De Eersteling der Vrijheid.
Kunstnieuws.
„Vrijstelling als eenigc wettige zoon wordt verleend op
„overlegging van een getuigschrift van den Burgemeester,
„waaruit blijkt dat men eenige wettige zoon is."
„En art. 21 van aangehaald koninklijk besluit:
„Het bewijsstuk, vermeld in de eerste zinsnede van art.
„53 der wet, wordtten minste tien dagen vóór den dag (den
„tweeden Maandag in Maart) waarop de eerste zitting van
„den Militieraad wordt geopend, ingeleverd bij den Burge
meester der gemeente, in welke de loteling, die vrijstelling
„verlangt, wegens eigen militairen dienst of dien van eenen
„broeder of broeders, voor de militie is ingeschreven."
Amersfoort, den 26 Januari 1872.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Secretaris, De Burgemeester,
W. L. SCHELTÜS. A. G. WIJERS
KENNISGEVING.
De Burgemeester van Amersfoort
Brengt ter kennis van de ingezetenen de
zer gemeente, dat het door den Provincialen
Inspecteur executoir verklaard kohier van de
Grondbelasting over het dienstjaar
1872 aan den Ontvanger van 's rijks directe
belastingen alhier is ter hand gesteld, aan
wien ieder verplicht is zijnen aanslag, op den
bij de wet bepaalden voet, te voldoen.
Gedaan en op de daarvoor gebruikelijke
plaatsen aangeplakt te Amersfoort, den 20
Januari 1872.
De Burgemeester voornoemd,
A. G. WIJERS.
KENNISGEVING.
De Burgemeester en Wethou
ders van Amersfoort,
Gelet op art. 264 der gemeentewet,
Doen te weten, dat het oorspronkelijk ko
hier der plaatselijke directe belasting (Hoof
delijke omslag) over het dienstjaar 1872
voorloopig vastgesteld is en gedurende veer
tien dagen, te rekenen van heden, alle werk
dagen van 10 tot 1 uur, op de Secretarie der
gemeente voor eenieder ter lezing zal liggen,
binnen welken termijn elk op het kohier
aangeslagene bij den Raad bezwaren tegen
zijnen aanslag kan inbrengen.
Amersfoort, den 22 Jan. 1872.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Secretaris, De Burgemeester,
W. L. SCHELTÜS. A. G. WIJERS.
In het bijvoegsel behoorend bij ons vorig
nommer hebben wij de concept-statuten
medegedeeld der Bouw- en ontginning-
maatschappij voor Gooiland; tegelijk met de
namen der Bestuurders, die machtiging ge
geven hadden aan den Heer M. Dieudonné
te Hilversum. Eenige daarvan hebben die
thans ingetrokken.
En nu, zegt men, zijn we, zaclist uitge
drukt, voorbarig geweest.
Voorbarigomdat we toegaven aan het
verzoek, om de belangen der Maatschappij
te steunen
Voorbarig, omdat we op 20 Januari '72
feiten mededeelden, die op 15 December '71
zijn voorgevallen;
Voorbarig, omdat we Amersfoorts ingeze
tenen in zijn geheele omvang bekend wil
den maken, met alles, wat door naburige
gemeenten werd verricht en li en wilden wij
zen op het goede voorbeeld, (zie ons hoofd
artikel) dat hun werd gegeven.
Dat ook dit laatste ons doel was, kon men
niet vooruit weten, maar daarom heeft men
zich, oordeelend naar den schijn, schuldig
gemaakt aan dezelfde fout, waarvan men ons
geheel ten onrechte beticht.
Naar men verneemt, zijn door twee jeug
dige deugnieten bij de firma K. de Rooy al
hier, in de laatste dagen bij herhaling oplich
tingen op kleinere en grootere schaal ge
pleegd. De Commissaris van politie daarvan
verwittigd heeft heden avond 2 stukken kaas,
afkomstig van een dier oplichtingen gevon
den in eene hooiberg onder de gemeente
Hoevelaken, terwijl een der jonge oplichters,
naar aanleiding daarvan in het huis van ar
rest alhier is overgebracht.
