verijssel: afwisseling tussen
KASTELEN, BOSSEN EN UITERWAARDEN
K3
3
elaars
J
Twente: land van sagen en watermolens
ikelaars es
Historie
Duitse reus zorgde voor
Overijsselse asperges
Fluistervaren in de 'Kop' naar Nederland tussen trilvenen en kraggen
5050 b.g.g, 6031310
"5
E u -
-8
co o a
2
Langste ATB-route
op de Heuvelrug
¥7
Informatie over 'de Tuin van Nederland'
mmtm
1 ar s
Fietsen en bootjes overal te
huur in Kop van Overijssel
Van Hanzestad naar Hanzestad
Leringen huur verhuur
HENDRIKLAAN
rvicecomplex Hoog Soestdijk op de
eping van de toren gelegen DRIE-
HAPPARTEMENT met SCHIT-
D UITZICHT OVER SOEST EN
LANDELIJKE OMGEVING, op
and van winkels en openbaar ver
ten aanwezig.
hal met eigen brievenbus, toilet
dntje, keuken met werkkast en aan-
wasmachine, ruime woonkamer,
ler (10 m2) met ruim balkon, bad-
et ligbad en vaste wastafel, 3e ka-
ekosten per maand inclusief c.v. en
.551,33. Aanvaarding in overleg.
GDE KOOPSOM: f 139.500,- k.k.
Overijssel, de Tuin van Nederland. Een groene provin-
:ie, DIE QUA verschijningsvorm op de kaart vergeleken
VORDT MET EEN VROUWTJE OP EEN PRIKSLEE. EEN VROUWTJE
ui ET EEN VEELVOUD AAN GEZICHTEN, WANT MET HET SCHIT
TERENDE MEREN- EN PLASSENGEBIED IN HET NOORDWESTEN,
HETWIJDSE SALLANDSE HOEVENIANDSCHAP EN HET BOSRIJKE
COULISSEN LANDSCHAP VAN TWENTE IN HET OOSTEN IS
ÏVERIJSSEL EEN BIJ UITSTEK AFWISSELINGSVOLLE PROVINCIE.
/laar er is meer! Neem de
'ssel, die als een zilveren
nt door het
Jverijssels/Gelderse laag-
ind kronkelt en oude
anzesteden als Kampen,
iwolle en Deventer als kra-
:n aan een snoer aaneen
ijgt. Ooit meerden daar
liddeleeuwse koggen af
iet zout uit Spanje en
'ortugal, wijn uit Frankrijk
!n stokvis uit Noorwegen,
lu zijn het karakteristieke
steden, die - samen met uit
gestrekte landgoederen
elders - Overijssel maken tot
wat het is: een uitbundig
bloeiende tuin waar mensen
in alle seizoenen van het
jaar genieten en tot rust
komen.
Gastvrij
Behalve volop natuur
schoon, is gastvrijheid een
andere gezichtsbepalende
karaktertrek van de provin-
Dot Overijssel de Tuin van Nederland is, is niet zo vreemd.
In de 37e eeuw werd de provincie reeds zo genoemd. De naam
werd gebezigd door Westfaalse boerenzoons, die na de Vrede
van Munster (1648) de gebrandschatte en leeggeplunderde
woestenij van het Duitse platteland ontvluchtten om in
Nederland werk te vinden. Zodra deze 'Wanderarbeiter'
Hengelo waren gepasseerd, zeiden ze zich in een volop bloei
ende tuin te wanen. Kortom, Overijssel: het Nederlandse pol
dermodel avant la lettre.
cie. Je voelt je er thuis. Er is
nog persoonlijke aandacht
voor de gast en de aan
wijzing door de ANWB van
Overijsselse vakantie- en
horecabedrijven tot
Camping en/of Hotel van
het Jaar wekt dan ook geen
verbazing bij insiders. Van
eetcafé tot en met de abso
lute culinaire top - het is er
allemaal in Overijssel. Net
als kastelen, landgoederen
en havezathen, die verspreid
liggen in Salland en
Twente. Namen als Twickel
bij Delden, Warmelo bij
Diepenheim (waar prinses
Armgard, de moeder van
prins Bernhard haar laatste
levensjaren sleet) en
Rechteren bij Dalfsen zijn
spreekwoordelijk. Bij
Steenwijk doet landgoed De
Eese van zich spreken. In
het voorjaar zijn veel kas
teeltuinen paars gekleurd
door bloeiende rododen
drons, terwijl de krenten-
bossen bij Ommen de
omgeving in het wit hullen.
