ken.
No. 56.
Kerk- en Schoolnieuw3,
FEUILLETON.
rechteroog van den kommandant.
aso,50.
„0,10..
nd naar plaatsruimte,
n belanghebbende in
0,25.
Ned. Ilerv. Kerk.
J{aii3EPEX: te Ooltgensplaat F. C. Wieder, te Bunschoten.
Ter vervanging van wijlen Mr. P. A. M. van Oasthuijse
Baron van Rijckcvorsel van Rijsenburg is tot schoolopzicuer
ju het 2e district der prov. Utrecht benoemd de Heer Mr
13. J. H. vau Blaricum, advocaat te Utrecht.
Z. M. hcel't met ingang van 1 Mei e. k. aai; Dr. J.
C'. G. Evers, op verz. eervol outslag verleend als l;ooglecr-
aar te Leiden, met behoud van den titel tot hoogleeraar, en
tot hooglccraar in de medische faculteit aan genoemde
hoogeschool benoemd Dr. S. S. Rosenstein, hoogleeraar tc
Gronipgcn,
De Gemeenteraad van Delft heeft met het onderwijs
in de Socndascke taal aan de instelling voor onderwijs in
taal-, land- en volkenkunde van Ncd. lndié belast den Heer
J. R. P. F. Gonggrijp en tot secretaris dier instelling be
noemd den Heer J. Spanjaard.
Aan 's Rijks Veeartsenijschool te Utrecht bestaat ge
legenheid tot plaatsing als smid, tevens onderwijzer in het
practisch hoefbeslag. Zij, die daarvoor in aanmerking wen-
schcn te komen en niet ouder zijn dan 35 jaar, behooren
zich, met overlegging van bewijzen dat zij gedurende min
stens tieu jaren als hoefsmid werkzaam zijn geweest, op
een der werkdagen vóór 20 Jan. e.k,, tusschen vqormiddag
10 en namiddag 4 uur, aan te melden bij den directeur van
voormelde inrichting, ten einde proeven van practische
kennis in hun vak af tc leggen. Aan de betrekking is ecne
jaarwedde verbonden van f 800.
liet lager qndgpwijs liier tc lande heeft, zooals blijkt
nit het verslag over het onderwijs over 1S7071> vl'ij alge
meen aan de cischen der wet voldaan. De toestand onder
ging weinig verandering, er was echter krachtiger belang
stelling in liet schoolbezoek.
Uit de bij dat verslag gevoegde statistiek blijkt, dat, al
dc lagere scholen te zamen, de dagschool (op 15 Oct.) be
zocht werd door 223,315 jongens, zijnde 7548 meer dan
het jaar te voreu; en door 204.310 meisjes, zijnde 7094
meer. Op de openbare scholen was het getal leerlingen op
elk der vier tijdstippen des jaars toegenomen; vooral de toe
neming van het getal leerlingen hoven 12 jaar is een be
moedigend verschijnsel. De leerlingen beneden 6 jaar
waren minder dan in 1860. Bij de gesubsidieerde bijzondere
scholen is insgelijks vermeerdering van het getal leerlingen
vaar te nemen, met uitzondering van de jongens op 15 Oct.
Bij de niet gesubsidieerde bijzondere scholen, vermeerdering
Aan leerlingen op elk tijdstip en voor iedcren leeftijd, be
halve op 15 Oct. voor de jongens hoven 12 jaar.
Vergelijkt men de vier tijdstippen in 1870 ouderling, dan
treft men het grootst aantal jongens en meisjes aan in Janu
ari en het kleinst in October.
I it dc vergelijkende cijfers blijkt, dat het totale school
verzuim niet zoo groot was als in vorige jaren. Over het
gchecle Rijk waren op 15 Januari 1870 ruim 19 pCt. van
het vermoedelijk aantal kinderen niet op de schoollijsten
ingeschreven, tegenover 25 en 23 pCt. op hetzelfde tijdstip
in 186S en 1869. Er is dus vooruitgang in dit opzicht
pjrrkbaar
vonk in een kruitmagazijn werken die een
voudige schijnbaar gematigde woorden.
