verleidelijk
lekker!
Zacht zomerfruit,
M
Wat zit er in uw vuilniszak?
Afval scheiden doe ik
zonder na te denken'
Ontdek de zonnige zomerfruitweken bij De Groenteman
Pas op met wilde vruchten!
Kersenclafoutis
Wentelteefjes met zomerfruit
Meer scheiden, minder afval
geeft antwoord
Zomerfruitsalade met honingyoghurt
3n*
Tips van de groenteman
Tips van de groenteman
Tips van de groenteman
Afval scheiden
de moeite waard
om geld...
Doe de afvalrace
milieu centraal
Mijn beroep: vuilniszakken controleren
250 gram aardbeien
200 gram rode bessen
100 gram blauwe bessen
100 gram frambozen
4 eetlepels witte basterdsuiker
1 klein of half stokbrood
2 eieren
1,5 dl volle melk
1 zakje vanillesuiker
1 theelepel kaneelpoeder
30-40 gram boter
Door ffllma van Hoeven
Bij zomerfruit denkt u vast aan zoete vruchten in mooie kleuren. Vol smaak en
vitamines. Bij de groenteman vindt u alle soorten zomerfruit. Fluwelige rozerode
frambozen, dikke blozende rode bessen met dat tintelend frisse zuurtje,
prachtige donkerpaarse bramen vol zoet sap, sappige kersen. Met zomerfruit koop
je eigenlijk een cadeautje voor jezelf. Mmm... zomerfruit is pure verwennerij. En
nog gezond ook! Je koopt zomerfruit natuurlijk 't lekkerst bij De Groenteman. Dus
ontdek de zonnige zomerfruitweken bij De Groenteman.
Dessert voor 4-6 personen
Het lijkt zo leuk, bosbessen en bramen plukken.
Vroeger zaten er vaak mieren en wormen in.
Tegenwoordig is er een ander probleem: wilde
bramen en bosbessen kunnen besmet zijn met
een ziekte afkomstig van vossen: de vossenlint-
worm. Dit kan voor de mens heel schadelijk zijn.
Wees dus voorzichtig!
Kdpui SLUUL,
Frambozen,
kleine smaakjuweeltjes
Frambozen zijn heel teer. Ze hebben een
fluweelzacht huidje dat snel kapot stoot,
waarbij het rijke, geurige sap vrij
komt. Rijpe frambozen verklap
pen zichzelf: ze hebben del
meest rijke, verfijnde en elegante
geur van al het zomerfruit.
TipS van de groenteman
Koop frambozen op de dag dat je ze wilt
eten, of hoogstens 1 dag eerder. Ze gaan
snel in kwaliteit achteruit.
Was frambozen niet. Ze gaan snel stuk en
verliezen door het wassen smaak.
•Combineer frambozen liefst met wat
neutraler smakend, maar wel heel zoet
(en niet zuur) fruit, als peren of perziken
en sommige meloensoorten. Dan komt
de rijke smaak het best tot uiting.
Was het zomerfruit (op de frambozen na). Ontkroon de aardbeien en snijd ze in
de lengte in vieren. Houd 4 kleine bessentakjes apart, ris de rest. Meng het fruit,
op de 4 bessentakjes na, met 2 eetlepels basterdsuiker.
Snijd het stokbrood in 12 schuine sneetjes van 1 cm dikte. Klop in een kom de
eieren met melk, vanillesuiker, de rest van de basterdsuiker en kaneelpoeder los.
Schep de stokbroodsneetjes hierin om en laat ze weken, zodat al het vocht wordt
opgenomen.
Smelt de helft van de boter in een koekenpan en leg hierin zoveel mogelijk sneet
jes brood. Bak ze op halfhoog vuur onderop droog en bruin, keer ze en bak de
andere kant goudbruin. Bak zo de rest van de sneetjes brood ook goudbruin.
Verdeel de broodsneetjes over vier of zes borden, schep het fruit erbij. Bestuif de
borden met poedersuiker, met behulp van een zeefje (bron: Suikerstichting).
