i
Expositie 'Soest 1940-1945':
een eerbetoon en een signaal
Soest50JaarjeledeiJ
Soest heeft 'Beatrixboom'
Oom Dick en de jongen
van de apotheker
Verdwenen Soest hervonden
WSÖËSf
PAGINA i
WOENSDAG 4 MEI 2005
SOESTER COURANT
Tot 20 juni in Museum Oud Soest
PAGINA 9
Soest viert
Koninginnedag.
Bij zilveren koninginnejubileum
Programma
4-7 mei Soest
ASSURANTIËN
SPULLENHULP
zelf uw kaas
afsnijden
Tot ziens op
Hemelvaartsdag!
Kaasboerderij
"De Staelenhoef"
er geen bijzondere voorwaarden
lering van enkele woningen met
er karakter. In die gevallen
Dndere voorwaarden voor die
angegeven. Het betreft hier
iningen, jongerenwoningen,
woningen en woningen voor
;n. Voldoet u niet aan de in de
gestelde voorwaarden, dan
;en zin op de betreffende woning
uw verzoek wordt dan niet
irt er met uw woonbon?
;dig en juist ingevulde woon-
•den behandeld. Bovendien wordt
;rd of u aan alle voorwaarden
r woningzoekende doen nooit
rie reacties mee. Indien er meer
n ingezonden worden alleen de
meegenomen in de verdeling,
waarbij alles klopt worden door
Igorde gezet. Als u bovenaan de
lijst staat wordt de woning door
-/verhuurder aan u aangeboden,
u de woning dan krijgt u via de
een huisvestingsvergunning van
e Soest, waarvoor u leges ad
moet betalen.
mdidaat
Hecteerd voor een woning,
j binnen 5 werkdagen na
ken van de reactietermijn
oor de verhuurder. Zonder een
sbrief is het niet mogelijk de
binnen te bekijken. Het heeft
ssentijds te informeren naar uw
S U NIET IN AANMERKING
(OMEN VOOR EEN WONING
T U GEEN BERICHT!!!
i woningtoewijzing
en van de woningtoewijzingen
jrgegeven in een overzicht,
rdt aangegeven hoeveel reacties
'oning zijn ontvangen en of de
loting of aan een voorrangs-
s toegewezen. u0p internet
is weergegeven op welke plaats
ler) men is geëindigd."
oningzoekenden
gevallen is het mogelijk
ische of sociale gronden een
klaring te verkrijgen. Slechts
beperkt aantal gevallen zal
jke verklaring, die slechts van
is voor een flatwoning, worden
nformatie hierover kunt u
oij WVS of op de internetsite:
•uimteverdelinq.nl.
verhoopt een serieuze klacht
ien over de woningtoewijzing,
die schriftelijk indienen bij
bus 276, 3760 AG Soest, ter
de klachtencommissie.
g vragen heeft over het
systeem dan kunt u daarvoor
A/VS, of op de internetsite:
uimteverdelina.nl.
Reactienummer 3
kening:_
worden niet in behandeling genomen.
Aantal
toewijzing
reacties
via
7
Loting
49
Loting
97
Loting
72
Loting
63
Loting
16
Loting
73
Loting
59
Loting
169
Loting
243
Loting
92
Loting
83
Loting
62
Voorrang
32
Loting
34
Loting
49
Voorrang
84
Loting
47
Loting
Uit de Soester Courant van Dinsdag 3 Mei 1955
De wisseltentoonstelling 'Soest
1940-1945, tlie tot 20 juni te
zien is in liet museum Oud Soest
(Steenhoffstraat) is volgens burge
meester Koos Janssen een eerbe
toon aan de vrijheidsstrijders van
toen, maar ook een signaal naar de
toekomst. 'Voor vrijheid moeten
we ons in feite elke dag inspan
nen,' aldus de burgemeester.
