Meerjarenbegroting 1998-2001 en belastingvoorstellen 1998 in hoofdlijnen
Inkomstenbronnen begroting 1998
sobering
snieente
Lasten/baten per hoofdfunctie begroting 1998
PAGINA 2
'EN m/v
nderwijs
js in oprichting
c om extra
bus bij
Ingendaal
WOENSDAG 17 SEPTEMBER 1QQ7
OP 'T HOOGT
PAGINA 3
oiiuvi r 0 ?^er behandelt de gemeenteraad de meerjarenbegroting
1998-2001 (inclusief de eerste wijziging) en de belastingvoorstellen 1998.
Volgende week, op 22 en 23 september, buigen de vier raadscommissies zich
over deze stukken.
In dit artikel worden de belangrijkste zaken uit de meerjarenbegroting en de
belastingvoorstellen belicht.
Hoofd
functie
Omschrijving
in min. in
'.7.7.
TmM/ï
/V.xV
De plannen van de gemeente
Kwaliteitszorg
aar Primair Onder-
it zijn op 1 augustus
net handhaving van
de gemeente Soest
Het openbaar ba-
esterberg. In totaal
s in hoog tempo ge-
bestuurssamenstel-
nderwijshuisvesting
ingen moet zijn be-
van het toepassen
tijk- verder te wer-
:1 openbaar primair
uisvoelen.
tn een projectorga
rlling van het open
Het sluitstuk hier-
dracht vormen van
de Stichting Open-
hting oefent alle ta-
gezag, thans zijnde
ichting stelt zich ten
air onderwijs in de
n het openbaar on-
jk 1 augustus 1998)
nte Soest, met ves-
;roting en (bestuur
ing dat de Stichting
i een oriëntatiefase
>aar primair onder-
bare basisschool in
■an de openbare ba-
anisatie, communi-
:t openbaar primair
baar onderwijs on-
hebt met het (pri-
ijwonen van verga-
omgeving,
ir Onderwijs
eerlingen die op de
Ouders die aan de
k gevraagd te solli-
iur wordt gestreefd
Jver kennis met be-
:iële zaken alsmede
een onkostenrege-
rich bij deze sollici-
escommissie, waar-
s, een raadslid, het
(S.O.W.), twee di-
>sraad en een extern
hting in oprichting
t verstrekt door de
wijs en Welzijn (tel.
i twee weken na het
nden aan:
g S.O.W., Postbus
;rijpen dat de glijbaan
eerd, menen zij toch
de speeltoestellen vol-
Jing bieden.
er van het Boekweit-
aedewerking van bur-
'ethouders ingeroepen
ren dat de PTT bij of
imgeving van het be-
oot Engendaal aan de
in een rode brievenbus
as is er wel bij Braam-
lestdijk en de service
duinen, maar niet bij
tal. Weliswaar staat bij
tuis zelf 'een soort van
laar deze wordt zeer
eeggehaald door één
irkers. Wil men er dus
rijn dat de post op tijd
moet men naar de
de flats aan de Dal-
r moet men dus de
ïrsteken.
en wethouders ant-
et (ver)plaatsen van
een zaak is van de
n het verzoek van de
tot plaatsing van een
de zijde van Groot
de PTT doojgegeven.
Baten Lasten
De gemeentelijke uitgaven en in
komsten
voor 1998 in totaal 114 miljoen.
Dit budget is in de begroting verdeeld
over een tiental hoofdstukken, ofwel
hoofdfuncties.
In de afbeelding onder op deze pagi
na zijn de uitgaven (baten) en in
komsten (lasten) per hoofdfunctie
grafisch weergegeven.
Het gemeentelijk budget bedraagt
Ia de volgende tabel zijn de tien hoofdfuncties nogmaals weergegeven, in volgorde van omvang (uitgaven):
4
2
0
9
1
3
Totaal
Sociale voorzieningen/maatschappelijke
dienstverlening (o.a. bijstand, werkgelegenheid, zorg)
Volksgezondheid en milieu (o.a. reiniging enriolering)
Cultuur en recreatie (o.a. sport, openbaar
groen, bibliotheek, muziekschool)
Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting
(o.a. bouwgrondexploitatie)
Onderwijs
Verkeer, vervoer en waterstaat
Algemeen beheer (o.a. verkiezingen, publiekszaken,
gemeentebestuur)
Financiering en algemene dekkingsmiddelen
Openbare orde en veiligheid
Economische zaken
0/
/o
35
30%
18
16%
15
13%
13
11%
12
11%
,7
6%
6
5%
4
4%
3
3%
1
1%
114
100%
60.000.000
50.000.000
40.000.000
30.000.000
20.000.000
10.000.000
4 5
hoofdfunctie
Hoofdf
Algemeen
Openb.orde
Verk/verv
Econom.
