roep
van uw
plaatje!
arbecuepakket
prijs 20.°°
f" &s.o. ut>or:
Adviseurs
9
lnske en Loes:
Twee dames die het maken voor
Radio Soest
RADIO SOEST, CultureelEtherFM 105.9 MHZ - Kabel:107.9 MHZ
ON
AIR
voor 4 personen
3 haassaté - barb. worstje -
gem. karbonade - gebr. spareribs
)opt bij: Het Vleescentrum
van uw baby of
pagina 2
accessoires
oest. Tel. 035-6012874
MIS VAN ZAKEN
rTE VERSLOOT
ATEURS
VLIJT" LID NVM.
3 - SOEST
8 24
AARDÏJ.NL
nei 2002
'On Air' Radio Soest
pagina 3
Ze waren perfect op tijd voor het gesprek voor dit artikel. Alletwee. Inske den Duik en
Loes Moraal. Maar dat is natuurlijk normaal voor mensen die radioprogramma's
maken. Met de klok constant voor de neuzen: timing is hun tweede natuur geworden.
De studio's onder het gemeentehuis liggen er zo vroeg op deze 4 mei-zaterdagmorgen
nog verlaten bij. Alles werkt in het week-end 'op de automaat'. Rustig decor om eens
in bij te praten met twee aardige dames over hun boeiende hobby: radio maken.
Inske den Duik 'doet' in teamverband - elke
dag een andere presentator/trice - twee
populaire programma's, live: 'Soest
Actueel' en 'Lunchroom', het eerste in de
ochtendvroegte, het tweede tussen de mid
dag. Loes Moraal is er, samen met haar
vaste technicus Henk Ensering, één keer per
week met 'Even uitblazen', een soort easy
listening-uurtje 'waarbij je lekker even
onderuit kunt gaan zitten', definieert ze zelf.
Waar Inske druk heen en weer wipt tussen
het laatste lokale nieuwtje en een wat rusti
ger, maar wel spontaan interview met de
een of andere interessante Soester, is Loes
wat afstandelijker bezig met fraaie thema
tieken waaromheen ze oorstrelende muziek
weeft.
Opgebeld
De één, Inske, is er ingerold bij Radio
Soest, de andere heeft zelf opgebeld: 'of ze
iets kon betekenen...'. Dat kon ze. Gréag
zelfs. Loes: 'Het is mijn vierde omroep, het
zit in mijn genen, schrijf dat maar op.' Ze
legt dat meteen even uit.
Wie uit de dertiger jaren stamt en de na
oorlogse radio in volle glorie heeft meege
maakt, kan het een beetje raden: haar naam,
Moraal.
Een naam die, toen er nog geen of weinig
TV was, garant stond voor vindingrijke
luisterseries, zoals 'Koek en ei' en 'Biels
Co', met onder anderen de legendarische
Ko van Dijk en Joop Doderer als Opa
Bobbie, vol puntige teksten die ontstonden
onder de vaardige handen van Loes haar
man Jan Moraal. Loes bedacht mee, droeg
ideeën aan, ontwierp plots, creëerde
type'tjes, bedacht ook vragen voor kwissen,
had iets met het vertalen en schrijven van
hoorspelen, kortom: de radio toen nog zon
der die concurrent met bewegende beelden,
beheerste het Nederlandse gezinsleven in
plezierige, gezellige mate. 'En daar raakt
een mens verslingerd aan, je kunt het nooit
meer missen', vindt Loes Moraal. Haar
ogen glinsteren...
Inske heeft de liefde voor het medium op
wat latere leeftijd ontdekt. Ze werd, zo'n
kleine drie jaar geleden, gebeld voor een
interview in het programma 'Lunchroom'.
Het ging over 'Terre des Hommes'. Inske:
'Daar ben ik nog steeds bij, ik houd van dat
soort goede doelen-clubs, er wordt wat
armoe geleden door kindertjes in de ontwik-
Inske den Duik, 'Soest Actueel' en- 'Lunchroom'
kelingslanden, maar dat even terzijde.... Dat
gesprek liep kennelijk tot volle tevreden
heid, want niet veel later werd ik opnieuw
gebeld: 'of ik er iets voor voelde om mee te
doen, presenteren, programma's maken'.
Inske zag dat wel zitten. Gewend aan drukte
en zelfstandigheid - vier kinderen en een
We kunnen bij ons op Soest in poli
tiek opzicht spannende tijden ver
wachten door de wettelijke verande
ringen en de bestuurlijke vernieuwin
gen, die zijn opgetreden na de
gemeenteraadsverkiezingen van 6
maart jl. Het duale bestel in de
gemeentepolitiek creëert waarschijn
lijk pittige debatten tussen het rege
rende college van b w en de con
trolerende gemeenteraad. Ik ver
wacht, dat de gemeenteraadsvergade
ringen, die Radio Soest elke maand
rechtstreeks uitzendt, een stuk leven
diger worden, 't Liefst zou uw eigen
zender ook alle commissievergade
ringen live in de ether en op de kabel
willen brengen, maar dat kan deze
vrijwilligersorganisatie door gebrek
aan mankracht niet aan.
