'Van heidehut tot residence'
m
»2 halen 1 betalen»
7 OP SOEST!
folklore met klederdrachten
Soest 50 jaar geleden]
'Kinderhotel in bejaardenhuis9
Abdul Azis, van getapte schoolkameraad tot
onafhankelijkheidsstrijder in Oost-Indonesië
m
restanten zomercollectie 0
WOMENSWEAR
Uit de historie van Soest(erberg)
VOENSDAG 11 JULI 2001
PAVOND
(aankomende weken) Q
Dus een bezoek aan Ellemijn
5? zeker de moeite waard!!! ftfc
SOESTER COURANT
PAGINA 11
IkidswT^rl
f Graag. tot ziens bij 67/en/jn
Monumentendag
'Huis en Haard'
)ude mode in bij werkgroep
7-
vijSf*
I \7 "n,
Verkeerde foto
Soesterbergsestraat 49A - Soest
Van der Huchtschool treedt op in Groot Engendaal
4
Thuiszorg
m
van
3 2, zadeltuigleer
vanSr995^
3 2, zadeltuigleer
van IQSütf,-
10.00-18.00 uur
d: 19.00-21.00 uur
de voorraad strekt.
AR GARANTIE
«den Bovag garantie en
garantie op motor,
en aandrijfassen.
167.000 km
_17.500.-
3 km. airco
„.62.500;
l, 165.000 km
„31.500;
n, E.C.C, elek. ramen
„34.500;
•9.000 km, LPi, airr.n
„29.950;
DOd. LPG
17.900;
101.000 km18.950;
3L 14.000 km
66.500;
1-'00. geel, 40.000 km
..28.500;
gesmet, 30000 km, E.C.C.
44.900,-
km, open dak
„13.950;
't, 151.000 km, div. acc
.44.900;
<m, airco
.54.900;
)km.F.r,n
59.500;
0 km, climate control
„59.500;
•000 km. LPG, airco
35.900;
>0 km. E.C.C.
41.900;
100.000 km, airco
41.000;
'000 km. airco
45.900,-
km, Im-velgen
47.900;
000 km, airco
47.950;
I8.000 km, E.C.C
29.950;
net, 133.000 km, airco
18.900;
(u betaalt het duurste artikel) Xfc
- Uitgezonderd spijkerbroeken en badkleding
f Soesterbergsestraat 13 Soest-Zuid 7
De Open Monumentendag 2001
vindt ook dit jaar weer plaats in
het tweede weekend van septem
ber. Aan de activiteiten kan in
Soest worden deelgenomen op za
terdag 8 september tussen 10:00
uur en 16:00 uur. De landelijke
stichting OMD heeft voor deze 15c
Open Monumentendag als thema
gekozen: 'Huis en Haard'. Het the
ma is gericht op wonen in vroeger
tijden. Voor Soest was dit in haar
lange geschiedenis in het leven en
werken'op boerenerven. Vandaar
dat op zaterdag 8 september een
programma aangeboden wordt dat
bestaat uit een actieve en informa
tieve (12,5 km lange) fietstocht
langs historische boerderijen.
Start- en eindpunt van de route is
het museum Oud Soest, Steen-
hoffstraat 46, waar door een be
zoek aan de stijlkamers kennis kan
worden opgedaan over de inrich
ting van Soester boerderijen. De
deelnemers krijgen hier en bij de
lokale VW, net als in vorige jaren,
een fraai boekwerkje met de fiets
route en informatie over de be
zienswaardigheden.
601 82 67
602 66 25
Jk elen@worldonline.nl I
sierpleister
pleisterd of geschuurd I
oleisterd en geschuurd I
an wanden en plafonds
Eens per twee maanden komt -
neestal in Eemnes - de werk
groep Klederdrachten samen.
[)e werkgroep is opgericht in
1986 en heeft deelnemers uit
De plaatsen Soest, Amersfoort,
duizen, Loosdrecht, Baarn,
Hilversum, Eemnes en Blari-
um.