Hij verrichtte vrijdagmiddag de
officiële opening van de expositie
en arriveerde daarvoor, samen met
zijn vrouw, geheel in stijl per jeep
- een oude, inmiddels zeldzame
Ford uit 1941 (voorloper van de
overbekende Willy's jeeps), waar
van er volgens ingewijden slechts
enkele duizenden zijn gebouwd
- en inmiddels nog maar een hand
vol over zijn. Na de verwelkoming
door voorzitter Wim de Kam wer
den enkele ogenblikken stilte in
acht genomen ter gedachtenis van
Anton van den Dijssel, de vorige
week overleden beheerder en grote
motor van het museum. Ook de
burgemeester stond even stil bij
Van den Dijssels betekenis voor
de 'bewaarde' historie van Soest.
Janssen was onder de indruk van
de verhalen over Soest in bezet
tingstijd die hij had gehoord. Hij
vond het onvoorstelbaar dat men
sen het opbrachten om hun laatste
beetje moed en energie bijeen te
rapen om verder te gaan, zoals hij
het omschreef. 'Sommige gebeur
tenissen uit de oorlogsjaren snijden
in je ziel.' Hij zag de expositie dan
ook in de eerste plaats als een eer
betoon aan de mannen en vrouwen
die zich in Soest hebben ingespan
nen voor de vrijheid en die het lef
hadden zich tegen de bezetters te
keren, met gevaar voor eigen leven.
'Hen goed in herinnering meedra
gen is plicht voor alle generaties,'
aldus Janssen.
Maar de expositie is ook een blijk
van waardering voor de talrijke
anderen - vrouwen én kinderen
- die geen zichtbare heldenrol
hebben gespeeld, maar wel van
onschatbare betekenis waren als
steunpilaren van het verzet, om
de samenleving draaiende te hou
den en de bezetters dwars te zitten.
Woensdag 4 mei
19:00 Bijeenkomst in Maria-
kerk, Burg. Grothestraat.
19:30 Vertrek stille tocht naar
Verzetsplein.
19:45 Herdenkingsplechtig
heid bij monument.
20:00 Stilte, Wilhelmus,
kranslegging en défilé.
Donderdag 5 mei
04:00 Ophalen bevrijdings
vuur Wageningen.
09:00 Bevrijdingsontbijt, tent
bij raadhuis.
10:15 Colonne geallieerde
voertuigen, Stadhouderslaan.
13:30 Feestmiddag (4-
14 jaar), tent bij raadhuis;
7,50.
20:00 Bevrijdingsconcert
PVO, Chorus Line, Nardinc,
Petrus en Pauluskerk, Kerk
plein.
20:00 Bevrijdingspop (14+),
tent bij raadhuis, 13,50.
Vrijdag 6 mei
20:00 Dance Classic Par
ty (25+), tent bij raadhuis,
17,50.
Zaterdag 7 mei
20:00 Hollands Hits Fes
tival (16+), tent bij raadhuis,
12,50.
V
Voor al uw verzekeringen -
pensioenen - hypotheken -
financieringen - beleggingen.
Kromrneweg 3A Soest
Tel. 035 - 601 60 11 Fax 603 55 74
info: www.korenassurantien.nl
e mail: info@korenassurantien.nl
Naast eerbetoon en waardering is
de tentoonstelling ook van wezen
lijke betekenis als signaal naar de
toekomst, vond de burgemeester.
'Vrijheid lijkt in deze tijd zo van
zelfsprekend, maar niets is minder
waar...'
Hij sprak zijn bewondering uit
voor het omvangrijke en interes
sante materiaal dat het museum bij
elkaar had weten te brengen, o.a.
foto's, krantenartikelen, verzetsli
teratuur, pamfletten etc, evenals
een groot aantal voorwerpen uit
die tijd en kledingstukken, enkele
'aangeklede' poppen. Daarnaast is
er een authentieke veldpost inge
richt. De expositie geeft een goede
Burgemeester Janssen en zijn
vrouw worden bij het museum ver
welkomd door voorzitter Wim de
Kam. Foto: Herman van Dam.
indruk van het leven in Soest en
Soesterberg tijdens de oorlogsja
ren, waarbij o.a. de mobilisatie, de
bezetting, de hongerwinter en de
bevrijding aan de orde komen.
