroep Kunst
Oude Stad. Hij ontwierp een tijdloos
monument, een 60 meter lange gang
van 2,5 meter breed, opgebouwd uit
twee groene muren van taxus en een
blauwstenen vloer met 350 (geselec
teerde) namen van concentratiekam
pen.
De totale kosten zijn geraamd op
475.000 gulden. De eerste gift was
overigens van prins Bernhard.
In verband met de bouw van een aan
tal nieuwe woningen nabij de Gallen
kamp Pelsweg vinden in de periode 11
tot en met 18 mei in die straat
rioleringswerkzaamheden plaats. Op
sommige momenten kan het verkeer
hier wat hinder van ondervinden. De
aanwonenden blijven gewoon bereik
baar.
Burgemeester De Widt, geassisteerd
door twee vertegenwoordigers van de
Eemgeuzen, onderweg naar de krans
legging.
Foto: Goos van der Wilt.
Het lijstje van negen Soesters die ter
gelegenheid van Koninginnedag een
koninklijke onderscheiding hebben
gekregen, vereist nog een belangrijke
aanvulling. Ook onze plaatsgenoot
mr. G.B. Spruit, die in Soest o.m. be
kend is door zijn functie als onafhan
kelijk voorzitter van de commissie
voor de bezwaarschriften van de ge
meenteraad, behoort tot de
gelauwerden. Hij werd benoemd tot
Officier in de orde van Oranje Nassau.
De versierselen werden hem uitge
reikt door burgemeester Opstelten van
de gemeente Utrecht. Spruit is daar
werkzaam als directeur van de
bestuursdienst.
Donderdag op de markt.
Na een gezellig avondje barbecuen
besloten bewoners van de
Smitsweg zondag naar de Eng te
gaan om naar het vuurwerk te kij
ken. Bijna hadden ze thuis ook
vuurwerk gehad.
Voordat ze hun woning verlieten,
plaatsten ze de barbecue bij de
voordeur. Die vatte later vlam. Het
is aan een buurman te danken dat
de brand niet de gehele woning in
de as legde. Hij ontdekte dat er
rook onder de voordeur vandaan
kwam en alarmeerde de brandweer.
Die bluste het vuur en schat de
schade op 15.000 gulden.
Op zondag 14 mei
bezwijkt Hij met plezier.
Natuurlijk
laanstraat 67
baarn
02154-15588
De gemeente presenteert op maan
dag 15 mei het plan voor verbete
ring van de woonomgeving van de
wijk De Engh. Het plan bevat on
der meer voorstellen voor het uit
breiden van sport- en spel-
voorzieningen in die wijk. Daar
naast worden op verschillende
plaatsen extra banken geplaatst.
Onder de wijk De Engh wordt ver
staan het gebied dat begrensd wordt
door de Molenstraat, Alb. Cuyplaan,
Dalweg en Spoorlijn plus de flats tus
sen de Dalweg en Talmalaan. Bewo
ners van de wijk kunnen het plan in
zien in het buurthuis De Engh aan de
Albert Cuyplaan. Dat kan op 15 mei
van 14.00 tot 16.00 uur en van 20.00
tot 21.00 uur. Vertegenwoordigers van
de gemeente zijn aanwezig om de
reakties aan te horen.
Het plan vloeit voort uit het project
'wijkbeheer' dat de gemeente dit jaar
in De Engh gaat uitvoeren. In het ka
der daarvan zijn diverse gesprekken
gevoerd met bewoners, jongeren, de
woningbouwvereniging, huismeesters
en andere instanties. Daaruit bleek dat
er vooral behoefte was aan uitbreiding
van de speelvoorzieningen.
Naar aanleiding van de
inspraakreakties wordt het plan - voor
zover noodzakelijk - bijgesteld. De
gemeente streeft ernaar de voorzienin
gen nog voor de zomervakantie te rea
liseren.
