tuur
nen
Polderland: 'mooi Soest bedreigd'
'Van heidehut tot residence'
Bij bevroren leidingen water
van gemeentewege
B
n
Brandveiligheid detentiecentrum
op Kamp van Zeist verbeterd
V
"Luchtvaart
de eerste 100 jaar"
16/
OPINIE
SLAS-schrijfwedstrijd:
fabels en 'dierdichten'
Uit de historie van Soest(erberg)
2JL
L
WOENSDAG 11 DECEMBER 2002
SOESTER COURANT
PAGINA 21
Diverse groepen
maatschappelijk
Werk Eemland
UNICEF-winkel
s avonds open
Baarn
"aat 2
42 396
Stamboomonderzoek
op Utrechts Archief
Gedichtendag 2003
BOEKHANDEL JONGERIUS
Kerstconcert van
Soester Kinderkoor
Bosuilenbalts
0)
HeugalFelt
Meningen J
van lezers I
Kun je met
azijn schrijven?
r~
Juto's worden
Jord afgeleverd
ef:
ceringsbeurt
sbeurt
rntie
Birkstraat 30
3768 HH Soest
Tel. 035 - 601 23 64
I. Fresh thinking - better con
pressoren
jmpartimenten.
«pvriesruimte
°C of lager.
:en
en de glasplaten
slgedeelte
Uit controles van de brandweer
Zeist en Soest in het detentie-
(cnlrum op het Kamp van
Zeist is gebleken dat de eerder
geconstateerde technische ge
breken zijn verholpen. Er' is
echter meer tijd nodig om de
organisatorische maatregelen
in geval van brand goed inge
voerd te krijgen. Tot die tijd sta
biliseert het aantal 'bolletjes
slikkers' op het Kamp. Ook is
de gebruikelijke vertragingstijd
mn drie minuten tussen het af-
i van het brandalarm en
het daadwerkelijke uitrukken
van de brandweer tot nader or
der opgeschort.
Het Ministerie van Justitie onder-
tent de situatie en heeft een voor
stel gedaan om de huisvesting van
de op het Kamp verblijvende bol
letjesslikkers op korte termijn te
veibeteren.
Medio november is er overleg ge
weest tussen het Ministerie van
Justitie, de burgemeesters van
Soest en Zeist en de commissaris
In januari start het Maatschappe-
ijk Werk Eemland ook in Soest
weer diverse groepsbijeenkomsten.
Er zijn onder meer een assertivi-
teitsgroep (ook een apart voor
Turkse vrouwen), een vrouwen-
groep (18-30 jaar), vrouwen met
:etproblemen, een groep voor ge
scheiden mensen ('verder op eigen
ïacht') en 'Nee zeggen volgens de
Goldsteinmethode. Deze laatste
bestaat uit vier bijeenkomsten, alle
indere uit tien.
n de meeste gevallen vindt er
ooraf een kennismakingsgesprek
ilaats. Het kan zijn dat er voor
ommige groepen al een wachtlijst
opgesteld.
/oor informatie over de bijeen-
omsten kan contact worden op
enomen met het Maatschappelijk
Verk, 88 6036800.
'oor vrouwen met eetproblemen
er een speciale groep die gedu
nde tien dinsdagochtenden twee
of tweeënhalf uur bijeenkomt. Dat
gebeurt aan de Bekensteinselaan
18 te Amersfoort. De groep be
staat uit acht tot tien deelnemers.
Informatie hierover is verkrijgbaar
bij Adrie Noorlander of Agaat van
Dijk, fS 033-4633924.
"nicef
Lange Brinkweg 62, tel. 6010466
)e UNICEF-winkel aan de Lan-
»e Brinkweg 62 is ook 's avonds
»eopend. De extra openstelling is
speciaal bestemd voor mensen die
overdag niet in de gelegenheid zijn
le winkel te bezoeken, maar er
och kerstkaarten of andere spullen
willen kopen. UNICEF heeft bij
voorbeeld momenteel ook een
wereldspel in de winkel liggen. Bij
dit spel moeten de deelnemers (3
ot 6, vanaf 8 jaar) opdrachten uit
voeren over culturen in andere
:ontinenten. De UNICEF-winkel
s telefonisch bereikbaar onder
nummer 88 6010466.
