Zitting van den gemeenteraad van
Amersfoort van 9 Dec.
BINNENLAND.
Kerk- en Schoolnieuws
rering van jl. Vrijdag in zijne verschillen-
betrekkingen met hartelijke en welge
meende woorden.
Ook als lid der plaatselijke schoolcommis
sie en mede als Voorzitter van het School
verbond, ijverde hij, zooveel hij vermogt,
voor de belangen van het onderwijs.
Als mensch genoot hij de achting van al
len, die met hem in aanraking kwamen.
Door zeer velen in deze gemeente wordt hij
dan ook oprecht betreurd en met een wee
moedig gevoel zal zijne herinnering bij hen
blijven voortleven.
De Arr.-Rechtbank te Amsterdam heeft
Donderdag jl. den Heer J. Moulyn, predikant
te Weesp, met vernietiging van het vonnis
der kautonrechters aldaar, die hem, ter znke
van het als hoofd- of onderwijzer aan eene
school weigeren om de Burgemeester zijner
gemeente te vertoonen de vaccinebewijzen
der leerlingen, tot eene geldboete van f 5
had veroordeeld, ontslagen van alle rechts
vervolging. De Rechtbank oordeelde dat de
zondagschool van den beklaagde, waarin al
leen godsdienstig en volstrekt geen maat
schappelijk onderwijs werd gegeven, niet viel
onder de categorie der scholen waarvoor de
wet voorzorgsmaatregelen eischt.
Voorzitter mr. A. G. Wijers.
Tegcnw. 14 leden. afw. de heer Schluiter.
De notulen der voorgaande vergadering worden na lezing
goedgekeurd.
Aan de orde is het voorstel van Burg. en Weth. om den
grond der Israëlietische begraafplaats, in doorloopende huur
voor f30 per jaar tot dusver uitgegeven, aan het kerkbe
stuur dier gemeente voor f 750 te verkoopen, met bepaling
dat het onderhoud van den muur en de overdrachtskosten
voor rekening van den kooper komen. De heeren van Burg-
s'.eeden, van Walchren, Herschel, Visser, Croockewit en de
Voorz. spreken over den eigendom van den muur, als ook
over de wcnschelijkheid en het al of niet mogelijke om
door het wegnemen van de aldaar bestaande kromming, den
toegang tot een punt van de stad, dat allengs meer zal be
zocht worden, des verlangd te kunnen verbeteren. Een
voorstel van den heer van Walchren, om vooraf onderzoek
daarnaar te doen, vondgeene ondersteuning. De Voorz.
maakt melding van een aan hem gericht schrijven van den
heer E. S. Visser, tegen bedoelden verkoop opkomende,
welke mededeeling voor notifikatie wordt aangenomen. Het
ontwerpbesluit tot verkoop wordt daarop met 13 tegen 1
stem (die van den heer van Walchren), aangenomen.
Voorstel tot wijziging van art. 10 van het reglement voor
het beurtvecr tusschcn Amersfoort en Amsterdam. De
Voorz. merkt op, dat de wijziging hierop ncderkomt: 1.
den winterdienst eerst met 1 Dec. te doen aanvangen (in
overeenstemming met het verlangen door de Kamer van
Koophandel vroeger uitgedrukt); 2. herziening van het uur
van afvaart uit Amsterdamen 3. machtiging aan het dage-
lijksch bestuur der beide gemeenten, om dergelijke veran
deringen voortaan onderling vasttestellen. De voorge
stelde wijziging wordt met algemcene stemmen goedge
keurd.
Verzoek van den majoor-kommandant der elfde genie
stelling, om te worden onderricht, of er bij het gemeente
bestuur geenc bezwaren bestaan tegen het bouwen van een
nieuwen ziekenstal op gemeentegrond, in den omtrek der
militaire stallen. De hh. Herschel, Croockewit, van Persijn,
van Beek, Methorst en de Voorz. nemen deel aan de beraad
slagingen over deze aangelegenheid, waarop met algemeene
stemmen besloten wordt te kennen te geven, dat de gemeen
teraad bereid is het aangewezen terrein in kosteloos gebruik
tot voorsz. einde aan het rijk aftestaan.
Het 2. aanvullings-kokier van den hoofdelijken omslag
over 1873, ten bedrage van f72,115, wordt met algemeene
stemmen vastgesteld.
Voorstel van B. en W. tot wijziging der jaarwedde van
ambtenaren ter sekretarie, in verband met eene reorganisa
tie, waarbij het totaalcijfer van bezoldiging (f3150 voor
vier ambtenaren) wordt behouden. Op voorstel van de hee
ren Herschel en van Persijn wordt z. h. o. besloten de voor
dracht te onderzoeken in de afdeelingen. De Voorz. dringt
op spoedig onderzoek aan, opdat tegen 1 Jan. in de vaka-
ture voorzien kunne worden.
