Voor het eerst elektronisch stemmen. Hoe gaat dat?
Hoe wordt men raadslid?
WOENSDAG 11 FEBRUAR11998
OP 'T HOOGT
PAG,
WOENS
BLANCO
v-*-
s
KIJK IN HET VENSTER
DRUK OP DE STEMKNOP
MAAK UW KEUZE
NEDAP XGroenend a a 1
mm
110
130
914
120
116
210
Bartelink
F
(Frank)
Wteiersw^k
Schenk
M.
(Mark)
WtrtÉHïwM*
Scheerder
J.H.M.
(Anita)
hteste
Telgenhof
A.
(Tonny)
Rotteveel
P.W.A.
(Percy)
OWte
Steentjes
Epping
L.S.M.
(Lothar)
Te ündert
Koppers
P.W.A.
(Tony)
Groente
H.B.M.
[Bennie)
ogenkan-
Schreurs
K.
(Karin)
Aalten
Schreur
E
(Envini
W-ntcrs
te Luke
A.E.H.
(Anita)
Groen*)
Bos
M
(Monita)
Harbers
C.A.H.
(Clemens)
uefctènvooröe
Bartelink
Visser
A.W.J.
(Aiex)
3elfnj,n
Bluemink
A.W.M.
(Fons)
Bluemink
A.W.M.
(Fons)
drnente
(rrank}
Schreurs
Reijnnk
H.L
(Hugo)
Te Lindert
Schenk
M
(Mark)
ftfrtUsRïNttk
Steentjes
H.B.M.
(Henk)
Gaüwte'W
visser
A.W.J.
(Alex)
Scheerder
J.H.M.
(Anita)
U&3Ó*
LS.
(Lothar)
Schenk
M.
(Mark)
Wtitersw^k
Gunnewiek
Bluemink
A.W.M.
(Fons)
Qfccpfo
ogenkamp
B.A.M.
(Bart)
Gooorilo
Koppers
P.W.A.
(Tony)
Sreeoio
Reijrink
Bos
M.
(Monita)
Bos
M.
(Monit
VVIittêrsw
vfestoismk
R.H.A.M.
Poot
B.
(Bart)
Hengaio
(Hugo)
Bartelink
F
(Frank)
Wtelftrswiik
Schreurs
K.
(Karin)
Aaüeo
BOS
M.
(Monita)
VinterSw=jk
te Luke
A.E.H.
(Anita)
«rik»
Schenk
M.
(Mark)
Winimvikk
Harbers
C.A.H.
(Clemens}
!.tehiarv«o<rf«
/MO*>
te Luke
A.E.H.
(Anita)
Reijnrik
H.L.
(Hugc|}
Groen
Scheerder
J.H.M.
(Anita)
Met»f0
Scheerder
J.H.M. IV
Steentjes
H.B.M.
(Henk)
CitMT/'f.
Schreurs
E.
(Erwin)
uw.omM
Poot
B.
(Bart)
Meiwei©
(Lotnar)
te Luke
A.E.H.
(Anita)
Groente
Bluemink
A.W.M.
(For<3)
Gnwr,<o
Rotteveel
P.W.A.
(Percy)
Groente
Bartelink
F.
(Frank)
Wtewrowijk
Keunekamp
H.H.
(Harry)
Groente
Hogenkamp
A.M.
(Bart)
Groente
Schreurs
K.
(Ka-in)
Keunekamp
Gunnewiek
R.H.A.M.
(René)
Groente
(Harry)
Bos
M.
(Monita)
Scheerfder
J.H.
(Anite)
Reijnnk
W.H.
(Wllly)
G?cefite
Harbers
C.A.H.
(Clemens)
UchlSTvoorrfc
Rotteveel
Te Lindert
te Luke
A.E.H.
(Anita)
Grosote
P.W.A.
(Bennie)
Telgenhof
A.
(Tonny)
Kenjete
Telgenhof
A.
(Tonny)
Hengelo
Scheerder
J.H.M.
(Amta)
L Neeöe
Rotteveel
P.W.A.
(Percy)
Oóeeote
Reijrink
H.L.
(Hugo)
Groente
Schreurs
K.
(Karin)
AaKeo
Reijrink
W.H.
(Wüly)
Grotsite
Gunnewiek
R.H.A.M
(René)
Grof
Hogenkamp
.A.M.
(Bart)
l Groente
[Lothar)
Bos
M.