Onderwijs
Cultuur en
8oo.voort
Volksgez
R.O. en
Finane.
Lasten
beheer
velligh.
waterstaat
zaken
recreatie
maatsoh.di
milieu
volkshuisv
alg.dekk.
5.789.177
2.941.635
7.017.801
789.146
12.355.636
15.161.589
34.890.850
17.510.666
13.443.520
4.415.130
Baten
1.001.668
141.150
918.822
740.179
6.146.824
1.341.803
18.485.536
14.841.386
10.557.258
60.140.523
De inkomsten van de gemeenten kunnen ook op andere manier worden on
derscheiden. We kunnen bijvoorbeeld een verdeling makén naar inkomsten
bronnen. Dit zijn (in volgorde van omvang):
1. Algemene uitkering (algemene vergoeding van het Rijk uit het Ge
meentefonds).
2. Specifieke uitkeringen (uitkeringen van met name het Rijk, die aan
een specifiek doel moeten worden besteed).
3. Leges/rechten (heffingen voor een specifieke, gemeentelijke prestatie
of dienstverlening, zoals leges, marktgelden, rioolrechten en afvalstof
fenheffing).
4. Belastingen (onroerendezaakbelastingen (OZB) en hondenbelasting).
5. Bijdrage uit reserves (sommige uitgaven van de gemeente worden be
taald uit opgebouwde reserves).
6. Inkomsten bouwgrondexploitatie (verkoop van gronden e.d.).
7. Overige inkomsten (opbrengsten verhuur, dividenden, rente-inkom
sten, etc.).
b. inkomstenverhogingen:
-het jaarlijks verhogen van het tarief
van de onroerendezaakbelastingen
met/ 1 per/5.000 waarde, boven
het niveau van de inflatie; per jaar
leidt dit tot een extra opbrengst van
ca. 900.000.
De onder a. genoemde bezuinigings
maatregelen komen boven op de al
eerder genomen besluiten bij de
kerntakendiscussie, zoals:
- taakstelling op personeel
1.000.000
- sport 200.000
- onderhoud wegen 400.000
- schoolzwemmen 260.000
- bibliotheek/C-drie 300.000
- muziekonderwijs 250.000
In de afbeelding Inkomstenbronnen
gemeente is de verdeling van de in
komsten grafisch weergegeven.
Hef begrotingsbeeld
in de komende jaren
Bij het aanbieden van de vorige
meerjarenbegroting (1997-2000) was
sprake van een sluitende begroting.
Een maand later bleek dit beeld to
taal veranderd: vanaf het jaar 2001
moest rekening worden gehouden
met een tekort van 2,4 miljoen. In
april van dit jaar was het structurele
tekort zelfs opgelopen tot boven de
4 miljoen. Dalende inkomsten uit
het Gemeentefonds (de algemene uit
kering) vormden de belangrijkste
oorzaak voor deze verslechtering
van de begrotingspositie.
Om de financiële problematiek het
hoofd te bieden is gekozen voor een
evenwichtig pakket van uitgavenver-
lagingen en inkomstenverhogingen. In
de begroting zijn de volgende voor
stellen verwerkt:
a. uitgavenverminderingen:
- niet invullen budget voor nieuw be
leid en vervangingsinvesteringen
1998, inclusief het vervallen van de
Soester Innovatie Regeling; in 1998
levert dit een bedrag op van
120.000, in 1999 383.000 en
daarna jaarlijks teruglopend (in 2001
bijvoorbeeld 356.000);
- het eenmalig beperken van de prijs
compensatie met 1%; structureel be
tekent dit een besparing van ca.
200.000;
- het kritisch afwegen (mogelijk afsto
ten) van het gemeentelijk onroerend-
goed levert vanaf 1999 naar ver
wachting een jaarlijks bedrag op van
100.000;
- de bijdrage voor de kinderopvang
wordt met ingang van 2001 met
70.000 verlaagd door het laten ver
vallen van de zogenaamde huurcom-
pensatie;
- de taakstelling voor personeelslasten
wordt vanaf 2000 vervolgd met een
bedrag van 150.000 per jaar.