MOEDERDAG
Dutch Swing College Band
Swinging Favourites
MOEDERDAG
O/» 5 mei 1945 werd
de DSC-Band opgericht. Op deze
jubileum CD spelen zij santen niet
DeepRiver Quartet, Rosenberg trio, Pint Jacobs
Louis van Dijk hits als Don 't fettce me in,
Bei tnir bist du sclion, SentinientalJourttey e.v.a. aaq r
voor moederw M
CD - CD-i - CD-ROM - KOOPVIDEO
Steenhoffstraat 13a-15 - Soest - Telefoon 02155-12132
snelle^""9' 03®
1 ,n afdruk-
1 Bii ontwikkelen van
KODAK GOLD i
24 opnamen
i Per film
MINOLTA PANORAMA 28
Volledige automatische compactcamera
28-70 mm groothoek objectief
Met datumachterwand
Van 699,-
voor
ZUIDPROMENADE 15 "HARTJE ZUID", SOEST TEL. 02155 -1 28 74 Aanbiedingen geldig zolang dl
Ruim een etmaal is begin deze
week een flatwoning aan de Varen
straat gekraakt geweest door een
gezin. Na overleg met eigenaar de
Woningstichting Soest (WS) en de
politie besloten de krakers
maandagmiddag de flat te verla
ten.
Volgens directeur J. van der Moolen
van WS zagen ze in dat het geen zin
had langer te blijven. Hoewel de offi
ciële bewoners met de noorderzon wa
ren vertrokken, was er nog een geldig
huurcontract aanwezig. In juridische
zin was er daarom geen sprake van
een leegstaande woning en dus had de
WS stappen kunnen ondernemen om
de krakers te laten verwijderen en de
woning te ontruimen.
Enige tijd geleden was de politie door
de vrouw uit het gezin gebeld. Ze ver
telde dat ze een woning zou gaan kra
ken. Omdat ze niet bekend maakte
wanneer en waar kon de politie geen
actie ondernemen. Maandagmorgen
belde de vrouw weer naar de politie
om mee te delen dat ze met haar ge
zinsleden een woning aan de Varen
straat had gekraakt. Buiten waren al
spandoeken opgehangen om de aan
dacht te trekken.
Vermoedelijk was het hen om die aan
dacht te doen. De vrouw vertelde dat
ze al sinds 1984 staat ingeschreven als
woningzoekende, maar nog steeds
geen woning toegewezen heeft gekre
gen. Dat lijkt directeur Van der
Moolen van WS ietwat sterk. "Als ze
al zolang staat ingeschreven, had ze
zeker al een aantal keren een woning
aangeboden hebben moeten krijgen."
Volgens Van der Moolen is de vrouw
niet meer dan één van de 6.500 men
sen die hebben gereageerd op de
woonbonnen van het nieuwe
toewijzingssysteem. Per jaar komen er
niet meer dan achthonderd woningen
vrij, dus de kans dat iemand een wo
ning krijgt aangeboden is slechts één-
op-acht. Daarbij komt nog eens dat in
woners van de zeven Eemlandse ge
meenten binnen deze regio de voor
keur krijgen. Het gezin komt uit
Utrecht.
Van der Moolen: "Ze hebben gepro
beerd een sociale indicatie te krijgen.
Daarmee krijg je voorrang. Maar hun
situatie was kennelijk niet zwaar ge
noeg
100
cm
Combi-trex ladder
van 279,- nu voor 199,-.
Te gebruiken als kamersteiger, vouw-
ladder en gewone ladder.
Verkrijgbaar bij
Sta op Altrex.
DOE HET ZELF CENTRUM
Weteringpad 1
3762 EN Soest
Tel. (02155) 1 62 28
De grootste specialist
"Vrijheid zit diep in de mensen,
ook de vrijheid om in het café te
gaan zitten als ze in de kerk ver
wacht worden." Dat betoogde de
Commissaris van de Koningin, jhr.
P.A.C. Beelaerts van Blokland, af
gelopen vrijdag tijdens zijn toe
spraak ter gelegenheid van de 50e
bevrijdingsdag in de afgeladen
Petrus en Pauluskerk. Daar werd
o.a. met enige tientallen schoolkin
deren een feestelijke viering gehou
den.