Ook tuinen als van Mien
Ruys in Dedemsvaart, Ada
Hofman bij Gramsbergen
en de Priona-tuinen in
Schuinesloot bij Slagharen
zijn plekjes om 'groene
inspiratie' op te doen.
Routes
Natuurlijk zijn er
kastelen(fiets)routes. Zoals
die 'Tussen IJssel en Ems',
kap woning
- '9 en tuin. Indeling: entree, toilet trapop-
r met open haard en schuifpui. Dichte keuken met
matuur. Verdieping: 3 slaapkamers, badkamer met
?e verd,eP'hgt zolder, grote dakkapel
ne 4e slaapkamer, veel bergruimte. De woning is
in ankertoze spouw gebouwd en alle kozijnen zijn
nwerie™ ISOlerend0 Nazing. Groot 2.50
aagprijs 559.000,- k.k.
isden, Tiel en Veenendaal
UIT
IEID
IJK-
t.k.
c
0
0
"O 0
co
0
C Q)
c 0
0 0
.o -o *0 -2
c co co =to cv
o c i;
0 .92 Q_ 0 'O)
0
N N_ Q. CO
CO w
a5 -O
CD CD rL
ca <5 T3
o E
CD CO
Q. CO
CO
IDe Sallandse ASPERGETELERS ZIJN DE
1 Duitse reus, die in onheugelijke tijden
door Overijssel kloste om de Zuiderzee
TE DEMPEN, NOG ALTIJD DANKBAAR. VOORAL
C HET FEIT DAT DE ZAK SCHEURDE WAARIN HIJ
I HET ZAND VERVOERDE OM HET KARWEI TE
KLAREN. Bij elke stap plofte een HOEVEEL-
E HEID OP DE GROND: ZÓ ONTSTONDEN DE
'BERGEN' VAN DE OVERIJSSELSE OF
ft Sallandse Heuvelrug.
f Het zand verwaaide echter voor een deel en
Ikwam overal in Salland terecht. Gemengd
met de 'eigen' grond ontstond een ideale
1 voedingsbodem voor de aspergeteelt. Tot in
Twente kwam het 'reuzenzand' terecht en
f ook daar werd de grond geschikt om er de
koningin onder de groenten te telen.
Alle verhalen over dekzanden, die in prehis-
l torische tijden de dalen tussen de stuwwal-
len opvulden, die in de voorlaatste ijstijd van
zo'n 150.000 jaar geleden waren ontstaan,
f behoren hiermee definitief tot het rijk der
fabelen. Wie de Sallandse asper
ges (en ook die uit Twente)
proeft zal tot de conclusie
komen dat aan het 'witte
goud' uit Overijssel op z'n
minst een sprookje of legen-
de ten grondslag moet heb-
ben gelegen. In beide
regio's zijn aspergeroutes
uitgezet, die de bezoeker
j van teler naar teler voe
ren, waar men het hoe
en waarom van de asper-
j ges haarfijn uit de doeken
1 doet. In mei en juni wor-
l den overal asperge-menu's
geserveerd - bij sommige
bedrijven kun je er zoveel
1 eten als je wilt - en overal
klinkt een loflied op wat
1 gescheurde zandzak
tot gevolg had.
Vechtdalpad
Dat lied klinkt ook in het romantische
Vechtdal, dat als het ware tussen Salland en
Twente ingeklemd ligt en plaatsen als
Dalfsen, Ommen, Gramsbergen en
Hardenberg met elkaar verbindt.
