I
De historie van de krant
aker
LEVISIE
van
iren
3 nu
ren!
ïr ontvangt
035-601 03 44
PAGINA 7
tweede generatie
PAGINA 6
ATERDAG 30 AUGUSTUS 1997
G
[it^
Ipa Gijs Smit, zoals de oprichter door alle medewerkers Gerard, Harry en Everard Smit v.l.n.r.slaan de handen ineen. De drie broers In de veertien jaar dat Paul Smit
rd genoemd, richtte in 1919 de drukkerij op. Drie jaar la- waren van jongs af aan actiefin het bedrijf Harry was de krantenman, Everard nu directeur is, zijn veel vernieu-
gaf hij de eerste Soester Courant uit. en Gerard bemoeiden zich hoofdzakelijk met de drukkerij. wingen doorgevoerd.
aar Baarn vertrok. Hen belang-
jk voordeel was dat het huis over
bn ruim atelier beschikte, waar
oor drukkerij en uitgeverij verder
nden groeien. Het houten ge-
duwtje verhuisde mee en werd in
e tuin geplaatst, waar het nog
ruime tijd dienst deed voor de
óslag van papier.
>e tuin van "Buitenzorg" strekte
ch destijds uit tot de Van Weede-
ïaat en enige jaren later werden
aar enkele nieuwe winkelpanden
srgezet. Oudere Soesters herin-
eren zich ongetwijfeld nog de
inkels van de fa. Van Hall en
an de Pol. De drukkerij groeide
Ltussen maar door, wat tot diver-
i:verbouwingen leidde. Eenmaal
leurde dat zelfs volgens een wel
réi oorspronkelijke aanpak: om
e bestaande drukkerij werd een
ïheel nieuw pand gebouwd,
aarbij de drukkerij intact bleef,
>dat het werk niet behoefde te
agneren. Toen de nieuwbouw
ïltooid was kon de oude drukke-
j worden afgebroken. Het ge-
iw was aanvankelijk bereikbaar
a een gang tussen de nieuwe
inkelpanden door; later werd de
obrgang uitgebouwd tot een
LOdera kantoor.
idere bladen
it beperkte zich in die jaren
rigens niet uitsluitend tot de
jave van de Soester Courant,
c andere bladen, zoals de
irnse Koerier, de Gooische
want, de Gooi- en Eembode,
(Utrechtse) buurtblad voor
itevrouwen rolden er van de
evenals het geïllustreerde
De Kunst, de Tramkrant voor
isterdam, de Bilthovense Cou-
en de Courant voor Maars
voor de Tweede Wereldoor-
iverschenen in Soest nog diver-
in of meer "concurrerende"
ikbladen, zoals de Soester
rier, Eemland, de Soester Post
loliek gezind), en het Soester
iwsblad (protestants-christe-
i. Smit nam de beide laatste ti-
over, met behoud van hun
identiteit", die overigens slechts
iting kwam in het hoofdarti-
•p de voorpagina, want voor
;t zagen de kranten er vrijwel
:ies eender uit als de "neutra
loester Courant, waarin ze na
>orlog volledig opgingen.
Tientallen jaren was Drukkerij Smit bv (én dus ook
de Soester Courant) gevestigd in Buitenzorg. In de be
ginjaren was de villa vanaf de Van Weedestraat zicht
baar. Later werd het pand onttrokken door de nieuw
bouw van de winkels van Van Hall en Van de Pol.
De drukkerij was toen al rondom uitgebreid met on
der meer het kantoor van de Soester Courant. Begin
jaren tachtig verhuisde de drukkerij naar Amersfoort
en vestigden de redactie en de advertentie-afdeling
zich iets verderop aan de Van Weedestraat.
Het geschrijf van Smit
In de bezettingstijd maakte de
Soester Courant de donkerste pe
riode in haar bestaan door. De
pennenvruchten van G.J. Smit,
die van zijn hart geen moordkuil
maakte en vaak meer dan tussen
de regels door liet blijken wat zijn
gezindheid was, wekten o.m. de
woede van de concurrentie. In die
jaren verscheen ter plaatse ook het
blad "De Soester", waarvan de
redactie werd gevoerd door een
zekere Idenburg. Van deze was
bekend dat hij, als NSB-er, voluit
sympathiseerde met de Duitse be
zetters en het geschrijf van Smit
was hem dan ook allerminst wel
gevallig.
