Het is tijd voor
een hypotheekrente
van 3,1%*.
Maarten Kooij: 'De mensen moeten
lol in de muziek krijgen...'
Inge Hogenbijl fotografeerde de
Dayaks in hun eigen cultuur
ciruóhcch
TJogterSm
CULTUUR!
Wim de Kam leidt 'Groot
Soester Cultuurdebat'
1ITE
5T:
'EST.NL
Brede Bibliotheek
Soest
PROFIL,
PAGINA 17
Jazzclub: Peter Beets
en Joris Roelofs
Duo-expositie:
Robert Spijkerman
en Willeke Niesing
Ruimere openstelling
WOENSDAG 3 SEPTEMBER'2003
SOESTER COURANT
Concertreeks Nederlandse Cantorij in H. Familiekerk
Cursussen Raku
en speksteen
Rabobank
Honderd kramen
op vlooienmarkt
DataDidact
Soesterse op reportage in de binnenlanden van Borneo
cursus brons: 15 lessen voor €90.-
dansen voor iedere leeftijd en ieder niveau!
Kerkstraat 3-5 3764 CR Soest
Tel.: 035-6030303 Fax: 035-6029995
;en te worden ge-
ning, kunnen dit
»r weken na-deze
weg 97 - Soesf
035 - 58 804 72
Openingstijden:
dinsdag t/m vrijdag
n 9.00 uur tot 19.00 uur
ig van 9.00 uur tot 17.00
bel voor informatie: 035-6017954
Hypotheekrente 1 jaar vast, effectieve rente 3,2%, vraag naar de voorwaarden.
Rentewijzigingen voorbehouden.
Steenhoffstraat 46, tel. 60195 77
Zaterdag 6 september
Elke eerste zaterdagavond van de
maand is er vanaf 21:00 uur Ar-
tishocks maandelijkse Jazzclub in
de soos van het verenigingsgebouw
Steenhoffstraat 46a. Het optreden
van het huisensemble 'Perron 5B'
(in wisselende samenstelling) valt
samen met de opening van de
nieuwe expositie.
De werkgroep Jazz heeft voor 6
september twee landelijke jazztop-
pers naar Soest weten te halen.
Peter Beets is een pianist van we
reldklasse. Hij speelde met jazz-
groten als Dee Dee Bridgewater en
Toots Thielemans. In 2001 kwam
zijn veelgeprezen cd 'New York
Trio' uit met drummer Willie Jo-
nes III. Joris Roelofs is een jon'ge,
briljant getalenteerde saxofonist
met een gemeen swingende, frivo
le speelstijl. Op het North Sea
Jazzfestival maakte hij zijn debuut
met zijn eigen kwartet, dat bestaat
uit pianist Karei Boehlee, drum
mer Flin Hemmen en bassist Cle-
mens van der Feen. Met laatstge
noemde won hij vorig jaar als duo
de jazzprijs op het Prinses Chris-
tina Concours.
Meer info: Semmy Prinsen, 88
035-601 95 77.
Zaterdag 6 september
Artishock-exposanten gedurende
de maand september zijn Robert
Spijkerman uit IJsselstein en Wil
leke Niesing uit Zeist. Zij ont
moetten elkaar in het atelier van
de IJsselsteinse kunstenaar, bij wie
beiden regelmatig schilderen.
Naast het beroepsmatig bezig zijn
als architect voelde Robert Spijker
man (62) zich altijd al aangetrok
ken tot de schilderkunst. Vijfen
twintig jaar geleden begon hij er
pas echt mee toen een rugblessu
re hem dwong de tennissport af te
zweren. Hij volgde diverse lessen
in tekenen en schilderen, onder
andere bij Henri Titselaar in 's
Hertogenbosch. Menige vakantie
bracht hij met schildervrienden in
Frankrijk of Italië door met het in
de buitenlucht schilderen van land
schappen. Daarbij voelden ze zich
zo vrij als de impressionisten uit de
19" eeuw. In 1990 verhuisde hij
naar Utrecht waar hij opnieuw les
sen volgde. Kleurcontrasten en rit
me werden toen zijn thema's. Ver
huizing enkele jaren terug naar Us-
selstein bracht hem in contact met
de kunstenaar Charles Lagendijk.