Nagelnieuw is het gemarkeerde
Vechtdalpad: een wandelroute, die de wan
delaar confronteert met steeds weer nieuwe
uitzichten over deze rivier, die in het
Duits/Nederlandse grensgebied (Darfeld)
ontspringt. Ook is er een visfolder over de
Vecht, die de hengelaar de beste stekken
aanwijst. Ook het Reestdal, dat doorloopt tot
in Drenthe, is een 'must' voor de wandelen
de natuurliefhebber.
Op de Sallandse Heuvelrug tussen Holten
en Nijverdal is de langste ATB-route van
Nederland uitgezet. Het gaat eigenlijk om
drie routes, die ook in één keer kunnen
worden gereden. Ze hebben een gezamen
lijke lengte van 60 km.
De Sallandse Heuvelrug is een 5.000 ha.
groot aaneengesloten natuurgebied met
heidevelden en bossen. Het gebied kent hier
en daar forse hoogteverschillen en een reeks
prachtige vergezichten. Heuvels als de
Holterberg, de Noetselerberg en de
Koningsbelten staan békend als echt 'kui-
tenbijters'.
De drie routes voor mountainbikers zijn
zwart, rood en blauw gemarkeerd.
Inlichtingen worden verstrekt door de
VW's in Holten (tel.0548-361533) en
Nijverdal (tel. 0548-612729).
die het Duitse grensgebied
aandoet en waarbij de fiet
ser 44 kastelen, historische
buitens en havezathen
tegenkomt. Er zijn ook
volop kleinere, rondgaande
fiets- en kuierroutes, die de
toerist door hetzelfde fraaie,
parkachtige coulissenland-
schap voeren. Op 6 juni
wordt de Ronde van
Overijssel verreden, hèt
grote recreatieve fietsspekta-
kel van de provincie.
Honderden toerfietsers zul
len tijdens deze D-day op
weg gaan voor tochten, die
in lengte variëren van 35 tot
300 km.
Behalve fietsprovincie is
Overijssel een gebied voor
de wandelaar. Evenals som
mige fietsroutes zijn veel
wandelpaden grensover
schrijdend. In de waterrijke
'Kop' van de provincie kun
nen aan de hand van een
nieuw boekje vier verrassen
de kanotochten in de
Wieden worden gemaakt.
Dat betekent anderhalf tot
drie uur vaarplezier in één
van de mooiste natuur
gebieden' van Europa. Last
but not least is er een 400
km. lange kanoroute tenein
de het ultieme outdoor-
gevoel te vervolmaken.
Actieve ontspanning: dat is
het motto van Overijssel.
Het uit zich o.a. in duizend
en-één arrangementen,
waarbij de bagage achterna
kan worden gebracht en de
gast steeds op een andere
plaats overnacht.
OVERIJSSEL
fecw-"'-
Voor nadere informatie over de vakantie- en recreatiemogelijkheden in
Overijssel kunt u terecht bij uw plaatselijke VW of bij het Overijssels
Bureau voor Toerisme, Postbus 500, 7600 AM Almelo,
tel. 0546 - 818 767, met ingang van 27 april: tel. 0546 - 535 535.
Over een markesteen die nooit mag worden opgetild
Langs db weg tussen Ootmarsum en Reutum groeit
BEN KLEIN POPULIBRENBOSJE MET IN HET MIDDEN EEN
LOODZWARE MARKESTEEN. DlB STEEN MAG NOOIT WORDEN
OPGETILD, OMDAT ER EEN KWADE GEEST ONDER ZIT. EEN
DAPPERE PASTOOR HEEFT HEM OOIT GEVANGEN IN EEN
HOUTSCHUUR, WAAR ZODRA ER IEMAND BINNEN KWAM, DB
HOUTBLOKKEN JE OM DB OREN VLOGEN. SINDSDIEN ZIT DE
GEEST TE WACHTEN OP EEN ONNOZELE HALS, DIE DE STEEN
VERWIJDERT, WAARNA HIJ OPNIEUW ZIJN STREKEN KAN BOT
VIEREN OP ONSCHULDIGE MENSEN.
