Rol Milieu Educatief Centrum
Kwekerij steeds belangrijker
Streven naar milieu-educatie
door de docenten zelf
Dit schooljaar komen er 3.500
schoolkinderen op bezoek
Actief op gebied natuur en milieu
Milieu Educatief Centrum
is ook beschikbaar voor
particuliere organisaties
Op 'De Kwekerij'
In november begin
met activiteiten
voor volwassenen
WOENSDAG 18 OKTOBER 1995
OP 'T HOOGT
PAGINA 4
Mens zet de natuur
naar zijn hand,
maar de grenzen
zijn overschreden
"Waar we naar toe willen -en die
stap hebben we al voorzichtig gezet-
is dat milieu-educatie door de leer
krachten zelf wordt gegeven. Op
sommige scholen gebeurt dat ook
al, maar nog steeds incidenteel. Het
mooiste zou zijn als het een vast on
derdeel van het lesprogramma zou
worden. Niet langer van: we gaan
even naar 'De Kwekerij" en als we
daar geweest zijn, hebben we aan
milieu-educatie gedaan".
Bewondering voor een dapper meisje dat zomaar een slak over haar hand laat kruipen, afkomstig uit de slakken-
bak op het Milieu Educatief Centrum 'De Kwekerij'.
In de vijf jaar dat het Milieu Educatief Centrum De Kwekerij aan de
Molenstraat 157 bestaat, is het inderdaad het centrum van natuur- en mi
lieu-activiteiten geworden dat degenen die het destijds hebben opgezet
voor ogen stond. De activiteiten van toen zijn nauwelijks nog te vergelijken
met die van tegenwoordig. Daaruit blijkt dat het centrum op de juiste ma
nier heeft ingespeeld op de groeiende behoefte van het publiek, jong en
oud, aan voorlichting over en activiteiten op het gebied van natuur- en mi
lieu-educatie en -bescherming. Het centrum speelt daarin nu een belang
rijke rol.
Het is dus alweer vijf jaar geleden
dat de gemeente Soest met natuur-
en milieu-educatie begon als onder
deel van milieubeheer. Coördinator
Dick Neuteboom vertelt: "Toen kre
gen we de beschikking over het les
lokaal in het gebouw van de ge
meentelijke plantsoenendienst, later
Groen en Milieu, aan de Molen
straat. We hebben de educatieve
ruimte 'De Kwekerij' genoemd om
dat er vroeger planten e.d. voor het
openbaar groen werden gekweekt,
en nu milieubewuste mensen. De
ruimte waarover we konden be
schikken, was op den duur niet
meer voldoende. Nu de gewenste
uitbreiding er is gekomen, hebben
we veel meer mogelijkheden. De
uitbreiding was noodzakelijk omdat
het programma dat wij voor de
scholen in de aanbieding hebben er
blijkbaar zo goed uit ziet en telkens
zodanig aanslaat dat er sprake is van
een continue groei in het aantal leer
lingen dat 'De Kwekerij' bezoekt.
Dit schooljaar zijn het er ongeveer
3.500".
Programmaboekje
i>o«t doe»
Want
tri| jezelf
noemen, maar dat is het natuurlijk
niet alleen. De straat is ook hun
leefomgeving. Ook daar komen ze
dingen tegen waarover ze zich zul
len verbazen. We gaan niet alles ge
lijk verklaren, het gaat er om inte
resse te kweken. Dat doen we hier
bijvoorbeeld in de vorm van een
kabouterpad voor de kleuters. Ka
bouters zijn voor hen nog realistisch.
Langs dat pad staan houten
kabouterpoppen die de kinderen de
weg wijzen. Om hun nek hangen de
opdrachten die per seizoen verschil
len. Dus de kabouter vertelt als het
ware wat de kinderen doen moeten.
De reacties zijn altijd heel leuk".
Voor de groepen 3 en 4 is het thema
'verkenning'. Neuteboom: "Je stuurt
ze op verkenning uit en je geeft de
kinderen min of meer al een op-
drachtje mee. Het is niet meer toe
val waar ze tegenaan lopen. Wij vra
gen bijvoorbeeld: zoek dat en dat
eens op".