De heeren van Beek en van Burgsteeden, aftredende leden
van het burgerlijk armbestuur, worden als zoodanig herko
zen met 13 stemmen, evenzoo de heer Fock als lid der kom
missie van toezicht op het middelbaar onderwijs en de heer
Bos als lid der pl. schoolkommissie, beiden met algemeene
stemmen, en de hh. van Burgsteeden, van Beek en van Wal
chren, als leden der kommissie van fabrikage met 13 st.
In de plaats van mr. A. It. van Bel, naar elders vertrok
ken, wordt bij eerste stemming mr. L. van der Leeuw met
9 stemmen benoemd tot curator der Latijnsche scholen. De
overige 5 stemmen erlangde mr. F. H. van Persijn.
De V oorzitter deelt mede, dat de gemeente nog in het
bezit is van eene partij ijzeren gewichten en andere oude
voorwerpen, welke B. en W. wenschen opteruimen, te eer
omdat er behoefte aan de plaats waar ze geborgen worden
en in geval van behoud eene andere bergplaats zou benoo-
digd zijnSpreker vraagt derhalve aan B. en W. machtiging
tot den verkoop te verleenen. De hh. J. F. Lagerwey en
Herschel brengen bedenkingen in tegen den verkoop van de
gewichten, die van oudsher ten gerieve van de tabaksplan
tage dienden. Verder wordt aan de beraadslagingen deelge
nomen door de hh. Croockewit, Visser en den Voorz., ter
wijl de heer van Persijn in overweging geeft de beslissing
3antchouden tot eene volgende vergadering, van welk uit
stel de tabaksplanters misschien gebruik zullen maken om
aanvraag tot overname te doen. Door den Voorzitter onder
steund, wordt dit voorstel z. h. o. aangenomen.
De Voorz. zegt, na een mondgesprek met den eerstaanw.
ingenieur voor den Oosterspoorweg, van dezen een brief te
hebben ontvangen, betrekkelijk het maken van eene aanleg
plaats voor schepen huiten de kleine Koppel, nu de tegen
woordige spoorbrug over deEem eene „vaste" brug wordt.
Door B. en W. is goedgevonden te dezer zake het gevoelen
der kommissie van fakrikage in te winnen, met wier advies
de Voorzitter voorstelt het plan te verzenden naar de afdee
lingen. Daartoe wordt z. h. o. besloten, met bepaling, over
eenkomstig het door den heer van Persijn ondersteunde
voorstel van den heer van Walchren, dat inmiddels ook het
gevoelen der Kamer van Koophandel zal worden gevraagd.
Ingekomen zijngoedkeuring van Gedep. Staten op de
gemeente-begrooting voor 1874 en den aankoop van een
gedeelte der gebouwen van het gesticht der armen Poth.
Voor informatie. Dankbetuiging van ecnige hulponder
wijzers voor de hun toegekende verhooging van traktement.
Als voren.
Naar aanleiding van loopende geruchten omtrent de re
den waarom bij den brand ten huize van den landbouwer
van Laar de brandweer niet tegenwoordig was, vraagt de
heer L. E. Lagerwey inlichtingen, welke door den Voor
zitter gegeven worden.
Van Lijnden, Van Loon, Sereh van Heemstede, Kerens de
Wijlré, Teding van Berkhout, Messchert van Vollenhoven,
Heijdenrijck, Van Zuijlen, Lambrechts, Van Wassenaer,
Baer, Haffmans, Nierstrasz en Schimmelpenninck. De be
raadslaging over hoofdstuk Marine aangevangen.
In de zitting van Donderdag is het Hoofdstuk Marine,
na breedvoerige verdediging door den Minister, verwor
pen met 37 tegen 30 6temmen.
Het ontwerp tot wijziging van de geneeskundige wet van
1865 is in de afdeelingen der Tweede Kamer gunstig ont
vangen. Algemeen was men het eens, dat het verkrijgen
van de bevoegdheid van geneeskundige op dit oogenblik aan.
te bezwarende voorwaarden is verhonden. Er waren er ech
ter die zich beklaagden, dat tegelijkertijd niet andere door
tastende wijzigingen waren voorgesteld.
Z. M. heeft benoemd tot kantonrechter te 's Hertogen
bosch mr. A. F. X. Luyben, advokaat aldaar en lid van de
Tweede Kamer der Staten-Generaal, die dientengevolge als
lid der Kamer moet aftreden.