[Monita)
Winterswijk
te Luke
A.E.H.
(Anita)
Groente
Rifitmoten
A.W.J.
Scheerder
J.H.M.
(Anita)
Keunekamp
H.H.
(Harry)
1. Iedereen die mag stemmen krijgt
enkele weken van tevoren een op-
roepingskaart thuisgestuurd. Deze
kaart is het bewijs dat u mag stem
men. Neem deze kaart altijd mee
naar het stembureau!
2. Op de oproepingskaart staat het
adres van uw stembureau. Dat is al
tijd bij u in de buurt. Op woensdag
4 maart kunt u daar tussen 08.00 urn
en 20.00 uur gaan stemmen.
3. Wanneer u het stembureau bin
nenkomt, ziet u drie mensen achter
een tafel zitten. Dat zijn de leden
van het stembureau. Aan de persoon
in het midden, de voorzitter, geeft u
uw oproepingskaart. De tweede per
soon zoekt uw naam op in het kies-
register. Staat uw naam op deze lijst,
dan ontvangt u een volgnummer.
4. Dit volgnummer geeft u aan de
.derde persoon achter de tafel. Hij of
zij zorgt dat uw volgnummer wordt
ingevoerd in de stemmachine. Daar
na kunt u uw stem uitbrengen.
5. U loopt naar de stemmachine. Op
het bedieningspaneel van de stem
machine ziet u verschillende kolom
men staan. Boven elke kolom staat
een nummer en de naam van een
politieke partij.
6. U weet waarschijnlijk al op wel
ke politieke partij u wilt stemmen.
Zoek de naam van deze partij op het
paneel op. Drukt u nog geen toets in.
Dat komt pas later.
6. Onder de naam van deze partij
ziet u een lijst met toetsen. Op elke
toets staat een naam. Dat zijn de
kandidaten van deze partij: de men
sen op wie u kunt stemmen. U kiest
nu één van deze kandidaten uit. Dat
kan de persoon bovenaan de lijst zijn,
maar ook een persoon in het midden
of onderaan de lijst.
7. Druk nu op de toets die betrek
king heeft op de naam van de kan
didaat van uw keuze. De naam van
degene die u heeft gekozen verschijnt
in het venster. Controleer of dit in
derdaad de naam van uw keuze is.
8. Geeft het venster inderdaad uw
keuze aan? Druk dan op de rode
stemknop, dat is op bovenstaande
tekening de grote knop met 'STEM'
rechts van het venster. U heeft nu
gestemd.
9. U wilt blanco stemmen. Wat
dan?
Voor een blanco-stem drukt u op de
blanco toets links van het venster.
Vervolgens drukt u op de rode stem
knop. U heeft nu blanco gestemd.
10. U heeft zich vergist. Wat dan?
Het is mogelijk dat u zich vergist bij
het kiezen van een kandidt
heeft bijvoorbeeld de verl
kandidaat ingetoetst. Dat is
probleem. Zolang u de rode
knop nog niet heeft ingedrukt
u uw fout nog herstellen.
Dit kunt u doen door de hersti
in te drukken die links van he
ster zit. Daarna kunt u opniet
keuze voor een kandidaat in
Tot slot drukt u dan de rode
knop in. U heeft nu gestemd
In dit artikel wordt verteld hoe de verkiezingsuitslagen tot stand komen
en op welke wijze de zetelverdeling plaats heeft.
Bij verkiezingen wordt de gemeen
te verdeeld in stemdistricten. In ie
der stemdistrict is een stembureau
gevestigd, waar de kiezers hun stem
kunnen uitbrengen.
's Avonds om 20.00 uur sluiten de
stembureaus. Daarna geeft de stem
computer de verdeling van de per
lijst en per kandidaat uitgebrachte
geldige stemmen aan. Deze aantal
len worden vermeld in een z.g. pro
ces-verbaal. De processen-verbaal
van alle stembureaus worden ingele
verd bij het hoofdstembureau. Het
hoofdstembureau telt alle stemmen
van de verschillende stembureaus bij
elkaar, waardoor het totaal aantal
geldige stemmen in de gehele ge
meente bekend wordt.
Is de totaaluitslag van het aantal uit
gebrachte geldige stemmen in de ge
meente vastgesteld, dan kunnen de
zetels worden verdeeld. In de ge
meente Soest bestaat de gemeente
raad uit 27 leden. Dit aantal is af
hankelijk van het inwoneraantal.