Het Twentse sagenland
staat bol van zulke en ande
re vertelsels. Er is zelfs een
sagensafari ontwikkeld,
waarbij automobilisten zon
der kaart, maar geleid door
een op een cassettebandje
ingesproken mysterieuze
stem, heel het gebied kun
nen verkennen: Daarbij
komen ze in aanraking met
witte wieven, hellehonden,
spookhazen en andere
bovenaardse zaken. Het is
uitkijken hier, want nachte
lijke 'spookwagens' worden
nog altijd waargenomen.
Behalve de cassettesafari
door het Duits-Nederlandse
grensgebied is er ook de
bewegwijzerde
deze route zijn namelijk
negen sagenwandelingen
'uitgezet en kunt u diverse
fietstochten starten.
Twente is een afwisselend
gebied. Met in het noord
oosten natuurgebieden als
het Dal van de Mosbeek,
het Springendal en een vro-
Sagenlandautoroute van de
ANWB. Neem yw fipts en
wandelschoenen mee. Op
lijk meanderend riviertje als
de Dinkel laat Twente zich
uitstekend verkennen per
fiets of te voet. Dan vind je
nog bloeiende orchideeën,
dan stuit je (bij Mander en
Vasse) op eeuwenoude graf
heuvels, waar bewoners uit
de prehistorie hun doden
bijzetten.
Kunststadjes
Rond de steden vari Twente
(Enschede, Hengelo,
Almelo en Oldenzaal) lig
gen uitgestrekte landgoede
ren (toegankelijk voor de
wandelaar!), die herinneren
aan het voorbije textielverle-
den van de regio. Het pitto
reske en oude Ootmarsum
met zijn vakwerkhuizen is
een stadje van kunst, cul
tuur en galerieën geworden.
In Weerselo trekt het defti
ge stift de aandacht: het
werd halverwege de 12e
eeuw gesticht door Hugo
van Buren, een middel
eeuwse ridder (en voorvader
van het huidige Huis van
Oranje), die op zoek was
naar de zin van het leven.
Iets zuidelijker, in de Hof
van Twente, ligt het kleinste
stadje van Overijssel: stede
ke Diepenheim. Ook dat
timmert aan de weg met
kunst, cultuur en... een
schitterende watermolen
(Den Haller), die reeds in
1169 werd genoemd. De
landelijk onderscheiden Vijf
Sterrenfietsroute in de Hof
is een echte 'Geheimtip'.
Watermolens
Molens zijn karakteristiek
voor Twente; er zijn bijvoor
beeld negen watermolens,
vaak met een restaurant er
bij. Grote Nederlandse land
schapsschilders uit de 17e
eeuw als Jacob van
Ruysdael en Meindert
Hobbema hebben ze meer
malen vastgelegd in roman
tische landschapsscènes.
Zoals de dubbele water
molen bij Huize Singraven
(1448) in Denekamp. Ook
de Oostendorper molen bij
Haaksbergen is 'een plaat
je', net als die bij de have-
zathe Herinckhave bij
Fleringen, dat in de
Kroezeboofn een
1000-jarige eik bezit.
Tubbergen (met de prachti
ge rondom beglaasde St.
Pancratiuskerk) is dè
molengemeente van
Overijssel. Er staan er daar
zeven, waaronder de water
molens van Frans (1870) en
Bels (1725) bij Vasse.
Een bezoek aan de molens
in Overijssel is extra inte
ressant op de eerste
zaterdag in september.