De werkgroep houdt zich bezig
net de klederdrachten in het ge
bied tussen de Eem en de Vecht,
"ket opzet zijn er geen vertegen
woordigers uit de plaatsen Huizen
Én Bunschoten/Spakenburg. Deze
natste plaatsen hebben namelijk
jen nog levende klederdracht en
baar is door zeer actieve plaatse
lijke werkgroepen veel onderzoek
paar verricht. De vertegenwoordi
gers van de werkgroep zijn allen lid
Rran een lokale historische vereni
ging of folkloristische groep. Doel
s uit te zoeken wat er vroeger ge-
ïragen werd, waarom dit gedragen
werd en door wie. Zo werd de spe-
fieke vierkante muts veel in Soest
jedragen, evenals de staartkap.
ïijdens de bijeenkomsten wordt er
Boor de deelnemers nieuwe inför-
natie uitgewisseld. (In)complete
Gedingstukken, andere textilia en
fotografisch materiaal worden ge-
Hocumenteerd. Aangezien de
werkgroep niet verzamelt, hoeft
biemand iets af te staan. Wordt er
toch iets aangeboden, dan wordt
voor een juiste bestemming ge
zorgd. In de meeste gevallen is dit
een museum. Van bestaand mate
riaal is de documentatie voorlopig
opgeslagen bij het secretariaat.
In de loop der jaren heeft de werk
groep meer nationale bekendheid
gekregen, dit blijkt uit de uitnodi
gingen die zij vanuit het hele land
krijgt om de klederdrachten te to
nen. Niet alleen historische vereni
gingen maar ook andere verenigin
gen en instellingen weten inmid
dels de weg naar de werkgroep te
vinden.
Allereerst wordt er een diaserie
vertoond, verkregen met behulp
van oude foto's van klederdrachten
zoals die in het gebied tussen de
Eem en de Vecht gedragen zijn.
Na de pauze is er een presentatie
show met ca. 10 mensen waarbij
de dracht werkelijk getoond wordt.
Daarbij is er aan de overwegend
authentieke kleding te zien hoe de
overeenkomsten en verschillen per
plaats zijn. De kleding komt
meestal van families die deze kle
ding nog bewaard hebben. Zo is er
nog een origineel rouwkostuum
dat bij iedere uitnodiging van een
vereniging/instelling geshowd
wordt.
Met betrekking tot klederdrachten
van deze streek is sinds de uitga
ve van Molkenboer (1917) niets
meer in boekvorm verschenen.
Vandaar dat op termijn de werk
groep klederdrachten een boek wil
laten verschijnen. Daarin zal het
evenwicht tussen de dracht voor
mannen en vrouwen en het ver
schil tussen de verschillende soor
ten klederdrachten beklemtoond
worden. Het te verschijnen boek
zal de onderwerpen behandelen -
te beginnen met de onderkleding -
van de oudste tijd naar de moder
ne tijd.
Voor meer informatie over de
werkgroep of om iets te laten
documenteren: mevrouw A. Klap-
van Dijk, Dr. De Visserlaan 24,
1272 GX Huizen, 88 524 01 13.
Voor meer informatie over de
Historische Vereniging Soest:
mevrouw J.M. van de Poll,
88 601 70 65
Foto: Museum Oud Soest.
In de Soester Courant van vo
rige week is iets fout gegaan
met de rubriek Verdwenen
Soest hervonden. Bij het artikel
was de foto geplaatst die bij het
hiernaast afgedrukte artikel
over de Folkloregroep Eemland
hoort. Onze excuses.
De Redactie
Uit de Soester Courant van 13 Juli 1951
IN DE HOEK.
Vaak is de "rondvraag" in onze en
andere gemeenteraadszittingen het
meest actuele deel van de versla
gen der zittingen. Ik begin dan ook
steevast het verslag te lezen bij de
"rondvraag". Deze keer was het
niet veel zaaks en ik voelde me
dan ook min of meer in m'n nek
gezien. Het leek er in het begin wel
op, dat het wat ging worden, toen
een onzer leden vroeg of er naakt
figuren komen op het Monument
voor de gevallenen. Onze burge
meester wist zich dit niet te herin
neren en de stenen komen over
enige weken uit Frankrijk.