Het nieuwe pakket aan maatregelen
zorgt ervoor dat de meerjarenbegro
ting er op termijn weer redelijk ge
zond uitziet. De uitkomsten over de
verschillende jaren zijn als volgt:
1998;/ 1.929.000 tekort
1999: 435.000 tekort
2000: 23.000 overschot
2001: 234.000 tekort
Het grote tekort in 1998 is duidelijk
een uitschieter. Door de bezuinigings
maatregelen en inkomstenverhogin
gen nemen de tekorten na 1998 sterk
af. Deze tekorten kunnen worden
opgevangen door te putten uit de al
gemene reserve van de gemeente.
Tegelijkertijd moeten we opmerken
dat de financiële situatie verre van
rooskleurig is te noemen. Verder da
lende inkomsten uit het Gemeente
fonds, die bovendien vaak in een zeer
laat stadium bekend worden ge
maakt, blijven een risicofactor van
betekenis.
Is Soest een rijke gemeente?
Om deze vraag te beantwoorden
moeten we vooral kijken naar de ver
mogenspositie van de gemeente. Ver
mogen kunnen we beschouwen als
het verschil tussen bezittingen en
schulden.
Het vermogen van de gemeente
wordt per 1 januari 1998 geraamd
op 63,6 miljoen, dat is 1.465 per
inwoner. Om deze 63,6 miljoen op
zijn waarde te beoordelen, moeten
we verder kijken naar de samenstel
ling van het vermogen.
Onderscheid moet worden gemaakt
tussen de algemene reserves enerzijds
en de bestemmingsreserves en voor
zieningen anderzijds.
Bestemmingsreserves, de naam zegt
het al, kennen een specifiek bestem-
mingsdoel. Met andere woorden,
deze vermogensbestanddelen zijn niet
vrij besteedbaar. Enkele voorbeelden
van dergelijke bestedingen:
- nieuwbouw brandweerkazerne;
- integratie bibliotheek/C-drie;
- clustering sportaccommodaties;
- vervangingen onderhoud riolering
Ditzelfde geldt voor de voorzieningen
(het onderscheid tussen bestem
mingsreserves en voorzieningen is
minimaal en laten we hier buiten be
schouwing).
Het totaal aan bestemmingsreserves
en voorzieningen bedraagt 57,8
miljoen.
Het resterende deel van het vermo
gen, een bedrag van 5,8 miljoen,
zijn de algemene reserves, die in prin
cipe als vrij besteedbaar kunnen wor
den beschouwd.
Deze algemene reserves hebben een
bufferfunctie; onvoorziene tegenval
lers en incidentele begrotingstekorten
kunnen hiermee worden opgevangen.
Gelet op het begrotingsbeeld in de
komende jaren (tekorten in de jaren
1998,1999 en 2001) moet worden
vastgesteld dat de omvang van de al
gemene reserves niet als florissant
kan worden aangemerkt.
Kortom, de vraag of Soest een rijke
gemeente is, kan niet zonder meer
met ja of nee worden beantwoord.
Wel kan worden geconcludeerd dat
de gemeente de beschikbare midde
len niet achteroverleunend zit op te
potten, maar actief inzet voor voor
zieningen, die ten goede komen aan
de bevolking.
Overige baten 4,8% ƒ5.447.2601
Alg.uitkering 37,2% ƒ42.411.544
9
Leges /rechten 12,5% ƒ14.256.949
Belastingen 9,3% ƒ10.612.652
Baten bouwgrond 6,5% ƒ7.453.746
Bijdragen van reserves 8,5% ƒ9.988.800
Specif.uitfcenngen 21,0% 23.973.542
De zorg voor kwaliteit van de door
de gemeente aangeboden diensten en
producten staat hoog in het vaandel.
Een instrument hierbij is de zogehe
ten ISO-certificering. Een ISO-certi-
ficaat waarborgt een bepaalde kwali
teitsniveau van producten en dien
sten. De bedoeling is dat alle gemeen
telijke diensten op termijn zo'n cer
tificaat ontvangen.
De afdeling Reiniging en Vervoer is
inmiddels gestart met het project. Op
korte termijn volgen de afdelingen
Planologie en Bouwen en Sociale
Dienstverlening.
Brandweerkazerne
De bouw van de nieuwe kazerne ver
loopt voorspoedig. Naar verwachting
zal het nieuwe gebouw nog voor de
zomef van 1998 in gebruik kunnen
worden genomen.
Verkeer en verkeersveiligheid
In 1998 zal het verkeer gebruik kun
nen maken van de maatregelen die in
het kader van de verbetering van de
hoofdwegenstructuur zijn uitgevoerd.
De bewegwijzering zal worden aange
past om het verkeer 'op de goede
banen te leiden'.
