ken. No. 56. Kerk- en Schoolnieuw3, FEUILLETON. rechteroog van den kommandant. aso,50. „0,10.. nd naar plaatsruimte, n belanghebbende in 0,25. Ned. Ilerv. Kerk. J{aii3EPEX: te Ooltgensplaat F. C. Wieder, te Bunschoten. Ter vervanging van wijlen Mr. P. A. M. van Oasthuijse Baron van Rijckcvorsel van Rijsenburg is tot schoolopzicuer ju het 2e district der prov. Utrecht benoemd de Heer Mr 13. J. H. vau Blaricum, advocaat te Utrecht. Z. M. hcel't met ingang van 1 Mei e. k. aai; Dr. J. C'. G. Evers, op verz. eervol outslag verleend als l;ooglecr- aar te Leiden, met behoud van den titel tot hoogleeraar, en tot hooglccraar in de medische faculteit aan genoemde hoogeschool benoemd Dr. S. S. Rosenstein, hoogleeraar tc Gronipgcn, De Gemeenteraad van Delft heeft met het onderwijs in de Socndascke taal aan de instelling voor onderwijs in taal-, land- en volkenkunde van Ncd. lndié belast den Heer J. R. P. F. Gonggrijp en tot secretaris dier instelling be noemd den Heer J. Spanjaard. Aan 's Rijks Veeartsenijschool te Utrecht bestaat ge legenheid tot plaatsing als smid, tevens onderwijzer in het practisch hoefbeslag. Zij, die daarvoor in aanmerking wen- schcn te komen en niet ouder zijn dan 35 jaar, behooren zich, met overlegging van bewijzen dat zij gedurende min stens tieu jaren als hoefsmid werkzaam zijn geweest, op een der werkdagen vóór 20 Jan. e.k,, tusschen vqormiddag 10 en namiddag 4 uur, aan te melden bij den directeur van voormelde inrichting, ten einde proeven van practische kennis in hun vak af tc leggen. Aan de betrekking is ecne jaarwedde verbonden van f 800. liet lager qndgpwijs liier tc lande heeft, zooals blijkt nit het verslag over het onderwijs over 1S7071> vl'ij alge meen aan de cischen der wet voldaan. De toestand onder ging weinig verandering, er was echter krachtiger belang stelling in liet schoolbezoek. Uit de bij dat verslag gevoegde statistiek blijkt, dat, al dc lagere scholen te zamen, de dagschool (op 15 Oct.) be zocht werd door 223,315 jongens, zijnde 7548 meer dan het jaar te voreu; en door 204.310 meisjes, zijnde 7094 meer. Op de openbare scholen was het getal leerlingen op elk der vier tijdstippen des jaars toegenomen; vooral de toe neming van het getal leerlingen hoven 12 jaar is een be moedigend verschijnsel. De leerlingen beneden 6 jaar waren minder dan in 1860. Bij de gesubsidieerde bijzondere scholen is insgelijks vermeerdering van het getal leerlingen vaar te nemen, met uitzondering van de jongens op 15 Oct. Bij de niet gesubsidieerde bijzondere scholen, vermeerdering Aan leerlingen op elk tijdstip en voor iedcren leeftijd, be halve op 15 Oct. voor de jongens hoven 12 jaar. Vergelijkt men de vier tijdstippen in 1870 ouderling, dan treft men het grootst aantal jongens en meisjes aan in Janu ari en het kleinst in October. I it dc vergelijkende cijfers blijkt, dat het totale school verzuim niet zoo groot was als in vorige jaren. Over het gchecle Rijk waren op 15 Januari 1870 ruim 19 pCt. van het vermoedelijk aantal kinderen niet op de schoollijsten ingeschreven, tegenover 25 en 23 pCt. op hetzelfde tijdstip in 186S en 1869. Er is dus vooruitgang in dit opzicht pjrrkbaar vonk in een kruitmagazijn werken die een voudige schijnbaar gematigde woorden. Wie den spreker kent, weet, dat zij eene oorlogsverklaring behelzen, en tevens, dat weinige uren later de telegraaf door de en kele mededeeling Europa in rep en roer zal hebben gebracht. Eenige jaren zijn voorbijgegaan. Napo- poleon bezoekt de provinciën van zijn