Museum Oud Soest is elke zater
dag en zondag open van 13:30 tot
17:00 uur; tevens op donderdag 5
mei van 13:30 tot 16:30 uur.
Aubade.
Soest was Zaterdagmorgen al
vroeg bedrijvig. Leden van P.V.O.
staken zich in de keurige unifor
men, kinderen haastten zich om
op tijd aanwezig te zijn bij het
Emma-monument en overal wer
den de vlaggen uitgestoken.
Het was een stralende morgen en
de vroege zon deed de instrumen
ten extra blinken.
Voorop gingen de tambours en
Soest was verrast twee nieuwe
lingen t e zien, die opvielen door
gering postuur en jeugd, maar
die kwiek marcheerden en forse
roffels uit hun trommels wisten
te halen.
Precies om kwart over acht hief
de heer A. B. v. d. Broek de diri-
geerstaf en zongen de kinderen,
versterkt door de Soester Volks
zangafdeling en Laus Deo, en be
geleid door P.V.O.: „Wilt heden nu
treden", ,,'t Is plicht dat ied're jon
gen" en „Holland's vlag, je bent
m'n glorie".
De burgemeester sprak tot de
1500 kinderen der lagere Ulo
en Vglo-scholen en de Van Arkel
Stichting over de grote waarde
van het Huis van Oranje voor ons
land en volk en over de geweldige
betekenis van de 30e April, de
verjaardag van de Koningin.
Met het zingen van „O schitteren
de kleuren van Neerland's vlag"
en „Het Wilhelmus" werd deze
mooie opening van de feestdag
besloten.
De muziek stelde zich op, de kin
deren schaarden zich achter P.V.O.
en de lange stoel ging op weg
naar het raadhuis, waar het colle
ge van B. en W. en het feestcomité
'Daar', wijst de man naar de lan
taarnpaal voor mijn huis. 'Daar
was het. Ik zal 't nooit vergeten.'
Z'n blik keert naar binnen om
de film te zien die daar al zo vaak
moet zijn gedraaid. Ik krijg een
monotoon verslag: de bezorgjon-
gen van de apotheker ('de aar
digste van allemaal') had een ruit
ingegooid van de sigarenwinkel
van een NSB'er op het Nieuwer-
hoekplein. Daarna maakte 'ie
zich vliegensvlug uit de voeten, de
Vredehofstraat op en linksaf de
Regentesselaan in.
Mijn verteller wijst nu naar de oude
beuk in de tuin van de overburen:
'Achter die boom stond een Duit
se soldaat. Er werd geschoten en
toen lag die jongen daar bij de lan
taarnpaal. Hij was dood, hartstikke
dood. En ik was zó boos!'
De man kijkt me vervolgens recht
aan, zegt: 'Ik wens u verder een
prettige middag', stapt weer op z'n
fiets en rijdt weg. Het was zomaar
even een praatje op straat met een
onbekende voorbijganger, maar die
paar minuten zorgen er wel voor
dat ik m'n eigen film krijg als ik
naar die lantaarnpaal kijk. Het is
schemerachtig, stil, ik hoor glas
gerinkel, schoten. Dan een grote
zwarte fiets op straat met een jon
gen ernaast. Dood, omdat hij een
steen naar binnen had gegooid bij
een sigarenwinkel.
Had de jongen uit branie gehan
deld? Wilde hij z'n eigen jeugdige
verzet plegen? Wanneer gebeurde
het? Allemaal vragen waarop ik op
dat moment geen antwoord heb.
Ze blijven me bezig houden en elke
keer kom ik via de apothekersjon
gen bij mijn eigen oom Dick van
Kuijkhof uit. Mijn onbekende oom
die in Nederlands-Indië gesneuveld
is: vermist en nooit teruggevonden.