Mierzoete
donkerpaarse bramen
Bramen zijn familie van- frambo
zen, alleen zijn de besjes paars- j
blauw van kleur. Bramen zijn J
over het algemeen zoet. De
smaak is stevig en rond, het sap vrij dik in
de mond. Ze zijn geurig en sappig.
TipS van de groenteman
Bramen zijn niet zo teer als frambozen. Ze
blijven, in de originele verpakking, 3-4
dagen mooi.
Bramen zijn onverwacht lekker in combi
natie met appel. Maak bijvoorbeeld
appeltaart en strooi er op het laatst, net
voordat de taart de oven uitkomt, verse
bramen over.
Rode bessen moet je rissen
'Aalbessen' is de ouderwetse naam voor
rode bessen. Rode bessen groeien in lange
trosjes onder elkaar. Ze zijn helderrood van
kleur, glanzend en doorzichtig. In elk besje
zitten een paar zaadjes. Rode bessen zijn
op een aangename manier zuur. Maar je
knijpt er wel je ogen bij dicht.
Maak de bessen op tijd schoon, v
zeker 1 uur voor het eten. Was
de bessen eerst, nog aan de
trosjes. Ris de besjes van de
steeltjes (handig: met een
vork!). Schep ze na het rissen
om met 1-2 eetlepels suiker
per bak van 500 gram.
200 gram rode bessen
200 gram aardbeien
200 gram frambozen
100 gram bramen
1 eetlepel poedersuiker
1 eetlepel limoensap
150 gram Griekse yoghurt
1 zakje vanillesuiker
Was de bessen en ris ze boven een kom. Snijd de aardbeien in de lengte in vieren
en schep ze met de frambozen en bramen bij de bessen. Strooi de suiker er over,
voeg het limoensap toe en schep het fruit voorzichtig om. Klop de Griekse yoghurt
los met de honing. Verdeel de vruchtensalade over 4-6 schaaltjes en serveer de
honingyoghurt erbij (bron: Nederlandse Zuivel Organisatie).
Dessert of warm gebak voor 6-8 personen
500 gram verse kersen
boter g
2 eetlepels basterdsuiker
CQ
Verwarm de oven voor op 200 graden en vet een ronde quichevorm van 20 cm dik
in met boter. Was de kersen, ontpit ze en verdeel ze over de quichevorm. Zeef de
bloem in een kom, voeg basterdsuiker en zout toe. Klop de eieren los met de kof
fieroom en klop dit, al schenkend, bij de bloem. Klop het tot een glad, vrij dik,
beslag. Schenk het beslag gelijkmatig over de kersen. Zet de quicheschaal onder in
de oven en bak de clafoutis in ongeveer 20-25 minuten goudbruin en gaar. Bestrooi
de clafoutis uit de oven meteen met poedersuiker (gebruik daarbij een zeef).
Bewaar bessen, in de originele verpak
king, in de koelkast. Ze blijven 2-3 dagen
goed.
Bosbessen zijn stiekem
blauwe bessen geworden
Bosbessen komen nog maar heel zelden op
de markt. Bosbessen groeien per stuk onder
een blad en zijn daardoor lastig te plukken.
Daarvoor in de plaats is de blauwe bes of
'blueberry' gekomen, afkomstig uit
Amerika. Hij wordt volop geteeld in
Brabant, want hij heeft heidegrond nodig.
De bessen hebben een matte, donkerpaarse
kleur alsof er een dauwlaagje op ligt. Ze
zijn gemakkelijk te oogsten, omdat ze in
trossen bij elkaar aan vrij hoge struiken
groeien. De smaak van blauwe bessen is
lekker (minder vol dan die van echte bos
bessen). Omdat het schilletje vrij stevig is,
knappen ze in de mond open, waarna het
zoete sap als een bommetje vrij komt.
•De blauwe bes is goed houdbaar. In de
koelkast blijven ze tot wel 10 dagen
goed.
Blauwe bessen zijn extra gezond. Ze heb
ben een beschermende werking tegen uri
neweginfecties. Bovendien bevatten ze
veel anti-oxidanten en vitamine A, B en C.
•Schep ook eens een handje blauwe bes
sen door een salade met kaas, dat smaakt
verrassend lekker!