BURGERLIJKE STAND AMERSFOORT.
Bevallen: 4Dec. Roosje van Vollenho-
ven, geb. Creveld, z. Hendrika Moro,
geb. van Veldhuizen, z. 5. Gerritje Har-
togsveld, geb. Achterkamp, d. 6. Cor
nelia van den Akker, geb. Verschuur, d.
7. Thérèse Catliarina Hubertine Sanders,
geb. Herfst, d. 8. Teunisje Dekker, geb.
Dekker, z. Marie Hubertine Philomène
Hamers, geb. Botti, z. 9. Wilhelmina
Pijpers, geb. van Nimwegen, d. Fenna
van Minnen, geb. Uding, d.
Ondertrouwd: 4 Dec. Izaak van der
Wielen met Debora Schrijver. Everar-
dus Heemskerk met Christina Klee.
Hendrikus Mulder met Catharina Elisabeth
de Hoop.
Gehuwd: 10 Dec. Gerrit van de Kraats
met Antonia Veenendaal.
Overleden: 3 Dec. Anna Wilhelmina
Mols, 73 j. ongehuwd. 4. Marcus Lee-
nards, 13 m. 5. Een levenl. kind van
Rijk Cruijff. 7. Gijsberta Pothoven, 31 j
gehuwd met Rijk van de Munt. 8. Ge-
rardavan Rennes, 62 j. wed. van Gijsbertus
Lambrechts. 9. Johannes van der Ho
ven, 60 j. gehuwd met Johanna Hopman.
Een levenl. kind van Coenraad Bosman.
10. Cornelis Steenbeek, 45 j. gehuwd
met Gerarda Kortbeek.
MARKTBERICHT VAN AMERSFOORT.
Tarwe ƒ13,50 a f 15,50. Rogge ƒ9,40
f 9,90. Boekweit 8,60 a f 9,30. Aard
appelen ƒ1,90 a 2,20. Boter 1,30 a 1,50
per kilogr. Eijeren 5 cents per stuk.
STATEN-GENERAAL.
De Eerste Kamer der Staten-Generaal is bijeengeroepen
tegen Woensdag 17 dezer, des avonds tc acht uren.
In de Vrijdag gehouden zitting der Tweede Kamer is de
beraadslaging over het middelbaar onderwijs voortgezet. De
volgende punten zijn besprokende al of niet gunstige re
sultaten van het middelbaar onderwijs, in verband tot de
aandrang of de ontrading tot wijzigingde noodzakelijkheid
der bevordering van landbouwkundig onderwijsde mate
rialistische strekking werd evenals gisteren aangevoerd en
betwist, terwijl sommigen meerdere concurentie voor het
bijzonder onderwijs inriepen omdat wetenschappelijk cu
vooral natuurkundig onderwijs en dat in geschiedenis niet
neutraal kan zijn, allerminst op de Hoogere Burgerschool.
De Heer van Baar heeft zijne rede van gisteren verduide
lijkt en hulde gebracht aan de rede van den Heer C. van
Nispen. Daarna was de Minister aan het woord, dienaar
aanleiding van het gesprokene door Harinzsma en Moens,
't gebrek aan onderwijzend personeel, en vooral aan hulpon
derwijzers en te geriuge bezoldiging heeft erkend en gezegd
dat krachtige maatregelen noodig waren. De Min. zal in
deze niet stilzitten. Op de beschuldigingen of grieven van
den Heer Messchert heeft de Min. geantwoord en elk denk
beeld van subsidie of uitkoop van 't bijzonder onderwijs
verworpen. Van Zuijlen tegen grondwetsherziening wenscht
een Staats-commissic tot onderzoek der onderwijs-quacstie.
In de zitting van Dinsdag is de beraadslaging over het
lager onderwijs voortgezet. Van Wassenaer van Catwijck,
opkomende tegen op- en overdrijving van het openbaar
onderwijs ten koste van 't bijzondere, wenscht dat de Ka
mer eene interpretatie aan art. 194 der Grondwet geve. Hij
stelt voor de volgende motie„De Kamer, van oordeel, dat
de bepaling van alinea 3 der Grondwet niet met zich
brengt dat bij de oprichting van openbare scholen, geen
rekening zou moeten worden gehouden met de bijzondere
scholen die geheel of gedeeltelijk aan de behoefte van
schoolonderwijs voldoen, gaat over tot de orde van den
dag." Vele sprekers, waaronder Jonckbloet, zien in de be
woordingen volstrekt geen kwaad. Anderen, waaronder
Godefroi, achten haar overbodig, omdat hetzelfde staat in
artikel 17 der schoolwet. Wederom anderen zijn er tegen
na de adhaesie door Haffmans, die er een votum van wan
trouwen uit wilde afleiden. De discussie duurt voort.
