RGERS
m
Soest
HEREXAMEN?
KRJE
'Van heidehut tot residentie'
lok in Soest Burgerwacht om 'gezag te schragen'
delmai
rukke verjaardag 'knotsen'
Soest50Jaargeledë^
Uit dè historie van Soest(erberg)
Wim,
Avondfietsvierdaagse
start maandag 17 juni
DENSDAG 12 JUNI 2002
SOESTER COURANT
PAGINA 15
601 41 52
Parallelweg 19
brand
kraan
pompstation^
rnavalsclub verrast met 'menselijk zwijn'
Voor al uw Verzekeringen, A
Financiële Diensten,
Hypotheken en Pensioenen
Spelregels
Meningen S
van lezers
Fluisterasfalt
Poes vermoord!
NEEM BIJLESBEL TRAMEI!!
TRAMEI
STUDIEBEGELEIDING
035-601 70 89
Al 33 jaar
SOEST BV
ur
Park Avenue eetkamertafel/
Bloomingdale eetkamerstotl
Een tafel van massief kersen in
antiek finish en g°mlak.Detafe|
heefteen afmeting van 140, J
Als afgebeeld 1.495,-
Bijpassende eetkamerstoel
Bloomingdale is uitgevoerd insta!
en ook in meerdere uitvoeringen,
leveren. Als afgebeeld 399
035 -6011004. Vrijdag fcoopovond)
info@middelmanwonen.nl
Ie rubriek 'Verdwenen
jt (hervonden)' in deze
istond vorige week een ar-
tikel niet foto over de Soester
Burgenvacht. Deze organisatie
|H^n Soest amper twintig
cfflttl^staan en werd opgericht
om de plaatselijke overheid te
m^ien in het handhaven van
in rust. In de Tweede We-
irlog werd de organisatie
e Duitsers verboden.
orige eeuw doken in plaat-
iar sprake was van onrust
iw vormen van een burger-
op, hardnekkig bestreden
le plaatselijke overheid. Die
iet gelukkig mee. Ze verwijst
naar de politie, desnoods
:en erkend beveiligingsbe-
f steekt de helpende hand
lij het opzetten van buurtpre-
|e, maar verder moet de bur-
!t gaan, vindt ze, ook al heeft
ig zo'n onveilig gevoel.
is trouwens niet iets van de
[e tijd en niet typisch Neder-
Met dit verschil dat in ande-
len niet zoveel bezwaren be
ltegen initiatieven van burgers
dchzelf, hun straat of hun
g te beveiligen. Ook is het, in
iteiiing tot ons land, niet zo
ijk om een wapenvergunning
^Hijgen. Ooit bestond die situa-
[||rpok bij ons. In de roerige jaren
de Eerste Wereldoorlog kwam
burgerwacht uit Duitsland
[ewaaid, naar het voorbeeld
Einwohnerwehren daar.
irganisatie die -zij het jaren
ook tot Soest doordrong,
inleiding ertoe vormden ac-
in de zogeheten Spartacisten
.osa Luxemburg, Karl Lieb-
it en Leo Jogiches. Dit drie-
ichtte in 1917 in Duitsland een
D die streefde naar een socia-
e revolutie in radicaal-mar-
:he zin, mede ter beëindiging
le oorlog. Nadat er inderdaad
:ind aan was gekomen, werd
ind in 1919 omgevormd tot
Kommunistische Partei
Ischland (KPD). Deze moe-
;de de opstand aan, die op 5 ja-
Jri 1919 in Berlijn uitbrak, be-
!nd als de Spartacistenopstand.
ize werd bloedig onderdrukt,
ff aanleiding hiervan werden,
steun van de regering - wier
it door de KPD zou worden
:rgraven, zo vreesde ze - de
pohnerwehren opgericht, een
nisatie die bestond uit gewa-
le burgers. Zij werden belast
8$het handhaven van de orde en
:tten. Ze konden in geval van
op steun van het leger reke-
>eze Einwohnerwehren ston-
lodel voor de Burgerwacht in
irland, waar deze organisatie
toe onbekend was. De eer-
'erd in ons land in 1918 opge-
naar aanleiding van de revo-
aire woelingen in Europa. Ze
in 1940 door de Duitsers ver-
n.
me belangstelling
bodem van onrust en onbe-
lijkheid groeide de burger-
op, die vrijwillig de taak op
nam om stad en land te die-
het gezag te schragen. In
laad, het gezag moest worden
raagd, want de hoekpijlers
ondergraven en wankelden,
reigende revolutie werd de
[aakster voor de oprichting
Vrijwillige Burgerwachten.