De lokale democratie wordt volwas-
sener en daar kan de lokale omroep
goed garen bij spinnen. 'Jullie moe
ten als publieke omroep sterker dan
tot nu toe profileren als een waak
hond', raadt de Organisatie van
Lokale Omroepen in
Nederland (OLON) haar
aangesloten leden aan.
Radio Soest doet dat al jaren-
en volgt de dames en heren volksver
tegenwoordigers kritisch, creatief en
soms hinderlijk. Ze geeft alle opinies
de ruimte en dat wordt door de luis
teraars links en rechts gewaardeerd.
Het grote voordeel hierbij is, dat de
studio in de kelder van het gemeen
tehuis is gevestigd. Zo is een uitste
kende band ontstaan met ambtena
ren, inspraakgroepen, bestuurders en
beleidsuitvoerders, die regelmatig
voor de microfoon worden
'gesleept'. Presentatoren en overige
medewerkers koesteren deze contac
ten en staan open voor alle meningen
binnen de politieke arena in Soest
met als enig doel een goed program
ma te produceren. Nooit zullen zij
propaganda voeren voor één politie
ke partij. Henk Westbroek en ande
ren hebben bij de grote omroepen in
Hilversum ervaren hoe lastig het is
neutraal te moeten blijven. Bij Radio
Soest zal niet snel iemand door het
bestuur met 'betaald verlof gestuurd
worden, omdat betrokkene zijn/haar
politieke voor keur de vrije loop liet.
Wel kan het gebeuren dat in een
bepaald programma een mening
wordt geventileerd door een gast
waar een Soester politicus niet
gelukkig mee is. Dat is onvermijde
lijk, maar moet in een volwas
sen democratie kunnen.
.Vrijheid van meningsui
ting is een kostbaar goed.
Censuur zou dodelijk zijn
voor een publieke omroep als de
onze. Gelukkig komt deze bestuurlij
ke vernauwing in ons dorp niet voor.
echtgenoot die veel weg was om KLM-
vliegtuigen vaardig naar verre oorden en
terug te loodsen - bleek het al snel een klus
je dat mooi bij haar paste. Met veel creativi
teit, eigen inbreng en goed, snel en duidelijk
babbelend, ontpopte ze zich rap als een
bekwame lunchroom-vrouw. 'Ik heb er
eerst een poosje bijgezeten, duopresentaties
gedaan, dingen bedacht voor anderen,
mooie leertijd. De eerste keer dat ik solo
moest was vreselijk spannend. Nee, echt
zenuwachtig ben ik nooit. Ik doe het nu
zo'n twee jaar. Énig werk!'
Jong
Loes Moraal zette haar eerste stappen in
etherland toen ze achttien jaar was.
Geworteld in een fanatiek Amsterdams
Avro-gezin, waagde ze het te solliciteren op
een VARA-advertentie waarmee een
omroepster werd gezocht. Dat werd haar
door thuis niet in dank afgenomen, 'maar ja,
je bent jong en je wilt waf. Ze belandde in
een poel van honderden reflectanten. Haar
kennelijke talent bracht haar bij de laatste
3..., toen pas werd ontdekt dat ze eigenlijk
te jong was. Ze bleef wel: mocht wat anders
gaan doen. 'Rondom 20' heette dat pro
gramma en ze heeft er geleerd hoe je kan
praten zonder dat je hoort dat het voor je is
opgeschreven en oh wee als je daarvan
.afweek! Ze leerde in de omroepwereld haar
man Jan kennen, kreeg twee lieve kindertjes
en werd op de eerste plaats moeder Moraal.
Maar daarnaast was ze een toegewijde, cre
atieve steun voor één van de meest succes
volle tekstschrijvers uit de twee helft van de
vorige eeuw. Vraag: 'Geen spijt gehad dat
je niet full-time professioneel door bent
gegaan?' 'Absoluut niet, zo werkte het in
die tijd niet en ik wilde het ook niet. Ik
genoot van alles en ik bleef bezig, studeerde
M.O.-Frans en Duits, hielp mijn man met
van alles, vertaalde en schreef hoorspelen
voor de AVRO, en noem maar op. Mooi
leven gehad hoor, trouwens nog steeds. Ik
woon in Baam en heb daar bijna 14 jaar
voor de Baarnse Ziekenomroep gewerkt,
maai* dat was, wat mij betreft, een aflopen
de zaak en toen heb ik Radio Soest gebeld.
Ik kan dat studiosfeertje niet missen. Als
één van de grote omroepen me nu nog zou
bellen voor een programma zou ik daar
zeker over willen praten.' Wie weet...