Wie den spreker kent, weet, dat zij eene
oorlogsverklaring behelzen, en tevens, dat
weinige uren later de telegraaf door de en
kele mededeeling Europa in rep en roer zal
hebben gebracht.
Eenige jaren zijn voorbijgegaan. Napo-
poleon bezoekt de provinciën van zijn rijk.
In een landstadje, op eenigen afstand ter
nauwërnood bij naam bekend, ontvangt hem
HET
(Slot.)
Het spreekt wel van zelf dat deze veranderingen niet aan
het waakzame oog van de Paters ontsnapten. Zij, die het
rechteroog van Salvatierra hadden toegeschreven aan een
wonderdadigen invloed en aan de bijzondere genade van den
gezegenden San Carlos, spraken nu openlijk van toovcrij en
van de listen van Beëlzebul, den Booze. Het zou met Her -
menegildo Salvatierra slecht zijn afgeloopen, als hij geen
kommandant geweest was, en te recht had moeten staan
voor de plaatselijke overheid. Maar de eerwaarde Pater,
Manuel de Cortes had geen wereldlijke macht, en alle pogin-
gen tot geestelijke tusschenkomst mislukten hem volkomen.
Hij kwam verbluft en verlegen terug van zijn eerste onder-
houd met den kommandant, die nu een boosaardig genot
scheen te hebben in de noodlottige macht van zijn blik. De
Pater raakte er zóó door in de war, dat bij zich zelf telkens
tegensprak, de zwakheid zijner eigen argumenten deed uit
komen en, naar het gerucht zegt, zich tot vreesclijke kette-
rijen liet verlijden. Wanneer de kommandant onder de mis
opstond en de dienstdoende priester zijn kouden, doordrin-
genden blik opving, liep de dienst geheel in de war. De
heilige Kerk scheen haar macht geheel te hebben verloren
en hiermee verdwenen goede orde en tucht uit San Carlos.
t Toen de lange, droogt zomer zijn einde naderde, hadden
de lagc heuvelen, die de witte muren van het Presidio om-
ringen, langzamerhand den tint aangenomen van het lcêren
wambuis, dat de kommandant droeg, en de natuur scheen
de tijding van zijnen dood op ons, en zeker
op velen met ons, een diepen indruk gemaakt.
Er zal een geruime tijd moeten verloopen,
eer men zich gewend heeft aan de gedachte,
dat de mandie zoolang eene hoofdrol in ons
werelddeel heeft gespeeld, thans voor goed
van het tooneel is verwijderd.
De dagbladpers is hij de doodstijding van
den balling van Cliislehurst minder uiteen
loopend in hare beoordeeling geweest, dan
men voor weinige jaren zou hebben kunnen
zijn droogen, harden blik over te nemen. De aarde was dor
en door de droogte gespleten. Er scheen een vloek gevallen
tc zijn op vruchtboom en wijnstok, en de lang verwachte en
afgebeden regen kwam niet. De hemel en het oog van den
kommandant wedijverden in droogte. Geruchten van onte
vredenheid, insubordinatie en samenzweeringen onder de
Indianen bereikten zijn oor. Hij zette zijn tanden des te
vaster op elkaar, haalde den knoop van zijn zwart zijden das
steviger aan en bekeek zijn Toledokling met onheilspelleu-
den blik.
Op den laatstee dag van het jaar 1798 zat de kommandant
gedurende de vespes, alleen in de wachtkamer. Hij woonde
de kerkelijke plechtigheden niet meer bij, maar verborg
zich onderwijl op een eenzame plek, waar hij den tijd in
stille overpeinzing doorbracht. Het vlammende vuur ver
lichtte alleen de vuurplaat, maar liet de gebogene gestalte
van Salvatierra in het donker. Daar voelt hij op zijn arm
een kleine hand en ontdekt het gezichtje van Paqnita, zijn
kleine Indiaansche leerling. „Lief klein schepseltje" zei dc
kommandant bijna op zijn oude zachte manier, wat doet gij
hier? zijt gij niet bang voor den man, dien iedereen ver
mijdt
„Neen", antwoorde het kleine Indiaantje, „in het duister
niet. Ik hoor uw stem als van ouds; ik voel u zooals
vroegermaar uw oog zie ik gelukkig niet, Senor Coman-
dante. Daarvoor alleen ben ik bang en dat oog, o! Senor,
o! mijn lieve vader", riep het kind, terwijl zij haar kleine
armpjes naar hem uitstak, „dat oog is nw eigen niet
De kommandant huiverde en zweeg. Toen herstelde hij
zich, knstte Paquita ernstig op het voorhoofd en liet haar
gaan. Toen een paar uren later het geheele Presidio stil was
geworden, ging hij naar bed en sliep rustig in.