Bij Kon. besluit van 23 Jan. 1872, no. 11,
is aan den Heer G. E. C. Croiset, aan wien,
op zijn verzoek, onlangs eervol ontslag werd
verleend als bewaarder der Hypotheken, van
het kadaster en der scheepsbewijzen te
Amersfoorteen pensioen verleend van
f 938,en in diens plaats benoemd de
Heer D. N. R. van Hoijtema, thans surnu
merair der registratie en domeinen.
Voor de verloting ten behoeve van de ver
nieuwing des orgels in de Evang.-Luth.
Kerk alhier, heeft de Kerkeraad dier ge
meente van Hare Majesteit de Koningin een
prachtig bewerkt canapékussen ontvangen.
Jl. Maandag is door de policie alhier aan
gehouden zekere Lucas Romberg, tegen
wien door de Arrondissements Regtbank te
Zwolle bevel tot gevangenneming was ver
leend.
Den volgenden morgen is hij gevankelijk
naar Zwolle overgebragt.
O O
Bedoelde persoon was in het laatst van
November des vorigen jaars uit de Militaire
strafgevangenis te Leiden ontslagen.
Op den 19 Januari 1872 waren te Amers
foort in behandeling 4 poklijders.
Tot den 26 Jan. 12 u. bijgek. 4
8
Overleden 0
Hersteld 5 5
In behandeling gebleven 3
burgerlijke stand van amersfoort.
Bevallen: 17 Jan. Petronella Scheer
der, geb. van den Berg, z. 20 Jan. Maria
Kraan, geb. Tondeur, z. Aaltje Kraan,
geb. Bottenburg, z. 21 Jan. Wilhelmina
Pijpers, geb. van Nimwegen, d. 22 Jan.
Sophia van Barneveld, geb. Snijders, z.
Gerarda Worffel, geb. Gijtenbeek, d. 23
Jan. Aartje Mostertman, geb. Tameling,
d. Johanna van Willigenburg, z. 24
Jan. Gerarda van der Flier, z. Willemina
van Keeken, geb. ter Maten, d.
Ondertrouwd: 18 Jan. Gijsbert
Koller met Aaltje van Eiden. TijmenKok
met Maria van der Veen. Hendrik Ben-
nink met Johanna van de Water. An-
thonij Smorenburg met Aleida Treslink.
Gerrit de Groot met Johanna Kraan.
Gehuwd: 24 Jan. Wouterus van de
Water met Willemina Bauland.
Overleden: 16 Jau. Jacobus Arler,
18 m. 17 Jan. Johannes van Hattem, 3
j. Herman Schaap, 3 j. Johannes van
Hoei, 16 m. 20 Jan. Eva Landtzedel, 63
j. wed. Christiaan Bardie. Wendelina
Henrijetta de Jong, 69 j. gehuwd met Cor-
nelis Broedelet. 21 Jan. Jan Broekman,
72 j. wedr. van Johanna Rijnders. 22 Jan.
Bernardus Hendriks. 31/2 j. Gerrit Fre-
deriks, 8j. 23 Jan. Alijda Schimmel, 32
j. Geertruida van der Veer, 12 dagen.
Feestprent bij de herdenkirig der verras
sing van Brielle in 1572ontworpen
door H. J. van Lummel. Utrecht, Ke-
mink en Zoon. De prijs voor 100
Exempl. is 10,de 50 Ex. ƒ6,—
de 25 Ex. ƒ3,25, eene enkele plaat
15 ets.
De H.H. uitgevers hebben ons verzocht
de aandacht van het publiek te vestigen op
bovengenoemde plaat.
Mogen wij dat doen? Wijst zij niet op een
feit, welks herinnering slechts een gedeelte
onzer hmdgenooten aangenaam aandoet, ter
wijl het andere deel er door gekwetst wordb?
Laat ons zien.
In het begin van den opstand waren Ka
tholieken en Protestanten eendrachtig in
hun verzet tegen Filips II, omdat deze vorst,
in strijd met de wetten des lands, ingezete
nen door andere rechtbanken liet vonnissen
dan die, waaronder zij behoorden, vreemde
lingen in het bestuur plaatste enz' enz.
Maar had Filips II daartoe geen recht?
In Holland moest de graaf eerst zweren, de
wetten te zullen nakomen, en daarna zwoe
ren de burgers hem trouw. De Geldersche
staten konden zelfs de uitvoering van de be
sluiten des hertogs verhinderen.