Wegens de altijd grote belangstel-
ing voor de cursus genealogie
voor beginners, biedt Het Utrechts
Archief deze cursus in het voorjaar
van 2003 opnieuw aan. De cursus
s bedoeld voor iedereen die zelf
:ens een onderzoek naar de her
komst van zijn familie wil doen,
naar niet weet hoe hij moet begin-
len. In de cursus stamboomon
derzoek' wordt in vijf lessen aan
lacht besteed aan de basisprinci-
>es van de genealogie en de pri-
naire genealogische archiefbron
ten, zoals de burgerlijke stand,
bevolkingsregisters en doop-,
rouw- en begraafregisters. De cur-
isten oefenen zelf aan de hand
'an opdrachten.
De cursus wordt gegeven in sa
menwerking met de Nederlandse
genealogische Vereniging afdeling
Jtrecht en er is een excursie naar
iet verenigingscentrum van de
SGV in Weesp of het Centraal
üureau voor de Genealogie in Den
laag aan verbonden. De lessen
vinden plaats op maandagochtend,
ens in de twee weken. De data
ijn: 6 en 20 januari, 3 en 17 fe
bruari en 3 maart, 10:30-12:30
tur. Bij de eerste les ontvangt men
onderzoeksgids 'Van aver tot
ver'. Gids voor genealogisch on-
lerzoek in de provincie Utrecht,
docenten zijn mevr. A. Hajenius
n mevr. C. Insinger.
vosten (inclusief koffie/thee en
onderzoeksgids): 58,00. Aan
melden vóór 18 december bij
mevr. F. Tuinstra, Het Utrechts
Archief, Alexander Numankade
199-201, 3572 KW Utrecht,
88030-2866611 of via de website
'.hetutrechtsarchief.nl onder
et kopje informatie en cursussen.
van de koningin in Utrecht. De
aanleiding was een brief van de
commissaris mede namens beide
burgemeesters aan Justitie over de
brandveiligheidssituatie in het
voormalige Kamp van Zeist. Die
werd als ver onder de maat geken
schetst. Afgesproken werd dat het
ministerie binnen veertien dagen
de benodigde technische en orga
nisatorische maatregelen zou tref
fen om aan de brandveiligheidsei
sen te voldoen. De brandweer
voerde vervolgens een drietal con
troles uit, waarbij brand werd ge
simuleerd door het activeren van
brandmelders.
Omdat organisatorisch de puntjes
op de i's moeten worden gezet,
slaagt het ministerie er niet in voor
het eind van het jaar de volledig
geplande (tijdelijke) capaciteit
voor de detentie van 700 bolletjes
slikkers en andere drugskoeriers te
realiseren. Op dit moment telt het
centrum ongeveer 350 gedetineer
den. De commissaris van de ko
ningin in Utrecht, mr. B. Staal,
heeft de secretaris-generaal van
het ministerie geïnformeerd over
de situatie.
Het Ministerie van Justitie onder
kent de onvolkomenheden en
heeft in een recent voorstel aange
geven om op zeer korte termijn de
organisatorische aspecten binnen
de nieuwe gebouwen op orde te
brengen. Een nieuwe controle
moet uitwijzen of alsnog een ge
bruiksvergunning kan worden ver
leend. Vervolgens zullen de bolle
tjesslikkers, die zich momenteel in
de oudbouw op het Kamp bevin
den, worden overgeplaatst naar de
nieuwe gebouwen. Pas na aanpas
singen aan de oudbouw en het uit
voeren van nieuwe controles door
de brandweer kan na afgifte van
een gebruiksvergunning het aantal
bolletjesslikkers op het Kamp wor
den uitgebreid.