De hh. Moens, Bergsma, Idserda, Godefroi. Cremers,
Bcgram, Wijbenga, Verheijen, Bergman en Van der Does
verklaarden zich nader, doch op uiteenloopende gronden
tegen de motie, terwijl de hh. Van Kuyk, Haffmans en
Van Baar er voor bleven. Ten slotte heeft Van Catwijck
„nu de waarheid en de grond zijner motie eigenlijk door
niemand ernstig waren betwist, doch de stemming zeer
nitecnloopend en scheef kon zijn", haar ingetrokken. Daar
op is de algemeene beraadslagingen over het lager onderwijs
gesloten.
Woensdag is het Hoofdstuk Binnenlandsche Zaken aan
genomen met 52 tegen 14 stemmen. Tegen stemden de hh
De Minister van Binnenlandsche Zaken
brengt ter algemeene kennis, dat, volgens
bij hem ingekomen ambtsberichten in de
week van 30 Nov. tot 6 Dec. jl. aan de Azi
atische cholera zijn overledenin Zuid-Hol
land: te Aarlanderveen 2 personen; te Ca-
pelle a/d. IJsel 1 persoon; te Delft 1 per
soon te Gouda 2 personente Rotterdam
5 personen. Totaal in het Rijk 11 personen.
Uit de rapporten van het blokkade-es-
kader voor Atjin wordt het navolgende
ontleend omtrent eene opneming van Poelo
Nassy (thans voor ziekeninrichtingen in be
zit genomen) door Zr. Ms. stoomschip Am
boina.
Den 17n Sept. stoomde de Amboina langs
de zuidzijde van het eiland, waar weinig be
woonde plekken en geene vaartuigen gezien
werden, naar de noordwestzijde, die een zeer
bewoond en welvarend aanzien had. Eene
groote menigte klapperboomen en bjagon-
velden en veel vee werd bespeurd, eu de be
volking scheen niet slecht gezind, daar zij
zich ongewapend aan het strand vertoonde.
In den morgen van den 18de werd de lui
tenant ter zee 2de kl. Steup met eene gewa
pende barkas naar den wal gezonden, om
opnemingen te doen en zich, zoo mogelijk,
met de bevolking in betrekking te stellen.
Toen de barkas dicht bij den wal kwam,
vertoonden zich achter de boomen eenige
inlanders met klewangs, pieken en geweren
gewapend, die, toen van de barkas met een
witten zakdoek gewuifd werd, met vijandige
gebaren antwoorden. De luitenant Steup
debarqueerde evenwel met 6 mariniers en 2
matrozen, De inlanders waren het bosch in
gegaan, maar vertoonden zich na eenigen tijd
weder, waarop de luitenant trachtte hen te
ontmoeten. Met twee hunner kwam hij in
gesprek. Hij vernam van hen, dat er, behal
ve de kampong in hunne nabijheid, nog
eene kampong aan de andere zijde van het
eiland was. De een verhaalde dat de bevol
king uit 100, de ander dat zij uit 3000 zie
len bestond.
Terwijl dit gesprek gevoerd werd, nader
den van alle kanten inlanders, allen met
klewangs en krissen, de meeste ook met ge
weren en donderbussen gewapend. Enkelen
gaven den luitenant Steup de hand, anderen
namen eene meer dreigende houding aan en
hielden zich eenigszins achteraf.
Daar de inlanders zich bereid verklaard
hadden tegen betaling sappies te leveren,
zeide de luitenant huD, dat hij naar boord
wilde terugkeeren om geld te halen. Men
liet hem en zijne geleide ongehinderd ver
trekken; allen kwamen ongedeerd in de
sloep, maar toen de dreg zou gelicht worden,
vielen plotseling een tiental schoten van de
wal, waarvan een tusschen den luit. Steup
en den schiemansmaat de Wijk doorging.
Yan de sloep werd terstond met geweervuur
geantwoord, waarop de inlanders de vlucht
namen. Ter bestraffing van den verradelij-
ken aanval werd de kampong vervolgens
door het geschut van de Amboina beschoten,
totdat de geheele bevolking van daar de wijk
genomen had. St.-Ct.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen: te Loon op Zand J. F. W. Troostenburg de
Bruyn, te Benschop; te Ond-Loosdrecht P. Peter, te ter
Aarte Veenendaal W. Callenbach, te Hardenbergte Bar-
neveld Kraijenbelt, te Bodegraven.
Afscheid gepreekt door Tan Lindonck, te Nieuw
Loosdrecht met Hebr. 23 8.