De historie van de krant
Een krant waarin iets van 'de Soester ziel'
doorklinkt en zichtbaar wordt
furant
aan
fan:
Voorpaginanieuws
AR CD
64-bit spellen en
e.d.)
ze speciale
ike cd-roms
6012340
Aanvankelijk werd de krant let
ter voor letter met de hand gezet.
'Opaatje' Wereldsma wist er alles
EPARATIES VAN
ACHINES VOOR
OE-HET-ZELVER
itstoppers -
g-afstomers -
nachines - etc.
-17.00 UUR
vKANTIE
4 Soest
Vorige week hebben de abonnees de laatste edi
tie - nummer 52 - van de 75e jaargang van de
Soester Courant ontvangen. En deze week is het
eerste nummer van de 76e jaargang verschenen.
Het betekent dat we intussen de driekwart eeuw
hebben vol gemaakt: vijfenzeventig jaar, waarin
de Soester Courant vrijwel onafgebroken - behal
ve tijdens het grootste deel van de bezettingsja
ren - het plaatselijke nieuws wekelijks (soms zelf
twee- of driemaal per week) bij de lezers thuis
bracht.
De vijfenzeventig jaren die achter ons liggen vor
men een periode waarin ongelooflijk veel veran
derd is. De wereld maakte onvoorstelbare ont
wikkelingen door, en dat gold evenzeer voor Ne
derland en zelfs voor Soest, dat in enkele decen
nia uitgroeide van een ietwat suffig boerendorp
met slechts enkele duizenden inwoners tot een
levendige, middelgrote stad - volgens velen des
ondanks met dorpse trekjes - waarin industrie,
handel en dienstverlening intussen de bestaan
smiddelen verschaffen aan een groot deel van de
meer dan 43.000 Soesters, terwijl vele anderen
in hun broodwinning voorzien door werk in om
liggende steden.
De Soester Courant verscheen voor het eerst op
24 augustus 1922. Het waren de verwarde jaren
van kort na de Eerste Wereldoorlog, waarin het
neutrale Nederland weliswaar buitenspel was ge
bleven, maar ook onvermijdelijk werd meege
sleurd in de internationale crisis die erop volgde
en die de voorbode was van de Tweede Wereld
oorlog, die Nederland niet voorbij zou gaan.
Ook Soest betaalde zijn tol aan de oorlog en van
af 1941 werd de Soester Courant - als een van de
eerste Nederlandse bladen - getroffen door een
verschijningsverbod. Daarna brachten de weder
opbouw en het economisch herstel Nederland
tot bloei, waarvan uiteraard ook Soest de vruch
ten plukte. De Soester Courant groeide, zodra de
papierschaarste voorbij was, uit tot het toonaan
gevende nieuwsblad voor heel Soest en dat is al
die jaren daarna zo gebleven..
Later kwam de Intertype. Via
een druk op een toets viel het ge
wenste matrijsje op de juiste plaats
in de regel.
De compugraphic was de eerste
fotografische zetmachine bij Uitge
verij Smit bv. Tegenwoordig wordt
met Desk Top Publishing gewerkt.
|We schreven het al: 24 augustus
1922 was de geboortedag van de
jSoester Courant. Een paar jaar
idaarvoor, in december 1919, was
'rukkerij Smit opgericht door de
in Arnhem geboren GJ. Smit -
"ijs voor intimi - en het lijdt geen
ijfel dat hij van meet af aan ook
le uitgave van een eigen weekblad
oor ogen had. Hij begon destijds
op 28-jarige leeftijd - in een
>andje aan de Van Weedestraat
et een boekhandel annex druk-
erij van zeer bescheiden omvang,
r moet overigens ook daarvóór
rel een "Soester Courant" in
ioest hebben bestaan. Volgens de
>verlevering was dat een uitgave
an boekhandel Van der Kolk, die
;evestigd was in het pand waar nu
og het Albert Heijn-filiaal aan de
ran Weedestraat staat. Over die
ant is verder weinig of niets be-
:end; maar wellicht was ze ten tij-
le van de oprichting van Smit's
loester Courant al geruime tijd
opgeheven. Al tijdens de Eerste
Wereldoorlog - waarin hij volgens
de overlevering als dienstplichtig
officier van de administratie on
der de wapenen was geroepen -
was bij Smit het plan voor zijn
onderneming gerijpt. In de jaren
daarvoor had hij de nodige erva
ring opgedaan in het grafisch be
drijf, maar als ondernemer pur
sang wilde Smit echter liever zijn
éigen bedrijf, en de kans daartoe
werd hem in Soest geboden.