I groot enthousiasme en met
steun van de overheid, die begreep
welke grote morele en preventieve
kracht van dit nieuwe instituut zou
kunnen uitgaan, schoten de Vrij
willig e Burgerwachten als padde
stoelen uit de grond. De aanmel
ding voor daadwerkelijke deelne
ming overtrof hier en daar de ver
wachting. De Burgerwacht stond
in het teken van warme belangstel
ling. Het duurde niet lang of er
werden oefeningen op touw gezet
ter voorbereiding van de taak
waarvoor ze zou kunnen worden
opgeroepen.
Ondanks de animo van velen om
tot de Burgerwacht toe te treden,
moest volgens de landelijke leiding
toch over het geheel genomen 'he
laas worden geconstateerd en er
kend dat de belangstelling van
onze natie voor haar veiligheid
recht evenredig is aan de grootte
van het gevaar waaraan zij is bloot
gesteld. In de ure des gevaars tot
groote opoffering en tot daden be
reid, zakt haar belangstelling soms
tot het niveau van onbezorgdheid
en onverschilligheid wanneer het
gevaar als geweken kan worden
beschouwd. Deze typische karak
tertrek van ons volk is ene rem op
de doelmatige voorbereiding tot de
gewichtige taak die voor de Vrij
willige Burgerwacht in tijden van
opstand tegen het wettig gezag kan
zijn weggelegd'.
Ook in Soest werd in de loop van
de jaren twintig een Burgerwacht
opgericht, in hoofdzaak bestaande
uit leiding en personeel van de
vrijwillige brandweer. Het was een
kleine Burgerwacht van een man
of dertig. Van de leden was de eed
afgenomen 'teneinde op deze wij
ze hun verplichtingen vast te leg
gen'. Naast de opgelegde verplich
tingen kregen de burgerwachters
ook zekere voordelen. In de jaren
dertig verdwenen die en werden
enkel verplichtingen opgelegd. De
voordelen vervielen, 'tenzij men
(en terecht!) het als een voorrecht
beschouwt, geroepen te zijn door
eigen vrijen wil en ter beveiliging
van stad en land, de orde en rust
ten dienste van het wettig gezag te
handhaven'.
Man van eer
De eed die door elke burgerwach
ter moest worden afgelegd luidde:
"Ik belove en zwere gehouw en
getrouw te zullen zijn aan de Hoo-
ge Overheid dezes lands, de rust,
orde en politie te zullen helpen
beschermen en handhaven, de
wetten te zullen eerbiedigen, de
geconstitueerde magten te zullen
gehoorzamen, de bevelen van die
genen welke in de wapendienst
boven mij gesteld zijn te zullen
nakomen, de reglementen voor de
plaatselijke burgermagt gemaakt,
stipt te zullen observeeren, en mij
in alle opzigten getrouw en als een
man van eer te zullen gedragen'.
In andere gemeenten, met name
de grote steden, heeft de Burger
wacht misschien enige zin gehad,
in Soest is ze eigenlijk nooit in ac
tie hoeven te komen. Alleen bij de
evacuatie van de bevolking in het
begin van de Tweede Wereldoor
log verleende de Burgerwacht, die
onder leiding stond van politie-in-
specteur A.F. Schreuder (in 1942
omgekomen in het concentratie
kamp Neuengamme), hand- en
spandiensten. Overigens beperkte
haar inzet zich tot oefeningen. Van
de grootste daarvan, op 5 maart
1935, is het originele verslag be
waard gebleven. Als leider trad op
de commandant van de brand
weer, tevens waarnemend leider
van de Burgerwacht, W. Groart,
aan wie als adjudant was toege
voegd de tweede luitenant C. Ha
ver. De veronderstelling was dat in
Soest onlusten waren uitgebroken.