De commissaris van de Koningin
in Utrecht, mr. B. Staal, burge
meester drs. J.J.L.M. Janssen van
Soest en burgemeester R.G. Boek
hoven gaan ervan uit dat het mi
nisterie op korte termijn aan de
brandveiligheidseisen voldoet.
Op 9 januari 2003 vindt een regu
lier vervolgoverleg plaats met Jus
titie.
De Stichting Literaire Acti
viteiten Soest (SLAS) orga
niseert ter gelegenheid van
Gedichtendag 2003 een
schrijfwedstrijd onder de
bevolking van Soest en
Soesterberg. De opdracht
luidt: schrijf een moderne
fabel of diergedicht om zo
via de dierenwereld uw visie
te laten horen op de men
senwereld (eventueel in
Soest of Soesterberg) van de
21e eeuw.
Fabels en andere diergedichten
staan op de vierde Gedichten
dag (op 30 januari) in
Nederland en Vlaanderen cen
traal (zie hier over:
www.gedichtendag.nl). De SLAS
nodigt belangstellenden uit oor
spronkelijk geschreven teksten/
gedichten in te sturen. Iedereen
mag meedoen. De drie beste in
zendingen worden gehonoreerd
met een geldprijs, gepubliceerd
in de Soester Courant en voor
gedragen door de inzender bij
Radio Soest.
De inzendingen moeten vóór
15 januari 2003, getypt of ge
print, op A4-formaat in drie
voud ingezonden worden bij
het secretariaat van de SLAS:
Speenkruidstraat 5, 3765 AA
in Soest (fax 035-5880926, e-
mail: apost@wxs.nl). Vermeld
bij de inzending: naam, adres,
leeftijd en telefoonnummer.
De jury, onder leiding van Peter
Ensdorff, bestaat uit bestuursle
den van de SLAS. De prijsuit
reiking geschiedt op 30 januari
in de theaterzaal van de Brede
Bibliotheek, tijdens een literai
re manifestatie. Elke deelnemer
aan de schrijfwedstrijd ontvangt
voor deze bijeenkomst twee
gratis toegangsbewijzen. Nadere
inlichtingen: 88035-6014283.
Tiny en Piet Jongerius
Van Weedes traat 29
3761 CB Soest
tel (035) 588 01 22
fax (035) 588 01 21
www.jongeriusboek.nl
Op zondag 15 december geeft het
Soester Kinderkoor zijn kerstcon
cert in de H. Familiekerk aan de
St. Willibrordusstraat 19. Dit jaar
treden de kinderen van het koor
samen op met het Belcanto
kinderkoor uit Apeldoorn. Aan
vang: 15:00 uur (deur open 14:30
uur). Entree: 5,00 (volwasse
nen); 1,00 (kinderen). Reserve
ren bij Monique v.d. Hoek,
880346-350442, of Joke Lense
link, 88035-6016497.
Op vrijdagavond 13 december or
ganiseert vogelwacht Utrecht afde
ling Amersfoort een bosuilenex
cursie: een 'avondje uilenbalts'.
Deze maand bereikt de bosuilen-
balts zijn hoogtepunt en landgoed
Den Treek herbergt een behoorlijk
aantal paartjes van deze soort. Bij
gunstige weersomstandigheden
een unieke ervaring voor elke vo
gelaar. De excursie start om 21:00
uur. Graag even aanmelden bij
André van Keken, 88033-
4722861 (tussen 18:00 en 19:00
uur).
Droogte en mislukte oogsten in zuidelijk Afrika. Hongerdood
dreigt voor ruim 14 miljoen mensen.
Dorcas. ICS en World Vision werken samen aan voedselhulp.
Help ons! Uw gift redt mensenlevens.
Giro 70703 o.v.v. Afrika
Dorcas Hulp
0228-592824
'QS
035-6284984
de ZACHTE
KELA SHAGGY
TAPIJTTEGELS
MET 7 JAAR GARANTIE
zijn de waardige opvolgers
van de V"UICJ6 alombekende
TAPIJTTEGELS
Aiduj Piet van Heugten.