Alles wat ik van hem weet, zit in
een klein groen leren mapje dat
mijn grootvader z'n leven lang ge
koesterd heeft. Geboortebewijs, in-
entingskaart, toelatingsbewijs voor
Nederlands-Indië, z'n diploma en
cijferlijst, registratiekaart voor z'n
auto en twee aanstellingsbrieven.
De verhalen van mijn moeder heb
ben oom Dick tot een mens ge
maakt: de grote broer, die altijd
vrolijk was en volop van het leven
genoot. Die op 5 januari 1919
werd geboren in Amsterdam, op
29 juli 1936 z'n MULO-A diploma
haalde in Rotterdam, in september
van datzelfde jaar naar z'n ouders
en 5 jaar jongere zusje in Neder
lands Indië ging, in 1937 werd af
gekeurd 'voor den dienstplicht' cn
vervolgens als sportverslaggever bij
de Indische Courant in Soerabaja
ging werken. Op 2 januari 1941
trad hij in dienst van de n.v. Bor-
nco Sumatra Handel Maatschappij
op het kantoor in Soerabaja en in
augustus van dat jaar kocht hij een
Essex twoseatcr uit 1932.
Een jaar later breekt de oorlog in
Nederlands-Indië uit. Op 5 de
cember 1942 vieren ze de laatste
Sinterklaas met elkaar. In '43 gaat
kringloopcentrum
De Schans 20
3764 AX Soest
Tel. (035) 601 87 30
E mail: spullenhulp@spullenhulp.nl
Zie ook: www.spullenhulp.nl
de knoet van de Jap er overheen en
wordt de familie uit elkaar gerukt.
Eind 1945 worden mijn moeder en
haar ouders herenigd.
In de tweede helft van de jaren
'60 krijgen mijn grootouders een
officiële brief van het Rode Kruis
met de mededeling dat nog altijd
elk spoor van oom Dick ontbreekt
en dat nu officieel moet worden
aangenomen dat hij ook niet meer
zal terugkeren. In 1970 wordt hij
opgegeven voor vermelding in deel
39 van de serie gedenkboeken van
de Oorlogsgravenstichting in Den
Haag; het is het deel dat wordt
uitgebracht ter nagedachtenis aan
hen 'wier stoffelijke resten niet zijn
begraven op de erevelden'.
Nederland zuchtte al onder de
Duitse bezetters, terwijl de oorlog
in Nederlands-Indië nog niet be
gonnen was. Ook in Soest was het
gewone leven danig verstoord. Veel
boosheid richtte zich op cfe Neder
landers die de kant van de Duitsers
kozen. Dit uitte zich onder ande
re in het ingooien van ruiten bij
NSB'ers. In de maanden december
1940/januari 1941 nam dit zelfs
dermate vormen aan, dat de Duitse
instanties dc gemeente verplichtten
de schade daarvan te vergoeden.
Maar voor degenen die op deze
manier hun afschuw van de land
verraders uitten, vormde dat geen
enkele belemmering daarmee door
te gaan. De sigarenwinkelier en zijn
vrouw op het Nieuwerhoekplein
waren zich hiervan waarschijnlijk
maar al te goed bewust. Daarom
ook belden zij op 25 juli 1941 om
23.25 uur de Soester politie om te
melden dat 'twee groote jongens bij
het garagebedrijf aan de overkant'
stonden. Ze vroegen onmiddellijk
optreden. Vijf minuten later belde
de banketbakker van het Nieuwer
hoekplein. Hij had schoten gehoord
en maakte zich zorgen. De sigaren
winkelier meldde zich kort daarna
opnieuw per telefoon. Hij eiste de
onmiddeUijke komst van de politie.
Tegelijkertijd liet hij weten dat hij
hun optreden tot nu toe vond lijken
op sabotage en dat hij dat zeker
nog ter sprake zou brengen.