Naar rijpe kersen
klimt men hoog
Dit oude gezegde geeft aan dat kersenbo
men hoge bomen zijn. De uitdrukking geeft
ook de waarde van de kersen aan: iets wat
waarde heeft, daar heeft men wel wat voor
over! Maar hoge kersenbomen hebben een
paar nadelen: ze zijn moeilijk tegen vorst
te beschermen, vogels uit de bomen hou
den is ondoenlijk en het plukken van de
kersen is niet alleen veel werk en dus duur,
maar ook risicovol. Kersen worden vaak op
laagstam gekweekt. Maar steeds vaker
komen de kersen ook uit het buitenland.
Kersen onderscheiden zich van ander
zomerfruit om twee redenen:
1. Ze worden in grotere verpakking of vaak
zelfs los, in kistje, per gewicht verkocht.
2. Er is een veel duidelijker verschil in ras
sen, op kleur maar ook op smaak.
TipS van de groenteman
•Bewaar kersen het liefst uitgespreid in
een wijde kom, zodat ze niet te veel op
elkaar drukken en zet ze in de koelkast.
Kersen ontpitten is lastig, maar gaat een
stuk sneller met een kersenontpitter. Doe
wel een schort voor, want kersensap geeft
nare vlekken.
Aardbeien, de kroon op
het hoofd van al ons fruit
Aardbeien zijn de meest populaire zomer
vruchten. De twee lekkerste rassen in
Nederland zijn de Lambada en de Elsanta.
De groenteman kan u precies vertellen
welke soort hij in zijn winkel heeft.
De Lambada is een
vroege soort.
Pas een jaar of
15 op de markt,
maar vanaf het
begin een succes door het sap
pige, zachte vruchtvlees.
Lambada's zijn vrij langwerpig van
vorm met het kroontje hoog op het hoofd.
De Elsanta is juist meestal mooi rond en
heeft een lekker zoete smaak met een ver
fijnd aardbeienaroma. Het kroontje zit ste
vig op de vrucht, waardoor ze vrij lang
houdbaar zijn. Elsanta is al jarenlang het
belangrijkste aardbeienras in ons land.
Aardbeien kopen en bewaren
Koop aardbeien liefst zo rijp mogelijk,
dan zijn ze mooi van kleur en smaak.
Gave, verse aardbeien zijn in de origine
le verpakking een dag of 5 houdbaar in
de koelkast. Wil je ze in eèn koelkast
bakje overdoen, leg ze dan op een dik
laagje keukenpapier, om kneuzen te
voorkomen.
•Aardbeien wassen
Eigenlijk hoef je aardbeien niet te was
sen. Wil je dat toch, was ze dan als de
kroontjes er nog op zitten, dan lopen ze
niet vol met water. Laat aardbeien ook
nooit in water staan, want het zijn net
sponsjes: ze zuigen water op. En dat
geeft, logisch, een waterige smaak.
Aardbeien eten
Haal aardbeien een half uur voor je ze
gaat eten uit de koelkast en laat ze op
temperatuur komen, desnoods in de zon.
Dan komt de rijke geur en smaak snel los
en geniet je echt!
•Aardbeien proeven
Goede aardbeien zijn zo zoet, dat je er
geen suiker over hoeft te doen. Wel even
tueel een klein beetje citroenrasp, want
dat verhoogt juist de smaak!
Ontbijthapje of toetje voor 4-6 personen
Hf PE
GLAS6A*
Ga jij nog op vakantie?
Ik? Natuurlijk ga ik op vakantie.
Nou, zo natuurlijk is dat niet. 1
zijn duizenden mensen die hel
maal niet met vakantie gaan.
Ga jij met vakantie?
Op vakantie bedoel je.
Nee, ik zeg altijd op vakantie.
Oké, maar ga jij?
Ja, in juli, maar hoezo ga
duizenden niet op, uh, met vakanl
Mogen ze niet?
Ze willen wel maar ze hebben ge
geld om te gaan. Alles gaat op a
vaste kosten en dat beetje ex
vakantiegeld is net genoeg vr
nieuwe schoenen.