Dat is de traditionele
Overijsselse
Molendag. Op die
dag organiseren de
molenaars veel bij
zondere acti
viteiten. U
leest er meer over in een
speciale folder die kort van
tevoren bij de VW's ver
krijgbaar is.
garantie
MAKELAARS
Fluistervaren wordt het verkennen per boot van
HET MEREN-EN PLASSENGEBIED VAN NOORDWEST-
OVERIJSSEL WEL GENOEMD. NlET ZO GEK, WANT HET MET
EEN ELEKTROMOTORTJE AANGEDREVEN OPEN BOOTJE MAAKT
NAUWELIJKS ENIG LAWAAI. HET IS DAN OOK EEN FLUISTER
BOOT, DIE PERFECT PAST IN DEZE VERSTILDE WERELD VAN
KRAGGEN, TRILVENEN EN RIET, WAAR HET PAARSROOD VAN
DE RIETORCHIS DOORHEEN SCHEMERT SAMEN MET HET
VLEESETENDE, MAAR OH ZO NIETIGE ZONNEDAUW, DAT ZIJN
KLEVERIGE BLAADJES NAAR'MINUSCULE INSEKTEN UIT
STREKT.
Daar staat ook de roerdomp
roerloos in paalhouding te
wachten tot de 'indringers'
zijn verdwenen, daar zingt
de leeuwerik, en daar flui
ten grote karekieten en
andere vogels elke dag weer
in een ander koor.
De stilte is hier als het ware
hoorbaar. Toch is het water
dorp Giethoorn vlakbij. Eén
miljoen voornamelijk dag
jesmensen kunnen per
rondvaartboot een tocht
maken door de grachten
met de zo karakteristieke
houten boogbruggetjes. Ze
kijken hun ogen uit aan de
er zijn ook fietsroutes uitge
zet, die de bezoeker bren
gen in plaatsjes met vreem
de namen als Dwarsgracht,
Blauwe Hand, Nederland
en Jonen.
Van 21 t/m 24 mei a.s.
wordt in 'de Kop' een kano-
4-daagse gehouden. Al die
vier dagen is Zwartsluis de
thuis- en vertrekhaven van
kanoërs, die routes van 15
tot 30 km. kunnen varen.
Ook een trektocht-per-kano
is mogelijk.
Rond het Natuur-
activiteitencentrum van
Staatsbosbeheer bij
door overstromingen - de
Zuiderzee was vlakbij -
meren ontstonden, die na
verloop van tijd verlandden.
Zó ontstonden de rietvelden
van Noordwest-Overijssel
waar volgens kenners
Europa's beste riet om
daken mee te dekken van
daan komt.
Oude Zuiderzeestadjes
Behalve het merengebied
van de Kop van Overijssel
zijn ook de voormalige
Zuiderzeestadjes, die er in
een krans omheen liggen
de moeite waard. Met name
Vollenhove, Blokzijl - en
iets zuidelijker - Hasselt
bezitten nog veel, dat herin
nert aan de tijd toen het
zoete I)sselmeer nog een
zoute Zuiderzee was en
ansjo- en haringvissers er
het beeld van alle dag
bepaalden.
sengebied van Noordwest-
Overijssel op het eerste
gezicht een stuk 'puur
natuur' is, is het toch in eer
ste aanleg grotendeels door
mensenhanden gevormd.
Dat gebeurde in de middel
eeuwen toen Franciscaner
monniken er (bagger)turf
wonnen. Miljoenen, nee
miljarden turven zijn in de
loop der tijd via Zwartsluis
en Blokzijl naar elders ver
voerd. Wat restte was een
mysterieus en onoverzichte
lijk vergraven landschap
van vaarten, grachten,
weren (trekgaten) en ribben
(legakkers waarop de turf te
drogen werd gelegd). Totdat
fascinerende wereld van De
Oude Aarde, waar kristallen
en mineralen van 'all over
the world' een onaardse
schoonheid openbaren.
Vreemde namen
Twee namen geven het wet
land van Noordwest-
Overijssel zijn unieke
bekendheid: het Nationale
Park de Weerribben en het
natuurreservaat De Wieden.
De waterrijke Kop van
Overijssel laat zich het best
per boot verkennen. Maar
Ossenzijl is een (beschei
den) wandelgebied ontslo
ten en ook de Vereniging
van Natuurmonumenten
heeft bij St. Jansklooster
een bezoekers- en informa
tiecentrum ingericht. Als u
toch in de buurt bent,
brengt u dan zeker ook een
bezoek aan de nabij gelegen
kaasboerderij van tweevou
dig Elfstedentochtwinnaar
Evert van Benthem.