De veiligheid bij spoorwegovergangen
wordt verbeterd door het aanbrengen
van overwegbomen bij de Veldweg en
de Foekenlaan. In samenwerking
met de verantwoordelijke instanties
wordt gestreefd naar verbeteringen bij
de overige overgangen.
Economische zaken: nieuwe bedrij
venterreinen
Samen met andere overheden onder
zoekt de gemeente naar mogelijkhe
den voor nieuwe bedrijventerreinen.
De volgende locaties zijn in beeld:
- Kamp van Zeist;
- hoek Richelleweg/A28;
- sportcomplex Koningsweg.
Onderwijs: schaalvergroting en bestu
ren op afstand
Per 1 augustus zijn de vijf openbare
scholen in Soest samengevoegd tot
één basisschool, met behoud van de
afzonderlijke locaties. De dagelijkse
leiding zal komen te liggen bij een
bovenschoolse directeur. In deze
nieuwe functie is onlangs voorzien
door het benoemen van mevrouw
A.Moerkamp.
De bedoeling is dat uiterlijk per 1 au
gustus 1998 het bestuur van deze
scholen wordt overgedragen aan een
nieuwe stichting voor openbaar on
derwijs. Hiermee wordt bereikt dat
het openbaar onderwijs in bestuurlij-
ke zip op een gelijkwaardige positie
komt als het bijzonder onderwijs. De
gemeentelijke taak beperkt zich in
deze situatie tot hoedster van het al
gemene lokale onderwijsbelang.
Onderwijs: klassenverkleining
Door het Rijk zijn middelen beschik
baar gesteld voor klassenverkleining
in de onderbouw van het basisonder
wijs. Een deel van het budget gaat
rechtstreeks naar de scholen (forma
tie) en een deel naar de gemeenten
(huisvesting). Aan de plaatselijke
scholen is gevraagd hoe men gestal
te wenst te geven aan de klassenver
kleining. De uitkomst hiervan kan
zijn dat aanvragen worden ingediend
voor extra groepsruimten.
In de begroting is voor dit doel voor
lopig/ 100.000 gereserveerd.
Integratie bibliotheek/ C-drie
Gestart wordt met de (vernieuw
bouw van het pand aan de Willaert-
straat. Volgens de planning zal het
gebouw eind 1998 geopend worden.
Clustering sportaccommodaties
Tijdens de raadsvergadering van 18
september zal het voorstel tot het
definitief invullen van de clustering
sportaccommodaties worden behan
deld. In het kort ziet het voorstel er
als volgt uit:
- de voetbalverenigingen blijven op de
huidige locaties;
- op de locatie Bosstraat-West (SEC)
wordt MHC-hockey toegevoegd met
twee nieuwe Stergrazo-velden en een
kunstgras trainingsveld voor geza
menlijk gebruik met voetbal;
- op de locatie Bosstraat-Oost (SO
Soest) wordt de honk- en softbalver-
eniging toegevoegd op twee geschei
den velden;
- de jeu-de-boulesvereniging De
Gemshoorn zou onder te brengen
zijn bij de handbalvereniging BDC;
- het voetbalveld dat over is aan de
Eemweg bij VVZ zou een andere
bestemming kunnen krijgen.
Werkgelegenheid
Met ingang van 1 april 1997 is in het
gemeentehuis het Centrum voor
Werk en Inkomen (CWI) van start
gegaan. Het CWI is een samenwer
kingsverband tussen de gemeenten
Soest en Baarn, Arbeidsvoorziening,
uitzendorganisatie Start en de uitvoe
ringsinstelling Cadans. Naar verwach
ting zal in een later stadium ook het
GAK zich hierbij voegen.
Hoofddoelstelling is de begeleiding
van uitkeringsgerechtigden naar werk.
Het CWI richt zich op nieuwe cliën
ten. Voor de bestaande cliënten
wordt door medewerkers van de af
deling Sociale Dienstverlening, in sa
menwerking met andere instanties,
zogenaamde trajectplannen naar
werk opgesteld.
Minimabeleid
Veel aandacht krijgt de zorg voor de
minima. Zowel de overheid als het
maatschappelijk middenveld houden
zich met de financiële problematiek
van deze groep intensief bezig.
Het Rijk heeft voor 1998 250 mil
joen extra uitgetrokken voor intensi
vering van de bijzondere bijstand en
stimulering van uitkeringsgerechtig
den van inkomen naar werk.
Hiermee komt het Rijk in financiële
zin tegemoet aan de wensen van ge
meenten. Veel gemeenten, waaronder
Soest, hebben in de afgelopen jaren
verbeteringen aangebracht in de uit
keringsregelingen. Ook wordt een
forse inspanning geleverd om uitke
ringsgerechtigden naar een werksi
tuatie te leiden (denk aan Centrum
Werk en Inkomen en diverse werk
gelegenheidsprojecten, zoals Voor
werk).