Ach, joh?
Zeker weten. Geen geld en dai
moet eens zien wat zo'n gemee
weggeeft.
Weggeeft? Dat zal toch nog
meevallen. Ik hoor als maar dat
moet minder, we moeten bezuinii
Voor nieuwe dingen is geen j
en voor een huis voor m'n doel
moet ik op zoek in Amersfoor
zo.
Heb je geprobeerd in het Spooi
een huis voor haar te huren?
Spoordal? Lees jij geen krant c
Heb je niet gehoord wat c
gebouwd gaat worden en wat
gaat kosten en...
Tuurlijk lees ik de krant, maar
lees je ook maar één nienin;
vaak alleen van tegenstander
Weet je wat jij moet doen, je i
eens luisteren naar het verslag
de gemeenteraadsvergadei
morgenavond. Dat kon wel
heel spannend worden, dan gat
over geld en bouwen, veel gel
weinig bouwen.
Gaat het ook over die koribs
soins? Moeten die nou weg o
len ze gewoon weg?
Nou, ze willen in ieder geva
betere kleedruimte hebben. I
kot dat ze nu hebben kun
gasten bijna niet ontvangen.^
Wat is dat toch raar hè. Als je
naar de hockeyers, de voetba
de softballers, man die he
prachtige velden, mooie k
ruimtes maar...
Ja, in Soest zeker, ma:
Soesterberg denken ze daai
anders over. Dat zijn ook een
Eemvogelnesten waar ze daa
toe moeten.
Nou als je daar meer van wil
dan nioet je naar de raads1
?.®ringgaan.
Wanneer?
Donderdag vanaf 19.30 uur
gemeentehuis
Pan kan ik niet, ik moei
klusse.
Nou, luister dan naar Radi»
vanaf 19.00 uur. Kan je o
ren.
Goed hè, die verslaan alles!
Soort afval
Hoeveelheid
Gescheiden
Deel in restafval
per persoon
ingezameld
(in kilo's, per jaar)
(in kilo's, per jaar)
(in kilo's, per jaar)
GFT
190
106
84
Oudpapier en -karton
131
68
63
Verpakkingsglas
26
21
5
KCA
1,8
1,3
0,5
Textiel
10
3,5
6,5
Scheidingswijzer glas:
Wei in de glasbak:
•flessen van wijn, sappen,
bier zonder statiegeld
potten van pindakaas, jam,
spaghettisaus, kruiden
parfum- en medicijnflesjes
Niet in de glasbak:
•ovenschalen, koffiekannen en ander
hittebestendig glas
•drinkglazen
•theekopjes, bloempotten en ander
porselein
•jeneverkruiken, aardewerk en
andere stenen producten
•spiegels, ruiten, TL-, gloei- en
spaarlampen
Scheidingswijzer papier
Wel bij het oudpapier:
•kranten, tijdschriften, reclame
drukwerk (zonder plastic hoesje)
(ver?ster)enveloppen
dozen van PC's, schoenen, was-
poeder, diervoeding
•doosjes van hagelslag, thee,
eieren, lampen e.d.
•golfkarton, papieren zakken/tassen
Niet bij het oudpapier:
nat, vuil en/of vet papier en
karton, zoals pizza- en taartdozen
drankenverpakkingen en ander
geplastificeerd papier
•behang
plastic zakken/tassen
sanitair papier (gebruikt)
Het lijkt zo simpel: glas in de glas
bak, fruitschillen bij het gft. Maar
bent u echt op de hoogte van alle
afvalscheidingsregels? In welke
afvalbak hoort bijvoorbeeld een
oude videoband? Of een oude stof
zuiger? Test uw kennis op een
speelse manier in "De Afvalrace".
Het spel vindt u op:
www.milieucentraal.nl
Voedselresten, verpakkingen, kranten, oude apparaten en noem maar op. Alles wordt
op den duur afval. Iedere dag produceren we per persoon anderhalve kilo. Twintig
jaar geleden was dat nog minder dan één kilo per persoon per dag. De laatste jaren
is het gelukt om de hoeveelheid afval per persoon niet verder te laten groeien. Ook
al is afvalverwerking in Nederland goed geregeld, het blijft belangrijk om afval goed
te scheiden en om minder weg te gooien.