In dit tijdsbestek van nog geen 10
minuten waren de 'twee groote
jongens' op hun fiets gestapt cn
hadden beiden met een klinker de
ruit van de sigarenwinkel verbrij
zeld. Eén van de twee vluchtte naar
de Regentesselaan, waar hij door
een Duitse patrouille werd doodge
schoten. Bij aankomst trof de poli-
Yolande Gastelaars met de nage
laten bezittingen van oom Dick..
Foto: Soester Courant.
tie hem daar aan 'ten dele liggend
op z'n rijwiel, met een schotwond
in het hoofd'. Deze jongen werd
de volgende dag door z'n ouders
en broer geïdentificeerd als Gerrit
van Dorrestein, oud 19 jaar. Hij
werd op 29 juli begraven op de
r.k. begraafplaats aan de Steen
hoffstraat. 'Het eerste slachtoffer
van de Duitse terreur in Soest was
gevallen', zo meldt hoofdinspecteur
van politie H.G. Scholtmeijer jaren
later in z'n Beknopt Overzicht van
de Oorlogsjaren '40-'45. De tweede
'dader' is nooit gevonden.
Ikzelf vorm de schakel tussen oom
Dick en de neergeschoten jongen
op de Regentesselaan. Tussen bei
den zaten duizenden kilometers af
stand en een wereld van verschil.
Ze leefden in een tijd, die ik niet
anders ken dan uit verhalen. Op
school hoorde ik alles over '40-'45,
de Duitse bezetting, het verzet, het
verraad en de vele transporten naar
de concentratiekampen Dachau,
Westerbork, Bergen-Belsen...
Thuis leerde ik alles over Indië,
Jappenhaat, maanzieke kamp
commandanten, verkrachtingen,
de littekens op m'n vaders rug, de
pijn van m'n moeder, het verdriet
van m'n grootouders, oom Dick,
de vrouwenwijk van Soerabaja en
de kampen Grogol, Tjideng, Tan
gerang...
Mijn oom Dick en Gerrit van Dor
restein zouden even anoniem de
geschiedenis zijn ingegaan als even
zoveel andere oorlogsslachtoffers.
Ze zouden één van de vele duizen
den blijven die zich op het verkeer
de moment op de verkeerde plek
bevonden en daardoor afgestraft en
afgemaakt werden. Ware het niet
dat een onbekende voorbijganger
mij op een dag vertelt over hetgeen
zich bij die lantaarnpaal voor mijn
huis heeft afgespeeld - en hoe dit
verhaal de herinnering aan beide
mannen levend houdt.
Yolande Gastelaars
Tekstschrijver Yolande Gaste
laars is in Soest vooral bekend
als gemeenteraadslid voor Ge
meentebelangen Groen Soest.
Ze schreef dit verhaal ter gele
genheid van de 4 mei-herden
king.
stonden voor het afnemen van
het défilé. 1500 kinderen liepen
voorbij, 1500 vlaggetjes werden
gezwaaid en opgewekt wuifde de
burgemeester naar de vrolijke kin
deren, die met oranje en rood, wit
en blauw waren getooid.
Ballonnenjacht.
Om 5 uur stonden 700 school
kinderen achter het St Josefge-
bouw en 700 ballonnen werden
nog even in toom gehouden, voor
ze de reis begonnen. Af en toe
ontglipte er een, maar dat was
niet erg, want ze waren allemaal
van een kaartje voorzien, waarop
stond, dat het Oranje-comité de
vinder verzocht dit op te sturen
naar Soest.
Om kwart over vijf begonnen de
honderden ballonnen in tientallen
kleuren de tocht naar onbekende
bestemming. Er waren zeer snelle
exemplaren bij, die meteen enorm
hoog stegen, maar andere deden
het kalm aan en dreven wat'rusti-
ger in Amersfoortse richting.
Avondfeest.
Tegen 7 uur was er al een hele
bedrijvigheid op het versierde
plein achter het V.V.V.-huis, waar
stands opgericht werden om de
verwachte bezoekers van het no
dige te voorzien.