De burgemeester liet daarom de
Vrijwillige Burgerwacht mobilise
ren. Nadere orders gaven aan dat
de Burgerwacht onder meer het
gemeentehuis, het gemeentelijk
gasbedrijf en het pompstation van
de drinkwaterleiding in Soestdui-
nen moest bezetten.
Daar werden allerlei bijkomstighe
den aan toegevoegd, zoals het ver
breken van 'telefonische gemeen
schap', zoals het verslag letterlijk
vermeldt, het feit 'dat kwaadwilli
gen kans hadden gezien om op
twee plaatsen brand te stichten in
het bosch, en een ongeval bij de
blussching, n.1. een diepe wonde in
het rech teronderbeen van één der
brandweerlieden tengevolge van
het omhakken van een boom. De
Burgerwacht-EHBO, met auto's
vervoerd naar de plaats des on-
heils, verleende onder leiding van
den tweede luitenant J.H.C. Re-
bergen eerste hulp.' In het kader
van deze oefening was ook een
aantal gewapende burgerwachters
uitgerukt om alle hulpverleners 'te
beschermen'. Omdat dezelfde
kwaadwilligen die voor de brand
stichting verantwoordelijk waren,
later probeerden de afsluiting
rondom het pompstation te verbre
ken, werd met spoed versterking
gevraagd. Toen deze onder leiding
van de tweede luitenant J.J. Gerrit-
se arriveerde, konden de mannen
onmiddellijk aan de slag: loopgra
ven waren inmiddels in gereedheid
gebracht. Het verslag: 'Jammer dat
de bezetting geen beschikking had
over voldoende verlichtingsmidde
len. We twijfelen er niet aan of
deze zouden aanwezig zijn geweest
indien het werkelijkheid geweest
was. Maar de geldmiddelen zijn
thans niet van dien aard dat men
zich de luxe kan permitteren bij
oefeningen verlichtingsmiddelen in
voldoende mate aan te wenden.
Het is nu eenmaal eisch om bij
duisternis het te verdedigen gebou
wencomplex van binnen te verlich
ten. De commandant der aanval
lende partij, de sergeant Kroon,
had daarom een 'verlichte' taak.
Niettegenstaande dat heeft hij
prachtig werk geléverd. Hij had z'n
mannen goed onder appèl, zooals
het trouwens behoort. De aanval
was goed opgezet en zou zeker
succesvol zijn geweest, indien het
signaal 'verzamelen' niet een eind
aan de oefening had gemaakt'.
Na afloop gingen de burgerwach
ters terug naar de brandweercen
trale aan de Lange Brinkweg, waar
ze door de verplegingsafdeling on
der leiding van mevrouw M.A. Re-
bergen-Delferge, werden onthaald
'op geurende koffie en belegde
broodjes'. Het slot van het verslag:
'ziehier een voorbeeld van een
kleine Burgerwacht die, ondanks
haar geringe sterkte, het belang
inziet van practische oefeningen,
naast het mikken op de schijf. Bei
de zijn nuttig, maar geen van bei
de te veronachtzamen. Met schie
ten alleen komt men er niet'.
Deze velddienstoefening van de
Soester Vrijwillige Burgerwacht is
eigenlijk het enige echte hoogte
punt in haar bestaan geweest. In
1940 verboden de Duitsers de or
ganisatie en werd deze ontbonden,
dus ook in Soest. Veel oorspronke
lijke burgerwachters hielden zich
daarna bezig met tal van vormen
van verzet, waarbij de ervaring die
ze bij de Burgerwacht hadden op
gedaan meer dan eens goed van
pas kwam. Na de oorlog dook de
term 'burgerwacht' nog wel eens
op als het erom ging een straat of
een buurt te beveiligen, maar als er
al eens zo'n groep werd gefor
meerd, werd deze al snel gedwon
gen zich op te heffen. Aan een bur
gerwacht is kennelijk alleen be
hoefte 'als het gezag moet worden
Geïnteresseerden in verhalen en
gegevens over oud-Soest ontvan
gen door lid te worden van de
Historische Vereniging Soest-
Soesterberg ieder kwartaal het
maandblad 'Van Zoys tot
Soest', vol wetenswaardigheden
over Soest-toen. Informatie:
Juul van de Poll, $86017065.
en het allervoordeligst.
onze dagaanbiedingen. Dagelijks
«schillende veilingen voor u in.