Jaarlijks ontstaat er in huishoudens 549
kilo afval per persoon. Dit is inclusief het
grof vuil dat u naar het gemeentelijk
afvalscheidingstation brengt.
Zorgvuldig scheiden
Afvalscheiding kunnen we zorgvuldiger
aanpakken. Het blijkt dat er nog veel glas,
papier, gft en KCA in de vuilniszak met
restafval terecht komt. Afval dat huishou
dens wel gescheiden inleveren, zoals gft
en papier, is vaak vervuild met zaken die
er niet in thuis horen. Het recyclebedrijf
moet dan vooraf de vervuiling uit de
afvalstroom halen. Gescheiden afval dat
heel erg vervuild is, is niet geschikt voor
Huishoudelijk afval in 2003
hergebruik. Als u twijfelt kunt u bij uw
gemeente informeren waar en wanneer u
de verschillende soorten afval in kunt
leveren.
Minder afval
Het voorkomen van afval verkleint de
milieubelasting van afvalverwerking. En
als we producten langer gebruiken, zijn er
minder grondstoffen, water en energie
nodig om nieuwe producten te maken.
Ook dat is winst voor het milieu. Laat
daarom kapotte spullen repareren als dat
mogelijk is. En bruikbare spullen die u
afdankt kunnen via een kringloopwinkel
een nieuwe eigenaar krijgen.
Annemieke (38) en Willem (41) Brouwer hebben een dochter, Nienke van bijna 5
en een zoon Thijmen van 8 jaar. Voorheen hadden ze twee volle vuilniszakken met
afval per week.
Sinds ze voedselresten gescheiden inza
melen hebben ze nog maar één volle zak
per week. "Het leek me zo'n geklieder om
schillen, gebruikte koffiefilters en ande
re voedselresten apart te houden. Nu heb
ik een plastic schaal op het aanrecht
staan waar ik alles in gooi. Eén of twee
keer per dag gooi ik dit in de groene con
tainer."
Op de school van de kinderen is vorig
jaar aandacht besteed aan het thema
'gescheiden papierinzameling'. Sindsdien
hebben Nienke en Thijmen op de slaap
kamer een doos neergezet voor hun oud
papier. Ook in de bijkeuken staat zo'n
doos. "Je staat versteld hoeveel papier
ze gebruiken om te tekenen en te vou
wen", aldus Annemieke. "Zelf neem ik
niet altijd de tijd om het plastic dat om
reclamefolders zit eraf te halen. Maar als
de kinderen dat zien, krijg ik op mijn
kop, en halen ze het er zelf vanaf."
Vuurvast glas mag niet in de glasbak. Het
is namelijk anders gehard en heeft een
andere samenstelling dan verpakkings
glas. In het recyclingproces zouden er
brokjes, niet-gesmolten vuurvast glas in
het gesmolten glas terecht komen.
"Laatst was er een glazen ovenschaal
gebroken. Omdat de stukken niet in de
glasbak paste, heb ik deze naar het afval
scheidingstation in onze gemeente
gebracht. Daar vertelden ze me dat vuur
vast glas bij het restafval hoort."
Het was iedere keer een kleine omscha
keling, maar het heeft de familie Brouwer
niet veel moeite gekost om hun eigen
berg restafval aanzienlijk te verminde
ren. "Vroeger ging er bij ons veel op één
hoop, maar inmiddels scheiden wij veel
afval zonder erbij na te denken."
Bijna de helft van het huishoudelijk
afval leveren we gescheiden in.
En dat is de moeite waard!
Milieuwinst
Afval bevat veel waardevolle materia
len. Hergebruik bespaart het gebruik
van nieuwe grondstoffen en energie.
En er ontstaat minder vervuiling
omdat er minder afval verbrand of
gestort hoeft te worden.
