Amersfoort en Omstreken.
1873.
No. 90.
VOOR
Zaterdag 13 September.
Uitgever; A. M. SLOTHOUWER,
Uren van vertrek der algemeene Communicatie-middelen voor Amersfoort.
Nog een woord in het belang der
gezondheid.
Inkomsten.
WEEKBLAD
Dit Blad verschijnt des Zaterdags namiddag.
Abonnementsprijs voor Amersfoort per 3 maanden ƒ0,75.
Franco door het geheele Kijk 0,85.
Afzonderlijke nummer71/» Cent.
Boekhandelaren en Postdirecteuren nemen bestellingen aan.
TE AMERSFOORT.
Advertentiën van 15 regelsƒ0,50'
Iedere regel meer0,10"
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen door den belanghebbende in
persoon bezorgd0,25.
Zomerdienst aangevangen 15 Mei 18*73.
Vertrek van Amersfoort naar Utrecht: NEDERLANDSCHE CENTRAAL-SPOOBWEG. Vertrek van Amersfoort naar Zwolle:
aank. Utrecht 8,20, Amsterdam 9,25, Rotterdam 9,40, 's Hage 9,45. 8,49 vertr. v. Utrecht 8,15, aank. Zwolle 10,38, Groningen 1,50, leeuwarden 1.57,
7,44
11,1 (sneltr.) 11,30, 12,30, 12,40, 12,50.
2.17 i, 3,2, 4,25, a 4,35, 4,50.
3.18 (sneltr.) 4,—, 7,35, 7,45, 7,55.
8,IS i, n 8,55, i, 10,5, 10,20, 10,25,
DHJGEHCEDIENST J. FLOOR OP AMSTERDAM.
Vertrek van Amersfoort 1,30 uur nam., van Soestdijk 2,30 uur, van Baarn 3
uur, Eemues 3,30 uur, aank. Amsterdam 6 uur.
Vertrek van Amsterdam 8,30 uur voorm., aank. te Amersfoort 1 uur nam.
DILIGEHCEDIENST OP BARNEVELD.
Uit Barnevcld vertrek 9 uur 's morgens op de eerste treinen.
Uit Amersfoort 9 's avonds na aank. der laatste treinen.
9,43 (sneltr.)
1.34 u
6,16 (sneltr.)
8,59 n
9,15,
12,45,
5,50,
8,20,
11,8,
4,-,
7,44.
10,52.
1,50,
8,50,
10,-,
1,57.
8,10.
10,-.
DILIGENCEDIENST OP MAARSBERGEN.
Uit Amersfoort 6,45 's morgens op de trein van 8,31 naar Arnhem (aank, 9,40 uur)
en van 7,51 naar Utrecht (aank. 8,35) en 3 uur 's middags op de trein van 6,—
naar Arnhem (aank. 7,3.)
Uit Maarsbergen 10,15 uur 's morgens na aank. der trein van 10,11 uit Arnhem en
8,25 uit Utrecht cn 8,30 uur 's avonds na aank. der treiu van 8,15 uit Arnhem.
Gaarne erkennen -wij met dankbaarheid
het goede dat in onze gemeente gedaan
wordt, al rekenen wij ons meestal verplicht
om op misbruiken te wijzen en verbeterin
gen te vragen van toestanden die in onze
oogen herziening eischen. Wij grijpen dan
ook met beide handen de gelegenheid aan
om de eerste stappen toetejuichen, die er ge
daan zijn in de richting die wij in vorisre
nummers aanwezen. W ij zijn er trotscn op
te kunnen constateeren dat Amersfoort,
wakker geworden op het punt van volksge
zondheid, begonnen is met twee maatregelen
tot verbetering van een slechten toestand.
Wij bedoelen de daarstelling van drie open
bare drinkwaterputten en den politiemaat
regel met betrekking tot de mestvaalten.
Beide deze maatregelen zijn, nu ze genomen
zijn, voor dat het te laat was, van onbere
kenbaar nut en men kan hen die ze in het
leven riepen daarvoor geen lof genoeg toe
zwaaien. En al moge nu ook het verbod
omtrent de mestvaalten voor velen ongerie
felijk zijn, ja hen zelfs eenigermate in hun
bedrijf hinderen, toch moeten wij er dank
baar voor zijn, dat zij nu door de noodzake
lijkheid daartoe gedwongen worden, hunne
aendacht te vestigen op een onderwerp dat
te lang daarop heeft gewacht.
Dat daardoor onoverkomelijke bezwaren
zouden ontstaan is ook niet aan te nemen
in de meeste groote steden is het aanleggen
en hebben van mestvaalten binnen de be
bouwde kom der gemeente sedert tijden ver
boden en vindt men dan ook maatregelen
genomen om in die bezwaren te voorzien.
Mest is geen artikel dat in eene stad te huis
behoort of noodig is, en het is geene onmo
gelijkheid om, terwijl ze tot dusverre in de
stad werd bewaard om later naar het veld te
worden vervoerd, voortaan in kleinere hoe
veelheden dagelijks ter plaatse te brengen
waar men ze noodig heeft.