Mutsen en toeters, zure bommen
en kauwgom, ijs en bananen, al
les ten dienste van de velen, die
zich gereed maakte het feest te
gaan besluiten op het gezellige
plein met z'n mooie verlichting.
Te half acht kwam P.V.O. en om 8
uur kwam de regen, die moeilijk
een slechter moment had kun
nen uitkiezen en die meteen een
goed deel van het feestelijk vuur
bluste.
Eerlijk gezegd stond-ie al een
poosje aan het Nassauplantsoen
te prijken, maar sinds afgelopen
vrijdagmiddag heeft Soest dan
toch ook officieel z'n 'Beatrix
boom'. Het is een cadeautje van
het Oranjecomité aan de bevol
king van Soest, ter gelegenheid
van het zilveren jubileum van ko
ningin Beatrix.
Voorzitter Roy Schippers van het
Oranjecomité verwelkomde in het
plantsoen een flink gezelschap van
belangstellenden, onder wie heel
wat bewoners van Hoog Soestdijk,
de nabijgelegen serviceflat. Hij ver
telde dat het comité na lang wikken
en wegen gekozen had voor een
iulpenboom (Liriodendron tulipife-
rum) - noch Schippers noch burge
meester Koos Janssen wist zich de
Latijnse naam te binnen te brengen
- om het jubileum iets 'blijvends' te
geven. Dc 'Oranjebuurt' van Soest
dijk vond hij ook een prima plek.
En hij hoopte dat de boom - met
het fraaie hekje van siersmid van
Rein Tupkcr (dat 'kindvriendelijk'
is uitgevoerd, dus zonder harde
punten) eromheen, een lang leven
beschoren zou zijn.
Ook burgemeester Janssen was in
z'n nopjes met de aanwinst. Hij
zwaaide het Oranjecomité alle lof
toe voor het initiatief- 'Een gewei-
Foto: Herman van Dam
dig idee!' - dat wat hem betreft
vooral ook de aanhankelijkheid van
Soest aan Hare Majesteit symbo
liseert. Hij sprak in dat verband
zijn grote bewondering uit voor
de wijze waarop de koningin haar
zware ambt vervult, als zinnebeeld
van stabiliteit en continuïteit.
Schippers en Janssen onthulden
ten slotte gezamenlijk de kleine
plaquette op het sierhek, waarop
geschreven staat: '1980-2005, aan
geboden door het Oranjecomité ter
gelegenheid van het 25-jarig jubi
leum van Koningin Beatrix'.
Vandaag in Verdwenen Soest her
vonden een portret van Jan van de
Bovenkamp, boekdrukker, gebo
ren in 1912 te Soest, overleden
op 7 mei 1992. Jan's vader, Gerrit
van de Bovenkamp, was ook druk
ker bij Drukkerij Vonk in Wijk bij
Duurstede. Het gezin Van de Bo
venkamp, vader, moeder en twee
kinderen, kwam in 1910/1911 in
Soest wonen. Jan was de tweede
Jan, want de eerste Jan heeft maar
enkele maanden geleefd.
Vader Gerrit van de Bovenkamp
begon in Soest voor zichzelf een
drukkerijtje in het pand aan de Van
Weedestraat 221 (later Van Huis
steden, nu Twee21). Hjj werkte met
een pers met handbediening en hij
legde zelf in en al gauw moesten de
kinderen ook meewerken. Om de
zaak te kunnen beginnen had vader
Van de Bovenkamp 600 gulden ge
leend van zijn schoonvader.
In het pand werden nog meer kin
deren geboren, en er was behalve
de drukkerij ook een winkel en er
werden sigaren verkocht. De oud
ste dochter Gijsbertha (ze werd
kortweg Gijs genoemd) kwam 12
jaar oud van school in de winkel,
dat lag toen voor de hand.