Kiesdeler
Als er bijvoorbeeld 27 zetels te ver
delen zijn, wordt het totaal van de
geldige stemmen gedeeld door 27.
Zo krijgen we een zogenaamde kies
deler, nodig om een plaats in de
gemeenteraad te bezetten. Dan kij
ken we hoeveel maal de kiesdeler op
iedere lijst gaat. Zo krijgen we het
aantal zetels per lijst.
Bij de eerste verdeling komt het
bijna nooit precies uit en blijven op
de lijsten een aantal reststemmen
over, terwijl de 27 zetels ook niet
helemaal verdeeld zijn.
Voor de verdeling van deze zoge
naamde restzetels is een speciale
procedure voorgeschreven. Hierbij
moet rekening worden gehouden
met twee systemen; namelijk het
stelsel van de grootste overschotten,
toe te passen indien minder dan 19
zetels moeten worden toegekend (dit
betreft gerijcenten van 20.000 inwo
ners of minder) en het stelsel van de
grootste gemiddelden, toe te passen
bij 19 of meer zetels.
Met een sterk vereenvoudigd voor
beeld zullen wij u duidelijk maken
hoe de zetelverdeling voor de ge
meente Soest wordt berekend. Het
aantal te verdelen zetels voor deze
gemeente bedraagt dus 27.
Stel dat door vier politieke partijen
of groeperingen kandidatenlijsten
zijn ingediend, genummerd 1 tot en
met 4. Stel bovendien, dat het aan
tal geldig uitgebrachte stemmen to
taal bedraagt 21.600.
op lijst 1 9.650 stemmen
op lijst 2 6.100 stemmen
op lijst 3 5.100 stemmen
op lijst 4 750 stemmen
Nu wordt eerst de kiesdeler vastge
steld. Dus delen wij het aantal gel
dige stemmen door het aantal zetels;
in ons voorbeeld: 21.600 27 800.
De kiesdeler bedraagt: 800, dat wil
zeggen voor iedere 800 stemmen is
een zetel beschikbaar.
Om vast te stellen op hoeveel zetels
elke lijst recht heeft, wordt het aan
tal geldige stemmen van elke lijst
gedeeld door 800. Daar in de prak
tijk deze delingen bijna nooit op nul
uitkomen, blijft er een overschot.
De eerste verdeling is dus:
lijst 1 9.650 stemmen: 800 12
lijst 2 6.100 stemmen: 800= 7
lijst 3 5.100 stemmen: 800= 6
lijst 4 750 stemmen: 800 0
In totaal zijn nu toegewezen 25 ze
tels. Het aantal restzetels bedraagt 2,
die verdeeld worden volgens het stel
sel van de grootste gemiddelden.
Voor het vaststellen van de grootste
gemiddelden wordt het aantal uitge
brachte stemmen per lijst gedeeld
door het aantal reeds toegewezen
zetels vermeerderd met 1.
Het resultaat is dan als volgt:
lijst 1 9.650: 13 (12 1) 742 4/13
lijst 2 6.100: 8 7 1) 762 1/2
lijst 3 5.100: 7 6 1) 728 4/7
lijst 4 750: 1 0 1) 750
Lijst 2 heeft volgens deze bereke
ning het grootste gemiddelde, name
lijk
762 1/2 en krijgt 1 restzetel toege
wezen; totaal dus 8 zetels.
Nu wordt deze berekening nog een
keer toegepast, waarbij dan lijst 2
8 zetels heeft (7 1 restzetel), waar
door het gemiddelde van lijst 2
wordt 6.100: 9 (8 1) 677 7/9.
In deze tweede ronde heeft lijst 4 het
grootste gemiddelde en krijgt dus de
2e, en in ons voorbeeld laatste rest
zetel toegewezen.
De uiteindelijke verdeling is als
volgt:
lijst 1 12 zetels
lijst 2 8 zetels
lijst 3 6 zetels
lijst 4 1 zetel
Nadat de zetelverdeling heeft plaats
gehad, kan begonnen worden met het
aanwijzen en benoemen van de
nieuwe raadsleden.
Aanwijzen raadsleden
Laten we er van uitgaan dat op lijst
3 (5.100 stemmen en 6 zetels) de
volgende kandidaten zijn vermeld
met daarachter het aantal op die
kandidaten uitgebrachte stemmen:
1. Schipper 2492
2. Mulder 406
9. Raven
128
10. Worst
80
11. Peer
90
12. Goud
100
13. Slager
104
14. Zeeman
100
3. Bakker
4. Wever
5. Appel
6. Koper
7. Tempel
8. Waard
Het aantal op deze lijst uitgebrach
te stemmen bedraagt in totaal 5.100,
het aantal toegewezen zetels 6.