Mensenwerk
Hoewel het meren- en plas-
De auto laten staan in het waterrijke noordwesten van
Overijssel is geen opgave. Op een groot aantal plaatsen kan
men fietsen huren. Behalve fietsen kan men eveneens
kano's, een punter of een fluisterboot huren.
Ook worden er rondvaarten door het meren- en kraggenbied
van Noordwest-Overijssel georganiseerd, evenals door de
grachten van Giethoorn.
Over de Weerribben en het Wieden-gebied is een zeer
instructief boekje verschenen met als titel 'Land werd water
land'. Het is (met gebiedskaart) verkrijgbaar bij de
ANWB/VVV-kantoren.
Op de eiets door de uiterwaarden van de IJssel
Behalve de IJsselsteden Kampen, Zwolle en Deventer waren ook Hasselt, Ommen
en Oldenzaal lid van het middeleeuwse koopliedenverbond de Hanze. Maar uien,
BLAUWVINGERS EN KOEK ZIJN AANDUIDINGEN, DIE LOUTER SLAAN OP DE DRIE OVERIJSSELSE
Hanzesteden aan de IJssel.
Met Kamper uien wordt de spreekwoordelijke domheid van de Kampenaren bedoeld, die
èen gevangen steur een bel ombonden in de verwachting dat de vis zich wel weer zou mel
den als ze hem nodig hadden. Nu bouwen ze een unieke middeleeuwse kogge op een his
torische werf, waarmee Kampen het Hanze-verleden terug wil halen.
Met blauwvingers wordt de rivaliteit gedoeld, die jarenlang tussen Zwolle en Kampen heer
ste en tot uiting kwam toen de Kampenaren een groot geldbedrag aan Zwolle moesten
betalen. Ten onrechte vonden ze. Om toch enige genoegdoening te ontvangen, keerden de
Kampenaren het bedrag uit in... stuivers. En de Zwollenaren? Die telden hun vingers
blauw om te kijken of het klopte!
Deventer leefde lange tijd van koek. Nu kijken toeristen hun ogen uit op het prachtige
IJsselfront, de laat-middeleeuwse Waag, De Drie Haringen, het fraai gerestaureerde
Bergkwartier en... een oud koekhuisje aan de Brink. Op 2 augustus wordt er de grootste
boekenmarkt van Europa in de openlucht gehouden.
Tussen de Hanzesteden aan de IJssel loopt een fietsroute (LF 3a), die de drie steden niet
alleen aan elkaar en Hasselt aan het Zwartewater koppelt, maar ook met Gelderse Hanze-
en andere steden. Bovendien zijn er negen routes, in lengte variërend van 18 tot 48 kilo
meter die uitkomen op het punt waar de
fietser vertrekt. Met de IJssel als steeds
terugkerend gezelschap en witte wolken
tegen een strak blauwe lucht boven je, is
het fietsen door deze omgeving van knot
wilgen en uiterwaarden een puur genoe
gen.
Stadswandeling
In elk van de Hanzesteden leidt een
gemiddeld drie kilometer lange stads
wandeling de bezoeker langs de interes
santste plekjes waar de (late) middeleeu
wen nog zichtbaar zijn: de Sassenpoort
in Zwolle, het oude raadhuis met
Schepentorentje en de drie stadspoorten
in Kampen, de uit 1528 daterende Waag
in Deventer en de kalkovens in Hasselt.
Horecabedrijven (herkenbaar aan een
Hanzevlag) koken als ten tijde van de
Hanze: een 3-gangen menu of een
Hanzepot (f. 19,50) variërend van Jan in
de Zak tot gouverneursgehakt, van raas
donders en nonnenscheetjes tot... Dat
alles wordt vergezeld door een kruiden
bitter van stad of streek.