Aan de Van Weedestraat - ook
toen al de drukste straat van
Soest - stonden in die tijd diver
se huizen met een tuin aan de
voorzijde. Toen het onmogelijk
bleek een bestaand pand te vin
den besloot Smit een houten ge
bouwtje neer te zetten in de tuin
van de woning van de familie Van
Herwaarden, aan de kant van de
straat waar nu o.a. Blokker ge
vestigd is. Smit was een zaken-
man: Het houten bouwsel - niet
groter dan 5x5 meter - werd in
Duitsland besteld, waar de mate
rialen door de gierende inflatie
tegen een uiterst voordelige prijs
konden worden aangeschaft.
Al gauw bleek het gebouwtje -
destijds bekend als "Ons Boeken-
huisje" - te klein en Smit verhuis
de naar de overkant van de Van
Weedestraat, nummer 15 (nu on
geveer waar Foto Swager geves
tigd is), dat de eigenaar hem te
huur aanbood. Het boekenhuisje
werd "Ons Boekenhuis" - wat al
heel wat volwassener klonk - en
de drukkerij werd ondergebracht
in het houten gebouw in (alweer)
de tuin. Dat moet ongeveer in het
begin van 1922 zijn geweest, want
al een paar maanden later zag de
eerste Soester Courant het licht:
de realisering van wat gerust de
hartenwens mag heten van "opa
Smit", zoals hij in latere jaren
door familie en medewerkers werd
genoemd.
Nummer 4
Die eerste Soester Courant is ner
gens meer te vinden, helaas. Het
oudste (en verminkte) exemplaar
van de krant dat zich in het archief
bevindt is van september 1922, en
dat was al nummer 4! "De Soes
ter Courant, nieuws- en adverten
tieblad voor Soest en omstreken",
luidde de kop. Het blad werd op
zaterdag gratis en huis-aan-huis
verspreid in Soestdijk, Soest,
Soesterberg (ook toen al!) en om
geving.
Ongetwijfeld zal G.J. Smit zijn vi
sie op het weekblad dat hem voor
ogen stond in dat eerste nummer
aan de lezers hebben meegegeven.
We kunnen er, zoveel jaren later,
slechts naar gissen wat hij toen
schreef. Maar het is wel zeker dat
hij de krant een belangrijke plaats
toedacht in de verzorging van het
plaatselijk nieuws, en ook de mid
denstand ruim de gelegenheid gaf
haar diensten aan de bevolking
aan te bieden.
Feit is dat de drukkerij en de krant
algauw zoveel van zijn aandacht
opeisten dat de boekhandel moest
worden afgestoten. Niet lang daar
na verhuisde de firma naar de Van
Weedestraat 35, waar de villa
"Buitenzorg" (ongeveer waar nu
de eerste vrije huizen van de Dil
lenburglaan staan) werd betrok
ken. "Buitenzorg" werd gekocht
van de kunstschilder Strakkee, die
Lees verderpag. 7
Met de 'Augsburger' werd de Soester Courant vroeger in eigen huis ge
drukt. Bas Nelis, hier op de voorgrond, werkte jarenlang met de druk
pers die in de Machinefabriek Augsburg was gemaakt.