UITSLUITEND
VERKOOP IN
RENSWOUDE
LOS TE LEGGEN
TAPIJTTEGELS
GEEN GEUJM EN GEEN GESPIJKER
Ook bij niet aanschaf van Kela tapijltegels in
onze 1000 m2 tapijttegelshowroom
worden uw benzinekoslen vergoed.
Altijd 200.000 fapijftegels voorradig.
Reeds vanaf €1,80 p.t. 50x50cm
Géén bezorgloon, leggen door gehele land mogelijk.
FABRIEKSWINKEL
PIET VAN HEUGTEN
verkoop uitsluitend bij zijn tapijtfabriek te
RENSWOUDE, Ulrechtseweg 4
Bel 0318-571225
voor gratis kleureninfo
Zondags gesloten
www.vanheugten.com
Ja, sommige mensen lukt dat en
krijgen ook nog eens de ruimte op
een op zichzelf zeer waardevolle
pagina in de Soester Courant.
Want onder het kopje 'Wist u
dat..." schrijft ene meneer Schreu-
ders grote onzin en maakt (heel
triest eigenlijk) ook nog eens dui
delijk dat hij nauwelijks weet wat
er in het dorp allemaal gebeurt.
Dat is tot daaraan toe, wel jam
mer, maar ais je meningen wilt
verkondigen over een ander moet
je je wel goed oriënteren en voor
bereiden. Als je dat niet doet kun
je er op wachten om (figuurlijk)
een draai om je oren te krijgen.
En een draai om de oren verdient
de heer Schreuders. Waarom?
In een aantal dag- en nieuws
bladen wordt geschreven dat
Soest een onvoldoende zou krij
gen voor de seniorenhuisvesting
(gebaseerd op een onderzoeks
rapport).
Tijdens het overleg tussen ge
meente/wethouder wordt aan de
eigen plaatselijke bonden ge
vraagd of zij de bron van dit ver
haal kennen en... klopt het ook?
Nee, geen bron (nog) bekend en
men herkent zich ook niet in het
verhaal. De heer Schreuders zit bij
dat overleg en doet zijn mond
niet open.
Ook bij het lezen van het rap
port en de zogenaamde weten
schappelijke verantwoording blijkt
uit het rapport dat men de situa
tie in Soest niet kan plaatsen.
Ik durf te zeggen dat Soest op
dit moment de eigen senioren
goed kan plaatsen maar dat er wel
een kwaliteitsprobleem aan komt
omdat niet iedereen in kolossale
blokken wil wonen voor ouderen,
dat men in eigen huis wil blijven
wonen, dat men zorg dichtbij wil
hebben, dat men zo nodig de ei
gen woning aangepast wil hebben,
dat men eventueel de vertrouwde
woning wil verlaten als men een
passende woning terug kan krij
gen, dat men ook wel weer wil
huren omdat men op gaat zien
tegen het eigen beheer van een
woning etc. etc. Allemaal redenen
om als gemeente met onze senio
ren, met de SWOS, met de oude
renbonden en wie van belang kan
zijn, om de tafel te gaan zitten om
tijdig alles geregeld te hebben. Nu
is al bijna 30% van de inwoners
55 of ouder, zij zijn niet zielig of
misselijk, maar over 5 jaar zijn er
wel weer meer mensen 60 of
ouder en komt er een andere le
vensstijl. Daar moet je op voorbe
reid zijn. Vandaar de titel van de
gemeentelijke visie 'Om de kwali
teit van leven'.
Dat daarom het stukje 'Wist u
dat...' van de heer Schreuders niet
passend meer is om het niet meer
doet dan een ondeugdelijk rap
port wat nakauwen zonder ge
woon in eigen dorp eens te kijken
of al die beweringen wel kloppen
en niemand vraagt om het eens
uit te leggen. Hoe kan het nu dat
binnen één redactie van de Senio
renpagina één iemand zijn/haar
best doet om gegevens te contro
leren en de ander met azijn gaat
schrijven?
Beste redactie. Doe er wat aan.