rijk. In een landstadje, op eenigen afstand ter nauwërnood bij naam bekend, ontvangt hem HET (Slot.) Het spreekt wel van zelf dat deze veranderingen niet aan het waakzame oog van de Paters ontsnapten. Zij, die het rechteroog van Salvatierra hadden toegeschreven aan een wonderdadigen invloed en aan de bijzondere genade van den gezegenden San Carlos, spraken nu openlijk van toovcrij en van de listen van Beëlzebul, den Booze. Het zou met Her - menegildo Salvatierra slecht zijn afgeloopen, als hij geen kommandant geweest was, en te recht had moeten staan voor de plaatselijke overheid. Maar de eerwaarde Pater, Manuel de Cortes had geen wereldlijke macht, en alle pogin- gen tot geestelijke tusschenkomst mislukten hem volkomen. Hij kwam verbluft en verlegen terug van zijn eerste onder- houd met den kommandant, die nu een boosaardig genot scheen te hebben in de noodlottige macht van zijn blik. De Pater raakte er zóó door in de war, dat bij zich zelf telkens tegensprak, de zwakheid zijner eigen argumenten deed uit komen en, naar het gerucht zegt, zich tot vreesclijke kette- rijen liet verlijden. Wanneer de kommandant onder de mis opstond en de dienstdoende priester zijn kouden, doordrin- genden blik opving, liep de dienst geheel in de war. De heilige Kerk scheen haar macht geheel te hebben verloren en hiermee verdwenen goede orde en tucht uit San Carlos. t Toen de lange, droogt zomer zijn einde naderde, hadden de lagc heuvelen, die de witte muren van het Presidio om- ringen, langzamerhand den tint aangenomen van het lcêren wambuis, dat de kommandant droeg, en de natuur scheen de tijding van zijnen dood op ons, en zeker op velen met ons, een diepen indruk gemaakt. Er zal een geruime tijd moeten verloopen, eer men zich gewend heeft aan de gedachte, dat de mandie zoolang eene hoofdrol in ons werelddeel heeft gespeeld, thans voor goed van het tooneel is verwijderd. De dagbladpers is hij de doodstijding van den balling van Cliislehurst minder uiteen loopend in hare beoordeeling geweest, dan men voor weinige jaren zou hebben kunnen zijn droogen, harden blik over te nemen. De aarde was dor en door de droogte gespleten. Er scheen een vloek gevallen tc zijn op vruchtboom en wijnstok, en de lang verwachte en afgebeden regen kwam niet. De hemel en het oog van den kommandant wedijverden in droogte. Geruchten van onte vredenheid, insubordinatie en samenzweeringen onder de Indianen bereikten zijn oor. Hij zette zijn tanden des te vaster op elkaar, haalde den knoop van zijn zwart zijden das steviger aan en bekeek zijn Toledokling met onheilspelleu- den blik. Op den laatstee dag van het jaar 1798 zat de kommandant gedurende de vespes, alleen in de wachtkamer. Hij woonde de kerkelijke plechtigheden niet meer bij, maar verborg zich onderwijl op een eenzame plek, waar hij den tijd in stille overpeinzing doorbracht. Het vlammende vuur ver lichtte alleen de vuurplaat, maar liet de gebogene gestalte van Salvatierra in het donker. Daar voelt hij op zijn arm een kleine hand en ontdekt het gezichtje van Paqnita, zijn kleine Indiaansche leerling. „Lief klein schepseltje" zei dc kommandant bijna op zijn oude zachte manier, wat doet gij hier? zijt gij niet bang voor den man, dien iedereen ver mijdt „Neen", antwoorde het kleine Indiaantje, „in het duister niet. Ik hoor uw stem als van ouds; ik voel u zooals vroegermaar uw oog zie ik gelukkig niet, Senor Coman- dante. Daarvoor alleen ben ik bang en dat oog, o! Senor, o! mijn lieve vader", riep het kind, terwijl zij haar kleine armpjes naar hem uitstak, „dat oog is nw eigen niet De kommandant huiverde en zweeg. Toen herstelde hij zich, knstte Paquita ernstig op het voorhoofd en liet haar gaan. Toen een paar uren later het geheele Presidio stil was geworden, ging hij naar bed en sliep rustig in. Omstreeks middernacht klom een donkere gestalte door het lage venster in de kamer van den kommandant. Ecne ;en 1,50, Leeuwarden 2. 