Loes Moraal 'Even uitblazen' met haar vaste
technicus Henk Ensering
Leuk
Alleen de jongste (15) van Inske den Duik
behoeft nog directe, liefderijke ouderlijke
bijstand, de anderen zijn trefzeker uitgevlo
gen en liggen op een betrouwbare koers.
Inske kan daardoor, wat haar tijd betreft,
haar hart ophalen aan haar radio-hobby. Het
leukste vindt ze het presenteren zelf, in
nauwe samenwerking met de technicus en
de redactie. Vooral een studiogast is leuk.
Maar niet veel minder aantrekkelijk is ook
het improviseren, het zo actueel mogelijk
inhaken op snelle situaties, erop afgaan!
Inske: 'Als de burgemeester een nieuwe
ruiterroute ergens opent, ga ik erheen met
mijn recordertje en wil ik die man bovenop
dat paard wat laten zeggen, dal soort din
gen. Ja, je bent er inderdaad altijd mee
bezig. Je kijkt anders in de plaatselijke
kranten, altijd op zoek naar onderwerpen.
Ik draag die mee aan. Ad van Wijngaarden,
de redacteur, is daar wel blij mee geloof ik;
die heeft het druk genoeg. Hij is één van de
weinigen met een dagtaak bij Radio Soest.
De sfeer bij de club is werkelijk voortreffe
lijk, maar dat heb je ook nodig want het
blijft spannend werk. Je kunt, als je live
gaat, nou eenmaal niks overdoen.'
Thema
Diezelfde betrokkenheid is ook te proeven
bij haar collega Loes van 'Even uitblazen',
dat qua structuur ('format' zeggen ze tegen
woordig) wel een beetje lijkt op
'Lunchroom'. Loes: 'Echt het leukste is het
zoeken.naar en vinden van een goed thema
datje met tekst, muziek en gesprekken tot
een oorstrelend geheel kunt maken. Het
moet letterlijk van begin tot eind goed klin
ken, makkelijk te consumeren zijn door de
luisteraar. Neem bijvoorbeeld een onder
werp als 'bloemen'. Het ligt voor de hand
dat je daar een mooi muzikaal boeket van
kunt maken. Ik heb de gave dat ik heel veel
muziektitels ken, ook de moderne. Wat ik
hoor, sla ik direct op. Zodra ik mijn thema
heb gevonden spuiten de bijbehorende
muziekjes als het ware uit mijn geheugen
en daar ga ik dan mee bouwen. Ik geniet
van elke uitzending. Nee ik ben niet 'live',
er kan weinig fout gaan en dat moet ook
niet, het is geen actualiteitenprogramma,
daar mag best eens wat mis lopen...'. Dat
vindt collega Inske ook wel, maar: 'je pro
beert het toch, met z'n allen, zoveel moge
lijk te voorkomen'.
Ze bruisen alletwee. Gek op het werk bij
Radio Soest en ze hebben beiden een
omroep verleden. Was Loes al jong bezig
bij de Vara en heeft ze van alles gedaan in
samenwerking met haar man Jan en mag ze
daarom misschien best roepen 'dat het in
haar genen zit', ook Inske kan terruggrijpen
op een radio-beroemdheid, die de ouderen
onder ons zich nog goed zullen herinneren:
Inskes oud-oom, de broer van haar grootva
der, was de wekelijks voor de Avro-micro-
foon optredende president-directeur van de
Nederlandse Spoorwegen, de heer
Porthumus Meijjes. Hij hield 'herrijzend
Nederland' op een geheel eigen wijze op de
hoogte van de stand van zaken van alles
wat met onze treinen te maken had onder
de veelzeggende titel: 'De spoorwegen
spreken'. Misschien een goed idee, zo'n
radiorubriek, voor de huidige baas van de
NS? Er is genoeg te vertellen...
Inske den Duik en Loes Moraal. Zij zullen,
als het aan hen ligt, nog vele jaren hun bij
dragen aan onze onvolprezen lokale
omroep blijven leveren. En u, lezer, luiste
raar, doet er goed aan eens op de dames af
te stemmen, zo u dat al niet deed... U zult
kunnen genieten van charmant vakman
schap.
'Soest Actueel': van maandag t/m vrijdag,
iedere morgen tussen 9.00 en 10.00 uur.
'Even uitblazen': donderdag tussen 11.00
en 12.00 uur.
'Lunchroom': van maandag tot en met vrij
dag tussen 12.00 en 13.00 uur.
Met de vakanties in het vooruizicht, leek
het Radio Soest een goede gedachte u nog
eens te attenderen op onze grote korte golf-
collega in Hilversum, de Wereldomroep,
die u op tal van manieren van dienst kan
zijn als het, onder andere, tijdens uw ver
blijf in het buitenland om nieuws en weer
gaat. 'Onder andere' omdat de Wereld
omroep veel meer doet dan dat alleen.
lees verder op pagina 5...
""««c-siraai 14 F]l
ee 27 ■Zeist, Van; J