In 1919 verhuisde het gezin, met
de drukkerij en de winkel, naar
de Van Weedestraat 11-13. Hier
stond een villa. Die werd afge
broken en maakte plaats voor een
nieuw pand, in opdracht van G.
van de Bovenkamp. Er werden
geen sigaren meer verkocht. Het
pand staat nog bekend als boek
handel Immerzeel en is nu een
beddenzaak en staat vanwege de
bijzondere bouwstijl op de Monu
mentenlijst van Soest.
Behalve familie- en handelsdruk
werk werd er eens in de week op
vrijdag een krant 'De Soester' ge
drukt, soms erg laat op de dag,
want vaak waren gemeenteraads
verslagen nog niet binnen. Moe
der kookte dan pap voor iedereen.
Wanner de krant gedrukt was en
verzonden, werd het zetsel afge
broken en opgeruimd en op cjjns-
dag werd begonnen met de nieuwe
krant.
Verslaggevers
Behalve vader Gerrit en dochter
Gijs werkten er toen al knechten
in de drukkerij. Dirk Radstok en
later Van de Lede, die op de Ko-
renweg woonde en mank liep. In
1925 kwam Jan van school in de
drukkerij werken. Hij was toen 13
jaar. Jan voetbalde graag, maar
het gebeurde wel eens dat hij op
zaterdagmiddag nog de machine
moest schoonmaken en dan kon
hij het voetballen wel .vergeten.
Voor Gerrit van de Bovenkamp
werkten toen ook twee verslagge
vers: Lange Haver, die ook brand
weerman was en de heer Stork, die
invalide was.
Op een zeker moment kwam ene
heer Iburg in beeld. Hij was eige
naar van N.V. De Tijsgeest, een ex
ploitatiemaatschappij in onroerend
goed. Hij schreef regelmatig stuk
ken in de door Van de Bovenkamp
uitgegeven krant 'De Soester', vaak
tegen de in zijn ogen misstanden
in Soest. Iburg wordt omschreven
als een militante man. Jan herin
nert hem zich als een oude dikke
man met een stok en een mooie
chauffeuse, die in villa Anne Marie
woonde.
Verkopen
Het blijft voor iedereen een raad
sel, maar de heer Iburg had belang
bij 'De Soester' en wist Gerrit van
de Bovenkamp vermoedelijk zo
onder druk te zetten om zijn druk
kerij en alles wat erbij hoorde aan
hem te verkopen. Dat gebeurde
in augustus 1928. In de koop in
begrepen natuurlijk het pand en
verder het recht van uitgifte van
'De Soester', de inventaris druk
kerij en winkel en de goodwill van
de handelsdrukkerij. In totaal ging
het om een bedrag van f 47.500. In
het koopcontract was een beding
opgenomen, dat er geen drukkerij
begonnen moent worden mei ae
naam Van de Bovenkamp.
Geen nood, Jan de Bruin, inmid
dels bijna de schoonzoon van Van
de Bovenkamp, begon spoedig
daarna een drukkerijtje in de F.C.
Kuijperstraat 6. Natuurlijk namen
zij wat oude klanten mee. Zo ging
ook Jan bij zijn zwager De Bruin
werken en bleef hij nog dagelijks
met liefde met de letterbakken
in de weer. Dat was zijn lust en
zijn leven. Drukwerk voor het
VW, voor winkeliers en ook de
gemeente, verder drukwerk voor
begrafenisondernemer. Rouwbrie
ven gingen altijd voor, vaak ook 's
avonds zaterdags en zondags.
In zijn vrije tijd voetbalde Jan bij
E.S.V.A.C. met Van der Lugt en
Sakkers en vele anderen. Hij fiets
te samen met kapper Herman de
Vries. Hij zong bij Apollo's kinder
koor en later bij het mannenkoor
Apollo en ook nog bij het Paleis
koor. Met Kees Marks keken ze
naar de meisjes, hij kreeg verkering
met Jo van Kleef. In april 1940
trouwden ze in de Oude Kerk en
ELKE WEEK EEN^
SOESTER&OCRAWT
\^JNDEBUS?^^^
Neem een abonnement:
9,25 per halfjaar!
tel.(035)6014152
Jan van de Bovenkamp aan de
letterbak.
gingen ze wonen in een huurhuis
aan de Rembrandtlaan.