Ook kan worden gedacht aan het ge
meentelijk kwijtscheldingsbeleid: met
ingang van 1997 heeft de gemeente
de kwijtscheldingsnormen betreffen
de de gemeentelijke belastingen ver
ruimd tot 100% van de bijstandsnor
men. In verband met deze verrui
ming is het budget vanaf 1997 ver
hoogd tot 150.000 en loopt in de
jaren daarna op tot 240.000 in
2001.
De gemeente heeft de extra midde
len, een bedrag van 500.000, voor
lopig gereserveerd. De besteding van
deze middelen zal in samenhang
moeten worden gezien met de maat
regelen die de gemeente op dit ter
rein al heeft genomen.
Wet Voorziening Gehandicapten
(WVG)
De uitgaven voor verstrekkingen la
ten in de afgelopen jaren een duide
lijke stijging zien:
1994:/ 505.000
1995: 1.425.000
1996: 2.650.000
In de meerjarenbegroting is in be
perkte mate rekening gehouden met
deze stijgende trend: geraamd is een
totaal bedrag van ca. 2,9 miljoen.
Besloten is vanaf 1 april 1997 rol
stoelen te kopen in plaats van te hu
ren. De eerste jaren zal dit leiden tot
deels dubbele lasten, maar op termijn
ontstaan hierdoor duidelijke financiële
voordelen.
Geïntegreerde indicatiestelling
Het Rijk heeft besloten gemeenten op
te dragen om het proces van indica
tiestelling te organiseren. De burger
zal straks bij één loket een aanvraag
kunnen indienen voor het aanvragen
van allerlei voorzieningen en een in
dicatiestelling. In eerste instantie
wordt gedacht aan voorzieningen op
het gebied van vetzorging, verpleging,
gehandicaptenzorg (Wet Voorziening
Gehandicapten) en ouderenzorg. Op
termijn zal ook de geestelijke ge
zondheidszorg hierbij gaan horen.
Om dit proces gestalte te geven is
een bedrag van 170.000 gereser
veerd in de begroting.
Milieu
Het gemeentelijk milieubeleid krijgt
andere accenten. In de afgelopen ja
ren lag de nadruk stérk op vergun
ningverlening en handhaving. De ko
mende jaren zal het accent meer ko
men te liggen op vergroting van de
eigen verantwoordelijkheid van be
drijven (bedrijfsinterne milieuzorg).
De gemeente krijgt steeds meer een
stimulerende en adviserende rol. In
dit kader kan worden genoemd de
activiteiten rond Lokale Agenda 21,
die moeten leiden tot een duurzamer
Soest in de 21e eeuw. Daarnaast blijft
de gemeente veel aandacht besteden
aan milieueducatie.
Riolering
In 1998 zullen enkele omvangrijke
rioleringswerken verder in uitvoering
worden genomen en gedeeltelijk af
gerond. Het gaat met name om de
volgende werken:
- vervanging riolering Koninginnelaan,
Hartweg en het oude bedrijventer
rein;
aanleg bergbezinkstation aan de
Maatweg;
- verruiming afvoercapaciteit gebied
Soestdijk.
Ook zal in 1998 het gemeentelijk rio
leringsplan worden geactualiseerd.
Afvalstoffenbeleid
Ook in 'afvalland' is een duidelijke
trend tot schaalvergroting en markt
werking waarneembaar. Beide in
strumenten beogen een verbetering
van de dienstverlening en de doelma
tigheid te bewerkstelligen.
Op plaatselijk niveau zijn initiatieven
ontwikkeld om te komen tot een
vorm van samenwerking tussen de
reinigingsdiensten van Zeist en Soest.
De komende maanden zullen nadere
onderzoeken plaatsvinden hoe dit ge
stalte kan krijgen.
Op het gebied van afvalpreventie en
-hergebruik zijn de ontwikkelingen
bemoedigend te noemen.
Begin 1997 is via de APV een ver
bod op het storten van papier, glas,
textiel en GFT van kracht geworden.
De resultaten over de eerste drie
maanden laten zien dat de restfractie
licht is gedaald en de hoeveelheden
glas, papier en GFT met respectieve
lijk 16, 26 en 28% zijn toegenomen.
Woningbouw
In 1998 zullen volgens de planning
314 woningen worden gebouwd in de
Boerenstreek, Soest-Zutd, Klein Eng
endaal, Braamhage en enkele inbrei-
dingslocaties.