G17 JUNI groentedag
0.99
G18 JUNI BROODDAG
2.26
9SDAG GEHAKTDAG
ALf 3.17
3.63
LEESWAREN VOORDEELDAG
'M 0.45
0.45
BST 0.45
0.45
IMW0RST O 45
De elfde verjaardag van de
attelandsgenotsknotsen is
bepaald onopgemerkt
Borbijgegaan. Al voordat de
rnavalsclub zich in het feest-
Idruis stortte, hield ze de ge-
noederen bezig.
hnleiding daarvoor was het
wijntje tik' dat op het program-
la van de spelletjesmiddag stond,
■aarbij worden geblinddoekte
lensen in een modderbad neerge
it en gaat het erom wie van hen
lt eerst het zwijn aantikt.
Een vergunning voor de middag
was reeds verstrekt, maar toen de
kwestie werd aangezwengeld op
het gemeentehuis, besteedde bur
gemeester Koos Janssen er veel
tijd aan om tot een afgerond oor
deel te komen. Na aandachtige
bestudering van de wetgeving hier
over en overleg met onder meer de
Dierenbescherming kwam hij tot
de conclusie dat het spel doorgang
kon vinden. De landelijke Dieren
bescherming sprak zich later tegen
de activiteit uit.
Janssen had toen al besloten dat de
afdeling bijzondere wetten van de
politie toezicht moest gaan hou
den. Die kwam uiteindelijk voor
niets opdraven, want de Platte-
landsgenotsknotsen hadden een lid
zover gekregen om zich als varken
te verkleden en in de modderpoel
te gaan rondkruipen. Hilarische ta
ferelen leverde het op.
Er was veel meer te doen bij de
carnavalsclub die zaterdag ook een
feestavond had gehouden aan de
Birkstraat. Deelnemers hadden de
grootste pret tijdens het gevecht
boven de waterbalk, op de skippy
bal en nog veel meer.
www.soesteronderlinee.nlinfo@soesteronderlinee.nl SO©St©r
Soesterbergsestraat 26, Soest. 035 - 6029060 Ond©Hillfl©
De zorg van de hen had je,
maar ook de haan zijn kam.
De kermispot verdeelde je,
daar mochten wij niet an.
Jouw deur stond altijd open
voor Jan, Kees en Piet lut
en al die zeggers, vragers
was jij tot stok en stut.
Je beende door de gangen,
een beetje als Calvijn,
het sikje wat naar voren,
mijn vraagjes werden klein.
Begeleidingsbrief, begroting,
Multatuli sprak in haast:
'Doctorandus Thomas vaer,
wat doet gij er veel naast'
Je maande het bestuur:
'Commissie Ouderen, da 's stom.
Al is die vijver nog zo glad,
ik donder daar een bom
Zo kon de kat van Kinderdijk
de mooie Soester baby
voortdurend redden uit het slijk,
waarachtig een mysterie!
De politiek van toen, van straks,
gij hebt haar in de smiezen.
Laat mensen toch uit vrije wil
hun burgemeester kiezen.
Vanaf vandaag, Wim, zijt gij vrij.
Ziet het volk eens naar jou smachten.
Gij wordt voor ons de nieuwe Pim,
in het diepst van mijn gedachten.
JanM.
Om in aanmerking te komen voor
plaatsing moeten brieven voor de
rubriek 'Meningen van lezers' zijn
voorzien van de naam van de afzen
der. Daarnaast is bet de bedoeling
dat de inhoud betrekking heeftop
activiteiten of ontwikkelingen die
te maken hebben- met Soest. De
maximale toegestane lengte is 300
woorden. M
De redactie van de Soester Courant
is verantwoordelijk, noch aanspra
kelijk voor de inhoud van de brie
ven. Uite-raard behoudt de redactie
zich het recht voor om van deze
spelregels af te wijken, brieven in te
korten of te weigeren.