Maak van die Seniorenpagina
geen vertaalslag van wat landelij
ke geneuzel, maak er een Soester
Seniorenpagina van met kennis
van zaken. Met zo'n periodieke
pagina in de Soester Courant
heeft men zogezegd goud voor
oud in handen, om heel goed te
communiceren en te informeren
hoe iets zit.
Veel succes gewenst en met u
werkend "om de kwaliteit van le
ven."
Bert Krijger, Wethouder ouderen
beleid (en ik ben al oud genoeg
om tot de doelgroep te horen).
Noot van de redactie SN: aange
tekend dient te worden dat de
heer Schreuders aan geen enkele
vorm van overleg deelneemt en
het beantwoorden van de vraag:
"Kun je schrijven met azijn?" la
ten we liever aan de wethouder
Bouwminnend Soest maakt
zich op voor een nieuwe ronde
in de groei van Soest. Speer
punt is nu een weg die men wil
aanleggen door de polder. Veel
mensen waarderen het groene
karakter van Soest en omge
ving en wonen daarom hier
met veel plezier. De polder-
rand met de kerken, de bossen,
de duinen en de Eng bepalen
voor een belangrijk deel dit
beeld
Maar niet voor iedereen is het
dorpskarakter belangrijk. Voor
sommige bouwbedrijven, winkels,
eigenaren van grond in het buiten
gebied zijn er andere zaken aan de
orde dan het dorpskarakter van
Soest. Voor hen is het belangrijk
dat de plaats voortdurend groeit,
ook al verdwijnt daarmee gaande
weg het unieke karakter van Soest.
Onder invloed van deze constan
te druk worden er voortdurend
stapjes gedaan en komen er om de
paar jaar weer uitbreidingsplannen
ter sprake.
Nu het Soesterveen volgebouwd is
en de laatste open plekjes aan het
verdwijnen zijn, is het polderge
bied een mogelijk volgend doelwit.
Dat gaat stap voor stap. Het begint
bij een (stuk) weg door de polder.
Vervolgens is dat aanleiding tot de
bouw van wat (dure) woningen.
En weer een stap later volgt een
volgend stuk weg, waarbij het
overgangsgebied telkens opschuift.
Zo'n weg wordt natuurlijk niet ge
presenteerd als een stapje in een
salamitactiek, maar als een oplos
sing voor bijvoorbeeld 'de verkeer
sproblemen'. Terwijl verreweg de
meeste bewoners in het Veen (dus
aan de andere kant van Soest) wo
nen en geconfronteerd worden met
heel andere problemen, moeten
ook deze mensen meebetalen aan
een oplossing die geen problemen
verhelpt, maar wel een aantrekke
lijk stuk dorpsrand vernielt.
In de jaren voordat de Al werd
aangelegd, was de toenmalige
rijksweg door Soest de doorgaan
de verbinding Amsterdam -
Amersfoort. Toen het verkeer toe
nam werd de Al aangelegd en was
in Soest geen doorgaande functie
meer nodig. Toch hebben in de
loop der jaren heel wat Soester
politici maatregelen voorgesteld
die het doorgaande verkeer door
Soest zouden kunnen stimuleren.
De huidige plannen voor een weg
door de polder zijn daarop geen
uitzondering. Een van de eerste
pleitbezorgers van dit idee is de
huidige CDA wethouder, de heer
Krol, die al jaren terug een snelle
route van de Birkstraat door de
polder richting Baarn bepleitte.
Hij kreeg bij tijd en wijle steun uit
de WD hoek, maar omdat de kie
zers van deze partij daar in meer
derheid tegen zijn, bleef dit bij een
passieve steun. Tegenwoordig kun
nen de plannen ook rekenen op de
enthousiaste steun van Soest 2002,
die een weg door de polder ziet als
mooie opstap om nieuwe bouw
plannen te realiseren.
Dorpskarakter
Inmiddels lijken WD en CDA het
idee voor de grote aantasting van
de polder te hebben verlaten. Als
er veel verzet komt tegen het stuk
tot aan de brandweerkazerne, is er
een kans dat ze de redelijkheid
daarvan in zien. Hoe ze hier mee
omgaan is dan een soort lakmoes
proef voor de waarde die ze aan
ons dorpskarakter hechten.