'Ontdekking en formulering' is het
thema voor groep 5 en 6, en in laat
ste stadium gaan groep 7 en 8 on
derzoeken en verldaren.
Inloopmiddag
Het programma is inmiddels begon
nen, na een inloopmiddag voor de
leerkrachten, die eerst een kijkje in
het centrum hebben kunnen nemen.
"Daardoor hebben ze zich een goed
beeld kunnen vormen van wat hier
allemaal kan. Op grond hiervan
hebben ze zich kunnen aanmelden
en het is verheugend dat alle scho
len dat hebben gedaan", zegt Neute
boom. De activiteiten 'lopen' tot het
eind van het schooljaar. Dat bete
kent dat tot en met juli 1996 niet
minder dan 3.500 kinderen zich op
'De Kwekerij' zullen vermaken. Dat
ze op een speelse manier worden
ingewijd in de geheimen van de na
tuur en het milieu is de verdienste
van met name Evert de Kruijf, mi
lieu-medewerker. Hij ontvangt de
groepen en verzorgt de uitvoering.
Neuteboom is de coördinator van
de activiteiten; hij houdt zich verder
vooral bezig met beleidsmatige kant
van het centrum.
Er is een overzichtelijk programma
boekje uitgegeven waarin tal van
kant en klare activiteiten zijn opge
nomen.
Dick Neuteboom, coördinator van
het Milieu Educatief Centrum 'De
Kwekerij', is daarom dit jaar begon
nen met workshops voor docenten.
"Zij gaan met een bepaald thema
aan de slag. Er is bijvoorbeeld een
leskist met allerlei materialen die op
het weer betrekking hebben, zoals
voor het meten van de windrichting
en het opwekken van energie. Van
daag staat de workshop op het pro
gramma met als thema 'de grond
onder je voeten', en voor woensdag
middag 14 december één over astro
nomie".
Neuteboom beseft dat de docenten
er wel iets voor over moeten hebben
om de workshops te volgen, want
dat moet natuurlijk in hun vrije tijd.
Maar ze zullen er plezier aan bele
ven, voorspelt hij, en straks zullen ze
met evenveel plezier hun kennis op
de leerlingen kunnen overbrengen.
Het centrum ondersteunt hen daar
bij zoveel mogelijk met kant en
klaar lesmateriaal. Dat kunnen de
docenten lenen om op school te ge
bruiken, maar ze kunnen natuurlijk
ook met de kinderen naar 'De Kwe
kerij' komen. 1
Behalve kisten met verschillend les
materiaal, kunnen de docenten bij
het centrum opdrachten vragen die
ze de kinderen kunnen laten uitvoe
ren, of een nieuwsbrief afhalen die
voldoende gegevens bevat om daar
mee aan de slag te gaan. "De les
kisten zijn echt heel duur. Geen
school zal die aanschaffen, maar ze
willen er wel graag mee werken.
Wat is er 'dan mooier dat er op een
plek voor heel Soest zo'n kist staat?
Hetzelfde geldt eigenlijk voor de
ruimte. We willen die zö inrichten,
dat een schoolgroep hier gewoon
naar toe kan komen als de docent
liever hier les geeft. Alles staat klaar,
hij kan er zo mee aan de gang".
De tuin bij 'De Kwekerij' leent zich
volgens Neuteboom perfect voor ac
tiviteiten in de buitenlucht. "Als de
schoolomgeving daar niet echt voor
geschikt is, kunnen de kinderen be
ter hier naar toe komen. We hebben
hier bijvoorbeeld een klein meteo-
station, maar er zijn natuurlijk veel
meer mogelijkheden. Het moet nog
groeien dat de scholen hier naar toe
komen en zelf aan de slag gaan,
maar we hebben er alle vertrouwen
in dat dit gaat gebeuren", zegt
Neuteboom.