Van hem leerde hij met name hoe
door opbouw van kleuren een
schilderij meer emotie en zeggings
kracht te geven. Robert Spijker
man exposeerde eerder enkele ke
ren in Nieuwegein en Leiden.
Voor Willeke Niesing (37) bete
kent deze duo-expositie haar de
buut.
De opening van de duo-expositie
is op zaterdagavond 6 september
om 21:00 uur in het verenigingsge
bouw aan de Steenhoffstraat 46a
Zoals altijd is er die avond ook
Artishocks jazzclub met een optre
den van het huisensemble 'Perron
5b'. De expositie loopt t/m 22
september. De toegang is gratis.
Met ingang van 6 september is de
mogelijkheid om de maandelijkse
expositie van Artishock te bezich
tigen structureel uitgebreid. Met
uitzondering van de laatste week
van iedere maand is de grote expo
sitiezaal voortaan op dinsdag-,
woensdag- en vrijdagochtenden
van 10:00 tot 12:00 uur geopend.
Iedereen is welkom en de toegang
is gratis.
Paetna 4
het openingsconcert in de H. Fa
miliekerk (volgens Maarten Kooij
de mooiste kerk van Soest). De
Brandenburgse Concerten 3 en 6
krijgen een bijzondere instrumen
tale bezetting: violen, altviolen,
celli en viola da gamba's zijn solis
tisch, bezet. Hanneke Provily sol
eert in de bekende suite in h moll
voor fluit (traverso) en orkest van
Bach, met o.a. de populaire badi-
nerie. De volgende concerten
De BBS biedt dit jaar een aantal
nieuwe cursussen, zoals een cursus
Raku en een cursus Speksteen.
Beide zullen door Maija Thijssen
gegeven worden. Marja is beel
dend kunstenaar, woont in Mui-
derberg en is een enthousiast do
cente. Ze is keramiste en beeld
houwer, stelt haar werk regelmatig
ten toon in galeries en werkt in
opdracht. Ze werkt veel met klei
en beeldhouwt in steen. Haar klei-
objecten stookt ze volgens een Ja
panse manier van glazuurstoken.
Het is een spectaculaire belevenis
om dat mee te maken en zeker om
het zelf eens te doen. Die moge
lijkheid bestaat vanaf september in
Soest.'
Het keramische werk wordt in een
buitenoven gestookt en plotseling
afgekoeld. Daardoor ontstaat er
craquelé in het glazuur. Dat geeft
een geweldig effect op het werk
stuk. Ook de vele mogelijkheden
in kleur maken elk object uniek.
Daarna zal Marja een cursus geven
met verschillende soorten spek
steen. Een vorm uit een brok steen
halen, alles wegraspen wat er niet
bij hoort - dat is een kunst en een
kunde die je kunt leren. Vele
beeldhouwers zijn ons voorgegaan
en daar kunnen we veel van leren.
De manier van het bewerken van
de steen en de vormentaal komen
allemaal aan bod. En de steen zelf
maakt je enthousiast.
Twee nieuwe cursussen in de Bre
de Bibliotheek Soest, voor begin
ners en gevorderden een aanrader.
Aanmelden bij de receptie van de
bibliotheek, §§6095829.
BANKETBAKKERIJ
Voor u zelf of voor een ander
geef't gebak
met liefde aan elkander
Soesterbergsestraat 53, Soest
Telefoon 035-6012050
in Soest ook wordt uitgevoerd in
Zwolle, Dordrecht en Utrecht -
hier veel publiek trekt, en dan ook
graag veel 'ongeletterd' publiek. 'Ik
zou de mensen willen zeggen: stel
je niet tevreden met op je krentje
naar een cd te zitten luisteren. Ook
in de muziek gaat het om commu
nicatie: dat gaat niet met stereoap
paratuur of televisie; dat moet van
aangezicht tot aangezicht, met ie
mand die je lijfelijk tegenover je
hebt. De mensen hóeven niks,
maar ik zou ze graag willen voor
houden dat het zo aardig is. Het is
aardig als je muziek beleeft, dus
hoort én ziet. Als ze niet komen
missen ze dus de aardigheid van de
muziek...'
Hij is blij dat de concerten ook in
Soest kunnen plaatsvinden. Over
het culturele klimaat van Soest wil
de oud-kandidaat-cultuurprijswin-
naar overigens niet veel zeggen. 'Ik
kan dat ook niet, eerlijk gezegd,
want ik ben al die jaren voortdu
rend op Utrecht georiënteerd ge
weest. Maar de laatste jaren kijk ik
hier ook wel eens rond. Artishock
lijkt me belangrijk, ook voor de
muziek. En verder heb ik wel wat
bedenkingen bij het cultuurbeleid,
dat vooral de amateurkunst stimu
leert. Dat is natuurlijk mooi, maar
ik denk dat een gemeente van
45.000 inwoners toch ook recht
heeft op professionele cultuurui
tingen. Er is helaas geen goede
concertzaal in Soest, maar waarom
zou het Concertgebouworkest niet
eens in Soest kunnen komen spe
len? Ze zijn verplicht om van tijd
tot tijd ook naar de provincie te
komen. Waarom zien we ze dan
nooit in Soest...? Laat het gemeen
tebestuur daar nou eens wat geld
aan besteden.'
De concertreeks begint zoals ge
zegd op zondag 14 september met
stopten omdat ik een foto van hem
wilde maken. Maar hij draaide zich
om, gooide zijn mand op de grond
en ging er als een speer vandoor,
alsof hij voor z'n leven rende. La
ter hoorden we dat hij nog nooit
een blanke had gezien en waar
schijnlijk dacht dat m'n camera een
pistool was...'
Sfeerbeelden
Als fotograaf is Inge Hogenbijl al
zeker zo'n 25 a 30 jaar actief, maar
pas vorig jaar besloot ze er ook
haar (neven)beroep van te maken.
Ze heeft zich - gezien haar achter
grond niet verwonderlijk - vooral
gespecialiseerd in landschappen
(ook Nederlandse) en mensen uit
niet-westerse culturen en daarin
inmiddels een groot archief opge
bouwd, dat overigens ook veel
'sfeerbeelden' van Soest bevat.
Haar foto's zijn ook te koop -
'mooi om aan de muur te hangen',
aldus Inge, 'of om cadeau te ge
ven' - en ze maakt ook reportages
waarin sfeerbeelden belangrijk zijn
(inclusief bruiloften en partijen).
Voor opdrachten is ze te bereiken
via 6023302 of e-mail:
hogenbijl.photo@planet.nl. Een
aantal van haar posterfoto's is tot
half oktober te zien bij Combi Foto
aan de Zuidpromenade.
Op het evenemententerrein de
Eng wordt zondag 7 september
een vlooien- en antiekmarkt ge
houden. Volgens de organisatie
komen er ongeveer honderd verza
melaars en hobbyisten naar de
markt om hun waar uit te stallen.
Wie op zoek is naar glaswerk, boe
ken, meubelen, speelgoed, curiosa,
antiek, gereedschap en nog veel
meer andere zaken, kan wellicht
zondag zijn slag slaan.
De entree bedraagt 2,00 1,80
voor 65-plussers). Voor meer in
formatie, 88 0343-442962.
computeropleidingen
Word, Excel, PowerPoint,
Access, FrontPage, Internet,
Windows, typen, introductie
Nieuw:
Cursus fotobewerking
Let op:
De computercursussen voor
kinderen starten binnenkort!
tel. 035 - 6022826
internet: www.datadidact.nl
Willaertstraat 49 88 60958291
staan gepland op 12 oktober
(rondom Distier), 9 november
(rondom Buxtehude) en 14 de
cember (een kerst-mis uit de Re
naissance van Louis Compère).
Alle concerten beginnen om 15:30
uur. Heel bijzonder is dat er voor
de concerten geen entree geheven
wordt. De bedoeling is dat de
mensen na afloop een bijdrage
'naar draagkracht' offeren, om vol-
Maarten Kooij achter het clave-
cimbel in zijn huiskamer.
Foto Soester Courant
gens Maarten Kooij 'de tweede
ling' in de maatschappij tegen te
gaan. 'Concerten zijn vaak erg
duur, maar muziek is niet alleen
voor mensen die het kunnen beta
len.'
Het (tweede) Groot Soester
Cultuurdebat dat door het Cul-
tuurplatform op vrijdagavond
19 september in de theaterzaal
van de Brede Bibliotheek aan
de Willaertstraat wordt georga
niseerd, zal geleid worden door
drs. Wim de Kam, oud-ge-
meentesecretaris en voorzitter
van de Historische Vereniging
en van Radio Soest.
Het forum, waarin gedebatteerd
wordt over de stelling 'Hoe nu ver
der met Kunst cn Cultuur in Soest
van 2004 tot 2010?', zal bestaan
uit:
ds. Ruud Bartlema, gerenom
meerd beeldend kunstenaar/
predikant van de Hervormde
Kerk (de Oude Kerk) in Soest-
zuid;
Naomi den Besten, studente en
indienster van een plan bij de
gemeente voor meer jongeren-
participatie bij maatschappelijk/
culturele projecten;
Henk Koning, CDA-raadslid/
voorzitter van de raadscommis
sie SOW (Sport/Onderwijs/
Welzijn);
Werner Paans, voorzitter van het
Cultuurplatform Soest;,
Evert Sluiter, Soester verande
ringsmanager met een eigen ad
viesbureau/vader van kinderen
met aspiraties binnen de roek-
popwereld;
Kees Waagmeester, voorzitter
van de culturele vereniging Ar
tishock.
Na de openingstune, 'Also sprach
Zarathustra', een korte toespraak
van cultuurwethouder Harry Wit
te en een optreden van het zang
koor Chorus Line, houdt Bert Jan
maat, secretaris van de Amster
damse Cultuurraad, een voor
dracht over 'Kunst Cultuur op
lokaal niveau'. Hij trekt aan het
eind van de forumdiscussie ook
enkele conclusies.
De zaal is open om 19:15 uur. Het
debat, waarbij ook de aanwezigen
in de zaal worden betrokken, be
gint om 19:30 uur. De toegang is
vrij.
BOp zondagmiddag 14 septem
ber gaat in de H. Familiekerk
ÉSoest-Zuid) een bijzondere
concertreeks van start. Het ba-
okorkest van De Nederlandse
f^"Cantorij - niet het minste ge-
elschap dus - geeft daar een
itvoering van een aantal be-
►enule werken van Johann Se-
Dastian Bach op authentieke
«^instrumenten. Het geheel staat
Ronder leiding van Maarten
|Kooij.
I /-Dat laatste maakt het concert extra
/bijzonder, want voor het eerst
/jjfsinds jaren treedt de bekende
Soester musicus (inmiddels 76)
weer eens in zijn eigen woonplaats
/op. Dat is min of meer een uit
vloeisel van het feit dat hij geno-
nineerd was voor de Soester Cul
tuurprijs 2002 (die overigens naar
Ödeon in Soesterberg ging), waar
uit wel bleek dat Soest Maarten
Kooij nog niet vergeten was, en is.
Maarten Kooij (Haarlemmer van
Sgeboorte) kwam in 1950 naar
JSoest als cantor-organist van de
^Oude Kerk, waar hij ook een
^kinderkoor oprichtte. In 1959 werd
/hij artistiek leider van de Neder
landse Cantorij. Hij ijverde voor
nistorisch verantwoorde barokmu
ziek op authentieke instrumenten,
■verzorgde belangrijke series voor
l'de NCRV (o.a. met het beroemde
[Vocaal Ensemble), bekleedde di-
jverse landelijke functies op het
l'gebied van de kerkmuziek (o.a. als
■adviseur bij de totstandkoming vón
het Liedboek voor de Kerken) en
werd in 1971 cantor van de
Utrechtse Domkerk. Later werd hij
look docent aan het Utrechts con-
j'servatorium maar sinds 1991 wijdt
I hij zich geheel aan de Nederland-
I se Cantorij.
Trotse opa
Kooij schreef ook heel wat mu
ziek: motetten, liedbewerkingen,
orgelwerken. Ook schreef hij ooit
een joodse liederenreeks voor
strijkorkest en twee zangstemmen.
Kerkelijke muziek schrijft hij intus
sen niet meer. Hij is daar in de
loop der jaren toch wat afstand van
gaan nemen, al heeft hij er geen
moeite mee als het door anderen
wordt uitgevoerd. 'Godsdienst -
dat is voor mij toch vooral een
zaak van levenskunst.' Hij is verder
bekend als de vader van de bas
Peter Kooij en de sopraan Chris-
tine Jansen, schoonvader van
Dom-organist Jan Jansen en de
trotse 'opa' van o.a. Jeanine Jan
sen, die inmiddels als violiste inter
nationaal furore maakt. Kortom:
een man van een bijna on-Soester
statuur, die toch al die jaren 'ge
woon' in ons dorp is blijven wo
nen.
Maarten Kooij is de leeftijd voor
bij dat hij nog 'zo nodig moet'.
Concerten geven op de gebruike
lijke manier, aan een publiek dat
het allemaal al gezien en gehoord
heeft, boeit hem niet meer zo, ver
telt hij tijdens een kort vraagge^
sprek aan de vooravond van de
nieuwe concertreeks. "Het is veel
interessanter om het volk te pak
ken dat afglijdt van de cultuur. Om
ze te laten zien dat die muziek van
vroeger gewoon leuk is, en vooral
als je zo'n concert zelf bijwoont:
live.' Kooij wil zijn publiek hele
maal betrekken bij de uitvoerin
gen. 'Ik houd een praatje - niet
zozeer over wie welk instrument
bespeelt, maar vooral over de ma
nier waarop je er zélf als toehoor
der betrokken bij kunt raken...'
Als voorbeeld noemt hij de recente
concertreeks met psalmen van
Sweelinck. 'Dat is eigenlijk nogal
droge kost, dus moet je mensen op
een speciale manier enthousiasme
ren. We zijn toen met het publiek
eerst gewone psalmen gaan zingen
zoals ze momenteel in de kerk ge
zongen worden. Pas daarna kwam
Sweelinck aan de beurt. We zon
gen zelfs een canon. Sweelinck was
de entertainer van het jaar 1600,
moet je bedenken. Het was een
belévenis...'
Zó muziek maken dat de mensen
- 'ook de muzikaal niet-onderleg-
den' - er lol in krijgen, dat is de
belangrijkste drijfveer van Maarten
Kooij. Hij richt zich daarbij steeds
minder op het 'verwende' concert
publiek, dat bijvoorbeeld Bach
door en door kent en zich nauwe
lijks meer laat verrassen. 'Je hebt
van die mensen, die begrijpen al
les van Bach. Nou - ik begrijp nog
helemaal niks van die man, en ik
heb toch zeker al zo'n veertig keer
de Johannes Passion gedaan.'
Er is overigens ook wel heel wat
meer dan alleen maar Bach, aldus
Maarten Kooij. 'Neem bijvoor
beeld Hugo Distier, of Buxtehude
- die iedereen wel kent van die
cantatetjes, maar die ook schitte
rende solomuziek heeft geschre
ven. Buxtehude, dat is geweldige
muziek - dan is het met Bach
soms maar behelpen...' Kooij
houdt ervan om ietwat te provoce
ren en te chargeren, zo blijkt, maar
zijn boodschap is duidelijk: voor
'gelikte' concertjes moet je niet bij
hem zijn. 'Weet je wie ik ook ge
weldig vind? André Rieux! Zoals
die een show maakt van z'n optre
den! Dat lukt mij niet, als oud
ventje...'
Op je krentje
De Soester musicus hoopt dat de
nieuwe concertreeks - die behalve
konden aangeven datje het eten ot
drinken wel accepteerde, zonder
het tot je te nemen...'
Eerbied
Dayaks zijn - ondanks de katho
lieke missie - nog sterk bijgelovig,
ontdekte ze. Er zijn overigens wel
vierhonderd soorten Dayaks, met
even zoveel verschillende talen.
Ooit stonden ze bekend als bloed
dorstige koppensnellers, maar dat
moet in de ogen van Inge wel erg
lang geleden zijn. 'Ze hebben een
sterk ontwikkeld gemeenschapsbe
sef, al worden ook zij steeds indi-
vidualistischer en minder solidair
met elkaar. De specifieke Dayak-
cultuur is langzaam aan het afbrok
kelen, met name door de komst
van geld, televisie en andere mo
derne voorzieningen. 'Dayak-jon-
geren houden tegenwoordig ook
meer van rock en pop dan van de
traditionele Dayak-muziek en dan
sen, maar de meeste mensen leven
nog in voortdurende wisselwerking
met het oerwoud. Alles wat ze
nodig hebben halen ze daar uit, ze
zijn er grotendeels afhankelijk van
en ze koesteren er nog altijd een
diepe eerbied voor. Voedsel, krui
den, medicijnen - het bos zorgt
ervoor. Elke boom en plant heeft
in hun besef een ziel, en alles wat
ze doen gaat gepaard met een rijk
dom aan rituelen, bijvoorbeeld om
kwade geesten af te weren.' Naast
het bos hebben de Dayaks ook wel
kleine moestuintjes, en verder zijn
er ook rubbertuinen en rijstvelden.
De laatste jaren is de rijstoogst
echter geheel mislukt als gevolg
van sprinkhanenplagen. De tropi
sche bossen worden overigens be
dreigd door ondernemingen die
zich richten op goudwinning,
palmolieplantages en rubberplan
tages, waarvoor veel bos wordt
gekapt of platgebrand.
Feest
Tijdens haar verblijf in Tanjung,
een dorpje midden in het oer-
vrijdag 5 september
van 19:00 uur tot 23:00 uur
zaterdag 13 september
van 14:00 uur tot 17:00 uur
Weegbreestraat205-207 3765XE Soest* WWW.SEPP.WL
)R EEN KAPVER-
tfwekén na-deze
de afdeling Groen
Postbus 2000, 3760
3. Binnen deze ter-
vragen voor kapver-
deling Groen en Mi
rt.
AF 15.00 UUR TOT
T VANAF KERK-
LljKEWEG
i Soest maken in ver-
26 van het Besluit
ke het wegver-keer
hebben in verband
zaterdag 6 september
lur door middel van
torvoertuigen* van het
teer de Kerkdwars-
iansluiting met de Olij-
15.00 TOT 23.00 UUR
RGSESTRAAT EN DE
n Soest maken in ver-
I 26 van het Besluit
ake het wegver-keer
n hebben in verband
ij winkelcentrum Soest
iet eenrichtingverkeer
in;
middel van bord Cl
gesloten te verklaren
sen de ingang van het
Ossendam
i tegen dit besluit be-
i burgemeester en wet
je datum van de be-
t te worden gericht aan
Postbus 2000, 3760 CA
bepalingen over be-
7.2 (bijzondere bepa-
gemene wet bestuurs-
n bezwaar is gemaakt
orziening worden ge
leien nodig zijn waar-
et bezwaarschrift kan
moet worden gedaan bij
te Utrecht, Postbus
tarbfj is een griffierecht
een natuurlijk persoon of
n. Titel 8.3 van de Alge-
i toepassing.
Nederlanders zwermen tegen
woordig over de hele wereld
uit. Niemand kijkt nog heel erg
verrast op van verhalen over
een reisje naar Tibet, Peru,
Nieuw-Zeeland, China of
Zuid-Afrika. Ook Soesters
houden soms avontuurlijke va
kanties in de 'uithoeken' van
de aarde. Maar in de binnen
landen van Borneo zullen nog
niet velen een kijkje hebben
genomen...
Inge Hogenbijl uit Soest is er pas
geweest en er zeer onder de indruk
vandaan gekomen. De Soesterse -
van huis uit antropologe - werkte
een aantal jaren bij de gemeente en
heeft inmiddels een eigen bedrijf
als coach en beleidsadviseur van
gemeenten (meestal op welzijnsge-
bied). Ze is daarnaast ook nog
professioneel fotograaf en maakt
de laatste jaren regelmatig fotore
portages voor verschillende ont
wikkelingsorganisaties. Borneo
(Kalimantan, zoals het Indonesi
sche deel van het eiland wordt ge-
loemd) bezocht ze deze zomer in
opdracht van Vastenaktie. De fo
to's die ze maakte zullen gebruikt
;aan worden voor de Vastenaktie-
:ampagnes van 2004 en 2005, o.a.
•p posters en in foldermateriaal,
[nge maakte tijdens haar verblijf
p het (gedeeltelijk) Indonesische
:iland - samen met een mede-
erkster van Vastenaktie die de
Interviews hield - uitgebreid ken-
iis met de Dayak-bevolking, die
otendeels nog onder primitieve
imstandigheden in het binnenland
voont. Ze logeerde dan ook in een
ïouten huis op palen, moest het
onder stoel, tafel of bed stellen en
eefde een tijdje 'op z'n Dayaks'.
Dus eten wat de pot schaft, wat
tiet altijd erg lekker was - 's mor-
;ens, 's middags en 's avonds rijst.
Bn je wassen in de rivier...' Blan
ken komen er vrijwel niet en al
ïelemaal geen toeristen,
nge heeft al vaker verre reizen
gemaakt, maar Borneo liet toch
heel diepe indruk achter.
Meestal ben je in zo'n land alleen
naar toeschouwer; je observeert
10e het er toegaat en 's avonds
rek je je terug in je hotel. Nu was
k als het ware deel van hun cul-
uur. Dat betekende dat ik me
noest onderwerpen aan hun wet
en en regels, die soms heel strikt
rijn. Een voorbeeld: eten weige
en, dat kon je absoluut niet doen,
naar water wilde ik er zeker niet
drinken, omdat dat veel te riskant
is. Van de tolk leerden we hoe we
Inge Hogenbijl tijdens haar be
zoek aan Borneo, waar ze eenfruit-
boompje plant.
ervoor dat de
d.
k naar het
)ng,
rt dan van het
i gaat gebeuren.
wijkcoördina-
n),
van der Ploeg
woud, heeft Inge enkele honder
den foto's genomen. Ze maakte er
o.a. de afsluiting van het oogstsei-
zoen mee, een feest met heel veel
muziek en dans, waarin de goden
en 'moeder aarde' dank werd ge
bracht. 'Nee, een vakantie was het
bepaald niet. We moesten hard
werken en we sjouwden van hot
naar her, en altijd in dat warme,
plakkerige klimaat. Auto's rijden
er niet of nauwelijks, hooguit zie je
soms een fiets of een motor. En
elektriciteit is er ook niet, dus we
zaten 's avonds al gauw in het don
ker. We gingen meestal vroeg naar
bed.'
Inge bewaart allerlei leuke herin
neringen aan een rit per jeep door
dc bush. 'We zagen bijvoorbeeld
een man lopen met een grote
mand op z'n rug, gevuld met
vruchten van de dadelpalm. We
Een Dayak-medicijnman, gefo
tografeerd door Inge tijdens een
oogstfeest.