Een maand later brak de oorlog
uit. Soest moest plotseling mas
saal evacueren, volgens plan naar
de kop van Noord-Holland. Na 14
dagen kwamen de Soesters terug cn
troffen ze alles aan, zoals ze het bij
vertrek hadden achtergelaten. Het
leven ging redelijk gewoon door.
Eind 1942 werd door maatregelen
van de bezetter alles schaarser en
ook grimmiger.
Oranjekrant
In 1942 begon Drukkerij De Bruin
met het drukken van de Oranje
krant, een illegale krant. De oplage
zou in het begin 8000 zijn, maar is
later tot boven de 20.000 opgelo
pen. De krant verscheen tweemaal
per maand, werd met een militaire
vrachtauto opgehaald en gebracht
naar Schalkx op de Melmweg. De
kop van de krant ging na gebruik
mee naar de Rembrandtlaan en
werd op de zolder opgeborgen. De
hele oplage moest tot het laatste
blaadje uit de drukkerij verdwijnen
om geen sporen na te laten. Het
regelmatig drukken van de Oran
jekrant heeft geduurd tot najaar
1944, toen een van de opdracht
gevers bij een luchtaanval om het
leven kwam.
Met het drukken van de Oran-
jekrant liepen dc drukkers grote
risico's. Maar het is gelukkig goed
gegaan. Na de bevrijding kregen
Jan de Bruin en Jan van de Bo
venkamp van de Raad van oud
illegale werkers te Soest een ver-
zetsdiploma, die ze overigens zelf
drukten. 'Toen het Vaderland in
nood verkeerde en de vijand ons
onderdrukte, stond gij pal, strij
dende voor vrijheid en recht.' Een
lintje wilden ze niet.
In de drukkerij veranderde veel. In
1978 werd de knoop doorgehakt
en Drukkerij de Bruin verkocht
aan Practicum B.V. van A. Me
ijer. Drukkerij dc Bruin had 50 jaar
bestaan. Alle drie Bovenkampen
kwamen in loondienst.
In 1987 waren Jan en zijn vrouw
op vakantie in Dwingelo, waar zij
op een fietstocht ook het herinne
ringscentrum Kamp Westerbork
in Hooghalen bezochten. Ze wa
ren erg onder de indruk wat op
deze plek allemaal is gebeurd in
de bezettingsjaren. Ze zagen daar
ook een afbeelding van hun eigen
gedrukte Oranjekrant. Een hele
belevenis en voor Jan een ontroe
rend weerzien. De naam Oranje-
krant was gekozen .om daarmee het
streven naar eenheid te symbolise
ren. De oprichter was dc journalist
J.H. Doorn.
Jan de Bruin in de deur van de
winkel/drukkerij aan de F. C. Kuij
perstraat 6, waar de Oranjekrant
werd gedrukt.
Deze rubriek wordt namens Mu
seum Oud Soest verzorgd door Gijs
van Brummelen. Voor reacties tel.
6012158.
Bronnen: archief Soester Courant;
Album over het leven van Jan van
de Bovenkamp, samengesteld door
zijn vrouw.
Geïnteresseerden in verhalen
en gegevens over oud-Soest
ontvangen door lid te worden
van de Historische Vereniging
Soest-Soesterberg ieder kwar
taal het maandblad 'Van Zoys tot
Soest', vol wetenswaardigheden
over Soest-toen. Informatie: Juul
van de Poll, 6017065.
U mag op de Oude
Ambachtenmarkt
in Soest op
Hemelvaartsdag
bij de kraam van
Kaasboerderij
"De Staelenhoef"
(1 1/2 pond)
Doet u dat tot op 10 gram
nauwkeurig, dan is het
stuk kaas van u
Zit u ernaast,
dan bent u de koper...
Birkstraat 123 Soest
Tel. 035-6013781