Het is nog niet veel wat we nu
weten van ons monument. Ik
vroeg op deze plaats al eens eerder
of het geen aanbeveling verdiende
het ontwerp van het monument,
desnoods tegen een kleine betaling
voor een goed doel, ter bezichti
ging te stellen. Niet alleen vind ik,
dat iedere gemeentenaar wel iets
van de plannen mag weten', omdat
practisch iedereen voor het monu
ment offerde, maar ook de com
missie, of wie er over gaat, kan
hierdoor misschien veel narigheid
en achterafgepraat voorkomen.
Ik weet wel, dat commissies en
ontwerpers over het algemeen van
oordeel zijn, dat de "massa" niet
tot oordelen bevoegd is in derge
lijke aangelegenheden, maar 't oor
deel van die massa kan scherp en
onaangenaam zijn. Bovendien zijn
zulke monumenten er om tot de
massa te spreken en in herinnering
te brengen wat geschiedde. Ze
moeten begrepen worden door de
massa en niet alleen door kunst-
zinnigen, wier oordeel ook nog
vaak aanvechtbaar is.
Daarom nogeens het ernstige ad
vies: Laat de schenkers iets zien
vóór de beitel in de stenen gaat.
H. OEKMAN.
PROPAGANDA-MARS.
A.s. Donderdagavond, te half acht,
houdt de muziekvereniging P.V.O.
wederom 'n propaganda-mars ter
ondersteuning van de donateurs
werving en inzameling der prijzen
voor de fancy-fair.
De afmars is op het Nieuwerhoek-
plein, waarna gemarcheerd wordt
over Koninginnelaan, Becke-
ringhstraat, Krommew., Korte
Hartweg, Nieuwstraat, Vinkenweg,
Laanstraat, Koekoekweg en Beet-
zlaan.
DENK OM DE
COLORADOKEVERS.
Aardappeltelers worden er aan
herinnèrd, dat het aantreffen van
de beruchte Coloradokever in hun
aardappellanden direct moet wor
den gemeld aan het politiebureau.
AMERIKAANSE BOEKEN
VOORVD.HUCHTSCHOOL.
Dinsdagmorgen kreeg de Van der
Huchtschool bezoek van Mr. Mur-
phy, het hoofd van de "care" in
Nederland en België, de Ameri
kaanse organisatie, die boeken
naar Europa zendt, waarvoor gel
den door ouders, onderwijzers en
kinderen in Amerika zijn bijeen
gebracht. Behalve de heer G. Nij-
hoff, het hoofd van deze school en
zijn personeel, waren bij deze over
dracht van een 60-tal boeken, te
genwoordig Mevr. Smit-Avis, se
cretaresse van H.M. de Koningin;
Mej. Jolles; Mr. F. Raedt, hoofd
van de afdeling Onderwijs van de
gemeente; de raadsleden Mevr.
Landweer-De Visser, Mevr. Polet,
Mevr. Van der Swan-de Kievit en
de heer Ooms.
Een 20-tal leerlingen leidden met
zang en spel de korte plechtigheid
in, waarna Mr. Murphy, de jonge
SOEST, 035-603 70 47
'a-soest.nl
Amerikaan, de boeken aanbood.
Hij deelde hierbij mede, dat het
geld voor de boeken was bijeen
gebracht op de scholen en vele
kinderen hiervoor hun penningske
hadden geofferd. Met de adressen
van deze scholen, welke bij deze
boekenzending waren ingesloten,
kan gecorrespondeerd worden en
spr. hoopte, dat deze school-cor-
respondentie zou plaats hebben en
zich zou ontwikkelen.
De heer Nijhoff dankte hierna
voor dit mooie geschenk, waar
voor bij leerlingen en onderwij
zend personeel veel belangstelling
bestaat. Spr. hoopte, dat deze boe
ken aan hun doel, een goede ver
standhouding onder alle volkeren
te bevorderen, zou beantwoorden.