De tentoonstelling 'Veranderend
landschap, verdwenen landschap
pen', die van 14 november tot en
met 21 december in het Milieu
Educatief Centrum 'De Kwekerij'
aan de Molenstraat 157 wordt ge
houden, is opgezet in het kader van
de educatieve samenwerking in het
Gewest Eemland.
In het gewest gaan drie landschap
pen in elkaar over: de Utrechtse
Heuvelrug, de Gelderse Vallei en de
Eemvallei. Hoewel zij onderling
sterk verschillen, danken zij hun
vorm en uiterlijk aan dezelfde in
vloeden. Deze waren of zijn: het kli
maat, zoals temperatuur en wind;
water in de vorm van ijs, stromend
water, zee, regen en ondiepe meren;
de planten- en dierenwereld, en de
mens.
In de loop van zo'n 150.000 jaar
hebben klimaat, begroeiing, dieren
en mens in steeds andere combina
ties bepaald hoe het landschap er
uitzag. Lange tijd waren het combi
naties waarin de natuur overheerste.
De laatste duizend jaar, vanaf de
middeleeuwen, bepaalde de mens
het uiterlijk van het landschap, maar
stelde de natuur de grenzen. Vanaf
1950 zet de mens de natuur naar
zijn hand, maar het is duidelijk dat
de grenzen zijn overschreden. De
tentoonstelling geeft hier voorbeel
den van.
De tentoonstelling is te bezichtigen
van 14 oktober tot en met 21 de
cember, elke dinsdag-, woensdag
en donderdagmiddag van 13 tot
16.30 uur en op zondag 19 en 26
november van 14 tot 16 uur.
Op vrijdag 10 november 's middags
om half vier verricht wethouder R.
van Logtenstein (van o.a. milieu) de
opening van het vernieuwde en uit
gebreide Milieu Educatief Centrum
(MEC) 'De Kwekerij' aan de
Molenstraat 157. 'De Kwekerij' is
elke dinsdag-, woensdag- en don
derdagmiddag van 13 tot 16 uur
open voor publiek.
Bezoekers kunnen er onder meer
terecht in de overzichtelijke biblio
theek met tijdschriften, naslagwer
ken en documentatie- en lesmate
riaal en aan de informatiedesk.
Nu het MEC de beschikking heeft
gekregen over meer ruimte, is het
mogelijk dat voortaan ook particu
liere organisaties die zich op het ge
bied van natuur en milieu bewegen
van het gebouw gebruik maken. Zó
hebben de vereniging Groei en
Bloei en het Instituut voor Natuur
beschermingseducatie (IVN) er re
gelmatig hun bijeenkomsten. Ook
andere vergelijkbare organisaties die
vergaderruimte zoeken, kunnen hier
eventueel terecht. Daarvoor kunnen
ze contact opnemen met milieu
coördinator Dick Neuteboom van
hét MEC, tel. (035) 60.22530.
Colenso
Het gebouw 'De Kwekerij' werd
destijds in de vprm van een boerde
rij gebouwd, toen de gemeentelijke
plantsoenendienst (zoals Groen en
Milieu destijds heette) uit Colenso
aan de Vredehofstraat moest ver
huizen in verband met woningbouw.
In Colenso werd onder meer plant-
materiaal voor de plantsoenen op
gekweekt. Daar is men overigens
jaren geleden van afgestapt. Wat op
'De Kwekerij' aan de Molenstraat
nog wel gebeurt, is het zogeheten
zwellen, maar ook daar stapt men
van af.
In de loop der jaren is het oorspron
kelijke gebouw aanzienlijk uitge
breid als gevolg van de toenemende
taken van de afdeling Groen en
Milieu. Nu zijn hier bijvoorbeeld
ook de ploegen wijkbeheer onder
gebracht. Het grootste deel van het
oorspronkelijke gebouw is nu in ge
bruik ten behoeve van de toene
mende vraag naar natuur- en mi
lieu-educatie. Aanvankelijk was de
ruimte een stuk kleiner, maar mi
lieu-coördinator Dick Neuteboom
en de andere medewerkers konden
hier nauwelijks nog uit de voeten
door de groeiende belangstelling
voor het onderwerp. Daarom is de
ruimte die het MEC ter beschikking
had, aanzienlijk uitgebreid. Eén van
de voordelen hiervan is dat voor
taan tentoonstellingen permanent
ingericht kunnen blijven en niet tel
kens als er een gezelschap komt ge
heel of gedeeltelijk moeten worden
afgebroken of verplaatst zoals tot
voor kort het geval was.