Het staat wel vast dat dit mede de
oorzaak is geweest van het ver
schijningsverbod dat de Soester
Courant in september 1941 door
de Duitse bezetter kreeg opge
legd, overigens samen met de
Baarnsche Courant, die ook niet
Duitsgezind was. G.J. Smit moest
daarvoor bij de bezettingsautori
teiten in Den Haag op het matje
komen. De Soester Courant van
26 september 1941, waarin Smit
de lezers al uitlegde waarom de
krant door de papierschaarste
slechts een beperkte omvang had,
was tevens de laatste die in het
openbaar verschijnen mocht.
Des te meer vreugde moet het
Smit hebben verschaft dat hij, di
rect bij de bevrijding op 5 mei
1945, al het eerste naoorlogse
nummer van de Soester Courant
kon laten verschijnen. Aan de
voorbereiding daarvan was in het
diepste geheim gewerkt en aan
vankelijk was het ook de bedoe
ling dat deze bijzondere uitgave
van de Soester Courant kort na
Dolle Dinsdag (september 1944)
zou plaatsvinden. De geschiedenis
is bekend: het zou nog acht maan
den duren voordat ook dit deel
van Nederland bevrijd was en de
Soester Courant weer terug was
van "weggeweest".
Gouden eremedaille
De vrije tijd die Smit tijdens het
verschijningsverbod ongewild ter
beschikking kreeg wërd overigens
goed gebruikt, bijvoorbeeld met
het drukken van bonkaarten en
valse indentiteitspapieren ten be
hoeve van het verzet en de onder
duikers. Dat leidde er jaren later
- in 1970: bij het 50-jarig bestaan
van de drukkerij - toe dat burge
meester Bentinck Smit Sr. een
gouden eremedaille kon overhan
digen, mede uit erkentelijkheid
voor zijn respectabele houding tij
dens de oorlogsjaren.
Wanneer de tweede generatie Smit
- de drie broers Harry (1923),
Everard (1924) en Gerard (1925),
meestal aangeduid met hun initia
len H.E.J., E.G.A. en G.A.M. -
precies mede aan het roer van de
florerende uitgeverij/drukkerij
kwam te staan is niet meer exact
te achterhalen. De oudste twee
kwamen al voor de oorlog in het
bedrijf te werken; de jongste eni
ge tijd later, nadat hij tot 1949 als
militair in Indië had verbleven.
De zonen leerden het vak "van
onderaf', maar kregen algauw
mede-verantwoordelijkheid te
dragen voor de afdelingen drukke
rij en uitgeverij. Smit Senior leg
de zich na de oorlog voornamelijk
toe op de redactie van de krant,
zijn ware hartstocht, waarvan hij
vanaf de oprichting het karakter
had bepaald en hij bleef dat doen
tot zijn heengaan in 1977, op 85-
jarige leeftijd.
Een van de hoogtepunten is de ge
schiedenis van drukkerij/uitgeve
rij Smit was ongetwijfeld het 50-
jarig jubileum van de drukkerij,
waar Smit Sr. - we schreven het al
- door de burgemeester werd "ge
ridderd". Vele honderden Soes
ters, uit alle hoeken en lagen van
de plaatselijke samenleving, kwa
men op de receptie hun gelukwen
sen aanbieden en ook toen bleek
eens te meer welke bijzondere
plaats de Soester Courant in het
Soester leven was gaan innemen.
Voor de wind
Sindsdien is het de Soester Cou
rant als plaatselijk weekblad voor
"de wind blijven gaan. De uitbrei
ding van de drukkerij - die door
allerlei technische vernieuwingen
en de introductie van offset een
periode van grote bloei door
maakte - leidde de jaren door tel
kens tot kleinere of grotere ver
bouwingen van de oude villa en
de aanpalende kantoren, tot het
echt niet meer kon en er definitief
gezocht moest worden naar een
ander onderkomen voor het be
drijf, ook al omdat de oude ge
bouwen plaats moesten maken
Lees verder op pag. 9
De derde generatie