Ook één der leerlingen dankte in
het Engels namens de leerlingen
'en Mevrouw Ten Bosch-Steenber
gen, voorzitster van 't schoolbe
stuur, sloot het officiële deel van
deze gebeurtenis met welgekozen
woorden van dank.
Hierna werden de boeken bezich
tigd, w.o. zich exemplaren bevin
den voor leerlingen van alle leef
tijden. Ze zijn fraai gedrukt en
ontworpen en brengen een ander
werelddeel dichter bij huis. In de
nieuwe school zullen deze boeken
een waardige plaats krijgen.
'Met alle energie die we erin gestoken hebben, zou
het toch jammer zijn als we alleen voor de ouders op
treden dachten ze op de Van der Huchtschool aan de
Paulus Potterlaan. Vandaar dat de leerlingen uit groep
5 gistermorgen nog een keertje het toneel opgingen om
de minimusical 'Kinderhotel Klivia' op te voeren,
maar dah in bejaardencentrum Groot Engendaal.
'De kinderen vinden het prachtig en denken: we wor
den beroemd, en de ouderen vinden het prachtig, dat
kinderen voor hen optreden aldus één van de ouders.
Toen het in 'bejaard Soest' bekend werd, dat de Van
der Huchtschool aan het Boekweitland een voorstel
ling zou geven, stonden de andere verzorgingshuizen al
in de rij. Maar om praktische redenen is het niet mo
gelijk op nog meer locaties een uitvoering te doen. De
minimusical, van wie anders dan Annie M.G. Schmidt
nam gisteren ruim een half uur in beslag. De bewoners
van Groot Engendaal stelden het zeer op prijs, dat de
oudste van de drie Van der Huchtscholen in Soest de
voorstelling gaf.
Abdul Aziz (links) met naast
zich meester Boerema en twee me
deleerlingen (wie kent henals
voorzitter van de feestcommissie ter
gelegenheid van de verjaardag van
het schoolhoofd op de vroegere De
Savornin Lohmanschool aan de
Driehoeksweg.
Onafhankelijkheidsstrijd
Zoals hij in Soest naam had ge
maakt, zo deed hij dat ook in zijn
geboorteland. In 1950 pleegde hij
opstand, omdat hij het niet eens
was met de gang van zaken. Met
zijn Boeginese compagnie bond hij
de strijd aan voor een vrij en on
afhankelijk Oost-lndonesië. Vette
koppen in de kranten meldden
bijna dagelijks de ontwikkelingen
daar in de eerste maanden van
1950. Hoewel er naar het oordeel
van kapitein Abdul Azis toezeg
gingen waren gedaan over het
wegblijven van Indonesische troe
pen in de staat Oost-Indonesië,
kwam er toch een schip met troe
pen op de rede van Makassar aan.
Dat was voor Abdul Azis reden
om op de kade en andere strategi
sche punten mortieren te plaatsen.
Hij liet de bemanning van het
schip weten dat de landing zou
worden belet door de inzet van
mortieren. Deze situatie duurde
drie weken. Er kwam een eind aan
toen Abdul Azis naar Java werd
gelokt met de toezegging van een
vrijgeleide. Hij werd echter gevan
gen genomen en veroordeeld tot
een gevangenisstraf van negen jaar.
Hij heeft niet zijn hele straf uitge
zeten omdat hij gratie kreeg. Daar
na heeft hij zijn militaire loopbaan
beëindigd en leefde hij verder als
gewoon burger in zijn vaderland.
In 1980 was er ter gelegenheid van
het vijftigjarig bestaan van de
school nog contact tussen de De
Savornin Lohmanschool en haar
oud-leerling Abdul Azis. Voor de
jubileumuitgave van het school
blad Driehoekskontakt schreef hij
een bijdrage met herinneringen.
Het plan om hem ooit nog eens op
te zoeken kon niet meer worden
gerealiseerd. In 1986 overleed Ab
dul Azis, één van de eerste buiten
landse kinderen op een lagere
school in Soest.