Vereniging Vrij Polderland is tegen
al dit soort onnodige plannen en
zet zich in voor het behoud van de
polder en probeert een aanslag op
dit fraaie stukje Soest te voorko
men.
Tijdens de Structuurvisie, begin
jaren 90, is afgesproken dat Soest
niet boven de ca 42.000 bewoners
moest uitgroeien. Maar inmiddels
zitten we al op ongeveer 45.000.
De idee achter die grens van
42.000 was het behoud van het
open karakter van Soest. De rijks
overheid zorgt voor woningen
door bij Amersfoort, Utrecht en in
provincie Flevoland bijna com
pleet nieuwe steden te bouwen,
zodat niet alle plaatsen steeds
maar door hoeven te groeien en
daardoor veranderen in een groot
en druk verstedelijkt gebied. En
het is redelijk dat Soest niet pro
beert een stad te worden.
Spoorlijn
De Soester bevolking wil graag
Soest mooi en gezellig houden.
Daarom durven de meeste politici
die voor een weg door de polder
zijn, het idee van een weg van
Stadhouderslaan tot Birkstraat niet
meer te noemen. Elke weg die te
veel richting spoorlijn gaat, kan
ook niet meer voorzien worden
van het argument dat het is om de
van Weedestraat te ontlasten, want
wie gaat er kilometers omrijden,
terwijl de doorstroming wel mee
valt behalve in situaties waar het
laden en lossen en parkeerbewe-
gingen slecht georganiseerd zijn.
De meeste politici durven daar dus
niet meer mee aan te komen, maar
beperken zich nu heel slim tot een
klein stukje om zo stap voor stap
toch nog hun zin te krijgen.
Daarom bepleiten de bouwpartijen
nu een weg van de nieuwe roton
de aan de Stadhouderslaan tot aan
de Brandweerkazerne aan het eind
van de Dalweg. Uit een onderzoek
van de afdeling WGV van de ge
meente Soest en XTNT (extern
bureau) blijkt er geen echte nood
zaak voor die weg: gemiddeld le
veren opstoppingen in dat gebied
maar 3 minuten vertraging op in
de spits!
Het is volkomen onduidelijk waar
om zo'n weg door de polder ge
bouwd zou moeten worden. Aan
de rotonde bij Den Dolder wordt
weinig aandacht besteed, terwijl
deze rotonde met name tijdens de
spits tot files leidt, hetgeen door
relatief kleine wijzigingen een
makkelijk op te lossen probleem is.
Maar een verbetering van de ver-
keersdoorstroming in het Veen
biedt geen kansen op nieuwe
bouwterreinen! De Commissaris
van de Koningin verwoordde het
onlangs treffend: 'Het nadeel van
een rondweg is altijd dat je de
mogelijkheid van bebouwing
opent'. Maar wat door hem en veel
Soesters als een nadeel gezien
wordt, is voor mensen die Soest
willen laten doorgroeien juist het
grote voordeel.
Doorgaand verkeer
Ook het argument dat Soest een
weg door de polder nodig heeft
voor al het doorgaand verkeer is
een illusie. Gemeten over de in- en
uitgangen van Soest, is 15 tot 17
procent van het autoverkeer in de
spitsuren doorgaand regionaal ver
keer (doorgaand verkeer heeft zo
wel een herkomst als een bestem
ming buiten Soest). Er is één do
minante route wat betreft het door
gaande verkeer. Van het totale
doorgaande verkeer bevindt zich
40% op de route Birkstraat -
Vondellaan - Soesterbergsestraat.
Het overige doorgaand verkeer is
diffuus verspreid. Een weg door de
polder lost dus het grootste pro
bleem in ieder geval niet op. Juist
een rondweg zal meer autoverkeer
aantrekken om de verstopte A28
en Al te ontwijken.