Ook op de Ossendamweg en de
len van de Koningsweg komt
fluiterasfalt. Een reductie van wel
3 dba geluid van het autoverkeer.
Dat klinkt allemaal prachtig, maar
nu wat het geluid (lees herrie) van
luid knallende en jankende moto
ren die soms met af en toe ruim
boven 100 kilometer over deze
wegen scheuren, en kilometers
lang luid hoorbaar hun weg vervol
gen? Hier helpt beslist geen fluis
terasfalt tegen.
Een motor heeft minder wegruim-
te nodig. Dat is waar, maar een
motor maakt meer lawaai dan 10
auto's. Die 3dba minder geluid
wordt met plus 30 dba door mo
toren overtroffen.
B.C. Peeren
Zaterdag 1 juni is een datum, die
wij als gezin niet snel zullen verge
ten.
Vol verbijstering treffen wij 's mor
gens onze lieve poes Twinkle
doodgebeten aan. Nadat wij vol
verdriet Twinkle begraven hebben,
gaan we op zoek in de buurt. Wat
er met onze poes gebeurd? Al snel
vinden we de dader. Vrijdagavond
rond 23:00 uur gaat mevrouw X
drie honden uitlaten. Twee honden
zijn van haar, de derde hond is een
logeerhond, Twinkle ligt op dat
moment in onze tuin 'veilig' tussen
de lupine te slapen. Mevrouw X
loopt met haar aangelijnde honden
langs onze tuin. Haar twee honden
vallen onze poes aan. Waarop me
vrouw X de honden los laat en de
logeerhond naar huis gaat brengen.
Onze poes had geen kans! De
honden hebben haar uit onze tuin
gesleept. De volgende dag vinden
we haar dood in het oprit van de
buurman.
Later blijkt dat dezelfde honden
drie jaar geleden ook de poes van
onze overburen hebben vermoord.
Buurtbewoners moesten toen de
honden afblussen met emmers
water, omdat ze de kat niet meer
los wilden laten.
Wij hebben gesproken met me
vrouw X en gevraagd of zij de
honden wilde muilkorven als ze
door de buurt loopt. Haar ant
woord was: 'Ik loop wel een ander
rondje'. Ook hebben we aangifte
gedaan bij de politie. Mevrouw X
krijgt een gele kaart. Verder ge
beurt er niets!
Gisteren zagen wij mevrouw X lo
pen met haar honden. Ze liep in
derdaad een ander rondje.
Fam. De Jonge.
Maandag 17 juni begint de
avondfietsvierdaagse van
Tempo Toer. Tot en met
donderdag 20 juni kunnen
tochten van circa 25 kilome
ter worden afgelegd op de
tweewieler.
Elke avond wordt gestart bij
Hoogvliet Supermarkt aan de
Wiardi Beckmanstraat. Dat kan
tussen 18:15 en 19:00 uur. De
organisatoren zorgen voor rou
tebeschrijvingen, begeleiding bij
het oversteken en versnaperin
gen onderweg. De denkbeeldi
ge finishlijn ligt de eerste drie
avonden bij het clubgebouw
van Tempo Toer aan de Indus
trieweg. De laatste avond wor
den de recreatieve fietsers fees
telijk en muzikaal onthaald bij
Hoogvliet. Op de parkeerplaats
vinden dan rond half negen ook
de prijsuitreikingen plaats.
Het is de 21c keer dat de
avondfietsvierdaagse wordt ge
houden in Soest. Elke avond
krijgen de deelnemers een
vraag voorgeschoteld. Wie op
alle het juiste antwoord geeft,
dingt mee naar de prijzen die
via een verloting worden ver
deeld. Ook is er een prijs voor
de fraaist versierde fiets.
Deelname aan het meerdaagse
fietsevenement kost 3 euro
(kinderen t/m 12 jaar 1,10
euro). Deelnemerskaarten zijn
in de voorverkoop verkrijgbaar
bij Serviceshop Hoogvliet, Pri-
mera Overhees en Soest-Zuid,
Ben de Bruin, Haico en in
Soesterberg bij de Fietsshop.