Omstreeks middernacht klom een donkere gestalte door
het lage venster in de kamer van den kommandant. Ecne
;en 1,50, Leeuwarden 2.
7,57, 8,10.
10,-, 10,-.
■GEN.
aar Arnhem (aank. 10 uur)
lags op de trein van 4,53
a van 9,5 uit Arnhem en
tiu van 7,25 nit Arnhem.
te bladen beginnen of
kelen met de oprner-
waardeering van den
3t nageslacht, niet van
verwacht worden. Bij
:ne zekere piëteit door
bij zijne vele slechte
>ok veel goeds niet kon
:ele Fransche organen
ïitzonderinghet was
sctatie en eene kleiu-
van het Journal des
g Napoléon vient de
tters in een verborgen
te laten drukken. In
i der Fransche bladen
enkel spreekt van i>le
1 et 1870." In Italië
.en van den overledene
....urheid erkend; de minister Lanza
sprak in dien geest in het Parlement, en in
Milaan wil men zelfs een standbeeld oprich
ten voor den man, die in 1859 de stad van
de Oostenrijksche heerschappij bevrijdde. De
Duitsche pers spreekt op bezadigder, toon,
en verbergt haar medelijden niet voor den
man, dien de wisseling der fortuin zoo diep
vernederd heeft. In Engeland is het oordeel
der pers zeer optimistischde artikels van
de Times en de Daily Neios kunnen het be
wijzen. De laatste trekt zelfs eene parallel
menigte van andere zwarte gedaanten verspreidde zich naar
alle kanten, en de kommandant zou ze ondekt hebben, als
hij zoo rustig niet had geslapen. Dc indringer sloop naar
zijn bed en luisterde naar zijn geregelde ademhaling. Er
schitterde iets gelijk het weerlicht in de opgeheven hand van
den Indiaan; nog één oogenblik en het zou gedaan zijn met
al de droevige ervaringen van Hcrmencgildo Salvatierra
toen plotseling de wilde als door een adder gestoken op
sprong en terugdeinsde, bevangen door een hevigen angst.
De kommandant sliep rustig, maar zijn rechteroog stond
wijd open en staarde den moordenaar onversaagd en koud
aan. De man viel bewusteloos op den grond, en wekte daar
door den slapende.
In één oogenblik was deze uit zijn bed, en deelde een.
hagelbui van slagen uit onder de talrijke wilden, die nu
kwamen aanrukken. Gelukkig kwam er spoedig hulp opda
gen en de ongeoefende Indianen werden met weinig moeite
huiten dc wallen gejaagd; maar de kommandant ontving in
de worsteling een slag op zijn rechteroog, en toen hij er met
de hand naar voelde was dat geheimzinnige orgaan verdwe
nen. Het zij tot zijn geluk, het zij tot ongeluk nooit heeft
het weer de rechteroogholte van den kommandant versierd,
want het was weg en bleef weg. Met dit oog verdween ook
dc vloek, die op San Carlos gevallen was. De regen viel in
milden overvloed op den verdroogden bodem; de vrede tus
schen priester en leek was hersteld; het groene gras versierde
weer dc verkleurde heuvels; de kiuderen verzamelden zich
weer rondom hun krijgshaftigen onderwijzer; eenTcDcum.
werd in de kerk van de Missie gezongen; en kalme tevreden
heid heerschte weer in de lachende valleien van San Carlos.
Intusschen stevende de schoener langzaam zuidwaarts, ver
kwanselde kapitein Pelcg Scuddcr kralen en pelterijen aan
dc Indianen en verheugde de inlandsche hoofden met glazen
oogen, houten beenen en andere Bostonschc nieuwigheden..