Op dit moment wordt de weg door
de polder vooral weer aangemoe
digd door de partijen die voordeel
hebben bij het volbouwen van
Soest, bijvoorbeeld door de voor
zitter van de Soester Zakenkring.
De mensen die goed verdienen aan
dergelijke plannen kunnen onein
dig lobbyen en argumenten creëren
tot half Soest niets anders weet.
Het moge duidelijk zijn: als dit
gaat gebeuren is de volgende stap
bebouwing van de hele polder, of
eerst nog een 'compromis' waar je
dan blij mee moet zijn, zoals het
doorbouwen richting Baarn tot aan
het zuiveringsbedrijf.
Begrijpen de bestuurders die hier
zo voor pleiten, niet dat als alles zo
gaandeweg aan elkaar groeit, tot
we van Baam tot Amersfoort van
villawijk naar flatwijk gaan en ein
digen in bedrijfsterreinen? Dat
daarmee de slootjes waar in het
voorjaar in het heldere kwelwater
de zilveren buikjes van de visjes
schitteren tot het verleden beho
ren? Missen ze de roep van de kie
vit niet of het beeld van de weg
rennende haas? Moeten we nu
echt het prachtige dorpsgezicht
van de Petrus en Paulus Kerk tot
de Oude Kerk nog verder aantas
ten?
't Veen
De voorstanders van de weg in de
polder hebben kennelijk nog
steeds niet door dat de meeste
Soesters in het Veen wonen en dat
daar de voorzieningen beter moe
ten worden. Begrijpen ze echt niet,
dat je echt bijdraagt aan de ont
wikkeling van Soest door juist in
het Veen de winkelvoorzieningen
te verbeteren, een bioscoop te
bouwen en de wijken gezelliger te
maken? Waarom durven we niet
echt een visie te ontwikkelen waar
in het Smitsveen drastisch wordt
verbeterd? Vrij Polderland kiest
voor een veilige, gezellige en na
tuurlijke woonomgeving, en zitten
niet te wachten op nieuwbouw van
wegen en dure huizen.
Vereniging Vrij Polderland
Het winterweer heeft z'n intre
de gedaan. Het is gaan vriezen,
dus er moeten allerlei maatre
gelen getroffen worden om te
voorkomen dat voorzieningen
niet functioneren. De verwar
ming moet nagekeken worden,
buitenkranen afgetapt en de
waterleidingen naar buiten
dichtgedraaid.
Vroeger, voor de oorlog, golden
natuurlijk andere regels. Toen was
er nog geen centrale verwarming.
In een enkel boerenhutje brandde
nog een open vuur, gestookt van
takken, maar in de meeste huizen
stond toch wel een kolengestook-
te potkachel. Dat betekende niet
dat die ook altijd brandde. In de
crisisjaren moest elke cent twee
keer worden omgedraaid voordat
men besloten had waar hij bij
voorkeur aan uitgegeven moest
worden. Eten en kleding stonden
voorop. Kolen, zelfs de goedkoop
ste cokessoorten, schoten er wel
eens bij in. Vooral in die jaren was
er dan ook sprake van illegale
houtkap. Menig stuk bos werd in
die jaren compleet weggekapt. Af
en toe werd een dader gepakt,
doorgaans in het bos. Er waren
echter ook brutalen onder hen die,
meestal in het donker, met bijl en
zaag op pad gingen en zelfs niet
schroomden om in particuliere tui
nen toe te slaan. Het aldus verkre
gen hout werd in de kachel opge
stookt, zodat men het in de winter
toch nog een beetje aangenaam
had in huis.