Uit de Soester Courant van Vrijdag 12 Juni 1952
Bevolkingsonderzoek.
Voor het vervoer van invaliden
naar de voorlichtingslokalen is de
hulp nodig van inwoners die een
auto bezitten en bereid zijn om 1
dag of een gedeelte daarvan mede
te werken. Tot dusver is het aan
tal inwoners, dat zich hiervoor
heeft beschikbaar gesteld, zeer mi
nimum.
In verband hiermede doe ik een
dringend beroep op hen, die bereid
en in staat zijn hun medewerking
te verlenen, om zich alsnog op te
willen geven bij het werkcomité
Nijverheidsschool, Molenstraat 52,
te Soest of telefonisch aan afd. So
ciale Zaken, Gemeentehuis (no.
2643.) De Burgemeester van
Soest, Mr. S. P. Bentinck.
Bij het huisbezoek, dat de laatste
maand in verband met het bevol
kingsonderzoek in de gemeente
Soest heeft plaats gevonden, is tel
kens opnieuw gebleken, dat bij
diegenen, die reeds onder regel
matige controle van ons of ander
Consultatiebureau staan, het mis
verstand leeft, dat zij niet aan dit
onderzoek behoeven deel te ne
men. Met nadruk wil ik er hier nog
eens op wijzen, dat juist omdat bij
dit onderzoek foto's gemaakt wor
den en niet volstaan wordt met een
doorlichting, ook voor bovenge
noemde mensen het onderzoek
zeer zeker zin heeft en voor ons als
Consultatiebureau artsen voor
deelname ook van bovengenoem
de personen, het werken bij vol
gende onderzoeken veel gemakke
lijker gemaakt wordt. Ik verwacht
dan ook, dat diegenen, die door
het regelmatig contact met ons
Bureau wel zeer speciaal van het
nut van het bevolkingsonderzoek
overtuigd zullen zijn, nu dit mis
verstand uit de weg geruimd is,
zich alsnog voor deelname aan het
bevolkingsonderzoek zullen willen
opgeven aan de Nijverheidsschool,
Molenstraat 52, 's morgens tussen
9-12 uur of 's middags tussen 2-5
TA.H. Höweler,
Geneeskundig Leider van het
Districts-Consultatiebureau voor
t.b.c. te Amersfoort.
In aansluiting aan bovenstaande
mededelingen van dokter Höweler
deelt het werkcomité nog mede,
dat ook de schoolgaande kleuters
per klas zullen worden doorgelicht.
Het is vanzelfsprekend niet moge
lijk om dan tegelijkertijd de moe
ders, die bij de doorlichting van
deze kinderen aanwezig willen zijn,
door te lichten. Niet schoolgaande
kleuters kunnen tegelijk met de
moeders komen.
Maar..... Wist u,
dat KAVE een fraaie keuken- en sanitairshowroom heeft?
dat u in alle rust, onder het genot van een kopj e koffie,
uitgebreide hulp en informatie kunt verwachten,
mocht u aan een nieuwe keuken of badkamer toe zijn?
dat KAVE tiptop montages van A tot Z kan bieden,
w.o. tevens loodgieters-, elektra-, stukadoors- en
tegelzetwerken; dus zeg maar alles onder één dak!
dat KAVE grenzeloze ideeën heeft?
dat KAVE zonodig bij u thuis vrijblijvende adviezen geeft?
dat bij KAVE kwaliteit, service en nazorg op de eerste plaats staan?..
Dat U altijd van harte welkom bent op de Veldweg 4 te Soest
(vlakbij de Alg. Begraafplaats!)
Stap rustig bij ons binnen en profiteer van onze interessante
voorjaars- en showroomaanbiedingen.
Ruime parkeergelegenheid!
Veldweg 4, Soest
Tel.: 035-6014878
Fax. 035-6028029
ERKF.ND
showrooms open:
- dinsdag t/m vrijdag: 09.00 -17.30 uur
- zaterdag: 10.00 -16.00 uur
maandags gesloten!