Een kandidaat wordt gekozen ver
klaard, wanneer hij of zij een aantal
stemmen heeft gekregen groter dan
25 procent van de kiesdeler (totaal
geldige stemmen: aantal zetels).
In ons voorbeeld is
de kiesdeler 800
Het per lijst berekenen van de lijst-
kiesdeler behoort tot het verleden,
evenals de ingewikkelde regeling
van overdracht van stemmen. Dit
houdt in dat de lijstvolgorde wordt
aangehouden.
Volgens de nieuwe regeling zijn ge
kozen: kandidaat 1, 2, 5 en 8 om
dat zij een aantal stemmen hebben
behaald groter dan 25 procent van
de kiesdeler.
De kandidaten 3 en 4 worden geko
zen verklaard, omdat de volgorde
van de lijst dit bepaalt. Hierna wor
den de kandidaten gerangschikt. Dit
is belangrijk voor eventuele latere
vacaturevervulling in opengevallen
plaatsen. Bovenaan komen de kan
didaten aan wie een zetel is toege
wezen en wel in volgorde zoals ze
zijn toegewezen. In ons voorbeeld is
de volgorde 1, 5, 2 en 8. Vervolgens
beslist de volgorde van de lijst.
Kennisgeving benoeming
Nadat de gekozen kandidaten zijn
aangewezen, geeft de voorzitter van
het centraal stembureau (hoofdstem-
bureau) de leden kennis van hun
benoeming.
Na lezing van het vorenstaande zou
men de indruk krijgen, dat de zaak
nu rond is en dat de benoemde
kandidaten zonder meer als raadslid
kunnen optreden. Niets is echter
minder waar. In de Gemeentewet
zijn vereisten gesteld voor het raads
lidmaatschap. Deze vereisten zijn
onder meer dat het lid van de raad
ingezetene moet zijn van de gemeen
te, bovendien 18 jaar oud en Neder
lander moet zijn of niet-Nederlander
van 18 jaar oud en 5 jaar onafgebro
ken in Nederland woonachtig zijn.
Voor beide categorieën geldt dat zij
niet van de verkiesbaarheid onthe
ven mogen zijn.
Bovendien zijn bepaalde functies
onverenigbaar met het raadslid
maatschap. Zo kunnen bijvoorbeeld
een minister, een commissaris der
Koningin en ambtenaren in dienst
van de gemeente geen raadslid zijn.
Geloofsbrieven
Zoals gezegd ontvangt de benoem
de kennis van zijn benoeming. Deze
kennisgeving geschiedt in twe
en strekt de benoemde tot
LOOFSBRIEF'. Binnen 19
na de dagtekening van de ken
ving van benoeming moet c
noemde aan de voorzitter vi
centraal stembureau kennis ge
hij/zij de benoeming wel o
aanneemt. Tegelijk moet hij
geloofsbrief (dit is de hem/hai
gezonden kennisgeving van b
ming) inzenden aan de gefflf
raad.
Bij deze geloofsbrief moeten
le stukken worden overgelegd,
onder een verklaring waarü
openbare betrekkingen, die d
noemde bekleedt, zijn vermeit
mede een bewijsstuk waaruit
haar leeftijd en woonplaats bl
De ingezonden geloofsbrieven
den door de zittende gemeent
onderzocht. Deze beslist teve
de nieuwbenoemden wel of
worden toegelaten als lid vs
raad. De toegelaten leden aan
den hun functie uiterlijk op de
dag na de stemming, op welk
de leden van de (oude) genie
raad aftreden. In deze eerste v
dering van de nieuwe gemeente
welke op die dag wordt gehot
worden DE NIEUWE WETÜ
DERS GEKOZEN, die
burgemeester het 'DAGEl
BESTUUR' der gemeente vort
1 OP DE
WEERT R
Half dece
tegelijk me
NEE-JA-si
bezorgen,
mee recla
weren. De
verspreidir
stroom oi
terug te d
van afvalp
dat er afva
Om het ef
spreiding l
een onafl
een telefc
len. De be
representa
1 op c
gebruikt
sticker;
de huis-:
