,com
Nog geen
kerstkaarten?
Taaltest 2003: weer een hele kluif
EDSKES
IS
Korting
exDerl
SCHOEMAKER
Soester Taaltest: een terugblik
Eerste Cultureel Café
hrjjJi d 9J n om i:m d 9
2500 Euro voor 4t Fierhuis
Netta van Hulzen wint wisseltrofee
Lduïïutï)/
PAGINAl 2 WOENSDAG 3 DECEMBER 2003
SOESTER COURANT
PAGINA 13
IDAG 7, 14 en
>1 DECEMBER
GEOPEND
AND
5RIJS
iRSONEN!
:et!
iasch.nl
6012372
Bij FotoSwagervind u meer dan
honderd verschillende kerstkaarten
van uw eigen foto. Kom eens
langs en bekijk de vele mogelijkheden
envelop gratis
-digitaal of vanaf negatief
p snelle levertijd
Foto Swager Digitaal Center
Na Amsterdamse avonden d'Oude Enghe
fhr-
Spirituele meesters
Van dichters eii slempers
DECOÏ^SSi
Soesterbergsestraat 28 Soest
Tel. 035-6024294
WWW.EDSKES.INFO
Dealer van Bironi slaapkamers
zie ook www.bironi.nl
SCHRAVEMADE B.V.
Marianne Jongkind in expo 'In Vorm'
Zalig Soest-Zuid
of de kleine ode)
Vanavond in de 'Achterkamer'
Kinderparadijs
De Vrije Teugel
Winter
op de hele collectie sieraden en horloges
gedurende de maand december
tegen inlevering van deze bon
openingstijden
donderdag 13.00 -17.30 uur
vrijdag 10.00 - 18.00 uur
zaterdag 10.00 - 17.00 uur
Koninginnelaan 27 Soest, tel. 035 60 32013
DEMONSTRATIE BIJ eKPCrl ffi) SCHOEMAKER
KOM A.S. ZATERDAG
6 DECEMBER VAN
11.00 TOT 17.00 UUR
jfsüfr d!
BURG. GROTHESTRAAT 9, SOEST-TELEFOON 035-6010344
mm
601 67 76
- I-uur Fotoservice (ookdigitaal)
Groeps- en Portretfotografie
NAnWeedestraat 85,3761 CD Soest
Telefoon 035-6013917
www.fotoswager.nl
Of de Grote Soester Taaltest
2003, vorige week woensdag
gehouden in de raadzaal, wer
kelijk concurrentie heeft gehad
van de wedstrijd Ajax-AC Mi-
lan, is de vraag. In elk geval was
de publieke belangstelling niet
al te groot en waren er ook on
der de geselecteerde officiële
deelnemers enkele afwezigen.
Hun plaatsen werden opgevuld
met 'belangstellenden'.
Dat alles mocht de pret van de
jaarlijkse taal wedstrijd - 'kracht
meting' zou wellicht een beter
woord zijn - niet drukken. De
Taaltest, opvolger van het Groot
Soester Dictee, zorgde weliswaar
voor heel wat hoofdbrekens, maar
gezien het feit dat alle deelnemers
zich er geheel vrijwillig aan onder
werpen behoeft van medelijden
geen sprake te zijn. Voor enig ge
past leedvermaak bij de niet-deel-
nemers was overigens wel alle aan
leiding.
Dat gold niet alleen voor het in
middels tot vijf zinnen gereduceer
de dictee - nu een van de vijf on
derdelen van de Taaltest - waarin
samensteller Bert Jansen weer al
zijn taalvirtuositeit en - vinding
rijkheid had kwijtgekund, maar
vooral ook voor de opdrachten
waarbij de herkomst van woorden
(etymologie) moest worden gera
den, want daar kwam het wel op
neer. Wie wist bijvoorbeeld dat
'Sardonisch' afkomstig is van een
Sardijnse ranonkel waarvan je een
scheve mond krijgt, of dat, een
'praline' genoemd is naar een
Franse maarschalk, 'route' te her
leiden is op het Latijnse 'via rup-
ta' (gebroken weg) en 'flitspuit' al
les te maken heeft met het Engel
se 'fly' en 'tox'?
Met het afmaken van de spreek
woorden/ zegswijzen hadden de
meesten wat minder moeite, al ver
oorzaakten sommige oplossingen
wel de nodige hilariteit ('Om den
wille van het smeer... oliet men de
wagen') en 'Zuinigheid met vlijt...
bouwt huizen als kastelen', door
een enkeling aangevuld met: 'En
wie zich niet op tijd verschoont,
krijgt luizen als kamelen'). De be
tekenis van vreemde woorden be
werkstelligde her en der ook heel
wat gerimpelde voorhoofden. Wie
weet dat 'peplos' een kledingstuk
is, een 'oksaal' een zangkoor, een
'hakkenei' een damespaard en een
'strapontijn' een stoeltje? Ook de
'foute' woorden werden niet door
iedereen aanstonds herkend.
'Eega' in plaats van ega, 'in spé' in
plaats van 'in spe', 'oudgediende' in
plaats van oud-gediende - je
moest het allemaal maar weten.
Verzuchtingen
Na de voltooiing van de vijf op
drachten was uit de verzuchtingen
van de deelnemers-oudgedienden
op te maken dat de Taaltest dit
jaar wel érg moeilijk was uitgepakt,
al vond de oudste deelneemster -
ook nu weer mevrouw Van de
Leur-Luteijn (bijna 101) - dat het
best meeviel. Plaatsgenoot Koos
Postema, die voor de prijsuitrei
king was uitgenodigd maar zo
sportief was om zelf mee te doen,
vond vooral het deel etymologie
'verschrikkelijk'. En velen met
hem, zogezegd, vonden het een
hele kluif.
SLAS-voorzitter Nelleke Streef
kerk maakte na de jurering - die
uiteraard de nodige tijd vergde -
de uitslag bekend van de twaalf
hoogst geëindigden minus de win
naar. Marijke Hofhuis, Bert Palte
(winnaar Taaltest 2002) en Hans
v.d. Pijpekamp eindigden geza-
Dankzij drie Amsterdamse
avonden in d'Oude Enghe is
2500 euro bijeengebracht voor
't Fierhuis. Dat is een woon
vorm voor twaalf verstandelijk
gehandicapten, die gereali
seerd zal worden tussen de Os-
sendamweg en de Korte Ossen-
dam.
Het wachten is op de bouwvergun
ning en om deze periode te over
bruggen besloot Paul Janmaat van
het café aan de Middelwijkstraat
het voorbeeld van anderen te vol
gen en geld in te zamelen voor dit
1 goede doel. Hij deed dat driemaal
in november. Janmaat nodigde
k kroegzanger Ramon Beense uit de
hoofdstad uit, kreeg belangenloze
[medewerking van twee Amster-
1 damse barkeepers Schuit en Van
[de Geer en zorgde voor allerlei
f lekkernijen (o.m. rolmops, ui in
ketjap en zure leverworst) die hun
[•oorsprong in deze stad hebben.
■Het werden niet alleen gezellige,
§maar ook succesvolle avonden,
want vrijdag kon een cheque ter
waarde van 2500 euro worden
overhandigd aan de heren Klink
hamer en van Donselaar die zich
inzetten voor de realisatie van 't
Fierhuis. Schut en Van de Geer
waren ook aanwezig bij de over
handiging.
De kracht van de reclame
ligt in de herhaling
y'Meesters uit het Verre Oosten?
Dichterbij dan we denken.' Gerald
hys komt op zondag 7 december
;n spirituele lezing houden over
t onderwerp in het Spiritueel Sri
Premananda Centrum Soest. Ge
rold heeft zich zo'n 20 jaar verdiept
in verschillende spirituele richtin-
Hij vertelt over zijn ervarin
gen en de persoonlijke kontakten
■die hij opdeed tijdens zijn zoek-
Itocht. Niet gebonden aan enige
I religie, blijkt dat er vele spirituele
I Meesters bereid zijn ons op het
I spirituele pad te begeleiden zonder
daarbij onze vrije wil aan te tasten,
die voor hen heilig is. Wat doen zij
[voor ons, wat doen zij voor de
wereld? Belangstellenden zijn wel-
I kom op Dorresteinweg 76, 3763
LL Soest. Info: 88 035-6018755.
I Aanvang: 14:00 uur. Toegang
I vrije bijdrage.
De tweede Soester Taaltest zit
erop en we kunnen de balans
opmaken. Waren de opgaven te
moeilijk? Of misschien wel te
makkelijk? Het blijft moeilijk
de gulden middenweg te vin
den. Op basis van het aantal ge
maakte fouten kunnen we con
cluderen dat de eerste vier on
derdelen goed te doen waren;
alleen de laatste rubriek, de
etymologie, bleek voor de
meesten een struikelblok.
Enfin, mijn hoop is er nu maar op
gevestigd dat de deelnemers deze
rubriek zien als 'nice to know'. Het
dictee - nu een van de vijf onder
delen van de Groot Soester Taal
test - luidde als volgt.
Fouten
De meest gemaakte fouten in het
dictee zullen we even onder de
loep nemen.
Middeleeuwen moet mét kapitaal
omdat het de naam van een tijd
perk is. Dat rederijkers vervolgens
met een kleine letter geschreven
moest worden, stuitte op veel pro
test en ongeloof. Dat begrijp ik,
want je zou toch denken dat het
hier een eigennaam betreft. Niet
temin heeft het Groene Boekje het
woord toch écht met een kleine
letter opgetekend!
Poëmen zag het correctorsteam
nogal eens zónder trema-. De win
nares onthulde mij dat ze na lang
wikken en wegen het trema had
weggelaten vanwege de Latijnse
herkomst van het woord. Inder
daad is het Latijnse poema zónder
trema, maar het woord heeft zich
in het Nederlands aan de Neder
landse spellingregels aangepast,
zoals dat ook het geval is bij va
cuüm.
Acrostichons en palindromen wa
ren niet voor alle deelnemers alle
daagse woorden. We zagen althans
veel verhaspelingen. Het eerste is
een naamdicht (zoals het Wilhel
mus), het tweede een woord dat
(zin die) ook van achter naar vo
ren gelezen kan worden zonder
van betekenis te veranderen meet
systeem en parterretrap zijn een
paar bekende voorbeelden).
A4'tje moet met een apostrof om-
1) Tegen het einde van de Middeleeuwen wijdde een select coterietje
zich rederijkers noemende taalminnaars zich aan het in elkaar
flansen van meesttijds precieuze poëmen, acrostichons en
palindromen die somtijds wel een heel A4'tje in beslag namen.
2) Hun organisatie vertoont verwantschap met de confrérieën en
schuttersgilden; religieuze refreinen stonden weliswaar centraal op
hun soirees, maar naar verluidt werden gekarameliseerde
tompoezen en mousserende bordeauxtjes daarbij niet versmaad.
3) Zo'n half millennium later wierpen de Vijftigers - geenszins een
homogene groep - het keurslijf van alle vormvoorschriften af,
werden soms zeer esoterisch en brachten een poëtische revolutie te
weeg.
4) In de jaren zestig van de vorige eeuw verandert de poëtica
ingrijpend: velen noemen zich parttimedichter en een enkeling keert
ach in en buiten zijn gedichten tegen de vazallen van de lethargie.
5) Zoals de Soester columnist-dichter die in zijn gedichten zijn
gedachtestromen soms ononderbroken aan het papier toevertrouwt,
maar wiens columns rechttoe rechtaan en zonder gezwatel zijn. Deze
zeventigjarige vice-voorzitter van de SLAS laat zich overigens ook
niet onbetuigd als het gaat om het achteroverslaan van een enkel
pikketanissie.
dat het hier een afleiding betreft.
En geen samenstelling, zoals A-
viertje, dat eveneens correct be
vonden werd.
Confrérieën is een gemeen woord
je, want het wordt met een accent
aigu geschreven, in tegenstelling
tot confrère, dat een accent grave
krijgt.
Gekarameliseerd is wellicht het
meest fout gespelde woord op me
nukaarten, maar het is écht met
een k en één 1.
Bordeauxtje ziet er misschien raar
uit, maar kan toch heus de x niet
missen, zoals velen meenden.
Esoterisch kreeg opvallend vaak
ten onrechte een h toegevoegd
esotherischWaarschijnlijk
zweefden er etherische dampen
door het brein.
Parttimedichter dient aaneenge
schreven te worden, omdat de eer
ste twee delen als één woord ge
zien worden. Dat geldt ook voor
woorden als sciencefictionfilm en
hightechindustrie.
Gedachtestromen is zonder tus-
sen-n, omdat 'gedachte' zowel een
meervoud op s als op n heeft.
Klachten
Een aantal deelnemers leverde op
een drietal punten kritiek. Zo
schoot iemand de mousserende
bordeauxtjes in het verkeerde
keelgat omdat die eenvoudigweg
niet zouden bestaan. Welnu, ik was
(en ben) echt van mening dat ze
wél bestaan, maar ook als dat niet
het geval is, vind ik de woordgroep
mousserende bordeauxtjes vol
strekt gewettigd in de context van
een dictee. Het is een spellingtest,
geen examen voor vinoloog.
Ook de gynaecoloog uit de voor
ronde ging volgens een enkeling
zijn boekje te buiten. De klaagster
heeft gelijk: het is inderdaad onge
bruikelijk, zelfs ongepast, gynaeco
logen facelifts te laten verrichten,
maar je künt je een situatie voor
stellen waarin zo'n man er in de
avonduren wat bijklust, al zou dat
licht kunnen leiden tot een blote
billengezicht...
De derde en laatste klacht was van
een ander én zwaarder kaliber.
Volgens een mevrouw die het dic
tee voor de radio beluisterde be
vatte zin 5 geen onderwerp. Wel
iswaar was dat wel degelijk het
geval de Soester columnist-dich
termaar ik geef direct gewonnen
dat de zin daarmee nog geen
schoonheidsprijs verdient. Het is
niet fraai, zo'n bijwoordelijke bij
zin waar geen hoofdzin op volgt.
Hij blijft daardoor een beetje zwe
ven. Vroeger was het beginnen van
een zin met een voegwoord geheel
uit den boze, maar tegenwoordig
léés ik niet anders. Je zou'kunnen
spreken van een trend. Zelfs een
enkel voegwoord als zin, kwam ik
onlangs tegen: 'Hoewel.'
Bert Jansen
menlijk op de tiende plaats. E.
Cranendonk werd negende, Ad
van Veen achtste, D. de Haan en
Loes Paul-Visser deelden de zesde
plaats en Dick Koblens en Karen
Pas de vierde. De tweede en de
derde plaats gingen naar twee 'bui
tenstaanders', die op het laatste
moment waren ingevallen: Nico
Schoorl en Marijke Hommes uit
Hilversum. Zij kregen een passen
de oorkonde.
Tegen Baarn?
Koos Postema, die de uitreiking
van de trofee (met toebehoren)
aan de hoofdprijswinnaar voor zijn
rekening nam, onthulde dat hij
destijds nauw betrokken was ge
weest bij de organisatie van het
Nationale Dictee. Hij bleek althans
de locatie - de Eerste Kamer, 'de
mooiste zaal van Nederland' - te
hebben aangedragen. Ooit had hij
daar ook meegedaan en met 23
fouten redelijk gescoord. In Frank
rijk, waar het Dictee vandaan
komt, schrijven volgens hem ook
kinderen mee en worden regiona
le voorronden gehouden die veel
Koos Postema overhandigt de
trofee aan Taaltest-winnares Netta
van Hulzen.
Foto: Soester Courant.
Hij verbrak ten slotte de hoog op
gelopen spanning met de bekend
making dat Netta van Hulzen, al
sinds het eerste Soester Dictee
trouw deelnemer, als de beste
Soester 'taalkenner' uit de bus was
gekomen. Helemaal verbazend is
dat niet, gezien het feit dat zij in
het dagelijks leven correctrice is en
o.a. voor Het Financiëele Dagblad
heeft gewerkt. Postema veronder
stelde nog even dat zij in het on
derwijs werkte, maar dat zat, ver
telde ze, alleen maar 'in de fami
lie'. Ook zij had het stukje etymo
logie trouwens het moeilijkste on
derdeel van de Taaltest gevonden.
Ze kreeg behalve de bekende wis
seltrofee, de bloemen en de oor
konde ook (voor het eerst) een
'blijvend' aandenken mee naar
huis: een door de kunstenares
Adriana Nichting ontworpen ko
peren mini-trofee.
www.rabobankonline.com
Torenstraat 13
tandtechnisch laboratorium
Voor al uw reparaties en adviezen.
Ook voor ziekenfondsverzekerden.
CE gecertificeerd.
Soest
Telefoon 035 - 602 02 49
De bekende Soester hoedenont-
werpster Marianne Jongkind is uit
genodigd om deel te nemen aan de
expositie 'In Vorm', samen met
drieëndertig andere Nederlandse
ontwerpers in de toegepaste kun
sten balanceren. Gemeenschappe
lijk kenmerk is dat zij met een
uniek ontwerp balanceren op de
grens van vorm en functionaliteit.
Bekende, gerenommeerde en/of
bijzondere ontwerpers in de toege
paste kunsten zijn door Cappello,
Deja Vu en Zus&Zo gevraagd een
uniek ontwerp te maken, waarbij
zij de uiterste grenzen verkennen
tussen vorm en functionaliteit. Zij
zijn volstrekt vrij in de manier
waarop zij zich laten uitdagen door
die 'grensverkenning'.
De deelnemende ontwerpers zijn,
naast het feit dat zij uitzonderlijke
ontwerpen kunnen maken, ook in
staat collecties neer te zetten.
Naast deze unica zullen tijdens de
expositie in Cappello, Deja Vu en
Zus&Zo ook andere ontwerpen
van deze exposanten te zien zijn.
Het is uniek dat deze ontwerpers
met elkaar exposeren Het belooft
dan ook een zeer opmerkelijke ex
positie te worden.
De expositie loopt van 18 april
t/m 16 mei 2004 en wordt geo
pend door de burgemeester van
Nijmegen, mevr. dr.G. ter Horst.
De expositie zal daarna in zijn ge
heel te zien zijn in museum Het
Valkhof te Nijmegen van 23 mei
t/m 15 september.
Nog veel te jong voor het golfen
en après-golf, het barretje,
oefenen wij bij C1000,
de spullen in het karretje.
Nee, dan het tennis op Soest-Zuid,
eenvoudig weg geen houden aan,
het ledental rijst uit de pan,
een ledenstop brengt het tot staan.
De echte reden van die groei,
gezellig schoon en dat soort dingen,
het is gewoon publiek geheim:
het duo Peter, oh zijn Inge.
Een engel, zo zij ramen lapt,
de laatste gravelkorrel veegt,
een biertje voor de spelers tapt,
haar Peter weet wat of ze weegt.
Ze schikt de schone tafels rank,
pardoes gaat zij het onkruid wieden,
ze dweilt de vloer, ze zuigt de bank,
gewoon voor ons, de jonge lieden.
En als wij dan op tijd naar huis,
de baan was gaaf, het clubhuis koel,
dan ruimen wij thuis gravelgruis,
lappen de ramen met gevoel
de binnen- en de buitenboel.
Vanavond - woensdag 3 de
cember - zal het eerste Cultu
reel Café, georganiseerd door
het Cultuurplatform en het
Cultuurpunt, in Soest plaats
vinden. Voor alle cultuurmin-
nende Soester(bergse) inwo
ners interessant om daarbij
aanwezig te zijn.
Vanaf half acht kan men binnenlo
pen in Café 'De Achterkamer' aan
de Willaertstraat, ingang achter het
Bowlingcentrum. Het thema dat
tussen acht uur en half tien behan
deld wordt is 'Subsidie, hoe kom je
eraan?'_Gedurende de avond zal
Anne van Rooij een optreden ver
zorgen. Daarbij zullen enkele
songs van John Lennon en Paul
McCartney ten gehore worden ge
bracht. Anne van Rooij zal ook
zelfgeschreven nummers uitvoeren.
Vanaf half tien is er gelegenheid
elkaar onder het genot van een
ankje te ontmoeten en over de
kunst en cultuur binnen Soest door
te praten. Meer informatie: cul
tuurconsulent Coco Michels, 82
6095817; Cultuurplatform, Bert
Smit, 88 6019815.
Vedelaarpad 53,
tel. 6018136
In kinderparadijs de Vrije Teugel
staat woensdag 10 december de
winter centraal. Tijdens de weke
lijkse inloopmiddag, van 14:00 tot
16:00 uur, kunnen de kinderen
knutselen, maar ook lekkere din
gen maken voor vogels. Het hek
van het terrein aan het Vedelaar
pad wordt om 13:45 uur openge
zwaaid. Meedoen aan de inloop
middag kost 2,50.
SCHOEMAKER ALTIJD IETS BIJZONDERS
Kom kijken en we laten U zien dat strijken sneller én beter kan.
Het Laurastar strijksysteem is uitgerust met alle professionele functies.
Zo krijgt u een meer dan perfect resultaat in een veel kortere strijktijd.