Lagere afvalstoffenheffing
Recycling is ook financieel aantrekke
lijk. Glas en oudpapier zijn goed recy
clebaar, als ze maar gescheiden wor
den ingezameld. Elke kilo glas en
oudpapier die toch in het restafval
terecht komt, wordt als restafval bij
dé afvalinstallaties verbrand. Het ver
branden van afval is per kilo 9 euro
cent duurder dan het recyclen. Hoe
minder restafval uw gemeente te ver
werken krijgt, hoe minder kosten ze
maakt. Door mee te werken aan het
scheiden van afval, en dus minder
afval te produceren, helpt u mee de
afvalstoffenheffing te verlagen. Dat
betekent lagere kosten voor u!
Vraag:
Waarom zijn er bij ons in de
gemeente geen bakken voor blikin-
zameling?
Antwoord:
Voor het herge
bruik van blik
verpakkingen is
het niet nodig
om deze apart
te houden, zij
mogen bij het
restafval.
Magneten doen het werk voor u en
halen conserven en alle andere blik
ken bij de verbrandingsinstallaties
uit het restafval. Daarna worden van
het teruggewonnen blik weer nieuwe
metalen producten gemaakt, onder
meer verpakkingen. Zo bereiken we
nu al 82% recycling.
Heeft u andere vragen over afval, ver
pakkingen en het milieu?
Bijvoorbeeld of kurken bij het gft-
afval mogen? Bel de Milieu Centraal
Informatielijn 0900 - 1719 (15 cpm)
of surf naar www.milieucentraal.nl.
U vindt hier praktische informatie
over de vele mogelijkheden om in het
dagelijkse leven rekening te houden
met energie en milieu.
Dit artikel is tot stand gekomen in
samenwerking met SVM*PACT.
Meer informatie vindt u op
www.svm-pact.nl
Eureco is een bedrijf dat, vaak in opdracht van een gemeente, bekijkt wat er zoal
in ons huishoudelijk afval zit. Twee afvalsorteerders, die inmiddels 10 en 3,5 jaar
werkzaam zijn bij Eureco gaven ons een kijkje in hun keuken.
De verschillen in huishoudelijk afval zijn
groot. In grote steden scheiden de mensen
hun afval minder goed dan in kleinere
gemeenten. Maar ook in plattelandsge
meenten wordt niet altijd goed gescheiden.
"Je kan eigenlijk precies zien waar het afval
vandaan komt. Zit er veel gft-afval in de
vorm van etensresten in de vuilniszak, dan
is de kans groot dat deze uit het centrum
van een grote stad komt. En afval van plat
telandsgemeenten bevat veel vaker puin en
sloophout", aldus één van de sorteerders.
Ook merken ze verschil tussen midden
standswijken, waar huishoudens hun afval
beter scheiden, en de rijkere wijken. "In de
vuilniszakken van de rijkere wijken treffen
we van alles aan dat ook gescheiden inge
leverd kan worden, zoals lege wijnflessen,
kranten en folders maar ook ongebruikt
voedsel als luxe broodjes, een netje uien of
een half lege pot met rode kool." Het valt
Eureco op dat er elk jaar meer gft in het
afval wordt aangetroffen.
Een betere scheiding van bijvoorbeeld glas
en papier kan een grote besparing van
grondstoffen en energie opleveren. Maar
ook de afvalstoffenheffing zou lager kun
nen als iedereen het huishoudelijk afval
beter zou scheiden. Hoewel veel mensen in
meer of mindere mate hun steentje bijdra
gen aan afvalscheiding, is nog niet ieder
een op de hoogte van de juiste regels die
voor deze afvalscheiding gelden. "Bij
Eureco zien we dat er veel plastic, papier,
en blikjes in het gft-afval terechtkomen. En
in het oud papier treffen we vaak plastic,
drankenkarton, luiers en andere zaken aan,
die daar niet in thuishoren". Uit onderzoek
blijkt dat batterijen en ander klein che
misch afval nog te vaak in de vuilniszak
worden gegooid.
Over de vraag wat het meest vreemde voor
werp is dat ze ooit zijn tegengekomen hoe
ven de afvalsorteerders niet lang na te
denken: "een dode boa constrictor van 6,5
meter lang en 22 kilo. Dan sta je toch even
raar te kijken."