7,57, 8,10. 10,-, 10,-. ■GEN. aar Arnhem (aank. 10 uur) lags op de trein van 4,53 a van 9,5 uit Arnhem en tiu van 7,25 nit Arnhem. te bladen beginnen of kelen met de oprner- waardeering van den 3t nageslacht, niet van verwacht worden. Bij :ne zekere piëteit door bij zijne vele slechte >ok veel goeds niet kon :ele Fransche organen ïitzonderinghet was sctatie en eene kleiu- van het Journal des g Napoléon vient de tters in een verborgen te laten drukken. In i der Fransche bladen enkel spreekt van i>le 1 et 1870." In Italië .en van den overledene ....urheid erkend; de minister Lanza sprak in dien geest in het Parlement, en in Milaan wil men zelfs een standbeeld oprich ten voor den man, die in 1859 de stad van de Oostenrijksche heerschappij bevrijdde. De Duitsche pers spreekt op bezadigder, toon, en verbergt haar medelijden niet voor den man, dien de wisseling der fortuin zoo diep vernederd heeft. In Engeland is het oordeel der pers zeer optimistischde artikels van de Times en de Daily Neios kunnen het be wijzen. De laatste trekt zelfs eene parallel menigte van andere zwarte gedaanten verspreidde zich naar alle kanten, en de kommandant zou ze ondekt hebben, als hij zoo rustig niet had geslapen. Dc indringer sloop naar zijn bed en luisterde naar zijn geregelde ademhaling. Er schitterde iets gelijk het weerlicht in de opgeheven hand van den Indiaan; nog één oogenblik en het zou gedaan zijn met al de droevige ervaringen van Hcrmencgildo Salvatierra toen plotseling de wilde als door een adder gestoken op sprong en terugdeinsde, bevangen door een hevigen angst. De kommandant sliep rustig, maar zijn rechteroog stond wijd open en staarde den moordenaar onversaagd en koud aan. De man viel bewusteloos op den grond, en wekte daar door den slapende. In één oogenblik was deze uit zijn bed, en deelde een. hagelbui van slagen uit onder de talrijke wilden, die nu kwamen aanrukken. Gelukkig kwam er spoedig hulp opda gen en de ongeoefende Indianen werden met weinig moeite huiten dc wallen gejaagd; maar de kommandant ontving in de worsteling een slag op zijn rechteroog, en toen hij er met de hand naar voelde was dat geheimzinnige orgaan verdwe nen. Het zij tot zijn geluk, het zij tot ongeluk nooit heeft het weer de rechteroogholte van den kommandant versierd, want het was weg en bleef weg. Met dit oog verdween ook dc vloek, die op San Carlos gevallen was. De regen viel in milden overvloed op den verdroogden bodem; de vrede tus schen priester en leek was hersteld; het groene gras versierde weer dc verkleurde heuvels; de kiuderen verzamelden zich weer rondom hun krijgshaftigen onderwijzer; eenTcDcum. werd in de kerk van de Missie gezongen; en kalme tevreden heid heerschte weer in de lachende valleien van San Carlos. Intusschen stevende de schoener langzaam zuidwaarts, ver kwanselde kapitein Pelcg Scuddcr kralen en pelterijen aan dc Indianen en verheugde de inlandsche hoofden met glazen oogen, houten beenen en andere Bostonschc nieuwigheden..

Historische kranten - Archief Eemland

Weekblad voor Amersfoort en Omstreken | 1873 | | pagina 5