De bijeenkomst onder leiding van pas
tor Jan Houben leek niet erg op een
normale kerkdienst. Daarvoor zaten er
vermoedelijk ook te veel notoire on
gelovigen in de kerk, die echter van
Beelaerts genoeg stof tot overdenking
kregen aangereikt. Zijn "preek" zat
vol bijbelse wijsheden en verwijzin
gen, op een manier waarop de
Utrechtse "CdK" het patent lijkt te
hebben: voor de vuist weg en door
spekt met een ongelooflijke hoeveel
heid kwinkslagen en grappen, waar
door er van tijd tot tijd massale lach
salvo's door de kerk klonken.
Beelaerts sprong weliswaar van de
hak op de tak, maar bond zijn toehoor
ders in elk geval op het hart niet bij de
pakken neer te gaan zitten nu de helft
van de Nederlanders volgens modern
onderzoek "geestelijk moe" blijkt te
zijn, en de vrede en de vrijheid na te
jagen. Hij riep zijn gehoor zelfs op uit
aller mond de oude zegenwens tot el
kaar te spreken: "Sta in vrijheid en de
vrede zij in u."
Tevoren had hij zich vooral tot de
jeugd in de kerk gewend, o.m. met
herinneringen aan zijn eigen oorlogs
ervaringen. "Oorlog is zo absurd datje
het woord onmenselijk niet eens kunt
gebruiken. Vrijheid bestaat niet van
zelf, en voor je 't weet is het kapot."
Van de vrede van Jesaja (de tot ploeg
scharen omgesmede zwaarden) was
volgens Beelaerts nog maar weinig te
recht gekomen. "De wereld is ellendi
ger dan ooit..."
Dat in Nederland "alles geregeld" is
en dat iedereen zo vrij is als een vogel
in de lucht - "iedereen heeft een ijskast
vol en we kunnen tevreden achterover
leunen" - stond volgens hem in
schrille tegenstelling tot bijvoorbeeld
de dreiging die zich ook tegenwoordig
nog (of weer) tegen joodse gebouwen
en bezittingen richt. "Dat hou je toch
niet voor mogelijk?" aldus Beelaerts.
Wilde ezels
Hij constateerde "dat ook bij ons de
dingen nog niet helemaal in orde zijn"
en dat de vrijheid "sterke mensen"
vraagt, die soms - als de al evenzeer
bijbelse "wilde ezels" - maar beter niet
naar de ezeldrijver kunnen luisteren.
Via bijbelse figuren als Paulus, de
Barmhartige Samaritaan en Job-in-
vrije-vertaling ("Is het door ons in
zicht dat de vogels vliegen?, dat is
wereldliteratuur") kwam Beelaerts
tenslotte uit bij de duiven, die na de
dienst op het Kerkplein de vrijheid
kregen. Daarvoor had ook ds. Huis
man, voorzitter van de Raad van Ker
ken, een gesprek aangeknoopt met de
Op het Kerkplein kozen de duiven -
vredessymbool bij uitstek - na de vie
ring de vrijheid.
Foto: Goos van der Wilt.
ca. vijftig kinderen, die de scholen
vertegenwoordigden waar in de afge
lopen weken de "kunstwerken" zijn
gemaakt die nu in de kerk te bewonde
ren waren en daarna nog in het mu
seum Oud Soest, schuin aan de over
kant.
De viering sprak de aanwezigen in het
algemeen bijzonder aan. Beelaerts'
aanstekelijke verhaal, de koorzang en
de feestelijke entourage maakten de
bijeenkomst misschien wel het hoog
tepunt van de bevrijdingsviering in
Soest, die op ander terreinen volgens
velen "qua inhoud" nogal tegenviel.
Bloemen
Voor en na de bijeenkomst was er ge
legenheid voor de bezoekers om een
"persoonlijke" bloem te kopen, die de
Vrouwen voor Vrede later die dag gin
gen aanbieden bij het wijkcentrum aan
de Smitsweg. Daar werd 's middags
een multicultureel bevrijdingsfeest
gehouden met de Soester vluchtelin
gen en asielzoekers. Alle bloemen -
zo'n 200 - kregen die bestemming.
Wat de kopers ervoor gaven bleek uit
eindelijk zelfs nog zo'n 300 gulden
extra op te leveren, dat Vrouwen voor
Vrede met plezier afstonden aan de
stichting Vluchtelingenwerk Soest.
Wat die ermee gaat doen is nog niet
bekend.