Door aan den gemelden politie-maatregel
uitbreiding te geven en dien streng te hand
haven wordt een groote dienst gedaan aan
de algemeene gezondheid. Hetgeen wij in
ons No. van 2 Augustus, over vervuiling
van den bodem door menschelijke uitwerp
selen, gezegd hebben geldt nog veel meer
van de meststoffen afkomstig van paarden,
koeien en varkens. Terwijl toch de eerstge
noemde in zoogenaamde waterdichte beer
putten worden bewaard die ze langzaam
doorlaten, wordt bij het gebruik van mest
vaalten niet de minste voorzorg gebruikt en
zonder er aan te denken dat daardoor een
aanzienlijk gedeelte der waarde verloren
gaat, laat men ze in de open lucht, aan zon
neschijn en regen blootgesteld, op den zoo
doordringbaren zandgrond liggen. De zon
newarmte bevordert de gisting der stoffen,
maar veroorzaakt tevens de verdamping van
een aantal der rottingsprodukten. De stank
naar ammonia, die prikkelende lucht, die
men bij een mesthoop steeds waarneemt
^Torniige^ ESëltand vêftf^hVn
kerbruin bij zwart af gekleurde vloeistoi u»^
steeds van een mesthoop afdruipt en den om
ringenden bodem doordringt, zou niet zoo
donker gekleurd zijn, wanneer het niet was
ten gevolge van het daarin opgelost zijn van
een aantal stoffen, die natuurlijk een gedeelte
der waarde van den mest vertegenwoordigen
en verloren gaanHet is daarom niet te ver
wonderen dat bij het onderzoek der drink
wateren steeds blijkt dat deze wanneer er een
mesthoop in de nabijheid ligt, zelfs op be
trekkelijk grooten afstand, daardoor geïn
fecteerd en geheel onbruikbaar zijn gewor
den. Het gebeurt menigmaal dat men dan bij
zulk drinkwater denzelfden muskusachtigen
geur waarneemt, die men steeds in koeien
stallen bespeurt. Wat nu van de mesthoo-
pen van paarden en koeien geldt, is evenzeer
het geval bij de verblijven der varkens, die
tot dusverre met weinige uitzonderingen in
mesthoopen worden gemest. Daargelaten
nog of het voor die dieren gezond zijn kan
om voortdurend in drek te wentelen, afge
zien van het onsmakelijke gezicht om een
dier, dat later tot voedsel dienen moet, aldus
te zien behandeld, blijft een varkenskot een
mesthoop, en zouden wij derhalve zeer wen-
schen dat de politie-bepaling op het houden
van mestvaalten ook werd toegepast op var
kenskotten en dat deze uit de bebouwde
kom der gemeente werden verbannen. Dat
ook deze bepaling geene onoverkomelijke
bezwaren zou ontmoeten blijkt uit hetgeen
in eene andere gemeente van ons land is ge
schied, waar namelijk door de ingezetenen
gezamenlijk buiten de gemeentekom op be
hoorlijken afstand, zoodat daarvan geene
schadelijke uitwasemingen behoeven te wor
den gevreesd, een soort varkensdorp is aan
gelegd, eene verzameling van varkenskotten,
waar elk zijne varkens kan opkweeken en
mesten. Hetgeen daar mogelijk was zal hier
ook wel doenlijk zijn, te meer daar er in de
onmiddellijke nabijheid der stad terreinen
genoeg voorhanden zijn waar dit op behoor
lijke schaal zou kunnen worden uitgevoerd.
Desnoods zou een dergelijk varkensdorp van
gemeentewege kunnen worden aangelegd en
tegen vergoeding van een kleine som aan de
houders van varkens worden verhuurd.
Wij hebben deze zaak besproken niet om
de middelen voor te schrijven, maar enkel in
de overtuiging dat de verblijven der varkens
evenveel schade aanbrengen aan den alge-
meenen gezondheidstoestand als alle andere
mesthoopen, en dat, wanneer men van den
genomen maatregel goede vruchten plukken
wil, het noodig is de algemeen in gebruik
verbannen. ~"J" "omooTitp te
In ons laatste nommer beloofden wij uit
voeriger mededeeling der begrooting van
plaatselijke inkomsten en uitgaven van de
gemeente Amersfoort over het dienstjaar
1874. Deze is door Burgemeester en Wet
houders geraamd als volgt
Batig saldo der rekening van 1872 10477,595
4/j opbrengst person, belasting 1874/75 - 13600,
40 opcenten grondbelasting geb. eigendommen - 5330,
10 i, ongeb. 532,
70 a person, belasting 1873/74/75 -17580,
Hoofdelijke Omslag - 22900,
Pacht van de sluis aan bet Spui - 147,
Keur-, baven- en tongeld - 6500,
Weegloon - 200,
Jaarmarkt - 100,
Keurloon van het vleesch - 200,
Begrafenisrechten - 775,
leges ter secretarie - 100,
Schoolgeld van de Tusscbenschool - 1250,
id. H: Burgerschool m. o. - 2200,
id. n Burgeravondschool - 75,
Belasting op de honden - 410,
Renten van kapitalenAandeelen in de maat
schappij van Gemeente-krediet - 120,
Huur van huizen 863,
Huur van landerijen - 6612,
Opbrengst grasgewas van het plantsoen - 50,
,1 II H jaagpad - 121,—
van het riet aan zee - 220,
Pacht straatvuilnis - 252,
Opbrengst hakhout in de Vlasakkers, in het
groote galgenvak en in het plantsoen - 200,
Jacht op gemeentegronden - 69,
Vergunning tot het steken van plaggen en
zoden, het maaien en beweiden vanheide - 230,
Opbrengst scheepstimmerwerf - 450,
Gronden en erfpachten - 230,
Verkoop van iepenboomen - 600,
Opbrengst van de tertiën der vicariën in de
St. Joris-kerk - 700,
Boeten en politie-zakcn - 100,—
Teruggave wegens voor het Rijk verstrekte
vervoermiddelen 50,
Subsidiën van het rijk en de provincie in
verpleging van arme krankzinnigen - 1510,
Afkoop van dienstpl. bij de brandweer - 150,
Bijdragen van gemeenten tot bezoldiging van
den cipier der kantonn. gevangenis - 32,945
Achterstand Hoofdei. Omslag 225,
Transporteeren ƒ95161,54