Tegenwoordig kijkt niemand
er meer van op als op school
een leerling van buitenlandse
afkomst in de klas kornt. Vroe
ger was dat anders. Het onder
wijzend personeel moest meer
dan eens bestraffend optreden
als een buitenlands kind werd
uitgescholden als 'Chinees',
'nikker' of 'pinda-man'. Afge
zien van de allerkleinsten die
nog niet het besef hebben van
discriminatie, worden nog zel
den scheldnamen gebruikt. En
gebeurt het eens een keer, dan
is de aangesprokene, in tegen
stelling tot vroeger, meestal
mans genoeg om een weer
woord te geven.
Soest maakte al vroeg kennis met
buitenlandse kinderen op school.
Eén van de eersten was Abdul
Azis, de in 1924 geboren oudste
zoon van de soeloeatan van Baroe
(100 kilometer ten noorden van
Makassar op Zuid-Celebes); soe
loeatan is de Boeginese titel van
een inlandse vorst, te vergelijken
met de sultan van Djokja en Solo
op Java. Andi (de titel van de zoon
uit een adellijk geslacht) Abdul
Azis kwam op elfjarige leeftijd
naar Nederland en werd leerling
van de Christelijke Nationale
School (later de inmiddels opgehe
ven De Savornin Lohmanschool)
aan de Driehoeksweg in Soest. Hij
woonde bij het pleeggezin van de
familie M. A. Monsjou aan de
Vosseveldlaan. De heer Monsjou
was assistent-resident op Java en
bevriend met de familie Azis. Toen
hij met zijn gezin naar Nederland
repatrieerde, ging Abdul mee. Dat
was iets heel bijzonders. Nog nooit
was het voorgekomen dat een
Boeginees kind voor zijn opvoe
ding naar Nederland was gestuurd.
Het getuigt van de moderne op
vattingen van de sultan dat hij als
eerste daarvoor toestemming gaf,
ook al waren er veel en velerlei
bezwaren, voornamelijk voort
spruitend uit de Boeginese adat
(gewoonten en gebruiken) en de
streng-Mohammedaanse gods
dienst.
Lekker varkensvlees
Het afscheid werd gevierd met een
luisterrijk feest volgens de inheem
se adat en Mohammedaanse ritus.
In het voorjaar van 1935 stapte
Abdul Azis met de familie Mons
jou (de moeder was mevrouw S.
M. Leiwakabessy, een vrouw van
hoge inlandse adel en fijne educa
tie) aan boord van een schip van
de Rotterdamse Lloyd. Het was
praktisch vrijwel onmogelijk om
voor de elfjarige Abdul het verbod
van het eten van varkensvlees te
handhaven. Hij vond,het trouwens
veel te lekker om er ook maar enig
bezwaar tegen te maken! Veel
minder kon hij in het begin wen
nen aan de aardappels. Als er eens
een Indische rijsttafel werd gege
ten, deed hij zich dan ook dubbel
te goed.
Op 7 mei 1935 werd Abdul Azis
ingeschreven als leerling van de
Christelijke Nationale School in
Soest. Het hoofd der school was
de heer P. Boerema. Abdul Azis
werd, heel begrijpelijk in die tijd,
door zijn mede-leerlingen met eni
ge reserve ontvangen. Hij was niet
erg groot, maar wel robuust en
breed, en in lichaamskracht de jon
gens van zijn leeftijd verre de baas.
Dat bewees hij al op de eerste dag
op overtuigende wijze. Toen hij
werd uitgescholden, pakte hij de
grootste van de plaaggeesten bij de
kladden en rekende zo grondig
met hem af, dat hij meteen de al
gemene bewondering van de rest
van de school had gewonnen.
Overigens raakte hij bij dat ge
vecht een kostbare, prachtig be
werkte ring met diamant - een ca
deau van zijn grootvader - kwijt;
het sieraad werd nooit teruggevon
den, maar het was niet te merken
dat het hem deerde.