De schandelijke beeldenstorm was oor
zaak, dat vele Katholieken zich afscheidden
van de Protestanten, met wie zij, sedert kor
ten tijd zelfs onder den gemeenschappelijken
naam van Geuzen, tegen Filips II vereenigd
waren geweest. Voor hen, die in hun ver
zet volhardden veranderde de zaak dus vol
strekt niet van aard en strekking.
Hadden evenwel de onderdanen recht, op
te staan tegen hun vorst, die de wetten
schond?
In de Arragonische constitutie, door Fi
lips II op eene lage wijze vernietigd, stond
dat recht bepaald uitgedrukt. In 1581 heb
ben onze voorouders, en in 1776 hebben de
Amerikanen beweerd, dat ieder volk dat
recht bezit. De Jezuiet Rainold zegt ineen
werk, te Antwerpen in 1592 uitgegeven,
dat het de plicht des volks is den koning on
schadelijk te njaken, wanneer hij de wetten
des lands schendt en de Jezuiet Mariana, een
Spanjaard, insgelijks een tijdgenoot van de
inneming van den Briel, verklaart: »Het
volk kan den koning dwingen, de wetten na
te komen en heeft de bevoegdheid hem, als
hij ze niet nakomt, van den troon te stooten."
Het gezegde zal duidelijk maken, dat wij
ertoe opwekken de schoon uitgevoerde plaat
te verspreiden, dat wij het een goed werk
achten, indien gemeentebesturen of, als deze
wat krap zitten, welgestelde particulieren
er een vijftig- of honderdtal exemplaren van
koopen om ze door de onderwijzers der volks
scholen aan hunne leerlingen te doen uit-
deelen. Welke genoegelijke oogenblikken
kan men op die wijze verschaffen! Want
behalve een fraai geschenk, krijgen de kin
deren nog eene boeiende verklaring der plaat
van hun onderwijzer, en als zij t'huis komen,
vertellen zij het gehoorde weer met opgeto
genheid aan hunne ouders, die dan waarlijk
mede genieten.
Bij elke plaat wordt eene gedrukte ver
klaring afgegeven, waarin echter, naar 't
ons voorkomt eene drukfout staat. Men
leest er: »het beeld der Godsvrucht
wijzende op de gebeurtenis van den 1 April
1572 als een gevolg van haar bestaan." Be
staan moet, dunkt ons, in aficeziglieid ver
anderd worden. Uit godsvrucht gaat men
elkander toch niet doodslaan. Waren Filips
II en de Geuzen minder slaven der kerkleer,
en meer godvruchtig geweest, dan had de
eerste de wetten niet geschonden en zouden
de laatsten zich zeker onthouden hebben van
vele noodelooze gruwelen.
Amersfoort, 22 Januari..
Groot Concert.
Als ik daarover schrijf, wil ik in de
eerste plaats den Heer C. Coenen en zijn
orchest danken voor 't edel genot van dien
avond. «Genot is deugd," heeft een geniaal
man gezegddoch of men dit onderschrijve
of nietniemand zal ontkennendat hij
zijne ziel reineredeler en sterker heeft
gevoeld, gedragen op de vleugelen der mu
ziek. Ik dank u Coenen. De anderen, die
u hoorden hebben 't ook gedaan met stille
verrukkingmet luidruchtig handgeklap
en voor uw eerste concert nog door
in veel grooteren getale te komen luisteren.
't Programma was keurig. Een enkel
woordten blijkedat we 't hebben ge
waardeerd. Van de Oxfort-Symphonie wa
ren de Adagio's (mijns inziens natuurlijk;
courantenstijl) 't best. De kleine afwijking
van 't opgegeven plan in 't »tweede ge
deelte" zal niemand euvel geduid hebben,
ten minste niet erg. Overal vormden de
instrumenten een geheel, dat inzonderheid
bij 't aanzwellen en wegsterven der tonen
eene betooverde uitwerking had. Dat bleek
nergens schitterender dan in de «Medita
tion sur le 1 prelude de Bach," even
smaakvol gekozen als uitgevoerd. Ik mag
dit laatste niet van alle stukken zeggen.
De Heer Italiaander gaf halsbrekende toe
ren op de snaar, niets meer, en heeft
zijnen hals er goed afgebracht, niets
meer. Muziek hoorde ik niet, doch hij heeft
veel aanleg en kan zeker een goed musicus