De scholen hebbenjiet programma
boekje voor het lopende seizoen
voor de vakantie ontvangen. Alle
scholen hebben ingeschreven voor
deelname aan één of meer van de
activiteiten die hierin worden aange
boden. "Onze bedoeling is dat we
voor elke groep iets organiseren, van
de kleuterbouw tot de bovenbouw
van de basisscholen. Dat hebben we
nu bereikt. Vijf jaar geleden kregen
we natuurlijk nog niet zoveel kinde
ren op bezoek. Dat kwam doordat
we toen nog niet voor alle groepen
iets hadden. Je kunt natuurlijk niet
als je pas begint meteen een com
pleet programma in elkaar zetten.
Nu kunnen we wèl de hele basis
school iets aanbieden, van groep 1
tot 8".
Hoe het onderscheid in activiteiten
wordt gemaakt? Neuteboom: "Voor
groep 1 en 2 die hier komen, beper
ken we de activiteiten tot een soort
ontmoeting. Een 'ontmoeting' met
gewone dingen uit hun leef
omgeving. Dat mag je de natuur
3
Evert de Kruijf temidden van groep 1 van een bezoekende schoolvertelt de kleintjes wetenswaardigheden over natuur en milieu.
4. i t
Vijf jaar geleden opende het Milieu Educatief Centrum (MEC) De
Kwekerij' zijn deuren. Sindsdien hebben duizenden schoHeren ken
nis kunnen maken met allerlei facetten van natuur en milieu. Omdat
dit ook interessant is voor niet-scholieren, worden met ingang van
november ook activiteiten georganiseerd voor alle andere geïnteres
seerde inwoners van Soest. Deze mogelijkheid doet zich voor omdat
op vrijdag 10 november aan de Molenstraat 157 een geheel nieuw
MEC geopend, dat veel meer faciliteiten biedt, dus voortaan ook voor
volwassenen. Inde gemeentelijke voorlichtingskrant Op 't Hoogt zal
maandelijks een actueel overzicht van de activiteiten te vinden zijn.
Het programma voor het komende seizoen ziet er als volgt uit:
Tentoonstelling 'Veranderend landschap, verdwenen landschappen'
van 14 november tot 21 december;
dinsdag, woensdag en donderdag van 13 tot 16.30 uur
zondag 19 en 26 november van 14 tot 16 uur.
Rondom Soest gaan die landschappen in elkaar over: de Utrechtse
Heuvelrug, de Gelderse Vallei en de Eemvallei. De tentoonstelling
laat zien hoe zij zijn ontstaan. Bovendien wordt duidelijk gemaakt
welke invloeden klimaat, planten, dieren en mensen op deze land
schappen hebben gehad.
De groene leef- en woonomgeving in Soest.
Lezing door Arie Koster, auteur van 'De groene omgeving'.
donderdag 23 november 20 uur.
In zijn boeken schetst Arie Koster het belang van natuur in en om
de stad, en van ecologisch groenbeheer. Aan de hand van dia's wor
den'inspirerende voorbeelden gegeven voor zowel groenbeheerders
als tuinbezitters. In zijn verhaal zal de Soester situatie volop aandacht
krijgen. Arie Koster houdt zijn lezingen in het kader van het Euro
pees Natuurbeschermingsjaar.
De geologische geschiedenis van Soest.
Lezing door Henk Gerth.
dinsdag 12 december, 20 uur.
Amateur-geoloog en medewerker van het Museum Oud-Soest Henk
Gerth zal wat dieper ingaan op het ontstaan van Nederland in het
algemeen en Soest in het bijzonder. Dit naar aanleiding van de in het
Milieu Educatief Centrum opgestelde tentoonstelling over landschap
pen.