In het gevecht met de mede-scho
lier had hij een hoofdwond opge
lopen. Op de eerste foto uit Hol
land die zijn vader van hem kreeg,
stond Abdul Azis met een grote
pleister op het voorhoofd, waarop
hij overigens erg trots was. Zijn
overwinning in het knokpartijtje
maakte hem tot held. Zijn goede
humeur en brede lach deden de
rest. Weldra was hij dan ook een
getapte kameraad onder de
schooljeugd.
Portiersbaantje
In zijn lagere-schoolperiode werkte
hij ondanks zijn speelse aard ijve
rig en nauwgezet. Tekenen was zijn
hobby. Met de Nederlandse taal
lag hij nogal eens overhoop. Fou
ten als 'de paard' en 'het koe' in
zijn opstellen waren heel gewoon.
Trouw vervulde hij in de hoogste
klas zijn portiersbaantje, het slui
ten van de deuren als alle klassen
binnen waren. Bij bijzondere gele
genheden trad hij vanzelf op de
voorgrond. Ter gelegenheid van de
veijaardag van meester Boerema in
1938 was hij voorzitter van de
feestcommissie.
Na de lagere school ging hij naar
het Baarnsch Lyceum. Ook daar
was hij bij leraren en scholieren erg
populair. Dat blijkt wel uit zijn
benoeming tot 'klassevoogd', een
intermediair tussen leraren en leer
lingen. De middelbare studie ver
liep niet vlot. Hij bleef twee keer
zitten, maar behaalde toch zijn di
ploma driejarige HBS. Dat was in
1943, in een voor jongens van zijn
leeftijd (18) gevaarlijke tijd. Te
meer omdat hij tijdens zijn ly
ceumtijd foto's van het Oranjehuis
en ondergrondse blaadjes ver
spreidde. Tijdens een schoolpauze
raakte hij samen met een paar
vrienden in een overmoedige bui
in gevecht met een aantal WA-ers.
Ze werden opgepakt en afgevoerd
naar Utrecht. Daar kregen ze een
flink pak slaag, maar ze mochten
in ieder geval terug naar huis.
Abdul Azis moest begin 1944 on
derduiken. Hij maakte daardoor in
die tijd letterlijk een zwerftocht
door bezet Nederland. Hij zat op
adressen in Groenekan, Vrooms-
hoop en Groningen. Hij werkte in
verschillende plaatsen op het boe
renbedrijf, waarvoor hij zich erg
interesseerde en dat hij in verschil
lende streken en van alle kanten
wilde leren kennen. Later vlucht
te hij door de linies naar Brabant,
waar hij in Nijmegen met de Ame
rikanen tegen de Duitsers vocht.
Na de bevrijding ging Abdul Azis
zo snel als mogelijk was in militair
verband naar Engeland. Daar
kreeg hij een opleiding als para
chutist. Als onderofficier bij het
Koninklijk Nederlands-Indisch
Leger (KNIL) keerde hij naar In
donesië terug. Daar bracht hij het
verder tot de officiersrang, kapitein
bij de parachutisten. Hij nam aan
verschillende acties deel en was als
adjudant toegevoegd aan president
Soekawati van Oost-lndonesië.
Stichting Thuiszorg Eemland,
veelzijdig in zorg; hoofdkantoor:
Van Asch van Wijkstraat 1-9,
Amersfoort, S8033-4220500.
Voor:
huishoudelijke verzorging
verzorging en begeleiding
verpleging
maatschappelijk werk
vrijwilligershulpverlening
bellen: S8033-4220500.
Voor:
voedingsvoorlichting en dieet-
advisering
ouder- en kindzorg (consultatie
bureaus)
aanvullende diensten en lid
maatschap (Gezondheidsservice
Eemland)
bellen: ^033-4600046.
Voor:
het uitlenen van hulpmiddelen
en verpleeg-artikelen (Uitleenser
vice/ Thuiszorgwinkel)
bellen: 88033-4619191.
Wie vergelijkt
leest de Soester Courant
t