Van een watervoorziening zoals
die nu functioneert, was in die ja
ren ook nog geen sprake, al zette
de vooruitgang zich ook op dit ge
bied flink door. In Soest kon voor
het eerst op 1 april 1883 op zes
adressen water uit de waterleiding
worden betrokken. Daarna groei
de het aantal aansluitingen, al ging
het in Soest langzaam. Putten en
pompen leverden immers een goe
de kwaliteit water en minstens zo
belangrijk was het dat dit niets
kostte. Niettemin lieten steeds
meer inwoners zich op het water
leidingnet aansluiten. Het gevolg
was dat steeds minder water voor
huishoudelijk gebruik uit putten
werd betrokken of door het op
pompen van grondwater in of bij
de woningen. Voor wie enkel een
buitenpomp had, was watertoe
voer bij strenge vorst lang niet al
tijd verzekerd. Hoe goed men de
pomp ook had ingepakt met stro
en oude lappen, het kwam vaak
voor dat het water in de pomp
toch bevroor. Om 's morgens het
water te ontdooien, gooide men
warm water uit een ketel die men
's avonds op de kachel had gezet
in het pompgat, net zolang tot het
ijs was ontdooid en de pomp weer
water gaf.
De pomp heeft nog tot ver na de
Tweede Wereldoorlog bij tal van
woningen in Soest, vooral in de
buitengebieden, dienst gedaan. De
pompen die nog niet zijn verdwe
nen, bestaan vrijwel uitsluitend
voor de sier. Inmiddels is iedereen
aangesloten op de waterleiding. In
het begin waren er nog wel enkele
problemen, want niet iedereen die
een aansluiting op de waterleiding
kreeg, durfde uit vrees voor het
scheuren of breken van de leiding
een tappunt in huis te nemen. Men
liet de kraan daarom aan de bui
tenmuur aanbrengen.
In 1930 (Soest telde toen 13.500
inwoners) steeg het aantal aanslui
tingen in Soest sterk als gevolg van
de strenge winter van 1929. Toen
moest de gemeente, overigens niet
voor de eerste keer, tal van inwo
ners van vers water voorzien. Niet
alleen omdat de bij een tempera
tuur van min 18,9 graden Celsius
kranen en pompen bij de huizen
bevroren, maar zelfs de hoofdlei
ding, vooral onder hellende we
gen, zoals de Molenstraat en de
Kolonieweg. De gemeente zorgde
er dan voor dat de bewoners toch
voldoende water hadden. De
sproeiwagen, die hoofdzakelijk
werd gebruikt om in perioden van
droogte de wegen te sproeien om
de stofoverlast te beperken, werd
dan ingezet om water te brengen
op plaatsen waar dit niet betrok
ken kon worden. Bij de sproeiwa
gen kon men dan net zoveel water
halen als men nodig had.
De wagen werd getrokken door
een paard, dat het in de sneeuw en
op de gladde wegen vaak moeilijk
had om de zware wagen te trek
ken, laat staan het hoogt op de
krijgen. De gladheidsbestrijding
stelde in die tijd namelijk niet veel
voor, zeker niet op wegen als de
Molenstraat en de Kolonieweg.
Het kwam dan ook meer dan eens
voor het paard uitgleed. Het moest
dan met man en macht weer op de
been geholpen worden, vaak nadat
er eerst voor een minder gladde
ondergrond was gezorgd. Als de
Als de hoofdleiding van het wa
terleidingnet bevroren was, kregen
de inwoners water van gemeentewe
ge, zoals hier in 1929 op de Molen
straat.
Bron: Eemland Pers
vorstperiode voorbij was, duurde
het nog vrij lang voordat de wegen
sneeuwvrij waren. Dat gold ook
voor het wachten tot het moment
dat de leidingen ontdooid waren.
Die tijden liggen nog niet eens zo
ver achter ons. Inmiddels is over
al in Soest leidingwater te krijgen,
in de zomer èn in de winter. Want
wie nu te kampen heeft met een
bevroren waterleiding, heeft dat
aan zichzelf te wijten. De leidingen
in de straat bevriezen niet meer
zoals vroeger.
Geïnteresseerden in verhalen en
gegevens over oud-Soest ontvan
gen door lid te worden van de
Historische Vereniging Soest-
Soesterberg ieder kwartaal het
maandblad 'Van Zoys tot
Soest'vol wetenswaardigheden
over Soest-toen. Informatie:
Juul van de Poll, 8$6017065.