1996
Inloopavond Afvalpreventie, verzorgd door Netwerk Natuur- en
Milieuvoorlichters Utrecht;
dinsdag 23 januari 20 uur.
Hoeveel afval produceren we in Soest met z'n allen en waar gaat dat
allemaal naar toe? Nog belangrijker is: hoe kunnen we deze hoeveel
heid verminderen? Dit seizoen worden er drie bijeenkomsten over
afval gehouden, met elke avond een ander thema.
Bomenfietstocht.
Onder begeleiding langs belangrijke Soester bomen;
zaterdag 30 maart, 10 uur.
In juni 1995 verscheen de brochure 'Bomenroute gemeente Soest'.
Deze fietsroute gaat van Soest naar Soesterberg en is 30 kilometer
lang. Onderweg krijgt u informatie over bomensoorten, hun eigen
schappen en historie.
Zij die aan de fietstocht willen deelnemen, kunnen zich vóór 22 maart
aanmelden via telefoonnummer (035) 6022530.
Inloopavond Afvalpreventie, verzorgd door Netwerk Natuur- en
Milieuvoorlichters Utrecht,
dinsdag 16 april, 20 uur.
Wandelen over de Eng.
Onder begeleiding over Eng en Brink,
zaterdag 20 april, 10 uur;
zondag 28 april, 14.30 uur.
Naast een bomenfietsroute verscheen in de zomer van 1995 ook het
boekje 'Over Eng en Brink'. Een wandelroute van 7 kilometer over
de Zuidereng en de historische langgerekte Brink. Tijdens de wan
deling krijgt u informatie over de historie van de agrarische neder
zetting Soest en het planten- en dierenleven. Deelnemers moeten zich
vóór 13 april aanmelden via telefoonnummer (035) 6022530.
Leven als een Indiaan.
Kleine tentoonstelling over natuurvolken in Noord-Amerika, van 6
tot en met 23 mei;
elke woensdagmiddag van 13 tot 16.30 uur.
Aan de hand van voorwerpen, foto's en filmbeelden wordt het één
en ander verteld over het leven van de Indianen uit Noord-Amerika.
Lezing over de Lakota Indianen.
Verzorgd door de Lakota-stichting Nederland;
dinsdag 14 mei, 20 uur.
Moeder Aarde speelt een belangrijke rol in het leven van de Lakota-
indianen. Op welke wijze de natuur in het leven van de Indianen is
geïntegreerd, wordt verteld door mensen die bij deze Indianen op
bezoek zijn geweest.
Inloopavond Afvalpreventie.
Verzorgd door Netwerk Natuur- en Milieuvoorlichters Utrecht,
dinsdag 20 juni, 20 uur.
Gebruik door derden.
Het MEC 'De Kwekerij' wordt in de avonduren gebruikt door plaat
selijke natuur- en milieuverenigingen zoals het Instituut voor
Natuurbeschermingseducatie Eemland en Groei en Bloei Soest. Zij
die interesse hebben voor deze verenigingen of natuur- en milieu
verenigingen die op zoek zijn naar ruimte, kunnen hiervoor contact
opnemen met het Milieu Educatief Centrum.
Milieubibliotheek.
In de bibliotheek van het Milieu Educatief Centrum staan diverse
boeken over natuur en milieu. Ook zijn er tal van jaargangen van ver
schillende milieutijdschriften te vinden. In de bibliotheek is een ruime
sortering les- en activiteitenmaterialen te vinden.
Vragen.
Met vragen over zaken die met natuur en milieu te maken hebben,
kunt u op het Milieu Educatief Centrum terecht tijdens de openings
tijden. In veel gevallen zullen uw vragen direct beantwoord worden.
In de andere gevallen wordt u na nader onderzoek op de hoogte ge
steld.
Milieu Educatief Centrum 'De Kwekerij', Molenstraat 157, Soest, te
lefoon (035) 6022530 is geopend dinsdag, woensdag en donderdag
van 13 tot 16.30 uur, en uiteraard bij activiteiten op de in deze agenda
genoemde dagen en tijden.
